Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z wiedza o społeczeństwie w klasie VIII szkoły podstawowej

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z wiedza o społeczeństwie w klasie VIII szkoły podstawowej Temat lekcji 1. Jak będziemy pracować na lekcjach wiedzy o społeczeństwie? Treści nauczania, wymagania edukacyjne i przedmiotowy system nauczania. Zagadnienia -zapoznanie uczniów z tematyką zajęć i przedmiotowym systemem oceniania - omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia Wymagania na poszczególne oceny dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca 2. Człowiek istotą społeczną. 3. Mój udział w życiu społecznym. - socjalizacja - czynniki ułatwiające i utrudniające socjalizację - role społeczne - społeczność - społeczność lokalna - tradycja lokalna - potrzeby człowieka i ich podział - hierarchia potrzeb - tłumaczy, co to znaczy, że człowiek jest istotą społeczną - wylicza pełnione przez siebie role społeczne społeczność, społeczność lokalna - tłumaczy, czym są potrzeby - wskazuje potrzeby niższego i wyższego rzędu socjalizacja role społeczne, jakie może odgrywać człowiek elementy składające się na tradycję lokalną swojego miejsca zamieszkania - podaje informacje na temat swojej najbliższej okolicy różne sposoby realizacji tej samej potrzeby - wyjaśnia, co decyduje o dobrych relacjach z innymi ludźmi - określa, w jakich sytuacjach człowiek może utracić swoją indywidualność, na podstawie tekstu korzyści płynące z życia w społeczności - przedstawia hierarchię potrzeb według A. Maslowa - wskazuje czynniki sprzyjające socjalizacji i ją ograniczające na - omawia problemy występujące w społeczności lokalnej na przyczyny konfliktu ról społecznych - inicjuje działania mające na celu rozwiązanie lokalnych problemów 1

4. Społeczeństwo i jego struktura: grupy społeczne. 5. Podstawowa grupa społeczna rodzina. 6. Zasady dobrego komunikowania się. 7. Powtórzenie 8. Sprawdzian - zbiorowość a grupa społeczna - przyczyny powstawania grup społecznych - podział grup społecznych - hierarchia w grupie - rodzina jako podstawowa grupa społeczna - rodzina jako podstawowa grupa społeczna - komunikacja werbalna i niewerbalna - nadawca i odbiorca - zasady skutecznej komunikacji - mowa ciała - umiejętność publicznych wystąpień - prowadzenie dyskusji i debaty - praca zespołowa - wyjaśnia, czym jest zbiorowość, a czym grupa społeczna - podaje nazwy grup społecznych, do których należy podstawowe prawa dziecka w rodzinie - wyjaśnia, na czym polega komunikacja werbalna i niewerbalna - prowadzi rozmowę w sposób kulturalny - wskazuje sposoby podejmowania decyzji w grupie - określa rolę kontaktów i więzi z innymi ludźmi w życiu człowieka - przedstawia podział grup społecznych rodzina dwupokoleniowa, rodzina wielopokoleniowa, rodzina poszerzona - podaje zasady skutecznego porozumiewania się podstawowe zasady publicznych wystąpień korzyści płynące z przynależności do różnych grup społecznych - dostrzega wpływ grupy na jednostkę współczesny model rodziny - przekazuje komunikat w sposób werbalny i niewerbalny - odczytuje w sposób prawidłowy gesty rozmówcy - określa reguły przemawiania w sytuacjach oficjalnych - podaje zalety pracy zespołowej - omawia hierarchię grupy na funkcje rodziny na - wyjaśnia znaczenie mowy ciała w akcie komunikacji - uczestniczy w dyskusji lub debacie na wybrany temat na - przedstawia cechy, jakie powinien mieć przywódca grupy - tłumaczy, na czym polega wartość i rola rodziny oraz specyfika więzi rodzinnych - prezentuje publicznie przygotowane wystąpienie - tłumaczy, na czym polega debata oksfordzka 2

9. Omówienie sprawdzianu 10. Mniejszości narodowe i etniczne. 11. Naród i symbole narodowe. 12. Od szowinizmu do patriotyzmu. - mniejszości narodowe i etniczne - prawa mniejszości narodowych i etnicznych - naród - tożsamość narodowa - dziedzictwo narodowe - symbole narodowe i ich historia - kształtowanie się narodu polskiego - ojczyzna - mała ojczyzna - patriotyzm - patriotyzm lokalny - nacjonalizm, szowinizm, mniejszości narodowe, mniejszości etniczne mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce naród polskie symbole narodowe ojczyzna, patriotyzm - przedstawia obowiązki obywateli wobec ojczyzny - podaje podstawowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce konieczność poszanowania odrębności kulturowej mniejszości narodowych tożsamość narodowa, dziedzictwo narodowe - omawia czynniki sprzyjające kształtowaniu się narodów - tłumaczy, na czym polega patriotyzm lokalny rodzaje patriotyzmu, na podstawie tekstu różne postawy patriotyczne nacjonalizm, - omawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce polskiego dziedzictwa narodowego - określa rolę symboli narodowych - wskazuje różnice pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem i szowinizmem - podaje czynniki wpływające na kształtowanie poczucia odrębności kulturowej, na podstawie tekstu na - przedstawia etapy powstawania narodu polskiego - wyjaśnia, dlaczego utrata niepodległości i okres zaborów wpłynęły na kształtowanie świadomości narodowej Polaków na współczesne formy patriotyzmu - omawia przyczyny Holocaustu na - ocenia stosunek Polaków do mniejszości narodowych zalety uczestnictwa w tworzeniu kultury narodowej - omawia dobre oraz złe strony wielonarodowości - wyjaśnia znaczenie stereotypu w odniesieniu do narodów pozytywnych stereotypów narodowych 3

13. Polacy na świecie. - emigracja i imigracja - Polonia na świecie 14. Sposoby nabywania obywatelstwa. 15. Społeczeństwo obywatelskie. 16. Wybrane podmioty życia publicznego: związki zawodowe, - państwo - cechy państwa - obywatelstwo - narodowość - problem podwójnego obywatelstwa - obywatelstwo - inicjatywa obywatelska i społeczeństwo obywatelskie - formy społecznego protestu - obywatelskie nieposłuszeństwo - związki zawodowe - wolontariat - stowarzyszenia i - wskazuje największe skupiska Polonii na świecie państwo cechy państwa - omawia cechy charakteryzujące dobrego obywatela - rozróżnia sektory życia społecznego szowinizm - wyjaśnia, czym był Holocaust - przedstawia historię polskiej emigracji - rozróżnia pojęcia obywatelstwo i narodowość - tłumaczy, na czym polega istota społeczeństwa obywatelskiego - przedstawia formy udziału obywateli w życiu publicznym - wskazuje różnice między działalnością fundacji i - wskazuje na mapie państwo, w którym znajduje się największe skupisko Polonii - omawia cechy państwa - rozumie problem podwójnego obywatelstwa cechy, którymi powinny charakteryzować się osoby chcące brać aktywny udział w życiu społecznym, na podstawie tekstu konieczność udziału obywateli w życiu publicznym - przedstawia zasady wolontariatu - wskazuje więzi łączące Polonię z państwem i narodem polskim - omawia pozytywne i negatywne skutki emigracji Polaków na - przedstawia sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego na - uczestniczy w dyskusji dotyczącej wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa na - określa zadania lokalnych stowarzyszeń i dziedziny aktywności Polonii - ocenia relacje państwo obywatel - wskazuje sposoby rozwiązań problemów lokalnych i ogólnokrajowych z wykorzystaniem różnych form inicjatywy obywatelskiej - prowadzi dyskusję dotyczącą wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa - wskazuje korzyści wynikające z pracy wolontariuszy dla 4

