B+R+I w programach operacyjnych 2014-2020 Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Poznań, 14 stycznia 2014 r.
System dokumentów strategicznych i programowych Europa 2020 Zalecenia Rady UE dla Polski Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Strategia Rozwoju Kraju 2020 9 zintegrowanych strategii rozwoju programy rozwoju Pakiet rozporządzeń UE na lata 2014-2020 KPZK Wspólne Ramy Strategiczne Krajowy Program Reform UMOWA PARTNERSTWA Krajowe PO w ramach Polityki Spójności Krajowe PO w ramach WPR i WPRyb RPO w ramach Polityki Spójności Programy EWT 2
Umowa Partnerstwa inwestycja w przyszłość 3
Dokumenty programowe w ramach perspektywy 2014-2020 4
Podział alokacji pomiędzy Programami Operacyjnymi 5
Priorytety perspektywy finansowej 2014-2020 Celem konsekwentnie realizowanym w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 jest oparcie rozwoju na dalszym: 1. zwiększaniu konkurencyjności gospodarki, 2. poprawie spójności społecznej i terytorialnej, 3. podnoszeniu sprawności i efektywności państwa. Biorąc pod uwagę wskazane wyżej cele rozwojowe kraju, środki Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych (EFSI) w ramach Umowy Partnerstwa koncentrują się na priorytetach finansowych: otoczenie sprzyjające przedsiębiorczości i innowacjom; spójność społeczna i aktywność zawodowa; infrastruktura sieciowa na rzecz wzrostu i zatrudnienia; środowisko i efektywne gospodarowanie zasobami. 6
Zasady programowania środków UE na lata 2014-2020 w Polsce ukierunkowanie na rezultaty koncentracja tematyczna interwencje ukierunkowane terytorialnie wykorzystanie wielopoziomowego zarządzania 7
Koncentracja tematyczna (1/2) Cele tematyczne wskazane w pakiecie legislacyjnym UE w tym: EFRR EFS FS 1. Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 10 444,6 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych 3 811,0 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury 5 327,4 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach 4 598,5 3 537,6 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem 379,2 700,0 6. Zachowanie i ochrona środowiska oraz promowanie efektywnego gospodarowania zasobami 2 856,6 3 108,2 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej 9 342,3 14 832,1 8. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników 163,1 4 785,9 9. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją 2 657,6 2 796,5 10. Inwestowanie w kształcenie, w szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz umiejętności i uczenia się przez całe życie 585,6 3 172,5 11. Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej 189 8
Koncentracja tematyczna (2/2) Minimalne poziomy koncentracji środków w podziale na kategorie regionów (tzw. ring-fencingi) Fundusz EFRR EFRR i FS EFS Fundusz EFRR EFRR i FS EFS Regiony mniej rozwinięte Minimalny poziom ring-fencingu cel 1, 2, 3, 4 min. 50% środków EFRR musi zostać przeznaczonych na CT 1, 2, 3 i 4 (badania i innowacyjność, TIK, MŚP oraz gospodarka niskoemisyjna) w tym: cel 4 min. 15% środków EFRR musi zostać przeznaczonych na CT4, do wyliczania poziomu ringfencingu została wprowadzona możliwość wykorzystania środków FS alokowanych na CT4 cel 9 min. 20% środków EFS musi zostać przeznaczonych na CT9 Mazowsze Minimalny poziom ring-fencingu CT 1, 2, 3, 4 min. 60% środków EFRR musi zostać przeznaczonych na CT 1, 2, 3 i 4 (badania i innowacyjność, TIK, MŚP oraz gospodarka niskoemisyjna) w tym: cel 4 min. 15% środków EFRR musi zostać przeznaczonych na CT4, do wyliczania poziomu ringfencingu została wprowadzona możliwość wykorzystania środków FS alokowanych na CT4 cel 9 min. 20% środków EFS musi zostać przeznaczonych na cel tematyczny 9 Poziom koncentracji szacowany w UP 50%-59% 15%-20% 20%-22% Przyjęty poziom ringfencingu 60%-65% 15%-20% 20%-22% 9
