1 ZASADY BUDOWY POLSKIEGO ŁAŃCUCHA DOSTAW DLA ENERGETYKI JĄDROWEJ. Ziemowit Iwański, Andrzej Werkowski, Zespół Ekspertów SEP
Udział polskich firm w budowie EJ Żarnowiec Decyzja o lokalizacji pierwszej polskiej elektrowni jądrowej zapadła w grudniu 1972 r. Decyzja o budowie elektrowni jądrowej w Żarnowcu została podjęta dopiero w 1982 roku. Generalnym Projektantem na bazie adaptacji projektu radzieckiego było Główne Biuro Studiów i Projektów Energetycznych Energoprojekt w Warszawie. Generalnym Wykonawcą budowy EJ Żarnowiec było Przedsiębiorstwo Realizacji Budownictwa Energetycznego i Eksportu ENERGOBUD z Warszawy. (Nie istnieje) Roboty budowlane realizowało Przedsiębiorstwo Budowy Elektrowni i Przemysłu ENERGOBLOK WYBRZEŻE z Gdyni. (Nie istnieje) Montaż mechaniczny był koordynowany przez ENERGOMONTAŻ PÓŁNOC z Gdyni. (Obecnie OFE Mars) Montaż elektryczny powierzono Przedsiębiorstwu Montażu Elektrycznego ELEKTROBUDOWA z Katowic. Generalnym dostawcą odpowiedzialnym za kompletację i koordynację dostaw oraz za gospodarkę magazynową było Przedsiębiorstwo Projektowania i Kompletacji Dostaw Obiektów Energetycznych MEGADEX z Warszawy. Za import urządzeń z zagranicy było odpowiedzialne Polskie Towarzystwo Handlu Zagranicznego ELEKTRIM z Warszawy. (Megadex nie istnieje, Elektrim Volt).
Udział polskich firm w budowie EJ Żarnowiec Turbiny Parowe 4K-465 produkowały Zakłady Mechaniczne ZAMECH z Elbląga. (Obecnie GE Power Systems). Generatory GTHW-600 Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych DOLMEL we Wrocławiu (Obecnie GE Power Systems) Stabilizatory Ciśnienia i Wytwornice Pary dla wszystkich bloków produkowała Raciborska Fabryka Kotłów RAFAKO z Raciborza. Transformatory Blokowe Fabryka Transformatorów i Aparatury Trakcyjnej ELTA z Łodzi (Obecnie Hitachi po przejęciu działu wysokich napięć od ABB) Skraplacze Zakłady Urządzeń Przemysłowych ZUP z Nysy. Siłownie Zasilania Awaryjnego napędzane silnikami diesla o mocy 3x2,8 MW na każdy blok, z Zakładów Urządzeń Technicznych ZUT Zgoda z Świętochłowic. (Już nie istnieje) Wymienniki Ciepła Fabryka Kotłów Przemysłowych FAKOP z Sosnowca (Obecnie Foster Wheeler SUMIMOTO Japonia) Rurociągi i Armatura Zakład Urządzeń Chemicznych i Armatury Przemysłowej CHEMAR w Kielcach.
Udział polskich firm w budowie EJ Żarnowiec Urządzenia Stacji DEMI wody Zakłady ELWO z Pszczyny. (Obecnie Bilfinger Hiszpania) Pompy Warszawska Fabryka Pomp WAFAPOMP i Krakowska Fabryka Pomp i Armatury. Wentylatory Malborska Fabryka Wentylatorów MAWENT. (Obecnie NYBORG Norwegia) Zbiorniki Awaryjnego Chłodzenia Reaktora Zakłady Aparatury Chemicznej METALCHEM w Opolu. Badania laboratoryjne materiałów w tym betonu Przedsiębiorstwo Usług Technicznych Budowy Elektrowni OBREL z Warszawy. Przepusty Kablowe odporne na ciśnienie i temperaturę Fabryki Kabli z Ożarowa Mazowieckiego. Z wymienionych wyżej firm na rynku jako przedsiębiorstwa polskie pozostało niewiele: Rafako, Energomontaż-Północ, Chemar. Większość zmieniła właściciela i ograniczyła zakres działalności zgodnie z polityką właścicielską. Jedynie ELWO ABB i FAKOP SUMIMOTO, Elektrobudowa i grupa biur Projektowych Energetyki Energoprojekt w dalszym ciągu posiadają kompetencje i moce produkcyjne do wykorzystania.
