AGATA OSTROWSKA-KNAPIK Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Status tłumacza przysięgłego w Republice Czeskiej, a w Rzeczypospolitej Polskiej. Podobieństwa i różnice Key words: sworn translator, Czech Republic, status Słowa klucze: tłumacz przysięgły, Republika Czeska, status Tłumacz przysięgły tłumacz, który złożył przysięgę, ślubowanie, przyrzeczenie, że będzie powierzone mu zadania tłumacza przysięgłego wykonywać sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy prawnie chronionej oraz kierując się w swoim postępowaniu uczciwością i etyką zawodową. W Republice Czeskiej zwyczajowa nazwa takich tłumaczy to soudní tlumočník, pomimo tego że w obecnie obowiązującej ustawie pojawia się tylko i wyłącznie termin tłumacz (tlumočník) niezawierający dodatkowego dookreślenia w postaci przymiotnika. I chociaż w języku czeskim istnieje terminologiczne rozróżnienie na tłumaczy ustnych tlumočník/tlumočnice oraz tłumaczy pisemnych překladatel/překladatelka odnoszące się do osób zajmujących się tłumaczeniem, to w odniesieniu do tłumaczy przysięgłych termin tlumočník obejmuje obie formy. Ustawa z roku 1949 Nr 167 (o stálých přísežných znalcích a tlumočnících) regulująca działalność tłumaczy oraz biegłych posługiwała się jeszcze terminem přísežný przysięgły, jednak obowiązywała od 02.07.1949 r. do 01.09.1959 i w kolejnych ustawach, mianowicie 47/1959 Sb., 322/2006 Sb., 444/2011 Sb., 227/2009 Sb., 36/1967 Sb. odnoszących się do powyższych dwóch grup zawodowych funkcjonuje określenie jednowyrazowe. Działalność tłumaczy przysięgłych w Polsce reguluje ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego, w Republice Czeskiej natomiast regulują ją przepisy prawne zawarte w ustawie Nr 36/1967 Sb. o biegłych i tłumaczach (o znalcích a tlumočnících) z późn. zm. (w obu krajach trwają usilne starania, by doprowadzić do nowelizacji niniejszych aktów prawnych), zgodnie z którymi tłumaczy dla poszczególnych języków mianu-
214 Agata Ostrowska-Knapik je minister sprawiedliwości lub prezes sądu okręgowego. O mianowanie tłumaczem przysięgłym mogą ubiegać się osoby, które spełnią siedem kryteriów, a mianowicie 1) są obywatelami Republiki Czeskiej lub innego kraju Unii Europejskiej posiadającymi zezwolenie na pobyt tymczasowy lub stały, a także obywatelami krajów spoza Unii Europejskiej posiadającymi zezwolenie na pobyt stały na terytorium Republiki Czeskiej, 2) posiadają pełną zdolność do czynności prawnych, 3) nie były karane (za przestępstwo umyślne lub przestępstwo z zaniedbania popełnione w związku z wykonywaniem działalności tłumacza), 4) nie zostały w ostatnich 3 latach wykreślone z listy tłumaczy ze względu na naruszenie obowiązków ustawowych, 5) legitymują się niezbędną wiedzą i doświadczeniem, ukończyły stosowny kurs przygotowujący do działalności tłumacza w przypadku, kiedy taki kurs dla danego języka jest prowadzony, 6) posiadają cechy charakteru, które zakładają, że działalność tłumacza będą należycie wykonywały oraz 7) wyrażają zgodę na mianowanie. Kandydaturę mogą zgłaszać nie tylko sami zainteresowani, ale również instytucje, np. organy administracji publicznej, instytucje naukowe, szkoły wyższe czy organizacje, w których pracują kandydaci na tłumaczy przysięgłych. Podobnie jak w Polsce tłumacze w Czechach również składają ślubowanie, że podczas wykonywania zadań tłumacza będą w pełni wykorzystywać swoją wiedzę, ściśle przestrzegać przepisów prawnych, zachowają bezstronność oraz dochowają tajemnicy. Następnie po złożeniu ślubowania tłumacze są wpisywani na listę prowadzoną przez sąd okręgowy, w okręgu którego dany tłumacz ma miejsce zameldowania lub pobytu, nadając tłumaczowi numer identyfikacyjny. Z kolei listę wszystkich tłumaczy prowadzi Ministerstwo Sprawiedliwości i przesyła ją do sądów okręgowych. Na liście tej znajduje się obecnie 1 3259 tłumaczy wszystkich języków, w tym tłumaczy języka polskiego jest 119. Na liście, oprócz wyszukiwania poprzez kryterium języka, można również odnaleźć tłumaczy poprzez specjalizację czy województwo. Zgodnie z ustawą tłumacze są uprawnieni do wykonywania czynności tłumacza także poza okręgiem sądu, na listę którego zostali zapisani, chociaż organy administracji publicznej powołują z reguły tłumaczy z listy sądu okręgowego, w okręgu którego mają siedzibę lub oddział, po uprzednim uzgodnieniu z tłumaczem. Jednak spełnienie kryteriów nie gwarantuje wpisu na listę, ponieważ sądy uwzględniają również liczbę tłumaczy z danego języka już na listę wpisanych w danym okręgu, jeżeli liczba ta jest wystarczająca, sąd nie jest zobowiązany do mianowania kolejnego tłumacza. Zgoła odmiennie wygląda sytuacja w Polsce kandydaci są zobowiązani do przystąpienia do egzaminu, składającego się z części pisemnej i ustnej, podczas którego tłumaczą m. in. 1 http://datalot.justice.cz/justice/repznatl.nsf/$$searchform?openform&seq=2; data dostępu 10.10.2018 r.
