Monitoring realizacji zadań wynikających z Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2007-2013 Częstochowa Niepełnosprawnym.

Monitoring realizacji zadań wynikających z Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 27-213 Częstochowa Niepełnosprawnym. Monitorowanie realizacji zadań wynikających z ww. Programu polegało na gromadzeniu informacji i sprawozdań dot. osób niepełnosprawnych z zakresu: 1) wydawania orzeczeń o niepełnosprawności, 2) pomocy społecznej, 3) likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, technicznych, transportowych oraz w komunikowaniu się, 4) aktywizacji zawodowej, 5) dostępu do dóbr kultury, 6) dostępu do sportu i rekreacji. Sytuację osób niepełnosprawnych przedstawiają dane dostarczone przez: 1) Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Częstochowie, 2) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie, 3) Wydział Komunalny Urzędu Miasta Częstochowy, 4) Wydział Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy, 5) Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie, 6) Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy, 7) Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Częstochowie, 8) Miejski Zarząd Dróg i Transportu w Częstochowie. Dane statystyczne dot. osób niepełnosprawnych na terenie Częstochowy Wykres 1. Ilość wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wśród osób dorosłych, z uwzględnieniem czasu w jakim zostały wydane oraz symbolu przyczyny niepełnosprawności 12-C 1 4 11-I 1-N 9-M 8-T 7-S 6-E 5-R 4-O 3-L 2-P 1-U 395 234 121 152 134 135 289 197 22 218 18 117 4 5 73 48 34 211 228 29 182 328 215 293 334 318 319 28 234 264 83 73 4 47 41 644 695 527 518 75 742 671 543 867 913 157 1284 1278 1183 I półrocze 29 r. II półrocze 29 r. I półrocze 21 r. II półrocze 21 r. I półrocze 211 r. 1718 1695 2233 2194 272 2765 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 22 24 26 28 3

1897 2179 85 678 4881 3284 3555 3588 1277 1331 1398 1477 1588 1594 53 636 596 Legenda: 1-U upośledzenie umysłowe, 2-P choroby psychiczne, 3-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 4-O choroby narządu wzroku, 5-R upośledzenie narządu ruchu, 6-E epilepsja, 7-S choroby układu oddechowego i krążenia, 8-T choroby układu pokarmowego, 9-M choroby układu moczowo-płciowego, 1-N choroby neurologiczne, 11-I inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C całościowe zaburzenia rozwojowe. Dane uzyskane z Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wskazują, że najczęstszymi przyczynami wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wśród osób dorosłych są upośledzenia narządów ruchu oraz choroby układu oddechowego i układu krążenia. Z danych tych wynika, że największą ilość orzeczeń w każdym rodzaju niepełnosprawności wydano w I półroczu 211 r. Wykres 2. Ilość wydanych orzeczeń o niepełnosprawności wśród dzieci i młodzieży z uwzględnieniem czasu w jakim zostały wydane oraz symbolu przyczyny niepełnosprawności 12 1 8 6 4 2 27 33 19 24 39 39 36 27 3 26 18 15 9 21 2 2 25 19 2 19 34 42 11 9 1-U 2-P 3-L 4-O 5-R 6-E 7-S 8-T 9-M 1-N 11-I 12-C 17 91 6 55 55 76 8 1 13 96 99 2 3 I półrocze 211 r. II półrocze 21 r. I półrocze 21 r. II półrocze 29 r. I pólrocze 29 r. 2 4 8 16 17 34 6 4 8 49 54 58 58 58 53 72 53 42 14 18 Z danych dot. dzieci i młodzieży wynika, że najczęstszymi przyczynami wydawania orzeczeń, są choroby układu oddechowego i układu krążenia. Najwięcej orzeczeń tego rodzaju wydano w I połowie 211 r. Wykres 3. Ilość wydanych dla osób dorosłych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności z uwzględnieniem ilości symboli przyczyny niepełnosprawności 4621 5 4 3 2 1 211 1833 I półrocze 211 r. II półrocze 21 r. I półrocze 21 r. II półrocze 29 r. I pólrocze 29 r. jeden symbol dw a symbole trzy symbole Razem (1+2+3)

2536 2345 2463 2158 1879 1945 179 161 1745 1539 Na przestrzeni ostatnich lat zauważa się stały wzrost liczby dorosłych osób niepełnosprawnych, które w większości posiadają więcej niż jeden rodzaj niepełnosprawności. Wykres 4. Ilość wydanych dla dzieci i młodzieży orzeczeń o niepełnosprawności z uwzględnieniem ilości symboli przyczyny niepełnosprawności 45 4 35 3 25 2 15 1 5 42 376 I półrocze 211 r. 317 287 299 34 II półrocze 21 r. 257 254 227 I półrocze 21 r. 197 II półrocze 29 r. I pólrocze 29 r. 75 72 44 53 61 31 14 13 7 16 jeden symbol dw a symbole trzy symbole Razem (1+2+3) Biorąc po uwagę dane dot. dzieci i młodzieży zauważa się, że największą ilość orzeczeń o niepełnosprawności stanowią orzeczenia z jednym symbolem przyczyny. Najwięcej wydano ich w II półroczu 21 r. Tabela 5. Ilość wydanych orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności z uwzględnieniem wieku 25 2254 2351 2 15 1 5 1825 1839 1637 1164 1196 127 296 324 327 187 21 215 153 5 562 337 355 1613 16-25 26-4 41-59 6 lat i w ięcej I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r. Analiza danych zawartych w powyższym wykresie wskazuje na fakt, że najwięcej orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wydano osobom w przedziale wiekowym od 41 do 59 lat, drugą grupę stanowią osoby w przedziale wiekowym 6 lat i więcej. Wykres 6. Ilość wydanych orzeczeń o niepełnosprawności o stopniu niepełnosprawności z uwzględnieniem płci 3 25 2 15 1 Mężczyźni Kobiety 5 I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r.