Założenia programowania w obszarze B+R+I na lata 2014-2020 Wspieranie badań i innowacyjności polskiej gospodarki ma priorytetowe znaczenie, co znajduje odzwierciedlenie w alokacji na ten cel. Zwiększenie zaangażowania sektora prywatnego w finansowanie działalności B+R. Koncentracja na wybranych obszarach ma na celu wzmocnienie jakości badań oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Priorytetowe traktowanie wzmocnienia koordynacji w celu podniesienia efektywności inwestycji i projektów finansowanych na poziomie krajowym, ponadregionalnym i regionalnym. Zapewnienie synergii pomiędzy rozwiązaniami dotyczącymi realizacji wsparcia w ramach celu tematycznego 1 z zasadami wdrażania programu Horyzont 2020. 10
Wsparcie innowacyjności w latach 2014-2020 Co chcemy osiągnąć? Wybrane wskaźniki 2013 2023 Wydatki na badania i rozwój 0,9% PKB 2% PKB Wzrost gospodarczy (PKB na mieszkańca) 66% średniej unijnej 77% średniej unijnej Warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej (Polska w rankingu Doing Business) 74. miejsce 39. miejsce 11
Inteligentne specjalizacje kluczem do innowacyjności Strategia inteligentnej specjalizacji - każde państwo członkowskie i każdy region wybiera określone priorytety, biorąc pod uwagę swoje mocne strony i atuty oraz obszary rokujące szanse na uzyskanie przewag konkurencyjnych. Poziom krajowy Krajowa strategia inteligentnej specjalizacji: jesień 2013 r. konsultacje społeczne i międzyresortowe; Planowane przyjęcie PRP wraz z załącznikami przez Radę Ministrów: styczeń 2014 r. Dalsze prace: przygotowanie planu dot. dalszych działań niezbędnych w procesie wdrażania inteligentnych specjalizacji i przekazanie go do KE do końca stycznia br. Poziom regionalny Regionalne Strategie Innowacji lub Strategie Rozwoju Województw - ewentualnie dodatkowe dokumenty wykonawcze. Duże różnice w postępie prac - jednak w większości regionów zaawansowane prace nad listą inteligentnych specjalizacji. 12
Programy wspierające B+R oraz innowacyjność w latach 2014-2020 Wsparcie w ramach celów tematycznych: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP realizowane będzie w ramach: Krajowych Programów Operacyjnych: PO Inteligentny Rozwój, PO Polska Wschodnia, 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. oraz uzupełniająco w ramach: Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (CT 10), Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (CT 2). 13
PO Inteligentny Rozwój cele programu Wspieranie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki, wyrażające się głównie zwiększeniem nakładów na B+R wsparcie przedsiębiorstw w obszarach innowacyjności i działalności badawczorozwojowej podniesienie jakości i interdyscyplinarności badań naukowych i prac rozwojowych zwiększenie stopnia komercjalizacji oraz umiędzynarodowienia badań naukowych i prac rozwojowych 14
Założenia PO IR Najważniejsze założenia Programu: realizacja projektów B+R w konsorcjach biznesu i nauki, wsparcie projektów od pomysłu do rynku, szczególne wsparcie dla firm z sektora MSP, koncentracja na obszarach inteligentnych specjalizacji, preferencje dla ekoinnowacji, preferencje dla klastrów kluczowych. 15
Beneficjenci PO IR Główni odbiorcy wsparcia w ramach PO IR: przedsiębiorstwa (w szczególności MŚP), jednostki naukowe, uczelnie, instytucje otoczenia biznesu, podmioty zrzeszające ww. odbiorców wsparcia (np. konsorcja, klastry, platformy technologiczne). W przypadku działań o charakterze systemowym, bezpośrednimi odbiorcami wsparcia będą jednostki administracji publicznej, natomiast pośrednimi przedsiębiorstwa, jednostki naukowe i IOB. 16
Osie priorytetowe POIR I. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowoprzemysłowe II. III. IV. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach Wsparcie otoczenia i potencjału innowacyjnych przedsiębiorstw Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego V. Pomoc techniczna Alokacja POIR: 10 187,5 mln EUR, w tym 8 614,1 mln EUR z EFRR 12,42% 15,94% 28,13% 3,45% 40,06% I oś II oś III oś VI oś V oś Wykres: Podział alokacji POIR na osie priorytetowe. 17