Inwestycja budowy elektrowni jądrowej. Struktura przygotowania i realizacji dużej inwestycji infrastrukturalnej jest zbliżona dla wszystkich typów takich inwestycji. Jej podstawowe etapy są następujące w przypadku inwestycji budowy elektrowni jądrowej: Decyzja o podjęciu programu jądrowego Powołanie inwestora i koordynatora programu Program bezpieczeństwa jądrowego, prawo jądrowe Analizy lokalizacyjne powiązane z oceną kosztów budowy w wybranych lokalizacjach oraz kosztów unikniętych. Założenia techniczno-ekonomiczne, specyfikacja przetargowa. Wybór technologii i rozpoczęcie prac projektowych. Zamknięcie finansowania projektu po uzyskaniu pozwolenia na budowę i zatwierdzeniu raportu bezpieczeństwa EJ.
Schemat przebiegu procesu inwestycyjnego i System zapewnienia jakości. Bezpieczeństwo jądrowe jest ściśle powiązane z zapewnieniem i kontrolą jakości na każdym etapie realizacji projektu jądrowego. Budowa zaplecza przemysłowego do realizacji projektu budowy EJ, zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa jądrowego i zapewnienia jakości. Kształcenie zaplecza inżynierskiego i technicznego w zakresie energetyki jądrowej, procedury. Budowa łańcucha dostaw zgodnie z wymaganiami technologii budowy EJ i zapewnienia jakości.
System zapewnienia jakości w firmie. Budowa Kultury na wszystkich poziomach organizacji firmy Stosowanie lekcji i doświadczeń sektora Narzędzia budowy rozwoju osobowego Metodyka 6-sigma analiz i poprawy procesu, celowość, skuteczność i stabilność zmian. Zapewnienie Jakości u Podstaw 10CFCR50 App B, Part 21 ASME (10CFR 50.55a) ASME NQA-1 ASME NCA-3800, 3900, 4000 ISO 17025 Włącza wewnętrzne i zlecone zewnętrznie działania Niezależna kontrola jakości i pełna dokumentacja po kontrolna Niezależne audyty wszystkich funkcjonalnych działów firmy Kontrola kupowanych produktów kontrole dostawców z Listy Kwalifikowanych Dostawców Rygorystyczny nadzór nad produktem/procesem Szkolenie początkowe, stanowiskowe Kwalifikowanie inspektorów jakości (Inspektorzy, Kontrola Jakości, Audytorzy) Permanentne szkolenie pionu produkcji Przejście od powszechnie przyjętych zasad do rygoru przestrzegania procedur Dedykowani Specjaliści ds. Zapewnienia Jakości
System zapewnienia jakości u dostawcy Wydajność Zdolność monitorowania dostaw na czas i ich wad Ocena i porównanie produktów i procesów dostawców Plan poprawy jeżeli wymagany
Elementy bezpieczeństwa jądrowego Elementy Bezpieczeństwa Jądrowego (zbiornik reaktora, główne rurociągi obiegu pierwotnego) ~60% Elementy ważne dla Bezpieczeństwa Jądrowego (rurociągi, stal, beton, oprzyrządowanie, zawory, pompy, wymienniki ciepła) ~10% Elementy nie Mające Bezpośredniego Wpływu na Bezpieczeństwo Jądrowe (turbina, kondensator, woda chłodząca turbinę, oświetlenie) ~30% Wyspa Reaktora ma wpływ na bezpieczeństwo jądrowe
Zakup elementów bezpieczeństwa jądrowego Zakupy Elementów EJ mających wpływ na Bezpieczeństwo Jądrowe: Od producentów posiadających Jądrowe Certyfikaty Kwalifikacyjne np. dostawca z ASME-NQA Kwalifikowani i Odpowiadający potrzebom technologii (sprawdzeni) Zakupy Elementów EJ nie mających wpływu na Bezpieczeństwo Jądrowe Dodatkowe wymogi jakościowe zgodne z tymi dla produktów wpływających na bezpieczeństwo jądrowe. Kwalifikowany dostawca komercyjny Wyspa Jądrowa: Wymagany N-Stamp lub inny Certyfikat Jądrowy Wyspa Turbinowa: zgodne z ASME lub innym standardem dla produktu. Pozostałe: Standardy Przemysłowe dla budowy elektrowni.
Pytania? Dziękuję za uwagę