1567 1493 146 1498 1288 1249 1142 161 1112 1111 18 1117 74 78 678 422 336 36 257 311 216 194 148 127 17 Biorąc pod uwagę płeć, większą grupę z orzeczeniem o niepełnosprawności stanowią kobiety. Wykres 7. Ilość wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności z uwzględnieniem wykształcenia 16 14 12 1 8 6 4 w yższe średnie zasadnicze podstaw ow e i gimnazjalne mniej niż podstaw ow e 2 I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r. Największą ilość orzeczeń o stopniu niepełnosprawności wystawiono dla osób z wykształceniem średnim i zasadniczym. Wykres 8. Ilość wydanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności z uwzględnieniem zatrudnienia 4 35 3 25 2 15 1 5 2668 2824 2844 616 731 744 934 948 I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r. Powyższe dane wskazują na fakt, że największą liczbę wśród osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności stanowią osoby niepracujące. 3687 3933 pracujący niepracujący Wykres 9. Ilość wydanych orzeczeń o niepełnosprawności z uwzględnieniem wieku dzieci i młodzieży 25 2 15 1 16 79 78 65 65 174 68 53 133 16 93 23 9 11 185 do 3 lat 4 7 8 16 5 I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r.

Z analizy danych dot. dzieci i młodzieży wynika, że najwięcej orzeczeń o niepełnosprawności wydano osobom w grupie wiekowej od 8 do 16 lat. Tabela 1. Ilość wydanych orzeczeń o niepełnosprawności z uwzględnieniem płci dzieci i młodzieży 25 25 2 15 174 188 13 129 155 99 152 24 172 Chłopcy Dziew czyny 1 5 I połow a 29r. II połow a 29r. I połow a 21r. II połow a 21 r. I połow a 211 r. Wśród dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o niepełnosprawności większość stanowią chłopcy. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej udział w życiu zawodowym poprzez uzyskanie i utrzymanie zatrudnienia, a w konsekwencji awansu zawodowego. Mimo rosnącej świadomości społecznej dot. rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nadal obserwuje się utrudnione wejście tych osób na rynek pracy. Tabela 1. Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako bezrobotni I półrocze 29 II półrocze 29 I półrocze 21 II półrocze 21 I półrocze 211 Liczba osób niepełnosprawnych (bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu), 1353 1438 1466 1511 1532 w tym: Liczba osób bezrobotnych niepełnosprawnych, w tym: 1147 1273 128 1332 1358 - z prawem do zasiłku 197 214 18 23 199 - bez prawa do zasiłku 95 159 11 1129 1159 Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu 26 165 186 179 174 Liczba osób niepełnosprawnych korzystających ze szkoleń 39 49 17 31 9 Liczba osób niepełnosprawnych korzystających ze środków Funduszu Pracy i PEFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej 5 13 15 7 6 Analiza danych statystycznych przekazanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie wskazuje na: stały wzrost liczby osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy, przewagę osób niepełnosprawnych bez prawa do zasiłku nad osobami niepełnosprawnymi z prawem do zasiłku. Z powyższych danych wynika również, że ze szkoleń przysposabiających do zawodu najwięcej osób niepełnosprawnych skorzystało w II półroczu 29 roku, natomiast najmniej w I półroczu 211 roku.

W I półroczu 21 roku najwięcej osób niepełnosprawnych wykorzystało pomoc finansową na podjęcie działalności gospodarczej, a najmniej w I półroczu 29 roku. Powiatowy Urząd Pracy przekazał również informację na temat rodzaju szkoleń organizowanych w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych, z podziałem na ramy czasowe: I półrocze 29 roku: kurs dla pielęgniarek/położnych po 5-letniej i dłuższej przerwie w wykonywaniu zawodu, kierowcy wózka jezdniowego, stolarza meblowego, kucharza, obsługi kas fiskalnych, szycia i modelowania firan, prawa jazdy kat. B, języka angielskiego, sekretarki asystentki dyrektora, II półrocze 29 roku: kurs przedstawiciela handlowego z prawem jazdy kat. B, urządzania terenów zielonych, księgowości wspomaganej komputerem, malarza, kwalifikacji okresowej kierowców, języka angielskiego, obsługi kas fiskalnych, ochrony mienia i osób, spawania podstawowego, florystyki, projektowania stron internetowych, profesjonalnego sprzedawcy, I półrocze 21 roku: kurs sekretarki asystentki dyrektora z prawem jazdy kat. B, kurs stolarza meblowego, kurs malarza-tynkarza, kurs języka angielskiego metodą SITA, kurs profesjonalnego sprzedawcy, II półrocze 21 roku: kurs języka migowego, kosmetyczny, prawa jazdy kat. C, grafiki komputerowej z projektowaniem stron www, kierowcy wózka widłowego, operatora koparko-ładowarki, bukieciarstwa z aranżacją wnętrz, specjalisty ds. kadr i płac z obsługą programu Symfonia, przedstawiciela handlowego z prawem jazdy kat. B, obsługi kas fiskalnych, języka angielskiego metodą SITA, I półrocze 211 roku: kursy grafiki komputerowej z projektowaniem stron www, operatora koparko-ładowarki, kierowcy wózka jezdniowego, szycia i modelowania firan z aranżacją okien i podstawami przedsiębiorczości, specjalisty ds. kadr i płac z programem Symfonia, języka angielskiego poziom średniozaawansowany, szkolenie okresowe kierowców. Pomoc społeczna Polityka społeczna powinna promować aktywne działania na wszystkich szczeblach życia społecznego oraz skutecznie wspierać wszelkie działania na rzecz równouprawnienia osób niepełnosprawnych, a także przeciwdziałać ich dyskryminacji i tworzyć mechanizmy wyrównujące szanse życiowe oraz warunki do korzystania z przysługujących im praw. Tabela 2. Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z dofinansowania ze środków PFRON oraz kwoty przyznanych dotacji Lp. Zadania Liczba osób korzystających z dofinansowania I półrocze 29 r. II półrocze 29 r. Kwota przyznanych dotacji w 29 r. (zł) Liczba osób korzystających z dofinansowania I półrocz e 21 r. II półrocze 21 r. Kwota przyznanych dotacji w 21 r. (zł) Liczba osób korzystających z dofinansowania I półrocze 211 r. Kwota przyznanych dotacji w 211 r. (zł) 1. 2. 3. Przedmioty ortopedyczne Turnusy rehabilitacyjne Bariery architektoniczne, techniczne i w komunikowaniu się 919 698 1.255.736, 1417 785 1.3.96, 128 47.478, 1118 42 639.825, 492 237 517.23, 181 14.361, 56 21 532.881, 37 63 752.37, 13 25.57, Z danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Częstochowie wynika, że najwięcej osób skorzystało z dotacji na przedmioty ortopedyczne w I półroczu 21 r., na turnusy rehabilitacyjne w I półroczu 29 r., z kolei na łamanie barier w II półroczu