Wsparcie projektów od pomysłu do rynku Pomysł B+R Rynek wsparcie tworzenia innowacyjnych przedsiębiorstw przez wyspecjalizowane IOB projekty badawczo-rozwojowe inicjowane przez firmy lub jednostki naukowe współpraca (otwarte innowacje, bony na innowacje) Roz wdrożenie wyników prac badawczorozwojowych w działalności firm rozwój instrumentów finansowych infrastruktura naukowa patenty usługi instytucji otoczenia biznesu rozwój kadr Go global! umiędzynarodowienie innowacyjnych firm oraz kluczowych klastrów promocja postaw proinnowacyjnych 18
Podział alokacji w ramach RPO 19
Cel tematyczny 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji (ok. 24% całkowitej alokacji w obszarze B+R+I w ramach polityki spójności) Poziom regionalny Instrumenty wsparcia B+R+I w ramach RPO PI 1.1 wsparcie infrastruktury sfery B+R w jednostkach naukowych wynikające z regionalnych specjalizacji. Pomocą objęta zostanie strategiczna infrastruktura badawcza w jednostkach naukowych (uzgodniona w trakcie negocjacji Kontraktu Terytorialnego i zgodnie ze strategią regionalnej inteligentnej specjalizacji). PI 1.2 działania w zakresie wzrostu innowacyjności przedsiębiorstw - rozwój infrastruktury B+R oraz prace badawczo-rozwojowe w przedsiębiorstwach służące realizacji regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji, wdrożenie dostępnych wyników prac B+R/technologii oraz wsparcie Instytucji Otoczenia Biznesu. Demarkacja kwotowa pomiędzy wsparciem na poziomie krajowym i regionalnym: - w przypadku infrastruktury B+R oraz wdrożeń wyników badań naukowych/technologii wsparcie w RPO projektów do 25 mln zł, - w przypadku projektów dotyczących prac B+R wsparcie w RPO projektów do 3 mln zł. 20
Instrumenty wsparcia B+R+I w ramach RPO Cel tematyczny 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP (ok. 76% alokacji na CT3, pozostała część alokacji CT 3 wdrażana w ramach PO IR oraz PO PW). Przykładowe typy projektów: wsparcie w zakresie tworzenia MŚP, internacjonalizacji działalności przedsiębiorstw, promocji gospodarczej i turystycznej regionu, projekty zwiększające aktywność inwestycyjną MŚP oraz skutkujące zwiększeniem zatrudnienia i trwałym rozwojem firmy. W ramach RPO planuje się wsparcie m.in. następujących typów przedsięwzięć dla Instytucji Otoczenia Biznesu (CT 1 i 3): świadczenie usług innowacyjnych przez IOB, zgodnych z RSI (uzupełniająco dla projektów o charakterze systemowym i pilotażowym na poziomie krajowym), w ograniczonym zakresie rozwój niezbędnej infrastruktury IOB, sieciowanie IOB w ramach Regionalnych Systemów Innowacji. Demarkacja: w oparciu o typ świadczonych usług, tj. wysoce specjalistyczne proinnnowacyjne usługi na poziomie POIR i PO PW, pozostałe usługi proinnowacyjne na poziomie RPO. Planowane jest wypracowanie standardów działalności IOB z PARP celem ułatwienia identyfikacji poszczególnych usług. 21
PO Polska Wschodnia wsparcie w zakresie B+R+I (1/2) Cel Programu: Wzrost konkurencyjności i innowacyjności makroregionu Polski Wschodniej. Alokacja Programu: 2,117 mln EUR Cel tematyczny 1: Oś priorytetowa I: Innowacyjna Polska Wschodnia (485 mln EUR). Zakres wsparcia: 1. Wsparcie działalności B+R+I przedsiębiorstw wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, ponadregionalne projekty badawczo-rozwojowe, mające na celu wdrożenie ich wyników do gospodarki. 2. Zwiększenie potencjału instytucji otoczenia biznesu do świadczenia usług na rzecz przedsiębiorstw w zakresie działalności innowacyjnej, B+R i wdrożeniowej profesjonalizacja i rozszerzenie usług, animacja usług B+R, stworzenie ponadregionalnej sieci współpracy, Beneficjenci: przedsiębiorcy i ich konsorcja, ponadregionalne inicjatywy klastrowe i konsorcja ich członków, ośrodki innowacji (parki naukowo-technologiczne, inkubatory). 22
Cel tematyczny 3 Oś priorytetowa II: Przedsiębiorcza Polska Wschodnia (474,4 mln EUR) Zakres wsparcia: 1. Platformy startowe dla nowych pomysłów wparcie w zakresie przygotowania i rozwoju nowego (innowacyjnego) pomysłu / koncepcji poprzez wyspecjalizowane wsparcie doradcze (etap działalności przedbiznesowej); wsparcie związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa (typu start-up) dla pomysłów rozwiniętych w etapie działalności przedbiznesowej. 2. Internacjonalizacja działalności MŚP poprzez doradztwo 3. Internacjonalizacja klastrów w zakresie B+R+I PO Polska Wschodnia wsparcie w zakresie B+R+I (2/2) 4. Wzmocnienie powiązań kooperacyjnych w makroregionie wsparcie inicjatyw klastrowych Beneficjenci: przedsiębiorcy i ich konsorcja, inicjatywy klastrowe i konsorcja ich członków, ośrodki innowacji (parki naukowo-technologiczne, inkubatory). 23