stowarzyszenia, fundacje. 17. System wyborczy w Polsce. fundacje - ordynacja wyborcza - zasady demokratycznych wyborów - rodzaje prawa wyborczego - procedury wyborcze do parlamentu - procedura wyboru prezydenta RP 18. Powtórzenie 19. Sprawdzian 20. Omówienie sprawdzianu 21. Moja szkoła. - władze szkolne - podstawowe funkcje szkoły - prawa i obowiązki ucznia - zadania samorządu uczniowskiego 22. Jaka szkoła, jaki zawód? - podaje nazwy organów władzy, do których społeczeństwo wybiera swoich przedstawicieli zasady demokratycznych wyborów stowarzyszenia - omawia zadania związku zawodowego system wyborczy - opisuje zasady demokratycznych wyborów - rozróżnia czynne i bierne prawo wyborcze 5 stowarzyszeń i fundacji działalność lokalnego stowarzyszenia, na podstawie tekstu - omawia znaczenie udziału obywateli w wyborach konieczność obowiązywania zasad demokratycznych wyborów fundacji na - opisuje procedury wyborcze do parlamentu - opisuje procedurę wyboru prezydenta RP - odszukuje informacje o wynikach wyborów w innych państwach na obywatela i społeczeństwa - ocenia i porównuje polityczne kampanie wyborcze zalety oraz wady proporcjonalnego i większościowego systemu liczenia głosów - predyspozycje wymagane w podstawowe prawa i obowiązki ucznia - podaje umiejętności - omawia strukturę władz szkoły działań samorządu uczniowskiego - planuje własną ścieżkę edukacji i - określa zadania poszczególnych organów władz szkoły sposoby pozyskiwania - omawia podstawowe funkcje szkoły - podaje sposoby aktywnego uczestniczenia w życiu szkoły na dokonany przez - omawia wybrany problem swojej społeczności szkolnej i wskazuje sposoby jego rozwiązania - oddziela kwestię prestiżu zawodowego

23. Cechy państwa demokratycznego. 24. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej i jej treści. poszczególnych typach zawodów - typy szkół średnich i studiów wyższych - rodzaje reżimów polityczny, - demokracja bezpośrednia i pośrednia - zasada pluralizmu - zasada podziału władzy - ustawa zasadnicza - zasady ustrojowe III RP i predyspozycje osobiste niezbędne do wykonywania określonych zawodów - wskazuje własne predyspozycje zawodowe rodzaje szkół w Polsce - omawia możliwości dalszego kształcenia - odróżnia demokrację bezpośrednią od pośredniej konstytucja, kariery zawodowej - na podstawie tekstu wyjaśnia ideę zmian w polskim systemie kształcenia - na podstawie tekstu przedstawia przyczyny funkcjonowania dotychczasowego systemu kształcenia na wybranych kierunkach zastosowania różnych form demokracji bezpośredniej i pośredniej - uczestniczy w dyskusji na temat stosowania zasad demokratycznych inicjatywa obywatelska, weto ludowe, opozycja wyjaśnia terminy: preambuła, trójpodział władzy, państwo prawa, decentralizacja władzy informacji dotyczących dalszego kształcenia - ocenia skuteczność różnorodnych sposobów pozyskiwania informacji - wyjaśnia, w jaki sposób państwo demokratyczne dba o dobro obywateli - tłumaczy, czym jest kultura polityczna, na podstawie tekstu - wyjaśnia znaczenie naczelnych zasad konstytucyjnych dla określenia ustroju państwa - odszukuje w siebie wybór dalszej ścieżki edukacyjnej i kariery zawodowej - wskazuje zalety i wady wykonywania określonych zawodów na wyższość demokracji nad innymi ustrojami politycznymi na znaczenie nadrzędności konstytucji nad innymi od wysokości zarobków związanych z wykonywaniem określonych zawodów - ocenia wady i zalety prowadzenia własnej działalności gospodarczej, pracy na podstawie umowy o pracę i umowy cywilnej, pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin - ocenia znaczenie kultury politycznej dla funkcjonowania państwa demokratycznego - ocenia jakość Konstytucji i prawa stanowionego w Polsce - porównuje Konstytucję III RP z rozwiązaniami 6

25. Cechy państw totalitarnych i autorytarnych. 26. Władza ustawodawcza: Sejm i Senat. - państwa totalitarne i autorytarne - uprawnienia polskiego parlamentu - funkcjonowanie polskiego parlamentu - przebieg procesu ustawodawczego ustroje: demokratyczny, autorytarny i totalitarny immunitet - opisuje rolę parlamentu w koncepcji trójpodziału władzy - określa funkcje sejmu i senatu nazwy dwóch państw autorytarnych i totalitarnych - opisuje, na czym polegają mechanizmy wpajania społeczeństwu określonej ideologii, na podstawie tekstu Zgromadzenie Narodowe - omawia funkcjonowanie polskiego parlamentu - tłumaczy, na czym polega proces ustawodawczy - wylicza uprawnienia sejmu i senatu w Polsce poszczególne etapy procesu ustawodawczego Konstytucji III RP rozdziały, w których zawarte są podstawowe zasady ustroju rolę obywateli w państwie autorytarnym i totalitarnym ideologia, propaganda, cenzura - opisuje, na czym polega praca parlamentarzysty i rozróżnia funkcje sejmu i senatu aktami prawnymi - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP na - opisuje sposoby powstawania ustroju totalitarnego i autorytarnego - wskazuje na mapie państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne na - ocenia pracę wybranego parlamentarzysty - odszukuje w źródłach dodatkowe informacje na temat regulaminu pracy sejmu i senatu - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP na ustrojowymi innych państw - rozpoznaje przywódców współczesnych państw totalitarnych i autorytarnych - ocenia jakość prawa stanowionego przez polski sejm i senat - opisuje na podstawie ilustracji lub schematu salę posiedzeń sejmu - w czasie symulacji procesu ustawodawczego występuje z inicjatywą ustawodawczą i umiejętnie ją argumentuje - orientuje się w bieżących wydarzeniach związanych z funkcjonowaniem 7