Status tłumacza przysięgłego 215 teksty zawierające terminologię i frazeologię z zakresu prawa. I po jego pozytywnym złożeniu na swój wniosek są wpisywani na listę prowadzoną przez ministra sprawiedliwości. W zakresie odmowy wykonania tłumaczenia, jak i w sytuacji, kiedy tłumacz nie może zostać powołany, obowiązują tłumacza, w poszczególnych rodzajach postępowań, postanowienia regulujące czynności świadka. W Polsce ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego w art. 15 stanowi, że Tłumacz przysięgły nie może odmówić wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej, chyba że zachodzą szczególnie ważne przyczyny uzasadniające odmowę. 2 Komisja Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych przy Ministrze Sprawiedliwości dopuszcza następujące możliwe uzasadnienia odmowy wykonania tłumaczenia: Za uzasadnioną odmowę wykonania tłumaczenia uznaje się wystąpienie takich okoliczności jak: niemożność natychmiastowego przygotowania się do tłumaczenia w dziedzinie nieznanej tłumaczowi, wezwanie w tym dniu przez inny uprawniony organ lub wcześniej podjęte zobowiązanie na rzecz innego uprawnionego podmiotu (art. 15), choroba lub niedyspozycja zdrowotna tłumacza przysięgłego, zgon członka rodziny TP, poważna choroba bliskiego członka rodziny, opieka nad niemowlęciem, wypadek losowy (samochodowy, pożar) itp. 3 Zarówno tłumacze w Polsce jak i w Republice Czeskiej każdą czynność translacyjną są zobowiązani wpisywać do repertorium (po czesku tlumočnický deník), a konkretnie: przedmiot, dla kogo czynność została przeprowadzona, wysokość wynagrodzenia i poniesionych kosztów oraz datę ich zapłaty. Repertorium to, wraz z liczbą wykonanych tłumaczeń dla celów statystycznych, tłumacz w Czechach przedkłada raz w roku celem kontroli sądowi okręgowemu, termin kontroli wyznacza sąd. Zgodnie z ustawą wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez tłumacza należy wypłacić w terminie do 30 dni od dnia ich przyznania. W Polsce termin nie jest określony tak precyzyjnie w związku z tym zdarza się, iż tłumacze oczekują na wynagrodzenie po kilka miesięcy (ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w art. 93 ust. 2 stanowi, że Przyznaną należność należy wypłacić niezwłocznie. Termin niezwłocznie jest pojęciem nieostrym 4 ). Tłumaczom przysługuje prawo do wniesienia wniosku o zawieszenie w wykonywaniu czynności, różne są jedynie okresy w Czechach maksymalnie na 4 lata, w Polsce na 5 lat. 2 http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/docdetails.xsp?id=wdu20042732702; data dostępu 10.10.2018 r. 3 https://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/tlumacze-przysiegli/komisja-odpowiedzialnosci-zawodowej-tlumaczyprzysieglych-koz/; data dostępu 10.10.2018 r. 4 http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,20767967,sad-zamowil-tlumaczenie-ale-z-zaplata-sie-nie-spieszy.html; data dostępu 10.10.2018 r.
216 Agata Ostrowska-Knapik Co w sytuacji, kiedy żaden tłumacz danego języka nie został wpisany na listę? Organ administracji publicznej Republiki Czeskiej może wówczas ustanowić tłumaczem osobę, która spełnia niezbędne założenia i która wyraziła na niniejsze zgodę. Podobnie postępuje w sytuacji, kiedy tłumacz wpisany na listę nie może przeprowadzić czynności lub gdy wykonanie czynności przez tłumacza wpisanego na listę wiązałoby się z nadmiernymi trudnościami lub kosztami. Ustanowiony w ten sposób tłumacz przed przeprowadzeniem czynności jest zobowiązany złożyć na ręce organu, który go powołał, ślubowanie, o którym była już mowa powyżej. Powyżej wspomniano także o konieczności spełnienia warunku związanego z kwalifikacjami - 12.12.2011 r. Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Czeskiej skonkretyzowało niniejsze warunki (znak 359/2011-OD-ZN/11) i tak w przypadku wykształcenia kandydaci powinni legitymować się ukończeniem studiów magisterskich (w Polsce licencjackich, w szczególnych przypadkach minister może zwolnić z tego wymogu kandydata, który przystępuje do egzaminu na tłumacza przysięgłego) na kierunkach związanych z przekładem i tłumaczeniem bądź nauczaniem języka bądź filologii wówczas należy ukończyć dwusemestralne studia podyplomowe dla tłumaczy z zakresu prawa na Wydziale Prawa. Obecnie organizują je Uniwersytet Karola w Pradze oraz Uniwersytet Masaryka w Brnie. Studia składają się z dwóch części A (czeska terminologia prawna, wstęp do czeskiego prawa) oraz części B (seminarium językowe z języków prawniczych angielskiego, niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego). W przypadku uzyskania wykształcenia wyższego na innych kierunkach lub w innym kraju w rodzimym języku (w szczególnych przypadkach można odstąpić od spełnienia niniejszego warunku) oprócz dwusemestralnych studiów podyplomowych dla tłumaczy należy złożyć państwowy egzamin z języka dla kierunku tłumaczeniowego. We wszystkich przypadkach wymagana jest pięcioletnia praktyka, której przeważna część musi zostać uzyskana po zakończeniu studiów/zdaniu państwowego egzaminu z języka. 5 Kolejnym wymogiem związanym z przygotowaniem do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego jest ukończenie organizowanego dwa razy w roku (na wiosnę i na jesień) jednodniowego kursu dla kandydatów, podczas którego reflektanci są zapoznawani z regulacjami prawnymi dotyczącymi tłumaczenia na rzecz organów, wymaganiami kwalifikacyjnymi i procesem mianowania oraz nadzorem, aspektami wykonywania czynności translacyjnej, wymaganiami formalnymi stawianymi tłumaczeniom pisemnym (tzw. tłumaczeniom poświadczonym/uwierzytelnionym czes. ověřený/soudní/úřední překlad), poświadczaniem tłumaczeń, 5 http://portal.justice.cz/justice2/ms/ms.aspx?j=33&o=23&k=5863; data dostępu 10.10.2018 r.
Status tłumacza przysięgłego 217 wydawaniem apostille do tłumaczenia, naliczaniem wynagrodzenia a także z zaleceniem ustawicznego kształcenia się. Podczas kursu są również przekazywane cenne wskazówki, informacje, rady i zalecenia wynikające z praktyki doświadczonych tłumaczy. Kurs kończy test sprawdzający znajomość przepisów prawnych (część I) oraz próbne tłumaczenie (oceniana jest przede wszystkich umiejętność praktycznego zastosowania wiedzy teoretycznej z zakresu formalnego sporządzania tłumaczenia pisemnego) i naliczenie odpłatności do pisemnego opracowania w warunkach domowych, które należy przesłać pocztą na adres organizatora kursu czyli Izbę Tłumaczy Przysięgłych (Komora soudních tlumočníků - www.kstcr.cz). Członkostwo w niniejszym stowarzyszeniu zrzeszającym tłumaczy przysięgłych nie jest obowiązkowe, ale przynosi wiele korzyści oprócz organizacji wspomnianego już wyżej jednodniowego kursu a także pomocy w przygotowaniu dwusemestralnych studiów podyplomowych z zakresu prawa stowarzyszenie na początku każdego roku, w terminie poprzedzającym złożenie zeznania podatkowego, organizuje seminarium podatkowe, podczas którego doradca podatkowy zapoznaje tłumaczy z nowościami w zakresie rachunkowości i podatków. Regularnie organizuje kursy terminologiczne dla tłumaczy rożnych języków zapraszając na nie również prawników, sędziów, audytorów, notariuszy. Dwa razy w roku ukazuje się biuletyn Tłumacz przysięgły zawierający informacje o zmianach w ustawodawstwie, o wydarzeniach/szkoleniach/spotkaniach organizowanych przez stowarzyszenie, ale