Rola Rafinerii jako odbiorcy i przetwórcy rcy olejów przepracowanych w Polsce Kraków, 15 marzec 2013 r.
KAMIENIE MILOWE REGENERACJI OLEJÓW ODPADOWYCH Rafinerii Nafty Jedlicze od 1963 roku specjalizuje się w przemysłowym zagospodarowaniu olejów odpadowych poprzez ich regenerację do olejów bazowych i od tego czasu przetworzyła ponad 3 miliony ton tych olejów. 140 128 120 100 93 99 106 102 101 80 60 40 25 40 46 51 56 58 63 66 71 76 81 85 65 74 83 83 84 85 89 87 76 65 42 37 31 31 31 34 42 59 43 54 68 27 25 32 32 30 31 33 36 34 37 52 20 0 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 [tyś ton]
DEFINICJA- Oleje odpadowe-przepracowane Oleje odpadowe rozumie się przez to wszelkie mineralne lub syntetyczne oleje smarowe lub przemysłowe, któreprzestały nadawaćsiędo użytku, do jakiego były pierwotnie przeznaczone, w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, oleje smarowe, oleje turbinowe oraz oleje hydrauliczne. (Ustawa o odpadach z dn. 14.12.2012 r. i Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE) Oleje przepracowane są to oleje pochodzenia naftowego lub estrowego, które w czasie stosowania utraciły swoje właściwości użytkowe i nie mogą być dłużej stosowane w zakresie, do którego były pierwotnie przeznaczone (Polska Norma PN-C-96050:1999 ) 1
Co zawiera olej przepracowany? 1. Produkty zużycia: - baz mineralnych, - baz syntetycznych (np. PAO, estrów), - olejów roślinnych, 2. Produkty destrukcji dodatków uszlachetniających: m.in. polimerów i kopolimerów, sulfonianów, amin, tiofosforanów, związków zawierających wapń, cynk, sód, magnez, fosfor, siarkę, azot itd. Wysokiej jakości oleje smarowe zawierają w swoim składzie nawet kilkanaście % m/m różnych dodatków, 3. Produkty starzenia olejów smarowych m.in. kwasy organiczne, alkohole, aldehydy, ketony, fenole, WWA, żywice, asfalteny itp. 4. Zanieczyszczenia, w tym: woda, paliwa, zanieczyszczenia mechaniczne ( rdza, piasek, ścier), zanieczyszczenia chemiczne (płyny hamulcowe i chłodzące), oleje opałowe, rozpuszczalniki, lakiery, detergenty, PCB, tłuszcze itp.
Hierarchia postępowania z odpadami Kolejność priorytetów Dyrektywa 2008/98/WE Zapobieganie Przygotowanie do ponownego użycia Recykling Regeneracja olejów w odpadowych do olejów w bazowych Inny odzysk, np. odzysk energii Produkcja paliw Unieszkodliwianie
Sposoby zagospodarowania olejów odpadowych OLEJE ODPADOWE Metody odzysku Unieszkodliwianie Regeneracja Inne procesy odzysku Spalanie bez odzysku energii Rerafinacja (do olejów bazowych) Destylacja i kraking dla produkcji paliw Składowanie Olej odpadowy spalanie z odzyskiem energii
Klasyfikacja olejów odpadowych (ADR) Transport olejów odpadowych Rok 2011 przyjęto w autocysternach 36 700 ton oleju w 1628 dostawach Rok 2012 przyjęto w autocysternach 52 000 ton oleju w 2425 dostawach [%] 100 Rok 2012 Rok 2011 80 60 40 55,8 53,7 35,1 43,4 20 0 9,1 KLASA 3 KLASA 9 bez ADR 2,9
Transport olejów odpadowych Obowiązki Rafinerii jako Odbiorcy i Rozładowcy (ADR) 1.4.2.3 Odbiorca - Odbiorca zobowiązany jest nie opóźniać przyjęcia towarów, jeżeli takie opóźnienie nie jest konieczne, oraz sprawdzić, po rozładunku, czy zostały spełnione wymagania ADR dotyczące odbiorcy. - Jeżeli, w przypadku kontenera, sprawdzenie,, o którym mowa powyżej, ujawni naruszenie przepisów ADR, to odbiorca może zwrócić kontener przewoźnikowi jedynie po usunięciu tego naruszenia. -Jeżeli odbiorca korzysta z usług innych uczestników przewozu (w zakresie rozładunku, czyszczenia, odkażania, itp.), to powinien zastosować odpowiednie środki w celu zapewnienia zgodności z wymaganiami ADR podanymi pod 1.4.2.3.1 i 1.4.2.3.2.