21 r. W porównaniu z rokiem 29, w roku 21 na przedmioty ortopedyczne oraz na turnusy rehabilitacyjne przyznano niższą kwotę dotacji. Natomiast na łamanie barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się odwrotnie. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie wspiera również osoby niepełnosprawne na podstawie ustawy o pomocy społecznej, w postaci różnego rodzaju świadczeń w postaci zasiłków stałych, celowych, okresowych, pomocy rzeczowej, usług opiekuńczych oraz pracy socjalnej. Zadania te realizują rejonowe zespoły pomocy społecznej. Tabela 3. Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z różnego rodzaju świadczeń w postaci zasiłków stałych, celowych, okresowych, pomocy rzeczowej, usług opiekuńczych oraz pracy socjalnej I półrocze 29 r. II półrocze 29 r. I półrocze 21 r. II półrocze 21 r. I półrocze 211 r. 4492 4213 3974 191 222 Z powyższych danych wynika, że najwięcej osób niepełnosprawnych skorzystało z ww. świadczeń w I półroczu 29 r., natomiast najmniej w II półroczu 21 r. Osoby niepełnosprawne oraz członkowie ich rodzin mogą również skorzystać z pomocy psychologicznej i terapeutycznej świadczonej na terenie miasta Częstochowy przez następujące placówki: Centrum Pomocy Dziecku Niepełnosprawnemu i Jego Rodzinie, ul. Jasnogórska 36, Centrum Rehabilitacji dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi, ul. Focha 71a, Środowiskowy Dom Samopomocy, ul. Lakowa 11, Dzienny Dom Pomocy Społecznej, ul. Focha 71a, Dom Dziennego Pobytu dla Osób z Upośledzeniem Umysłowym, ul. Focha 71a, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Rejtana 7b. Centrum Pomocy Dziecku Niepełnosprawnemu i Jego Rodzinie - świadczy usługi dla dzieci do 18. roku życia, niepełnosprawnych ruchowo, w tym również upośledzonych umysłowo, obejmując swym zasięgiem teren miasta Częstochowy oraz gminy ościenne (po podpisaniu stosownych porozumień). Placówka zapewnia opiekę i usługi zmierzające do ogólnego rozwoju i poprawy sprawności psychofizycznej. W skład Centrum Pomocy Dziecku Niepełnosprawnemu i Jego Rodzinie wchodzi: Dom Dziennego Pobytu dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo Miś i Margolcia przeznaczony dla 3 dzieci w wieku od 2. do 18. roku życia, Ośrodek Rehabilitacji Usprawniającej, Ośrodek Konsultacji i Poradnictwa, Środowiskowe Grupy Wsparcia, Klub Dziecka i Rodzica,,Słoneczko. Centrum Rehabilitacji dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi jest placówką świadczącą usługi dla podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy, Domu Dziennego Pobytu dla Osób z Upośledzeniem Umysłowym oraz innych osób z zaburzeniami psychicznymi z terenu miasta Częstochowy. Podstawowe zadania Centrum to: integracja społeczna osób z zaburzeniami psychicznymi, świadczenie usług w zakresie rehabilitacji i terapii, usamodzielnienie osób z zaburzeniami psychicznymi, wspomaganie rozwoju osób z zaburzeniami psychicznymi w celu osiągnięcia maksymalnego poziomu usprawnienia. Środowiskowy Dom Samopomocy jest placówką pobytu dziennego, skierowaną do osób z zaburzeniami psychicznymi oraz niepełnosprawnych intelektualnie z terenu Częstochowy i gmin ościennych (poprzez przejęcie realizacji zadań). Świadczy specjalistyczne usługi dostosowane do potrzeb 4 osób niepełnosprawnych, a w szczególności: trening funkcjonowania w codziennym życiu,

trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, trening umiejętności spędzania czasu wolnego, poradnictwo psychologiczne, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych codzienną opiekę. Dzienny Dom Pomocy Społecznej, to placówka pobytu dziennego zapewniająca opiekę i usługi zmierzające do poprawy sprawności psychofizycznej, w szczególności poprzez: zapewnienie osobom w wieku emerytalnym i niepełnosprawnym dziennej opieki i udziału w aktywnych formach pracy w grupie oraz środowisku, prowadzenie zajęć w ramach terapii zajęciowej, zaspokajanie potrzeb kulturalnych i towarzyskich, stworzenie osobom przebywającym w Domu odpowiednich warunków poprzez: zindywidualizowaną opiekę, pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, zapewnienie całodziennego wyżywienia, udzielanie pomocy pensjonariuszom przy spożywaniu posiłku, zapewnienie opieki pielęgniarskiej, prowadzenie zajęć rehabilitacyjnych. DDPS zapewnia opiekę dla 5 podopiecznych. Dom Dziennego Pobytu dla Osób z Upośledzeniem Umysłowym jest placówką pobytu dziennego służącą utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i świadczącą usługi dla 4 osób z niepełnosprawnością intelektualną. W ramach Domu funkcjonuje również hostel dla podopiecznych. Placówka świadczy specjalistyczne usługi w zakresie terapii i rehabilitacji dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością intelektualną, a w szczególności: rehabilitację pedagogiczną oraz arte-terapeutyczną, opiekę zdrowotną i pielęgniarską, zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, rehabilitację leczniczą, psychoedukację, rehabilitację zawodową, rehabilitację społeczną, w tym terapię zajęciową, wyżywienie. Ośrodek Interwencji Kryzysowej jest placówką całodobową, której celem jest udzielenie wszechstronnej pomocy psychologicznej, pedagogicznej, socjalnej i prawnej, osobom i rodzinom będącym ofiarami przemocy lub znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej. Przygotowanie osób z zaburzeniami psychicznymi, czy też z upośledzeniem umysłowym do prowadzenia samodzielnego życia odbywa się również poprzez umieszczanie ich w mieszkaniach chronionych i w mieszkaniach chronionych o charakterze adaptacyjnym, mieszczących się przy ul. Focha 71a, które funkcjonują w strukturach Centrum Rehabilitacji dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi oraz w mieszkaniu chronionym dla osób z zaburzeniami psychicznymi mieszczącym się przy ul. Michałowskiego 3, funkcjonującym w strukturach Środowiskowego Domu Samopomocy. Pomoc osobom niepełnosprawnym udzielana jest także przez niektóre stowarzyszenia działające na terenie miasta Częstochowy. Spośród wielu podmiotów tego typu wyszczególniono m.in.:

Tabela 5. Wykaz stowarzyszeń działających na rzecz osób niepełnosprawnych Lp. Nazwa Ośrodka 1 Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych "Integracja", prowadzące Warsztat Terapii Zajęciowej 2 Stowarzyszenie "Częstochowskie Amazonki" 3 Polski Związek Niewidomych - Delegatura w Częstochowie 4 Ośrodek Wychowawczo-Rewalidacyjny dla Dzieci i Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej PZN w Częstochowie 5 Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Zaburzeniami Psychicznymi i Ich Rodzinom "Yava" 6 Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Częstochowie 7 Stowarzyszenie Tacy Sami w Częstochowie 8 Częstochowskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Autyzmu w Częstochowie 9 Stowarzyszenie Rodzin Dzieci Niepełnosprawnych Serce w Częstochowie 1 Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo RAZEM w Częstochowie 11 Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej 12 Polski Związek Głuchych w Częstochowie Zapewnienie równych szans osobom niepełnosprawnym w zakresie dostępu do dóbr kultury Ważną inicjatywę podejmowaną na rzecz osób niepełnosprawnych stanowią działania o charakterze kulturalnym. Poniżej przedstawiono dane przekazane przez Wydział Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Miasta Częstochowy, dotyczące ww. działań: 1) Biblioteka Publiczna im. dr W. Biegańskiego w Częstochowie, Większość filii Biblioteki Publicznej im. dr. W. Biegańskiego na terenie miasta prowadzi działalność na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych, współpracując m. in. z oddziałami integracyjnymi w przedszkolach, Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym nr 1 oraz Zespołami Szkół Specjalnych nr 23 i 43. Dzieci, młodzież i dorośli biorą udział w większości imprez organizowanych przez filie na równi z osobami pełnosprawnymi. Tabela 6. Działania zorganizowane na rzecz osób z niepełnosprawnością w roku 29 29 r. Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Październik Listopad 1) Filia Muzyczna wystawiła Jasełka z udziałem klas integracyjnych Szkoły Podstawowej nr 53, 2) Filia nr 8 zorganizowała spotkanie połączone z poczęstunkiem dla uczniów Specjalnej Szkoły Podstawowej nr 28 pn.: Tłusty Czwartek w polskiej tradycji, 3) Filia biblioteczna nr 9 zaprosiła dzieci z Ośrodka Szkolno-wychowawczego nr 5 na czytanie bajek biblio-terapeutycznych, 4) wycieczka uczniów Zespołu Szkół Specjalnych w Bibliotece Głównej, 5) Filia biblioteczna nr 9 zorganizowała konkurs dla młodzieży z Zespołu Szkół Specjalnych pn.: Piękne wiersze Pana Brzechwy, 6) Filia biblioteczna nr 2 przekazała 2 książek Domowi Pomocy Społecznej przy ul. Kontkiewicza 2, 7) Oddział dla Dzieci i Młodzieży zorganizował czytanie fragmentów książki: Król Maciuś Pierwszy Janusza Korczaka dla dzieci ze Szkoły Specjalnej nr 23, 8) w Filii Muzycznej odbył się występ grupy tanecznej Słoneczka składającej się z dzieci niepełnosprawnych (Przedszkole nr 6), 9) Filia biblioteczna nr 2 zorganizowała czytanie utworów Wandy Chotomskiej pn. Kochamy panią Pani Wando dla uczniów Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, 1) w Filii bibliotecznej nr 2 odbyło się spotkanie z uczniami Jurajskiego Uniwersytetu Dziecięcego przy Zespole Szkół Specjalnych ul. Krótka 1 pt. Astronomia