27. Prezydent i jego kompetencje. 28. Rada ministrów i jej kompetencje. 29. Administracja publiczna. - organy władzy wykonawczej - rola i kompetencje Prezydenta RP - organy władzy wykonawczej - funkcje i uprawnienia Rady Ministrów - sposoby powoływania i odwoływania Rady Ministrów - administracja publiczna - służba cywilna - opisuje rolę władzy wykonawczej w koncepcji trójpodziału władzy - podaje imię i nazwisko obecnego Prezydenta RP - podaje imię i nazwisko aktualnego Prezesa Rady Ministrów - wskazuje obowiązki urzędników służby cywilnej podstawowe kompetencje Prezydenta RP podstawowe kompetencje Rady Ministrów wotum zaufania, wotum nieufności - przedstawia procedury wyboru Rady Ministrów - omawia strukturę administracji publicznej - na podstawie tekstu określa najważniejsze zasady moralne i etyczne Rada Gabinetowa, kontrasygnata, imiona i nazwiska wszystkich prezydentów Polski po 1989 r. - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP dymisja, ratyfikacja - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP znaczenie apolityczności urzędników służby cywilnej - opisuje procedury odwołania Prezydenta RP - porównuje kompetencje Prezydenta RP z uprawnieniami prezesa Rady Ministrów - ocenia pracę obecnego Prezydenta RP na - opisuje procedury odwołania Rady Ministrów - porównuje kompetencje Prezydenta RP z uprawnieniami prezesa Rady Ministrów - ocenia pracę aktualnych członków Rady Ministrów na - lokalizuje urzędy na terenie swojej gminy, powiatu i województwa oraz określa ich zakres zadań parlamentu - prawidłowo interpretuje finansowe realizacji różnych przedsięwzięć władzy wykonawczej - wyjaśnia zasadność tworzenia tzw. gabinetów cieni - prawidłowo interpretuje skutki realizacji różnych przedsięwzięć władzy wykonawczej - bierze udział w dyskusji na temat funkcjonowania idealnego urzędu oraz cech idealnego urzędnika 8

30. Władza sądownicza: sądy i trybunały. 31. Powtórzenie 32. Sprawdzian 33. Omówienie sprawdzianu 34. Jak funkcjonuje gospodarstwo domowe? - rola i specyfika władzy sądowniczej - rodzaje sądów i trybunałów w Polsce - struktura sądów w Polsce - rola sędziego specyfikę władzy sądowniczej w koncepcji trójpodziału władzy - opisuje rolę sędziego w sprawowaniu władzy sądowniczej konieczność niezawisłości władzy sądowniczej obowiązujące urzędników służby cywilnej rodzaje sądów i trybunałów w Polsce - tłumaczy, na czym polega zasada niezawisłości sędziów kompetencje poszczególnych organów władzy sądowniczej w Polsce - wyjaśnia, na czym polega zasada instancyjności sądów na - ocenia działalność sądów - na podstawie tekstu określa wpływ władzy sądowniczej na życie obywateli oraz jej rolę we współczesnym państwie demokratycznym na - wyjaśnia rolę międzynarodowych organów sądowniczych - identyfikuje i objaśnia problemy polskiego wymiaru sprawiedliwości konieczność niezależności władzy sądowniczej od innych władz - gospodarstwo domowe - źródła dochodów gospodarstw domowych - budżet domowy - konsument - prawa konsumenta - obowiązki sprzedawcy - gwarancja towaru - reklamacja - dochodzenie praw - wyjaśnia, czym jest gospodarstwo domowe - przedstawia różne źródła dochodów w gospodarstwach domowych - planuje swoje wydatki - wyjaśnia, kim jest konsument podstawowe prawa rodzaje gospodarstw domowych kredyt - podaje sposoby zgłaszania reklamacji - wskazuje instytucje zajmujące się ochroną praw konsumenta - planuje budżet domowy - podaje, na co należy zwrócić uwagę przy dokonywaniu zakupu towaru - omawia prawa konsumenta i obowiązki sprzedawcy zadania rzecznika konsumentów - tłumaczy, czym zajmuje się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na - określa liczebność i rodzaje współczesnych polskich gospodarstw domowych 9

