GPSz2 WYKŁAD 9 10 STANDARDY TECHNICZNE DOTYCZĄCE OSNÓW POMIAROWYCH ORAZ POMIARÓW SYTUACYJNO-WYSOKOŚCIOWYCH I ICH INTERPRETACJA 1
STANDARDY DOTYCZACE POMIARÓW SYT. WYS. (W TYM OSNÓW POMIAROWYCH: SYTUACYJNYCH I WYSOKOŚCIOWYCH) WYKONANIE POMIARÓW, DOKUMENTACJA, PRZETWARZANIE WYNIKÓW OSNOWY POMIAROWE, METODY ZAGĘSZCZANIA OSNÓW SZCZEGÓŁOWYCH, STANOWISKA SWOBODNE, SIECI KĄTOWO-LINIOWE 2
3
ZAKRES 4
PODSTAWOWE POJĘCIA 5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
TO TZW. POŚREDNIE WYMAGANIA DOKŁADNOŚCIOWE 50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
GENERALIZACJA PRZY POMIARZE 63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
G-4 już nie obowiązuje 135
136
137
138
139
140
G-4 już nie obowiązuje tym samym wytyczne techniczne też nie (wytyczne te były tylko zalecane do stosowania) 141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
PODSUMOWANIE 155
Technologie zakładania osnów pomiarowych sytuacyjnych (metody zagęszczania osnów szczegółowych) sieci kątowo liniowe, stanowiska GPS. sieci modularne, technologia tzw. sieci modularnych moduły będące odrębnymi konstrukcjami geometrycznymi, ale powiązanymi ze sobą - osnowę pomiarową zakłada się często równocześnie z pomiarem sytuacyjno wysokościowym. tzw. masówka. pomiary ortogonalne, biegunowe, GPS. Wyrównanie ścisłe jednorzędowo. 156
Sieć modularna jest utworzona ze zbioru wzajemnie powiązanych kątowo-liniowych konstrukcji geodezyjnych nazwanych modułami. Pojedynczy moduł jest konstrukcją geodezyjną, dla której jest tworzony niezależny układ roboczy współrzędnych (x,y,z). Konstrukcja modułu jest utworzona przez zespół różnych danych pomiarowych pozyskanych z metody ortogonalnej, biegunowej, wcięć kątowych, liniowych czy kombinowanych, a nawet mogą tu wejść elementy uzyskane z istniejących map na drodze digitalizacji. W ramach sieci modularnej pomiarowi podlegają punkty nawiązania do osnowy geodezyjnej, punkty wiążące (moduły) sieci, które są wyznaczane w sieci w więcej niż jednym module (minimum w dwóch modułach), a następnie wszystkie punkty szczegółów terenowych. Wszystkie obserwacje są następnie wyrównywane łącznie metodą ścisłą w obowiązującym układzie współrzędnych. Tym samym wszystkie punkty na mierzonym obszarze są wyznaczone z jednakową 157 dokładnością.
158
159
Technologie zakładania osnów pomiarowych sytuacyjnych (metody zagęszczania osnów szczegółowych) ciągi poligonowe (to rodzaj sieci kątowo-liniowej szczególny przypadek), wcięcia: liniowe, kątowe, wstecz, kątowo-liniowe (kombinowane) oraz tzw. w bok, wcięcia pojedynczych punktów, par punktów (zadanie Hansena, Mareka) liczba obserwacji równa liczbie niewiadomych wcięcia wielopunktowe liczba obserwacji równa liczbie niewiadomych wcięcia złożone, wcięcia dwustronne (obustronne) 160
Stanowiska swobodne - szczególny rodzaj wcięć do uzupełniania osnowy pomiarowej. Jest to dogodnie usytuowany (w zależności od sytuacji terenowej, zakresu i zasięgu pomiaru) niestabilizowany (lecz niekoniecznie) punkt ustawienia tachimetru. Położenie wyznaczamy kątowym wcięciem wstecz, wcięciem kątowo-liniowym (minimum dwie obserwacje do punktów o znanych współrzędnych a każda kolejna pozwala na wyrównanie i ocenę dokładności). Przy jego projektowaniu obowiązują ogólne zasady dla wcięć. Mogą to być tzw. stanowiska swobodne 3D 161
STANOWISKA SWOBODNE PRZYKŁAD 162
PRZYKŁADOWE OZNACZENIA NA SZKICACH Z POMIARU OSNÓW 12 1206 2005 Rodzaj stabilizacji/markowania k/ kamień p/ palik d/d drena/drena b.m. bolec metalowy r. m. rurka metalowa/pręt kz krzyż wykuty lub malowany /bet. płyta betonowa /but. butelka /pls znak z tworzywa szt. 163
A Stanowisko swobodne (obserwacje pełne) B k 1 =0.0000, d 1 k 2, d 2 P Mierzymy: kierunki i długości k n, d n k 3, d 3 C n=n d +n kąt =4+3=7 u=2p=2x1=2 Obliczenie: n>u - metoda transformacji N 164 - wyrównanie ścisłe
A Stanowisko swobodne (obserwacje niepełne) B k 1 =0.0000, d 1 k 2, d 2 Mierzymy: kierunki i dostępne długości P k n, d n k 3 celowa do punktu niedostępnego bez pomiaru długości C n=n d +n kąt =3+3=6 u=2p=2x1=2 n>u N Obliczenie: - wyrównanie ścisłe 165
Błąd średni jednostkowy m 0 błąd średni jednostkowy m 0 gdzie: V poprawka, m m błąd średni obserwacji, n n liczba obserwacji nadliczbowych. 0 vv mm n n 166
SIEĆ KĄTOWO-LINIOWA PRZYKŁAD 167
168
Zaprojektuj (m.in. oznaczając na szkicu) w danej sieci kątowoliniowej wyznaczającej położenie 2 pkt. osnowy pomiarowej obserwacje (kąty i odległości) tak aby stosunek obserwacji nadliczbowych do liczby niewiadomych wynosił 2:1. Ma to być sieć jednorzędowa wyrównanie jednoczesne. Nie dwa stanowiska swobodne. 169
liczba obserwacji n = n d + n kąt =? liczba niewiadomych u = 2 x 2 = 4 liczba obserwacji nadliczbowych n n =? n n : u = 2 : 1 n n : 4 = 2 : 1 n n = 8 liczba obserwacji n = n d + n kąt = u + n n = 4 + 8 = 12 170
171
LITERATURA Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz.U. 2011 r. nr 263 poz. 1572) Wyjaśnienia do przepisów rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopad 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz. U. 2011 r., Nr 263, poz. 1572) oraz przykładowe wzory dokumentów i map mających bezpośredni związek z przepisami ww. rozporządzenia GUGiK, Warszawa, 29.08.2012 www.gugik.gov.pl/informacje/aktualnosci/web/2012/wyjasnienia-do-przepisow-rozporzadzeniaministra-spraw-wewnetrznych-i-administracji-z-dnia-9-listopad-2011 Dawniej: Instrukcja techniczna G-4 :2002 Wytyczne techniczne G-4.1 :2007 172