Transport olejów odpadowych 1.4.3.7 Rozładowca upewnić się, że zostały rozładowane właściwe towary, poprzez porównanie odpowiednich informacji zawartych w dokumencie przewozowym z informacjami znajdującymi sie na sztuce przesyłki, kontenerze, cysternie, MEMU, MEGC lub na pojeździe; sprawdzić przed i podczas rozładunku, czy opakowania, cysterna, pojazd lub kontener nie są uszkodzone w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu czynności rozładunkowych. W przypadku stwierdzenia takiego uszkodzenia, upewnić się, że rozładunek nie będzie sie odbywaćdo czasu zastosowania odpowiednich środków; stosowaćsiędo odpowiednich wymagańdotyczących rozładunku; bezpośrednio po rozładunku cysterny, pojazdu lub kontenera: - usunąć wszystkie niebezpieczne pozostałości towarów, które podczas czynności rozładunkowych przylgnęły do zewnętrznej powierzchni cysterny, pojazdu lub kontenera; oraz - zapewnić, aby zostały zamknięte zawory i otwory inspekcyjne; zapewnić, aby zostało wykonane wymagane oczyszczenie i odkażenie pojazdów i kontenerów; oraz zapewnić, aby kontenery, które zostały całkowicie rozładowane, oczyszczone i odkażone, nie posiadały oznakowania określonego w dziale 5.3. Jeżeli rozładowca korzysta z usług innych uczestników przewozu (w zakresie czyszczenia, odkażania, itp.), to powinien on zastosowaćodpowiednie środki w celu zapewnienia zgodności z wymaganiami ADR.
Transport olejów odpadowych Uproszczenia dotyczące klasyfikacji olejów odpadowych 2.1.3.5.5 Jeżeli materiałem przeznaczonym do przewozu jest odpad, którego skład nie jest dokładnie znany, to jego zaliczanie do numeru UN i grupy pakowania zgodnie z 2.1.3.5.2 może opierać się na informacjach o tym odpadzie posiadanych przez nadawcę, z uwzględnieniem wszystkich dostępnych danych technicznych oraz danych z zakresu bezpieczeństwa, wymaganych na podstawie obowiązujących przepisów w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony środowiska. W przypadku wątpliwości, należy przyjąć najwyższy stopień zagrożenia. Jeżeli jednak, w oparciu o wiedzę na temat składu odpadu oraz właściwości fizycznych i chemicznych jego zidentyfikowalnych składników, możliwe jest wykazanie, że właściwości tego odpadu nie odpowiadają właściwościom określonym dla I grupy pakowania, to może być on zaliczony do najwłaściwszej pozycji i.n.o. w II grupie pakowania. 2.1.3.9 Odpady, które nie spełniają kryteriów klasyfikacyjnych w klasach od 1 do 9, ale podlegają Konwencji Bazylejskiej o Kontroli Transgranicznego Przemieszczania Odpadów Niebezpiecznych oraz ich Unieszkodliwiania mogą być przewożone pod numerami UN 3077 lub UN 3082
Olej odpadowe badania wstępne 1. Zawartość zanieczyszczeń metodą wirówkową 2. Zawartość wody metodą destylacyjną 3. Zawartość chloru 4. Destylacja do 350 o C Wartość graniczna dla chloru max 0.2%
Oleje odpadowe badania szczegółowe Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz.U.192.2004 poz.1968) Kryterium Wartość graniczna Wartość Typowa Zawartość wody i zanieczyszczeń stałych, [%], (V/V), nie wyżej niż: 10,0 10 Gęstość w temperaturze 15 0 C, [kg/m 3 ] 870-930 895 Zawartość PCB, [mg/kg], nie więcej niż: 25,0 7,0 Zawartość siarki, [%], (m/m), nie więcej niż: 1,0 0,5 Całkowita zawartość chloru, [%], (m/m), nie więcej niż: 0,2 0,05 Sumaryczna zawartość metali, w tym glinu Al, i krzemu Si, [%], (m/m), nie więcej niż: 0,5 0,23 Zawartość emulgatorów nie zawiera nie zawiera Zawartość substancji zmydlających nie zawiera nie zawiera Temperatura zapłonu, 0 C, powyżej : 56 150