Grudzień w literaturze, 11) wszystkie filie biblioteczne brały udział w akcji zbiórki słodyczy i zabawek pn. I Ty zostań św. Mikołajem ; zebrane podarunki przekazano dzieciom z Zespołu Szkół Specjalnych nr 28; impreza połączona była z występem teatrzyku bibliotecznego Klaun działającego przy Filii nr 8, 12) w Filii bibliotecznej nr 9 grupa teatralna Pod Wiszącym Kotem z VII LO im. Mikołaja Kopernika wystawiła przedstawienie pt.: Kot w butach dla uczniów z Zespołu Szkół Specjalnych. Tabela 7. Działania zorganizowane na rzecz osób z niepełnosprawnością w I półroczu 21 roku I półrocze 21 r. Styczeń 1) Oddział dla Dzieci i Młodzieży wystawił Jasełka przygotowane przez uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół Specjalnych, 2) w Filii bibliotecznej nr 9 grupa teatralna Pod Wiszącym Kotem z VII LO im. Mikołaja Kopernika wystawiła przedstawienie pt.: Jaś i Małgosia dla uczniów z Zespołu Szkół Specjalnych, 3) Filia Muzyczna zorganizowała wieczór przy świecach poświęcony twórczości Moniki Jędrzejewskiej, niepełnosprawnej poetki częstochowskiej, Luty 4) Oddział dla Dzieci i Młodzieży zorganizował dla dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych zajęcia plastyczne pn.: Laurka walentynkowa, Kwiecień 5) Filia biblioteczna nr 8 zorganizowała spotkanie koła czytelniczego działającego przy Zespole Szkół Specjalnych nr 43, Maj 6) w Filii bibliotecznej nr 1 odbyły się zajęcia literacko-plastyczne dla Przedszkola Integracyjnego nr 35 pn.: Laurka na Dzień Mamy, 7) Filia biblioteczna nr 8 zorganizowała 2 spotkania koła czytelniczego, działającego przy Zespole Szkół Specjalnych nr 43, Czerwiec 8) w Filii nr 14 wystawiono prace plastyczne pensjonariusza Domu Pomocy Społecznej pn.: Zamki Jurajskie. Działania cykliczne całoroczne: Filia biblioteczna nr 8 organizowała wystawy prac plastycznych dzieci z koła czytelniczego działającego przy Zespole Szkół Specjalnych nr 43 oraz Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1, Filia biblioteczna nr 8 organizowała indywidualne zajęcia dla dziecka z problemem ADHD, Filia biblioteczna nr 4 organizowała indywidualne zajęcia dla dziecka z zespołem wad wrodzonych, oraz podjęła współpracę z nauczycielką uczącą dzieci w Szpitalu Miejskim im. Tytusa Chałubińskiego (dobór literatury dla chorych dzieci), Filia biblioteczna nr 1 zorganizowała 5 warsztatów brajlowskich z udziałem tyflopedagoga pn.: Dotknij słów (zajęcia skierowane do dzieci zdrowych z myślą o uwrażliwieniu na problem niepełnosprawności), Filie biblioteczne nr 2, 8, 14 organizowały stałe lekcje biblioteczne z przeznaczeniem dla dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych, w Filii Muzycznej odbywały się zajęcia plastyczno-ruchowe przeznaczone dla dzieci z Zespołem Downa, w Filii bibliotecznej nr 8 odbywały się spotkania koła czytelniczego oraz zajęcia z przysposobienia czytelniczego dla uczniów Zespołu Szkół Specjalnych nr 43; Filia ta przygotowała również zabawy i zagadki dla dzieci ze Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego nr 1, Filia biblioteczna nr 9 oraz Oddział dla Dzieci i Młodzieży zapraszały dzieci niepełnosprawne do czytania w ramach akcji Cała Polska czyta dzieciom oraz Czytająca Biblioteka,

większość filii bibliotecznych obsługiwało czytelników niepełnosprawnych dostarczając bezpośrednio książki do domów. Tabela 8. Działania zorganizowane na rzecz osób z niepełnosprawnością w II półroczu 21 roku II półrocze 21 r. Październik Listopad Grudzień 1) Filia nr 1 zorganizowała: warsztaty plastyczne Jesień wokół nas z udziałem osób niepełnosprawnych podopiecznych Przedszkola Integracyjnego nr 35, konkurs plastyczny dla uczniów klas I-III częstochowskich szkół podstawowych, w tym dla uczniów niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie, we współpracy z częstochowską Delegaturą Polskiego Związku Niewidomych konkurs czytelniczy dla dorosłych osób niewidomych i słabowidzących, 2) Filia nr 8 zorganizowała: cykl spotkań z udziałem młodzieży z Koła Czytelniczego z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, indywidualne zajęcia z przysposobienia czytelniczego dla ucznia z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, wyjazdową lekcję pn. "Częstochowa i jej okolice" dla uczniów Zespołu Szkół Specjalnych nr 28, 3) Oddział Biblioteczny dla Dzieci i Młodzieży zorganizował dla uczniów Szkoły Specjalnej Zawodowej przedświąteczne spotkanie pn. Czas zacząć szykować świąteczne upominki, 4) wszystkie filie biblioteczne brały udział w akcji zbiórki słodyczy i zabawek pn. I Ty zostań Świętym Mikołajem. Zebrane podarunki przekazano dzieciom z Zespołu Szkół Specjalnych nr 28; impreza połączona była z występem teatrzyku bibliotecznego Klaun działającego przy Filii nr 8. Tabela 9. Działania zorganizowane na rzecz osób z niepełnosprawnością w I półroczu 211 roku I półrocze 211 r. Styczeń Luty Marzec Kwiecień 1) Filia nr 8 organizowała spotkania dla młodzieży z Koła Czytelniczego z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, 2) Filia nr 8 organizowała spotkania dla młodzieży z Koła Czytelniczego z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, 3) Filia nr 9 zaprosiła dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych do obejrzenia spektaklu pt. Kopciuszek w wykonaniu grupy teatralnej z LO im. M. Kopernika, 4) Filia nr 8 organizowała spotkania dla młodzieży z Koła Czytelniczego z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, 5) Filia nr 8 organizowała spotkania dla młodzieży z Koła Czytelniczego z Zespołu Szkół Specjalnych nr 43, 6) Filia nr 9 zorganizowała warsztaty literackie (w oparciu o utwory tematyczne związane z tradycją Świąt Wielkanocnych) z udziałem m.in. młodzieży z Zespołu Szkół Zawodowych Specjalnych. 2) Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, Teatr im. Adama Mickiewicza systematycznie współpracuje z placówkami, ośrodkami i stowarzyszeniami, takimi jak: Dom Małego Dziecka przy ul. Kazimierza 1 w Częstochowie (Podopieczni wraz z opiekunami są regularnie zapraszani na spektakle. W ramach wolnych miejsc na dane przedstawienie Teatr oferuje pulę bezpłatnych wejściówek), Dom Pomocy Społecznej przy ul. Kontkiewicza 2 w Częstochowie,