35. Praca w życiu człowieka. Rynek pracy. 36. Samodzielna działalność gospodarcza. 37. Pracodawca i pracobiorca prawa i obowiązki. 38. Charakterystyka różnych mas mediów i ich funkcje. konsumenta - funkcje pracy - rodzaje pracy - rynek pracy - procedury zakładania firmy - formy działalności gospodarczej - kodeks pracy - prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy - rodzaje umów o pracę - opinia publiczna - mass media i ich funkcje - termin czwarta konsumenta - tłumaczy, czym jest gwarancja towaru rynek pracy - wyjaśnia, dlaczego praca odgrywa ważną rolę w życiu człowieka działalność gospodarcza, spółka kodeks pracy podstawowe prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy opinia publiczna, mass media podstawowe funkcje pracy podstawowe rodzaje pracy podstawowe procedury związane z założeniem firmy - określa rodzaje działalności gospodarczej rodzaje umów o pracę funkcje mass mediów podstawowe funkcje pracy podstawowe rodzaje pracy różne rodzaje działalności gospodarczej rodzaje umów o pracę - tłumaczy czym zajmują się ośrodki opinii publicznej - tłumaczy jak działa rynek pracy - opisuje przyczyny występowania nierównowagi na rynku pracy na korzyści i zagrożenia związane z założeniem własnej firmy na - ocenia wady i zalety pracy na podstawie umowy o pracę i umowy cywilnej, pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin na - wyjaśnia wpływ mediów oraz opinii publicznej na działalność władz potrzeby lokalnego rynku pracy - omawia działania instytucji wpływających na rynek pracy - opracowuje plan finansowy własnej firmy - poszukuje informacji o możliwościach pozyskania funduszy na rozpoczęcie działalności gospodarczej (kredyt bankowy, projekt UE, programy UP) - na podstawie tekstu określa obowiązki pracodawcy zatrudniającego osobę niepełnoletnią - rozumie i wyjaśnia problem manipulowania społeczeństwem 10

39. Władze gminny ich struktura, sposób powoływania i podstawowe zadania. 40. Władze w powiecie i województwie. władza i zachowania społeczne na - władze gminne i ich uprawnienia - zadania i budżet gminy - władze powiatowe i ich uprawnienia - zadania i budżet powiatu - władze wojewódzkie i ich uprawnienia - zadania samorządu wojewódzkiego - budżet województwa - rola obywatela w życiu gminy - wyjaśnia, w jaki sposób obywatele mogą wpływać na decyzje władz gminy imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w gminie (wójta, burmistrza lub prezydenta) imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w powiecie i województwie (starosty, marszałka) - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w gminie - określa zadania władz gminnych - wskazuje źródła gminnych dochodów i wydatków - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w powiecie - określa zadania władz powiatowych - wskazuje źródła powiatowych dochodów i wydatków 11 - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz gminnych - wskazuje miejsce urzędowania władz gminy, na której terenie mieszka imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w gminie (przewodniczącego rady gminy bądź przewodniczącego rady miasta) - na podstawie tekstu przedstawia propozycje zmian, które warto byłoby wprowadzić w funkcjonowaniu powiatów różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów gminnych - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych w gminie - ocenia pracę władz swojej gminy na - na podstawie tekstu przedstawia główne problemy dotyczące współpracy między różnymi organami władzy samorządu wojewódzkiego - ocenia pracę władz swojego powiatu - ocenia pracę władz swojego województwa za pomocą wyników badań oraz odpowiednio formułowanych informacji - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców w jego gminie - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację gminnych przedsięwzięć - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców w jego powiecie - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację przedsięwzięć powiatowych

41. Obywatel a władze samorządowe. 42. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jako przykład praw nabytych na podstawie stosunku pracy. 43. Korupcja i szara strefa w gospodarce. 44. Polska we współczesnym świecie. - sprawy załatwiane przez obywatela w urzędach publicznych - ubezpieczenia społeczne i zdrowotne - korupcja - szara strefa - polityka zagraniczna - współpraca międzynarodowa - służba dyplomatyczna i - przedstawia rolę e- urzędu w codziennych kontaktach z administracją publiczną renta - wyjaśnia w czym może przejawiać się współcześnie zjawisko korupcji polityka zagraniczna rozwija skrót: ZSRR - wskazuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej - określa zadania samorządu wojewódzkiego - wskazuje źródła wojewódzkich dochodów i wydatków spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie gminy emerytura przyczyny korupcji ambasada, konsul - przedstawia kierunki polskiej polityki zagranicznej uchwałodawczej w województwie spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie powiatu i województwa ubezpieczenia społeczne i zdrowotne - omawia sposoby przeciwdziałania korupcji negatywne dla pracownika skutki pracy na czarno różne sposoby działania w polityce zagranicznej - na podstawie mapy przedstawia kierunki na zasady etyki urzędnika administracji samorządowej na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na - tłumaczy, na czym polega zjawisko szarej strefy na - ocenia bieżącą politykę zagraniczną Polski zadania polskiej dyplomacji realizacji lokalnych inicjatyw mieszkańców finansowanych z budżetów obywatelskich - określa, którego rodzaju ubezpieczeń społecznych nie gwarantują umowy cywilnoprawne - przedstawia rozwiązania, które mogłyby ograniczyć tzw. szarą strefę - ocenia znaczenie takich elementów polskiej polityki zagranicznej, jak: wejście w struktury NATO, 12

45. NATO od zimnej wojny do współistnienia. 46. Unia Europejska geneza, państwa członkowskie. 47. Polska w Unii Europejskiej. konsularna - miejsce polski w Sojuszu północatlantyckim - geneza integracji europejskiej - funkcjonowanie i organy Unii Europejskiej - przebieg integracji europejskiej - miejsce Polski w Unii Europejskiej - fundusze unijne 48. Świat bogaty i biedny. - państwa Trzeciego Świata - podział na bogatą Północ i biedne Południe - wyjaśnia dlaczego samodzielną politykę zagraniczną Polska może prowadzić dopiero od roku 1989 - rozwija skrót NATO - wie gdzie znajduje się siedziba NATO - wskazuje na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej - podaje termin i wyniki polskiego referendum akcesyjnego do Unii Europejskiej pomoc humanitarna - na podstawie tekstu omawia tezę o wpływie techniki na politykę międzynarodową - omawia okoliczności powstania NATO i Układu Warszawskiego - przedstawia najważniejsze etapy integracji europejskiej nazwy organów Unii Europejskiej - wymień najważniejsze fundusze europejskie, wspierające rozwój regionów problemy współczesnego świata - wskazuje na mapie polskiej polityki zagranicznej w Europie i na świecie - przedstawia organy NATO - rozumie znaczenia profesjonalizacji polskiej armii - przedstawia przyczyny integracji europejskiej - omawia szczegółowo etapy integracji europejskiej organy Unii Europejskiej - podaj inwestycje realizowane w naszym regionie przy wykorzystaniu funduszy europejskich - przedstawia sposoby rozwiązywania problemów współczesnego świata konieczność współpracy międzynarodowej na - ocenia zaangażowanie Polski w NATO na - uczestniczy w dyskusji na temat dalszego pogłębiania i poszerzania integracji Unii Europejskiej oraz wprowadzenia euro w Polsce na - omawia znaczenie polskiego referendum akcesyjnego do Unii Europejskiej na konieczność niesienia pomocy humanitarnej w wybranych rejonach UE, Rady Europy czy uczestnictwo w konfliktach zbrojnych w Iraku i Afganistanie - zna aktualnego lidera NATO - ocenia różnorodne aspekty funkcjonowania UE: finansowy, polityczny, społeczny, kulturowy itp. - wskazuje korzyści i zagrożenia wynikające z integracji Polski z Unią Europejską - ocenia skuteczność różnorodnych form przeciwdziałania problemom współczesnego świata 13

49. Następstwa globalizacji. 50. Terroryzm i jego formy na przestrzeni dziejów. 51. Współczesne konflikty świata. - pomoc humanitarna - globalizacja - rodzaje globalizacji - historia terroryzmu - współczesny terroryzm - konflikty na świecie i ich przyczyny - uchodźcy i imigranci globalizacja, G7 - opisuje różnorodne formy działań terrorystycznych uchodźcy, imigranci kraje bogatej Północy i biednego Południa globalizacja - podaje rodzaje globalizacji terroryzm aktualne konflikty i wskazuje na mapie miejsca, w których do nich doszło 14 działalność organizacji humanitarnych poszczególne rodzaje globalizacji - opisuje różne wymiary globalizacji potencjalne skutki działań terrorystycznych potencjalne skutki konfliktów zbrojnych świata na - wskazuje pozytywne i negatywne strony globalizacji na - opisuje wybrane zamachy terrorystyczne w XXI w. na różne formy migracji - tłumaczy, na czym polega uchodźstwo - odszukuje informacje na temat najważniejszych konfliktów zbrojnych na świecie na (pomoc humanitarna organizacji rządowych i pozarządowych, działalność MWF, BŚ, WHO, WTO) - ocenia związek pomiędzy zjawiskiem globalizacji a problemami współczesnego świata - ocenia działalność terrorystyczną, uwzględniając zasady moralne, prawo oraz skuteczność działania - wskazuje miejsca potencjalnych konfliktów w przyszłości i uzasadnia swój wybór - proponuje działania lokalne, państwowe i międzynarodowe zmierzające do rozwiązania problemów migracyjnych 52. Powtórzenie 53. Sprawdzian

54. Omówienie sprawdzianu 55. Każdy człowiek ma prawo. Podstawowe prawa i wolności człowieka 56. Ochrona praw człowieka. 57. Bezpieczeństwo nieletnich. - Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) - Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - Konwencja o Prawach Dziecka - generacje praw człowieka - prawa dziecka - Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz dziecka (UNICEF) - przyczyny łamania praw człowieka - kompetencje Rzecznika Praw Człowieka i Rzecznika Praw Dziecka - organizacje międzynarodowe zajmujące się ochroną praw człowieka - odpowiedzialność prawna nieletnich - niebezpieczeństwa Internetu - przedstawia cele działalności ONZ - wyjaśnia okoliczności uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka - określa rolę Rzecznika Praw Obywatelskich i podaje przykłady jego działań formy przemocy w cyberprzestrzeni - wyjaśnia okoliczności uchwalenia Konwencji o Prawach Dziecka - podaje pełną polską nazwę organizacji UNICEF konstytucyjne organy ochrony praw i wolności człowieka w Polsce zasady odpowiedzialności karnej nieletnich zachowania związane z przemocą fizyczną i cele i podaje przykłady działań podejmowanych przez UNICEF prawa dzieci zapisane w Konwencji o Prawach Dziecka - wyszukuje i prezentuje informacje na temat działań podejmowanych przez Rzecznika Praw Dziecka - stosuje zasady prawidłowego korzystania z zasobów Internetu prawa przysługujące poszczególne generacje praw człowieka na - wyjaśnia, dlaczego musi istnieć system ochrony praw i wolności człowieka na - wyjaśnia, dlaczego nieletni podlega szczególnej ochronie prawnej w postępowaniu w sprawach o czyny - wyjaśnia, w jaki sposób przestrzeganie praw dziecka wpływa na ich prawidłowy rozwój - wyjaśnia, w jaki sposób korzystanie z praw i wolności politycznych zapewnia obywatelom wpływ na losy własnego państwa i społeczności lokalne - wyszukuje i prezentuje informacje na temat organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony praw i wolności człowieka (nazwa organizacji, cel szczegółowy, podejmowane działania) osoby i instytucje (w szkole, w społeczności lokalnej, ogólnopolskie), które należy powiadomić w sytuacji, gdy łamane są 15

58. Organy ochrony prawa. 59. Utrwalenie - prokurator i obrońca - zadania służb mundurowych zadania prokuratora i obrońcy psychiczną wobec nieletnich zadania i formy pracy policji w Polsce zadania i form pracy straży miejskie nieletnim w kontakcie ze służbami porządkowymi działań podejmowanych przez policję zadania i form pracy straży pożarnej zadania i form pracy służby celno-skarbowe karalne na zasady postępowania policjantów w stosunku do osób, wobec których podejmują działania na prawa nieletnich - porównuje uprawnienia policjantów i strażników miejskich 16