SCHEMAT POSTĘPOWANIA Z OLEJAMI ODPADOWYMI Schemat postępowania z olejami odpadowymi w celu ich zakwalifikowania do właściwego procesu odzysku albo unieszkodliwiania (Dz.U.192.2004 poz.1968) OLEJE ODPADOWE powyżej 50 mg/kg PCB lub powyżej 0,2 % m/m chloru Oznaczenie zawartości chloru i PCB poniżej 50 mg/kg PCB i poniżej 0,2% m/m chloru olej spełniający kryteria do regeneracji Kryteria dopuszczenia olejów odpadowych do regeneracji olej nie spełnia jednego lub więcej kryteriów do regeneracji ODZYSK W CELU UZYSKANIA OLEJÓW BAZOWYCH Cechy klasyfikujące olej do bezpiecznego unieszkodliwiania INNE METODY ODZYSKU olej posiada jedną z cech kwalifikujących do unieszkodliwienia BEZPIECZNE UNIESZKODLIWIANIE
Instalacje do przerobu olejów odpadowych Instalacja Destylacji Olejów Przepracowanych Instalacja Hydrorafinacji Olejów Przepracowanych
Proces odwadniania -Preflash Lekki olej nap. Mikser Separator Woda odpadowa Podgrzewacz Chłodnica Olej Przepracowany Próżniowa kolumna destylacyjna Olej odwodniony Dodatek Zbiornik pośredni Slopy
Proces destylacji Wysokopróżniowa kolumna destylacyjna Chłodnica Olej napędowy Olej wrzecionowy Olej maszynowy Olej silnikowy Chłodnice Asfalt Olej odwodniony Piec
Hydrorafinacja H2 Kompresory Kolumna aminowa Kolumna myjąca Stripper Gaz kwaśny Woda kwaśna Destylat Piec Separator HP Separator LP Reaktor demetalizacji Reaktor hydrorafinacji Osuszacz próżniowy OLEJ BAZOWY
Oleje bazowe z RN Jedlicze - Wyniki regeneracji N-200 N 150 N 100 Oleje klarowne, jasne -Oleje bazowe Grupy I + Dobre własności niskotemperaturowe Wysoka czułość na dodatki Wysoka zawartości węglowodorów nasyconych Niska zawartość aromatów Niska zawartośćsiarki Stosowanie dodatków uszlachetniających jak dla baz olejowych Grupy II
Oleje bazowe RN Jedlicze - Właściwości typowe Parametr N 200 N 150 N100 N 70 Lepkość kinematyczna w 40 o C, cst 40 31 20 13,5 Lepkość kinematyczna w 100 o C, cst 6,3 5,3 4,1 3,2 Wskaźnik lepkości 105 106 103 90 Temperatura zapłonu, 0 C 220 200 190 160 Temperatura płynięcia, 0 C -15-15 -15-17 Barwa wg Lov. 1,0 1,0 0,5 0,5 Pozostałość po koksowaniu, % m/m < 0,01 < 0,01 < 0,01 < 0,01 Pozostałość po spopieleniu, % m/m < 0,002 < 0,002 < 0,003 < 0,003 Siarka, % m/m 0,003 0,002 0,005 0,001 Emulgowanie w 54 0 C, ml-min. 41/39/0 2 41/39/0 2 41/39/0 2 41/39/0 2 Odparowalność wg Noacka, % m/m 11 16 - - Węglowodory aromatyczne, % m/m 12 13 14 13
Ekspedycja produktów gotowych Oleje opałowe lekkie Oleje bazowe BEZ ADR Oleje opałowe ciężkie Asfalt
Podsumowanie Działania proekologiczne aktywny udziałw targach ekologicznych, druk i kolportażulotek oraz folderów o tematyce ekologicznej, organizowanie i udziałw kongresach, konferencjach i spotkaniach poświęconych ekologii, opiniowanie projektów regulacji prawnych. Argumenty ekonomiczne oleje odpadowe, jako alternatywne źródło dla ropy naftowej do produkcji olejów bazowych chronią nieodnawialne zasoby surowców energetycznych, do produkcji olejów bazowych z regeneracji na nowoczesnych instalacjach, potrzeba tylko połowy energii niezbędnej do wyprodukowania tej samej masy olejów bazowych z ropy naftowej, wzrost bezpieczeństwa gospodarki narodowej w zapotrzebowaniu na środki smarowe w okresie tzw. szoku naftowego, z 1 tony ropy naftowej uzyskuje się150 kg olejów bazowych, a z 1 tony olejów odpadowych/przepracowanych uzyskuje się 600 kg olejów bazowych
Rafineria Nafty Jedlicze Spółka Akcyjna 38-460 Jedlicze, ul. Tytusa Trzecieskiego 14 tel: (+4813) 43 84 204 fax: (+4813) 43 84 666 e-mail: jedlicze@ rnjsa.com.pl www.rnjsa.com.pl Dziękuj kuję za uwagę