Ośrodek Profilaktyczno-Społeczny dla Uzależnionych przy ul. Wiolinowej 1 w Częstochowie, Ośrodek Wychowawczy w Herbach, Stowarzyszenie AGAPE w Częstochowie, Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej w Częstochowie (wynajem sali za promocyjną cenę, dochód z biletów cegiełek przeznaczono na działalność Stowarzyszenia), Stowarzyszenie Tacy sami w Częstochowie, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Częstochowie, MONAR w Częstochowie, Częstochowska Delegatura Polskiego Związku Niewidomych. Teatr współdziała również ze szkołami i przedszkolami integracyjnymi, tj.: Zespół Szkół Specjalnych nr 23 w Częstochowie, Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 43 w Częstochowie, Katolickie Gimnazjum Specjalne w Częstochowie, Miejskie Przedszkole nr 35 im. Małego księcia w Częstochowie, Miejskie Przedszkole nr 43 w Częstochowie. Współpraca z ww. placówkami polega m. in. na sprzedaży biletów na wybrany spektakl w promocyjnych cenach. Teatr prowadzi także działalność edukacyjną: Lekcje Teatralne połączone z zwiedzaniem kulis (bezpłatne oprowadzanie grup ze szkół specjalnych), bezpłatne wypożyczanie strojów teatralnych grupom z ww. placówek. Rok 29 Stowarzyszenie Częstochowskie Amazonki prezentacja spektaklu Zemsta ; 3.1.29 r. i 2.1.29 r. - pokaz dla członkiń stowarzyszenia Ogólnopolska Pielgrzymka Kobiet po mastektomii na Jasną Górę, Rok 21 Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej koncert Stachura - 29.1.21 r., grudzie 21 r. Gala Wolontariatu mająca na celu integrację środowiska niepełnosprawnych, ich opiekunów i darczyńców - teatr wynajął salę na preferencyjnych warunkach finansowych. Rok 211 5.3.211 r. - 57. Salon Poezji poświęcony twórczości niepełnosprawnych podopiecznych Fundacji "Agape" - Katarzyny Sosneckiej i Bartosza Mazura. Artyści i organizatorzy zrzekli się honorariów, a zyski ze sprzedaży biletów zostały przekazane na konto Wolontariatu Młodzieżowego przy Stowarzyszeniu Wzajemnej Pomocy Agape. 3) Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater w Częstochowie, Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater corocznie przekazuje osobom niepełnosprawnym darmowe wejściówki na koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater. 4) Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, w II półroczu 21 r. i I półroczu 211 r.: zorganizowała we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Kultury w Częstochowie X Wojewódzki Konkurs Plastyczny dla Dzieci Niepełnosprawnych i Specjalnej Troski Podróże małe i duże - wystawę pokonkursową prezentowano w Galerii ROK w dniach: 3. - 3.12.21 r., zorganizowała wystawy, spotkania autorskie i inne punkty programu Dni Książki dostępne dla osób niepełnosprawnych, odwiedzającym Miejską Galerię Sztuki osobom niepełnosprawnym przysługuje bilet ulgowy, w środy wstęp jest bezpłatny dla grup szkolnych i grup z ośrodków specjalnych, w niedzielę - wstęp wolny dla wszystkich zwiedzających.

W II półroczu 21 r. zaprezentowano 1 wystaw, a w I półroczu 211 r. 7 wystaw. 5) Muzeum Częstochowskie, Rok 29 do wystawy stałej w Muzeum Górnictwa Rud Żelaza przygotowane zostały opisy oraz przewodnik w języku Braille'a, stałymi uczestnikami programu edukacyjnego (w tym warsztaty świąteczne prowadzone przez etnografów i twórców ludowych, wakacyjne spotkania z nauką i sztuką, realizowane w ramach akcji Lato w mieście ), realizowanego przez pracowników merytorycznych Muzeum, są uczniowie szkół specjalnych m.in. Zespołu Szkół Specjalnych, przy ul. Krótkiej 22 w Częstochowie, pracownicy dozoru ekspozycji zostali przeszkoleni w zakresie pomocy i obsługi osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem osób niewidomych. Rok 21 w Multicentrum Zodiak odbywały się zajęcia multimedialne dla osób niepełnosprawnych, m.in. z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Środowiskowego Domu Pomocy w Częstochowie. Pracownicy dozoru ekspozycji Muzeum Częstochowskiego: Ratusz Miejski, tzw. Willa Generała, Multicentrum "Zodiak", Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Pawilon Etnograficzny, Zagroda Włościańska, Rezerwat Archeologiczny oraz Dom Poezji Muzeum Haliny Poświatowskiej zostali przeszkoleni w zakresie obsługi osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem niewidomych zwiedzających. Stałymi uczestnikami programu edukacyjnego realizowanego przez poszczególne działy Muzeum Częstochowskiego są uczniowie częstochowskich szkół specjalnych. 6) Filharmonia Częstochowska, Działania podejmowane przez Filharmonię Częstochowską z udziałem lub na rzecz osób niepełnosprawnych to: wynajęcie sali na koncert organizowany przez dyrekcję Domu dla Chłopców im. św. Stanisława Kostki w celu zbiórki funduszy na placówkę (luty 29), wynajęcie sali na koncert charytatywny organizowany przez i na rzecz Zespołu Szkół Specjalnych nr 23 (kwiecień 29), wynajęcie sali na koncert charytatywny dla Karola Skarbka organizowany przez OPK Gaude Mater (listopad 29); sale na imprezy o charakterze charytatywnym, wynajmowane były po cenach preferencyjnych, co sezon przeznaczanie puli bezpłatnych wejściówek na koncerty symfoniczne, z których korzystał m.in. Dom Pomocy Społecznej przy ul. Kontkiewicza 2. Będąca w trakcie przebudowy swojej siedziby Filharmonia nie dysponowała w okresie objętym sprawozdaniem salami stricte i w pełni umożliwiającymi osobom niepełnosprawnym uczestnictwo w imprezach kulturalnych. Takie uczestnictwo umożliwiała sala Akademickiego Centrum Kultury i Sportu Politechniki Częstochowskiej, z której Filharmonia korzystała najczęściej. Realizowano tam audycje umuzykalniające z cyklu Filharmonia Dzieciom, z udziałem wychowanków częstochowskich przedszkoli i szkół specjalnych (udział dzieci z placówek specjalnych jest nieodpłatny). W II półroczu 21 r. odbyły się 4 takie audycje, a w I połowie 211 r. 6. Ponadto z koncertów abonamentowych bezpłatnie korzystają placówki opiekuńczo-wychowawcze, które w imieniu swych podopiecznych zwracają się do Filharmonii z prośbą o udostępnienie oferty artystycznej. 7) Współpraca Wydziału Kultury i Promocji z organizacjami pozarządowymi, Zadania realizowane przez organizacje pozarządowe, dotowane z budżetu Wydziału

Promocji Zatrudnienia i Spraw Społecznych w trybie otwartego konkursu ofert na realizację zadań publicznych Miasta Częstochowy w 29, 21 i 211 r. Rok 29 1) Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo RAZEM w Częstochowie - XV Festiwal Muzyczna Scena Integracji (integracyjna impreza muzyczna dla ok. 25 uczestników zdrowych i z różnym stopniem i rodzajem niepełnosprawności), 2) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Częstochowie - Festiwal Piosenki Podwórkowej (adresatami projektu były osoby niepełnosprawne intelektualnie podopieczni częstochowskich szkół i placówek specjalnych), 3) Polski Związek Niewidomych Okręg Śląski Delegatura w Częstochowie - Konkurs Czytelniczy Książki Mówionej (konkurs dla dorosłych osób niewidomych i słabowidzących, popularyzujący literaturę oraz promujący twórczość niewidomych pisarzy). I półrocze 21 r. 1) Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo RAZEM w Częstochowie - XVI Festiwal Muzyczna Scena Integracji, 2) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Częstochowie - II Festiwal Piosenki Podwórkowej, 3) Polski Związek Niewidomych Okręg Śląski Delegatura w Częstochowie - Konkurs Czytelniczy Książki Mówionej, 4) Towarzystwo Edukacji Otwartej we Wrocławiu (z ramienia TEO działa w Częstochowie Liceum Artystyczne ALA) - Teatr Integracyjny ALA (projekt obejmujący przygotowanie i prezentację spektaklu, którego aktorzy to uczniowie częstochowskich liceów oraz osoby z różnego rodzaju niepełnosprawnością). II półrocze 21 r.: 1) Polski Związek Niewidomych Okręg Śląski Delegatura w Częstochowie - Konkurs Czytelniczy Książki Mówionej, 2) Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej - "Pomagamy, wspieramy, dajemy nadzieję" działania twórcze dzieci i młodzieży dla chorych i cierpiących, 3) Towarzystwo Edukacji Otwartej we Wrocławiu - Teatr Integracyjny ALA, 4) Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Częstochowie - "W świecie sztuki". I półrocze 211 r.: 1) Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Okręgowy w Częstochowie - "Po drugiej stronie obiektywu", 2) Towarzystwo Edukacji Otwartej we Wrocławiu - Teatr Integracyjny ALA, 3) Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej - "Posłańcy miłości" działania twórcze dzieci i młodzieży dla chorych i cierpiących, 4) Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej Ruchowo "RAZEM" w Częstochowie - Festiwal "Muzyczna Scena Integracji", 5) Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym "KOŁO" w Częstochowie - III Festiwal Piosenki Podwórkowej. Dostęp do sportu i rekreacji osób niepełnosprawnych Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Częstochowie zorganizował w ramach Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 27-213 Częstochowa Niepełnosprawnym następujące imprezy sportowe: 1) I i II półrocze 29 r.: 26 maja - Miejski Stadion Lekkoatletyczny, przy ul. Dąbrowskiego 58/64 w Częstochowie - Letnia Olimpiada Sportowa pn. Przełam Bariery - ok. 3 młodych sportowców z częstochowskich placówek,

1 listopada - Hala Sportowo-Widowiskowa Polonia, przy ul. Dekabrystów 43 w Częstochowie - Halowa Olimpiada Sportowa Przełam bariery z ISD Hutą Częstochowa - ok. 5 osób niepełnosprawnych. 2) I półrocze 21 r.: - 11 czerwca - Miejski Stadion Lekkoatletyczny, przy ul. Dąbrowskiego 58/64 w Częstochowie - Letnia Olimpiada Sportowa Przełam Bariery z ISD Hutą Częstochowa, pod patronatem Prezydenta Miasta Częstochowy ok. 2 osób niepełnosprawnych wraz z opiekunami. 3) II półrocze 21 r.: 16 listopada - Hala Sportowo-Widowiskowa Polonia, przy ul. Dekabrystów 43 w Częstochowie - Halowa Olimpiada Sportowa Przełam bariery z ISD Hutą Częstochowa - ok. 5 osób niepełnosprawnych. 4) I półrocze 211 r.: 18 maja - Miejski Stadion Lekkoatletyczny, przy ul. Dąbrowskiego 58/64 w Częstochowie - Letnia Olimpiada Sportowa Przełam Bariery z ISD Hutą Częstochowa - ok. 25 osób niepełnosprawnych wraz z opiekunami. Likwidacja barier architektonicznych, urbanistycznych, technicznych, transportowych oraz w komunikowaniu się Istniejące w środowisku bariery architektoniczne, urbanistyczne, techniczne, transportowe oraz w komunikowaniu się utrudniają bądź uniemożliwiają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym, a także przyczyniają się do ograniczenia możliwości zaspokajania własnych potrzeb. Powyższe utrudnienia nie sprzyjają podejmowaniu przez osoby niepełnosprawne nauki, pracy na otwartym rynku, uczestniczeniu w wydarzeniach kulturalnych, turystycznych i sportowych, a także w innych dziedzinach życia społecznego. Likwidacja ww. barier umożliwi bądź ułatwi osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w życiu codziennym. Środki finansowe pozyskane z PFRON na likwidację barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się: w 29 roku - 532.881, zł, w 21 roku - 752.37, zł, w I półroczu 211 roku 25.57, zł, W zakresie likwidacji barier urbanistycznych dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych ulice, przejścia dla pieszych i chodniki. Wykaz dostosowanych ulic miejskich do potrzeb osób z niepełnosprawnością: 1) 29 r. oraz I półrocze 21 r.: ul. Brzozowa, ul. Topolowa, ul. Kanał Kohna, ul. ks. Wróblewskiego, ul. Sieroszewskiego, skrzyżowanie ulic Reja Chałubińskiego, ul. Szaniawskiego, skrzyżowanie ulic Tkacka Rentgena, ul. Lipowa, ul. Bałuckiego, skrzyżowanie ulic Kruczej i Drozdowej, Aleja Jana Pawła II przy skrzyżowaniu z ulicą Św. Jana, ul. Kurpińskiego, ul. Wręczycka. budowa ścieżki rowerowej w ul. Kilińskiego (od Aleja Jana Pawła II do ul. Dekabrystów), budowa ul. Białoszewskiego i ul. Staffa,