również przez inne organizacje. Członkowie mogą skorzystać z ulg związanych z obniżeniem opłaty za ww. kursy a także z objęciem siebie ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Dodatkowo, na stronie internetowej stowarzyszenia, po zalogowaniu się, mają dostęp do glosariuszy z terminologią, przetłumaczonych już ustaw, mogą skorzystać z doradztwa z pomocą chatu, zapoznać się z orzecznictwem dotyczącym czynności i wynagradzania tłumaczy przysięgłych oraz pozyskiwać inne użyteczne informacje. Na stronie stowarzyszenia znajduje się także film instruktażowy obrazujący prawidłowe łączenie dokumentu wyjściowego (oryginał/poświadczona notarialnie kopia) z przetłumaczonym przez tłumacza tekstem. To kolejna zasadnicza różnica pomiędzy wykonywaniem zawodu w Czechach i w Polsce. W Polsce ustawa wskazuje, że na sporządzonych tłumaczeniach i odpisach pism należy stwierdzić, czy sporządzono je z oryginału czy też z tłumaczenia lub odpisu oraz czy tłumaczenie lub odpis jest poświadczony i przez kogo (art. 18 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego). Z kolei w Zasadach oceny poprawności prowadzenia repertorium czynności tłumacza przysięgłego stosowanych przez Komisję Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych przy Ministrze Sprawiedliwości wskazuje się, iż zawsze należy w rubryce repertorium Uwagi o rodzaju, formie i stanie doku-
218 Agata Ostrowska-Knapik mentu stwierdzić, czy dokument jest w formie oryginału lub tekstu niesygnowanego (kopii, wydruku faksu, skanu itp.). Termin odpis został zdefiniowany w Kodeksie tłumacza przysięgłego z komentarzem 6 jako dokładne odwzorowanie dokumentu pierwotnego lub noszącego znamiona oryginału i może mieć formę odpisu poświadczonego przez uprawnioną osobę albo niepoświadczonego (np. kopia: kserokopia, fotokopia, skan lub jego wydruk, faks). Odpis np. wydruk stanowią także wszystkie inne postacie dokumentu elektronicznego - oryginałem jest w tym wypadku wyłącznie zapis elektroniczny. Na tłumaczeniach pisemnych tłumacze w obu krajach zamieszczają klauzule poświadczające, w których należy podać numer repertorium, pod którym tłumaczenie zostało wpisane, informację, że tłumacz jest tłumaczem przysięgłym i którego języka, miejsce i datę sporządzenia; tłumacze w Czechach podają dodatkowo informację o postanowieniu o mianowaniu przez dany sąd, podając nazwę sądu, datę i sygnaturę postanowienia, tłumacze w Polsce wpisują swój numer na liście ministra sprawiedliwości oraz poświadczają zgodność tłumaczenia z dokumentem, określając jego formę. Każda strona tłumaczenia powinna zostać opieczętowana okrągłą pieczęcią tłumacza, w otoku której znajduje się imię i nazwisko tłumacza oraz język z/na jaki tłumaczy, i podpisana. Kartki należy połączyć ze sobą w sposób uniemożliwiający usunięcie/dołączenie kolejnych. W pieczęci tłumaczy Republiki Czeskiej znajduje się w środku godło państwowe, w pieczęci tłumaczy Rzeczypospolitej Polskiej numer wpisu na listę. Godło znajdowało się na pieczęciach tłumaczy do 1953 r., a następnie zostało usunięte 7. Kolejna różnica dotyczy liczby znaków na stronie (normostrona) tłumaczenia poświadczonego. Znaki są liczone razem ze spacjami i w Polsce liczba owych znaków to 1125, w Czechach 1800. Drugą organizacją zrzeszającą tłumaczy w Republice Czeskiej, powołaną do życia w 1990 r., jest Stowarzyszenie Tłumaczy (Jednota tlumočníků a překladatelů http://www.jtpunion.org). Przesłaniem stowarzyszenia jest obrona interesów zawodowych, pracowniczych, prawnych i społecznych członków, oferowanie szerokiej palety działań szkoleniowych, promocja na rynku pracy, podnoszenie prestiżu społecznego zawodu oraz jakości tłumaczeń. Oferuje swoim członkom i osobom niezrzeszonym możliwość uczestniczenia i kształcenia się w wielu organizowanych kursach i szkoleniach, udziału w prelekcjach wygłaszanych z okazji Dnia Tłumacza (patronem tłumaczy jest św. Hieronim), zapoznania się 6 Kierzkowska D., Kodeks zawodowy tłumacza przysięgłego, 2018, TEPIS, Warszawa, str. 8. Kodeks jest dostępny na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS: http://tepis.org.pl/wp-content/uploads/kodeks-zawodowy-t%c5%82umacza-przysi%c4%99g%c5%82ego- 2018.pdf 7 Kubacki A.D., Tłumaczenie poświadczone. Status kształcenie, warsztat i odpowiedzialność tłumacza przysięgłego, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2012, str. 23.
Status tłumacza przysięgłego 219 z niektórymi wygłoszonymi wystąpieniami, które zostały zamieszczone na stronie internetowej, korzystania z baz terminologicznych, wymiany doświadczeń i doradztwa. Członkowie cenią sobie wydawane czasopismo TOP, gdzie sami mają także możliwość opublikowania artykułów. Stowarzyszenie regularnie przyznaje tytuł słownika roku, np. słownikiem roku 2018, w organizowanym już po raz 25 konkursie, spośród 63 zgłoszonych propozycji, kapituła składająca się z reprezentantów organizacji zawodowych tłumaczy pisemnych i ustnych z Republiki Czeskiej i Słowackiej przyznała główną nagrodę Nowemu Encyklopedycznemu Słownikowi Języka Czeskiego pod red. Petra Karlíka, Marka Nekuli, Jany Pleskalovej (wyd. Lidové noviny, Praha 2016). Nagroda wiąże się z gratyfikacją finansową w wysokości 20 000 CZK. Nagrodę (i 10 000 CZK) za słownik przekładowy otrzymała z kolei publikacja Słownik czesko-perski Dariny Vystrčilovej (Praha 2017). Nagrody są przyznawane jeszcze w innych kategoriach. Na stronie internetowej stowarzyszenia znajduje się baza tłumaczy a także instrukcja propagująca dobre praktyki i zalecenia zarówno dla tłumaczy jak i zleceniodawców. Państwa, w których instytucja tłumacza przysięgłego znajduje regulacje w prawie mogą dodatkowo zawrzeć umowy między sobą o uznawaniu dokumentacji sporządzonej na terytorium państw umawiających się. I tak stosunki dwustronne pomiędzy Polską a Republiką Czeską dotyczące legalizacji dokumentów reguluje obowiązująca Umowa z dnia 21 grudnia 1987 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych (Dz. U. z 1989 r., Nr 39, poz. 210 z późn. zm.). Zgodnie z artykułem 15 Dokumenty, które sporządził lub uwierzytelnił właściwy organ jednej z Umawiających się Stron, opatrzone pieczęcią urzędową i podpisem osoby uprawnionej, mają moc dowodową na terytorium drugiej Umawiającej się Strony bez potrzeby legalizacji. Dotyczy to także odpisów i tłumaczeń dokumentów, które uwierzytelnił właściwy organ. Ponadto przepisy tego artykułu stanowią, że dokumenty, które na terytorium jednej z Umawiających się Stron traktowane są jako dokumenty urzędowe, uważane są za takie również na terytorium drugiej strony. Regulacje prawne obowiązujące w obu państwach Republice Czeskiej i Rzeczypospolitej Polskiej w wielu aspektach nie pokrywają się, różnią się między sobą taka sytuacja dotyczy także regulacji odnoszących się do statusu tłumaczy przysięgłych w obu krajach i praktycznego zakresu wykonywania tego zawodu. Bibliografia KIERZKOWSKA D., Kodeks zawodowy tłumacza przysięgłego, TEPIS, Warszawa 2018. KUBACKI A. D., Tłumaczenie poświadczone. Status kształcenie, warsztat i odpowiedzialność tłumacza przysięgłego, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2012.
220 Agata Ostrowska-Knapik Ustawa Nr 36/1967 Sb. o biegłych i tłumaczach (o znalcích a tlumočnících) z późn. zm. https://www.zakonyprolidi.cz/cs/1967-36#oddil1. http://datalot.justice.cz http://portal.justice.cz http://prawo.sejm.gov.pl https://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/tlumacze-przysiegli/komisja-odpowiedzialnoscizawodowej-tlumaczy-przysieglych-koz/. http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,20767967,sad-zamowil-tlumaczenie-ale-zzaplata-sie-nie-spieszy.html. Wszystkie akty prawne, w tym również nieobowiązujące, które odnosiły się bądź odnoszą do działalności tłumaczy przysięgłych w Republice Czeskiej (numer, nazwa, data od kiedy obowiązywały): 36/1967 Sb. Zákon o znalcích a tlumočnících 01.07.1967 37/1967 Sb. Vyhláška k provedení zákona o znalcích a tlumočnících 01.07.1967 227/2009 Sb. Zákon, kterým se mění některé zákony v souvislosti s přijetím zákona o základních registrech 01.07.2010 432/2002 Sb. Vyhláška Ministerstva spravedlnosti, kterou se mění vyhláška č. 37/1967 Sb., k provedení zákona o znalcích a tlumočnících, ve znění pozdějších předpisů, a vyhláška č. 312/1995 Sb., kterou se stanoví paušální částka nákladů trestního řízení 01.01.2003 444/2011 Sb. Zákon, kterým se mění zákon č. 36/1967 Sb., o znalcích a tlumočnících, ve znění pozdějších předpisů 01.01.2012 77/1993 Sb. Vyhláška ministerstva spravedlnosti, kterou se mění a doplňuje vyhláška ministerstva spravedlnosti č. 37/1967 Sb., k provedení zákona o znalcích a tlumočnících, ve znění pozdějších předpisů 10.03.1993 322/2006 Sb. Zákon, kterým se mění zákon č. 36/1967 Sb., o znalcích a tlumočnících 30.06.2006 184/1990 Sb. Vyhláška ministerstva spravedlnosti České republiky, kterou se mění a doplňuje vyhláška ministerstva spravedlnosti č. 37/1967 Sb., k provedení zákona o znalcích a tlumočnících, ve znění vyhlášky č. 11/1985 Sb. 01.07.1990 76/1950 Sb. Vládní nařízení o odměně a náhradě hotových výloh stálých přísežných znalců a tlumočníků 01.07.1950 297/2015 Sb. Nález ÚS ČR o zamítnutí návrhu na zrušení 16 č. 37/1967 Sb., k provedení zákona o znalcích a tlumočnících 10.11.2015
Status tłumacza przysięgłego 221 11/1985 Sb. Vyhláška ministerstva spravedlnosti České socialistické republiky, kterou se mění vyhláška ministerstva spravedlnosti č. 37/1967 Sb., k provedení zákona o znalcích a tlumočnících 01.03.1985 47/1959 Sb. Zákon o úpravě právních poměrů znalců a tlumočníků 01.09.1959 167/1949 Sb. Zákon o stálých přísežných znalcích a tlumočnících 02.07.1949 382/1992 Sb. Vyhláška Ministerstva spravodlivosti Slovenskej republiky, ktorou sa mení a dopĺňa vyhláška Ministerstva spravodlivosti č. 37/1967 Zb. na vykonanie zákona o znalcoch a tlmočníkoch v znení neskorších predpisov 31.07.1992 301/1990 Sb. Vyhláška Ministerstva spravodlivosti Slovenskej republiky, ktorou sa mení a dopĺňa vyhláška Ministerstva spravodlivosti č. 37/1967 Zb. na vykonanie zákona o znalcoch a tlmočníkoch v znení vyhlášky č. 6/1985 Zb. 01.08.1990 6/1985 Sb. Vyhláška Ministerstva spravodlivosti Slovenskej socialistickej republiky, ktorou sa mení vyhláška Ministerstva spravodlivosti č. 37/1967 Zb. na vykonanie zákona o znalcoch a tlmočníkoch 01.03.1985 The status of a sworn translator in the Czech Republic The article presents the legal bases that regulate the activity of sworn translators in the Czech Republic, namely, how to become a translator and what criteria should be met. The most significant aspects of the work have been shown, indicating the difference in preparing the translation itself (stapling the translated text with an original document or a copy certified to be a true copy by a notary public). The organizations that bring together the translators were described (Komora soudních tlumočníků ČR, Jednota tlumočníků a překladatelů). The differences and similarities to the regulation and the activity of the translators in Poland were pointed out.