PO Polska Cyfrowa - cele programu Cel główny: Wzmocnienie cyfrowych fundamentów dla społecznogospodarczego rozwoju kraju. Alokacja: 2 255,60 mln EUR. Zgodnie z Umową Partnerstwa, cyfrowe fundamenty rozwoju społecznogospodarczego to: - szeroki dostęp do szybkiego Internetu, - efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne, - stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. 24
PO Polska Cyfrowa - cele programu Oś I powszechny dostęp do szybkiego Internetu Oś II e-administracja i otwarty rząd Oś III cyfrowa aktywizacja społeczeństwa 1 2 ograniczenie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego Internetu o wysokich przepustowościach podniesienie dostępności i jakości e-usług publicznych 3 poprawa cyfrowej efektywności urzędów 4 zwiększenie dostępności i wykorzystania informacji sektora publicznego 5 e-integracja i e-aktywizacja na rzecz zwiększenia aktywności oraz jakości korzystania z Internetu 6 pobudzanie potencjału uzdolnionych programistów dla zwiększenia zastosowania rozwiązań cyfrowych w gospodarce i administracji 25
Podział interwencji EFS kraj/region w perspektywie 2014-2020 POZIOM KRAJOWY: PO Wiedza Edukacja Rozwój - 32,5% ogólnej alokacji EFS zapewnienie ram dla efektywnej realizacji polityk publicznych (m.in. w obszarze przedsiębiorczości, zatrudnienia, edukacji, dobrego rządzenia), wdrożenie reform systemowych w wybranych obszarach, kluczowych z punktu widzenia realizacji celów strategii Europa 2020, wsparcie procesu dydaktycznego w szkolnictwie wyższym, wsparcie na rzecz współpracy ponadnarodowej i innowacji społecznych (innowacyjnych sposobów rozwiązywania problemów społecznych), realizacja Inicjatywy na rzecz Zatrudnienia Młodych (Youth Employment Initiative) wsparcie na rzecz osób poniżej 25 roku życia na rynku pracy. POZIOM REGIONALNY 16 regionalnych PO (EFS + EFRR) - 67,5% ogólnej alokacji EFS Bezpośrednie wsparcie dla indywidualnych odbiorców (w tym m.in. przedsiębiorców i ich pracowników, naukowców, itp.). 26
Wsparcie na rzecz szkolnictwa wyższego w ramach PO Wiedza Edukacja Rozwój Odrębna Oś Priorytetowa Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju realizowana w ramach CT10, z łączną alokacją 1 351 mln EUR (w tym 1 138 mln EUR EFS). Wsparcie dydaktycznej działalności szkół wyższych. Zapewnianie kształcenia na poziomie wyższym odpowiadającego na potrzeby gospodarki i rynku pracy (w tym m.in. modyfikacja programów kształcenia nastawiona na rozwój umiejętności praktycznych i postaw przedsiębiorczych, realizacja kształcenia we współpracy z pracodawcami, zamawianie kształcenia w obszarach kluczowych dla gospodarki i kraju, wspieranie programów stażowych dla studentów i doktorantów). Podnoszenie jakości studiów doktoranckich (w tym m.in. wsparcie interdyscyplinarnych studiów doktoranckich oraz studiów doktoranckich prowadzonych we współpracy z jednostkami naukowymi i instytutami badawczymi, wspierających innowacyjność i zapewniających możliwość komercjalizacji badań naukowych). 27
Wsparcie na rzecz B+R+I w ramach regionalnych programów operacyjnych - EFS Podnoszenie kwalifikacji i kompetencji kadr przedsiębiorstw na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy. Wsparcie na rzecz współpracy przedsiębiorstw i sfery badawczorozwojowej, w tym m.in.: staże i szkolenia praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oraz pracowników jednostek naukowych w przedsiębiorstwach, wsparcie w zakresie innowacji i transferu technologii obejmujące wypracowanie konkretnych efektów wdrożeniowych, szkolenia i doradztwo dla przedsiębiorców w zakresie wdrożenia rozwiązań innowacyjnych w przedsiębiorstwie. 28
Dziękuję za uwagę Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa www.mir.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl