Załącznik do Uchwały Senatu PG nr 88/2013/XXIII z 22 maja 2013 r. WYTYCZNE DLA RAD WYDZIAŁÓW dotyczące uchwalania planów studiów i programów kształcenia zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego Na podstawie Ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 84, poz. 455) uczelnia uzyskała uprawnienia do ustalania - na prowadzonych przez siebie kierunkach studiów - zarówno planów tychże studiów, jak i programów kształcenia, uwzględniających efekty kształcenia zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni posiadająca uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego i spełniająca warunki określone w stosownych przepisach może prowadzić studia na określonym przez senat uczelni, w drodze uchwały, kierunku studiów i poziomie kształcenia, w ramach obszarów kształcenia oraz dziedzin odpowiadających uprawnieniom do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego. Uchwała senatu uczelni określa efekty kształcenia, do których są dostosowane plany studiów i programy kształcenia, odpowiednio do poziomu i profilu kształcenia. Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni nieposiadająca uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego może uzyskać uprawnienie do prowadzenia studiów zgodnie z opisem efektów kształcenia określonym przez senat uczelni dla kierunku innego niż kierunki, dla których zostały określone wzorcowe opisy efektów kształcenia, na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanej po zasięgnięciu opinii ministra nadzorującego uczelnię oraz Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Niniejsze wytyczne nie dotyczą podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, która nie posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego i prowadzi studia na określonym kierunku, poziomie i profilu kształcenia zgodnie z wzorcowym opisem efektów kształcenia dla kierunku i poziomu kształcenia określonym w przepisach wydanych, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Użyte w wytycznych określenia zgodnie z Ustawą oznaczają: 1) Krajowe Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego - opis, przez określenie efektów kształcenia, kwalifikacji zdobywanych w polskim systemie szkolnictwa wyższego; 2) Efekty kształcenia - zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się; 3) Kwalifikacje - efekty kształcenia, poświadczone dyplomem, świadectwem, certyfikatem lub innym dokumentem wydanym przez uprawnioną instytucję potwierdzającym uzyskanie zakładanych efektów kształcenia; 4) Program kształcenia - opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia, zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, oraz opis procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS;
5) Profil praktyczny - profil kształcenia obejmujący moduł zajęć służących zdobywaniu przez studenta umiejętności praktycznych; 6) Profil ogólnoakademicki - profil kształcenia obejmujący moduł zajęć służących zdobywaniu przez studenta pogłębionych umiejętności teoretycznych. 1. Wytyczne ogólne 1. Opis efektów kształcenia na kierunku studiów i poziomie kształcenia, w ramach obszarów kształcenia oraz dziedzin odpowiadających uprawnieniom do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w podstawowej jednostce organizacyjnej określa Senat Politechniki Gdańskiej. Ustala się liczbę przyjętych w opisie efektów kształcenia w kategorii wiedzy w granicach 10-25, w kategorii umiejętności w granicach 10-25 oraz w kategorii kompetencji społecznych w granicach 5-10. 2. Plany studiów i programy kształcenia dla danego kierunku i poziomu kształcenia należy opisać zgodnie z zakładanymi efektami kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych uwzględniając: a) efekty kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia, z którego lub których wyodrębniony został kierunek studiów, b) profil kształcenia, c) efekty kształcenia dla poziomu kwalifikacji, na których prowadzony jest kierunek studiów, d) efekty kształcenia prowadzące do uzyskania kompetencji inżynierskich w przypadku studiów kończących się uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera lub magistra inżyniera. 3. W procesie projektowania planów studiów i programów kształcenia uczestniczą właściwe organy samorządu studenckiego. 4. Studia pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim kończące się tytułem zawodowym: a) licencjata trwają co najmniej sześć semestrów, b) inżyniera co najmniej siedem semestrów. 5. Studia drugiego stopnia o profilu ogólnoakademickim trwają trzy lub cztery semestry. 6. Prowadzone kierunki studiów o profilu praktycznym trwają o jeden semestr dłużej od odpowiednich kierunków studiów o profilu ogólnoakademickim w celu realizacji jednosemestralnej praktyki zawodowej. 7. Studia niestacjonarne pierwszego i drugiego stopnia na danym kierunku studiów mogą trwać jeden lub dwa semestry dłużej niż odpowiednie kierunki studiów stacjonarnych. 8. Na wszystkich kierunkach, formach studiów i poziomach kształcenia realizowanych na Politechnice Gdańskiej obowiązuje system ECTS (European Credit Transfer System). 9. Opracowując plan studiów i program kształcenia przy szacowaniu liczby punktów ECTS dla danego modułu (przedmiotu) należy przyjąć, że jeden punkt ECTS odpowiada efektom kształcenia, których uzyskanie wymaga od studenta 25-30 godzin pracy obejmujących zajęcia zorganizowane zgodnie z planem studiów (godziny kontaktowe) oraz indywidualną pracę określoną w programie kształcenia. 10. Liczba godzin konsultacji na studiach pierwszego stopnia nie powinna przekraczać 350 natomiast na studiach drugiego stopnia 200. W uzasadnionych przypadkach rektor może wyrazić zgodę na zwiększenie liczby godzin konsultacji.
11. Liczba punktów ECTS wymaganych do ukończenia studiów pierwszego stopnia licencjackich powinna wynosić nie mniej niż 180, studiów pierwszego stopnia inżynierskich nie mniej niż 210 punktów ECTS. 12. Liczba punktów ECTS wymaganych do ukończenia studiów drugiego stopnia powinna wynosić nie mniej niż 90 punktów. 13. Liczba punktów ECTS przewidziana w planie studiów dla każdego semestru powinna wynosić nie mniej niż 30 punktów. 14. W programie kształcenia należy uwzględnić realizację grupowych projektów studenckich na studiach pierwszego stopnia w formie obieralnej, na studiach drugiego stopnia jako obowiązkowych dla wszystkich studentów. Zaleca się również dążenie do tworzenia zespołów interdyscyplinarnych (studenci i nauczyciele akademiccy różnych kierunków i specjalności). 15. Program i czas trwania praktyk zawodowych określa rada wydziału odpowiedzialna za kierunek studiów, określając efekty kształcenia, które student powinien osiągnąć po odbyciu praktyki. W przypadku studiów pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim zaleca się praktykę czterotygodniową. 2. Wytyczne dotyczące dokumentacji opisu kierunku studiów 1. Rada wydziału uchwala plany studiów i programy kształcenia dla danego kierunku, poziomu i profilu uwzględniając: 1) związek kierunku studiów z misją Politechniki Gdańskiej, 2) przyporządkowanie kierunku studiów do obszaru lub obszarów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, 3) opis zakładanych, spójnych efektów kształcenia odpowiadających efektom kształcenia dla danego obszaru lub obszarów kształcenia oraz kwalifikacji pierwszego stopnia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera, jeżeli studia kończą się nadaniem tytułu zawodowego inżyniera, 4) program studiów, stanowiący opis procesu kształcenia prowadzący do uzyskania tych efektów, w tym plany studiów, odrębne dla studiów prowadzonych w formie stacjonarnej i niestacjonarnej, 5) liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną do uzyskania kwalifikacji na danym poziomie, 6) moduły (przedmioty) kształcenia wraz z przypisanymi do każdego modułu (przedmiotu) efektami kształcenia oraz liczbą punktów ECTS, 7) sposób weryfikacji i oceny zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez studenta, 8) łączną liczbę punktów ECTS, którą student musi zdobyć: a) w ramach zajęć wymagających bezpośredniego kontaktu z nauczycielem akademickim, b) w ramach zajęć z zakresu podstawowych dyscyplin nauki, c) w ramach zajęć o charakterze praktycznym. 2. Opracowując plany studiów i programy kształcenia należy uwzględnić elastyczność kształcenia, przyjmując że student ma możliwość wyboru modułów (przedmiotów) w wymiarze nie mniejszym niż 30% ogólnej liczby punktów ECTS na danym kierunku studiów. 3. Wymagane są odrębne opisy planów studiów i programów kształcenia w przypadku prowadzenia dwóch profili kształcenia na jednym kierunku studiów.