budowa ul. Mościckiego, budowa ul. Gajowej, budowa ul. Nowosądeckiej, przebudowa chodnika w ul. Dekabrystów (od ul. Cmentarnej do ul. Sowińskiego), budowa chodnika w ul. Drzewnej i ul. Festynowej, wykonanie chodnika przy DK-1 (przebudowa konstrukcji chodnika z nawierzchni bitumicznej na kostkę brukową), zmiana na ciąg pieszo jezdny, budowa ul. Sandomierskiej, budowa ul. Stefana Batorego, przebudowa ul. Kordeckiego, przebudowa ul. Racławickiej od ul. Popiełuszki do ul. Dąbrowskiego, przebudowa skrzyżowania ulic: Św. Jadwigi i Wyszyńskiego, budowa ulic: Żyrardowskiej i Wadowickiej, budowa ul. Tatrzańskiej, przebudowa ul. Dekabrystów na odcinku od ul. Szajnowicza do ul. Sowińskiego, przebudowa ul. Legionów od ul. Faradaya do ul. Żużlowej, wykonanie azyli dla pieszych przy ul. Michałowskiego, 2) II półrocze 21 roku: budowa ul. Racławickiej, budowa ul. Mąkoszy, przebudowa skrzyżowania ul. Jadwigi i ul. Wyszyńskiego wraz z budową sygnalizacji świetlnej, budowa ul. Żyrardowskiej na odcinku od ul. Słupskiej do ul. Legnickiej oraz ul. Wadowickiej, budowa ul. Tatrzańskiej, przebudowa ul. Dekabrystów na odcinku od ul. Szajnowicza - Iwanowa do ul. Sowińskiego, budowa drugiej i przebudowa istniejącej jezdni ul. Legionów na odcinku od ul. Faradaya do ul. Żużlowej, budowa ul. Kluczborskiej z odwodnieniem, budowa ul. Perla, budowa ul. Mieszka Starego, budowa ul. Weteranów, 3) I półrocze 211 roku: budowa ul. Mała Warszawka, budowa ul. Wodzickiego na odcinku od ul. Dekabrystów do ul. Polskiego Czerwonego Krzyża, 4) planowanie modernizacje: budowa ul. Rycerskiej, rozbudowa skrzyżowania Alei Pokoju z drogą położoną w ciągu ul. Złotej i drogi dojazdowej do terenów huty w Częstochowie, wzmocnienie znaczenia Centrum Pielgrzymkowego poprzez modernizację Alei Najświętszej Maryi Panny, Z informacji uzyskanych z Miejskiego Zarządu Dróg i Transportu wynika również, że: na skrzyżowaniach (dane na dzień 29.9.21 r.) było 547 pojedynczych sygnalizatorów świetlnych z sygnalizacją dźwiękową, natomiast obecnie jest 251, MPK Sp. z o.o. w Częstochowie na dzień 29.9.21 r. dysponował 82 autobusami przystosowanymi do przewozu osób niepełnosprawnych co stanowi 53% taboru MPK, natomiast na dzień dzisiejszy dysponuje 79, na terenie Częstochowy do dnia 29.9.21 r. wyznaczono 99 miejsc do parkowania zastrzeżonych dla osób niepełnosprawnych, natomiast obecnie jest ich 98, a na koniec I półrocza 211 r. Będzie 1. MZDiT informuje, że przy realizacji wszystkich nowych inwestycji drogowych będą budowane pochylnie, zgodnie z planami budżetowymi.

Obok dostosowania ulic, chodników, przejść dla pieszych niezmiernie istotnym problemem jest dostosowanie budynków mieszkalnych dla osób z niepełnosprawnością. W 29 roku oddano do użytku jeden budynek komunalny w dzielnicy Wyczerpy przy ul. Kontkiewicza 8 zrealizowany w ramach inwestycji miejskich, dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. W I i II półroczu 21 r. oraz w I półroczu 211 r. nie oddano żadnego budynku komunalnego. Ważną kwestię stanowi również dostęp osób niepełnosprawnych do placówek oświaty. Edukacja odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości każdego człowieka. Celem działań w zakresie edukacji osób niepełnosprawnych jest stworzenie odpowiednich warunków umożliwiających dzieciom i młodzieży rozwój fizyczny i intelektualny oraz udział w życiu publicznym. A także dążenie do coraz wyższej jakości i powszechności kształcenia integracyjnego na każdym etapie edukacyjnym oraz do wysokiej jakości pracy szkolnictwa specjalnego. Tabela 1. Dane dotyczące dostępu osób niepełnosprawnych do placówek oświaty Lp. Dane 29 r. I półrocze 21 r. II półrocze 21 r. I półrocze 211 r. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ilość przedszkoli integracyjnych na terenie Częstochowy Ilość gimnazjów z oddziałami integracyjnymi na terenie Częstochowy Ilość szkół ponadgimnazjalnych z oddziałami integracyjnymi na terenie miasta Ilość szkół specjalnych na terenie Częstochowy Ilość specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych na terenie Częstochowy Liczba uczniów niepełnosprawny ch, uczęszczających do ośrodków specjalnych i szkół z oddziałami integracyjnymi na terenie miasta Ilość szkół przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez zlikwidowanie barier architektonicznych 3 3 4 4 4 4 4 4 5 Zespołów 5 Zespołów 5 5 2 2 2 2 32 35 367 37 1 13 3+5 częściowo 3+5 częściowo Z danych zawartych w powyższej tabeli wynika, że na przestrzeni ostatnich lat zwiększyła się ilość przedszkoli integracyjnych oraz liczba uczniów niepełnosprawnych uczęszczających do ośrodków specjalnych i szkół z oddziałami integracyjnymi. Na odrębną wzmiankę zasługuje niezwykle istotna kwestia dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych (szczególnie osób z niepełnosprawnością ruchową) obiektów pozostających w dyspozycji samorządowych instytucji kultury. Z bardzo nielicznymi wyjątkami budynki te nie posiadają rozwiązań architektonicznych umożliwiających osobom niepełnosprawnym aktywne i pełne korzystanie z oferty kulturalnej. Zdarzało się, że jedyną możliwością przezwyciężenia istniejących barier było np. angażowanie przez Teatr im. Adama Mickiewicza (prezentujący spektakle dla poruszających się na wózkach młodych widzów) wolontariuszy, by ci wnosili zaproszone osoby niepełnosprawne na teatralną widownię.