4. Realizacja kierunku studiów w formie stacjonarnej i niestacjonarnej prowadzi do uzyskania takich samych efektów kształcenia. 5. W opisie programu kształcenia kierunków studiów należy uwzględnić wyniki monitorowania kariery zawodowej absolwentów oraz wyniki przeprowadzonej analizy zgodności zakładanych efektów kształcenia z potrzebami rynku pracy. 6. Przy określaniu programu studiów należy uwzględniać wzorce międzynarodowe. 3. Wytyczne dotyczące kierunków studiów o profilu praktycznym 1. Prowadzenie kierunków studiów o profilu praktycznym z udziałem podmiotów gospodarczych wymaga sporządzenia umowy, która powinna zawierać sposób prowadzenia i organizacji danego kierunku studiów w szczególności: 1) zasady prowadzenia zajęć praktycznych przez pracowników podmiotów gospodarczych; 2) zasady udziału podmiotów gospodarczych w tworzeniu programu kształcenia kierunku studiów; 3) zasady finansowania studiów przez podmioty gospodarcze; 4) opis zakładanych efektów kształcenia; 5) sposób i zasady realizacji praktyk i staży w podmiocie gospodarczym, trwających co najmniej jeden semestr. 2. W przypadku praktyki zawodowej jednosemestralnej wskazane jest uwzględnienie w programie kształcenia realizacji pracy/projektu dyplomowego w zakładzie pracy, w którym odbywa się praktyka, związanego z tematyką studiowanej dyscypliny. 4. Wytyczne dotyczące nauczania przedmiotów podstawowych i ogólnouczelnianych 1. Na wszystkich kierunkach studiów nauka języków obcych nowożytnych prowadzona jest na studiach pierwszego i drugiego stopnia zgodnie z następującymi zasadami: 1) na studiach pierwszego stopnia łączna liczba punktów ECTS z zajęć z języka obcego wynosi na studiach stacjonarnych nie mniej niż 6 punktów ECTS, a na studiach niestacjonarnych nie mniej niż 3 punkty ECTS; 2) na studiach drugiego stopnia zalecana łączna liczba punktów ECTS z zajęć z języka obcego wynosi na studiach stacjonarnych nie mniej niż 3 punkty ECTS, a na studiach niestacjonarnych nie mniej niż 2 punkty ECTS; 2. Na kierunkach studiów stacjonarnych pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim kończących się tytułem inżyniera (z obszaru nauk technicznych) wiedzy w zakresie matematyki, fizyki, chemii i innych dziedzin nauki przydatnych do formułowania i rozwiązywania zadań związanych z reprezentowaną dyscypliną inżynierską należy przypisać co najmniej 42 punkty ECTS, w tym zajęciom z matematyki co najmniej 18 punktów ECTS, z fizyki co najmniej 9 punktów ECTS. 3. Na kierunkach studiów stacjonarnych pierwszego stopnia prowadzone są zajęcia z wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym należy przypisać 2 punkty ECTS. 4. Na wszystkich kierunkach studiów pierwszego stopnia program kształcenia powinien zawierać treści z zakresu przedmiotów humanistycznych, rozwijających kompetencje społeczne, którym należy przypisać nie mniej niż 3 punkty ECTS.
5. Na wszystkich kierunkach studiów drugiego stopnia program kształcenia powinien zawierać treści z zakresu przedmiotów humanistycznych, rozwijających kompetencje społeczne, którym należy przypisać nie mniej niż 2 punkty ECTS. 6. Programy kształcenia na wszystkich kierunkach studiów pierwszego stopnia powinny przewidywać zajęcia z zakresu: zarządzania, ekonomii i prawa, obejmujące zagadnienia z zakresu ochrony własności intelektualnej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, którym należy przypisać nie mniej niż 2 punkty ECTS. 7. Treści programowe przedmiotów podstawowych i ogólnouczelnianych powinny być opracowane przez jednostki prowadzące zajęcia w porozumieniu z poszczególnymi wydziałami. 5. Dodatkowe wytyczne 1. Przy tworzeniu programów kształcenia na studiach inżynierskich dodatkowo mogą być stosowane kryteria FEANI (Fédération Européenne d'associations Nationales d'ingénieurs). 2. Na studiach licencjackich student otrzymuje nie mniej niż 10 punktów ECTS za przygotowanie pracy dyplomowej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego. 3. Na studiach inżynierskich student otrzymuje nie mniej niż 10 punktów ECTS za przygotowanie pracy dyplomowej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego. 4. Na studiach drugiego stopnia student otrzymuje 20 punktów ECTS za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego. 6. Postanowienia końcowe 1. Powyższe wytyczne obowiązują również przy tworzeniu planów studiów i programów kształcenia, w których zajęcia prowadzone są w języku obcym. 2. Plany studiów i programy kształcenia, w tym, ich zmiany powinny być zaopiniowane przez zespół ds. Krajowych Ram Kwalifikacji na Politechnice Gdańskiej za zgodność z ustawą o szkolnictwie wyższym oraz wytycznymi Senatu Politechniki Gdańskiej, przed ich uchwaleniem przez radę wydziału. 3. Wytyczne obowiązują przy opracowaniu planów studiów i programów kształcenia kierunków studiów, których cykl kształcenia rozpoczyna się w roku akademickim 2013/2014. 4. W sprawach nieuregulowanych Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego lub niniejszą uchwałą decyzje podejmuje rektor.