POLITECHNIKA LUBELSKA,

Podobne dokumenty
PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 03/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. Sposób walcowania poprzecznego dwoma walcami wyrobów typu kula metodą wgłębną. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 01/15. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/12. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 18/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 11/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ANDRZEJ GONTARZ, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 22/13. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 18/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. Sposób i urządzenie do kalibrowania kul dwoma walcami śrubowymi w układzie pionowym. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 10/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 26/16. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL PAULINA PATER, Turka, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 08/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 12/16

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 23/12

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 21/13

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 26/16. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL PAULINA PATER, Turka, PL

PL B1. Sposób przepychania obrotowego z regulowanym rozstawem osi stopniowanych odkuwek osiowosymetrycznych. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/18. GRZEGORZ SAMOŁYK, Turka, PL WUP 03/19. rzecz. pat.

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/13. JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ZBIGNIEW PATER, Turka, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/13. JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ZBIGNIEW PATER, Turka, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 16/13. JAROSŁAW BARTNICKI, Lublin, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/12

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/18. GRZEGORZ SAMOŁYK, Turka, PL WUP 03/19. rzecz. pat.

PL B1. Urządzenie do walcowania poprzecznego, trójwalcowego odkuwek z regulowanym rozstawem osi. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 02/15. GRZEGORZ WINIARSKI, Rzeczyca Kolonia, PL ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/13. TOMASZ BULZAK, Zastów Karczmiski, PL WUP 03/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 08/13

PL B1. Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/15

M M O CO O N...J a. (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B 1. (51) Int.CI. (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia:

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/13. TOMASZ BULZAK, Zastów Karczmiski, PL WUP 01/15

@ Data zgłoszenia: Zgłoszenie ogłoszono: BUP Numer zgłoszenia:

PL B1. Sposób i narzędzie do prasowania obwiedniowego odkuwki drążonej typu pierścień z występami kłowymi. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

...J O O. Sposób i narzędzia do cięcia wzdłużnego szyn. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/13 (72) Twórca(y) wynalazku

Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego

PL B1. Sposób kucia półfabrykatu zwłaszcza do wytwarzania wyrobów płaskich z jednym żebrem o zarysie trójkątnym

PL B1. Sposób i narzędzia do wywijania końca rury z jednoczesnym prasowaniem obwiedniowym. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 10/13. JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ZBIGNIEW PATER, Turka, PL

Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/14. ANNA DZIUBIŃSKA, Lublin, PL ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL

...J. CD "f"'" POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/12. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W LUBLINIE, Lublin, PL BUP 15/16

PL B1. Walcarka ramowo-konsolowa, zwłaszcza do walcowania wzdłużnego wyrobów płaskich oraz kształtowych. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

1 Sposób kształtowania radiatora

... T"" ...J CD CD. Frez palcowy walcowo-cz%wy. RESZKA GRZEGORZ JG SERVICE, Lublin, PL POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 11/17. JANUSZ WOJCIECH SIKORA, Dys, PL TOMASZ JACHOWICZ, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 01/14. TOMASZ KLEPKA, Lublin, PL JAROSŁAW LATALSKI, Lublin, PL

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y BUP 18/12. IKER MIROSŁAW F.P.H.U. IKER, Żary, PL WUP 10/13. MIROSŁAW IKER, Żary, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/14. ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL ANNA DZIUBIŃSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 26/14. TOMASZ KLEPKA, Lublin, PL WUP 12/16. rzecz. pat.

(12) OPIS PATENTOWY. (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/DE96/02405

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/16

PL B1. ZELMER MARKET SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Rzeszów, PL BUP 18/09

PL B1. Sposób i urządzenie do zaciskania tulei na linach stalowych metodą walcowania wzdłużnego, bruzdowego. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. Sposób kątowego wyciskania liniowych wyrobów z materiału plastycznego, zwłaszcza metalu

Urządzenie do obciskania obrotowego wyrobów drążonych

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 11/15. STANISŁAW PŁASKA, Lublin, PL RADOSŁAW CECHOWICZ, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/16

PL B1. RAK ROMAN ROZTOCZE ZAKŁAD USŁUGOWO PRODUKCYJNY, Tomaszów Lubelski, PL BUP 02/18. KRZYSZTOF RACZKIEWICZ, Tomaszów Lubelski, PL

PL B1. Sposób wyciskania wyrobów, zwłaszcza metalowych i zespół do wyciskania wyrobów, zwłaszcza metalowych

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

PL B1. Sposób dokładnego wykrawania elementów z blach i otworów oraz wykrojnik do realizacji tego sposobu

PL B1. POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 04/18

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA, Kraków, PL BUP 08/08

PL B1. GS-HYDRO SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdynia, PL BUP 15/15

PL B1. ŻBIKOWSKI JERZY, Zielona Góra, PL BUP 03/06. JERZY ŻBIKOWSKI, Zielona Góra, PL WUP 09/11 RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 08/ WUP 09/17

PL B1. SKRZETUSKI RAFAŁ, Niemodlin, PL SKRZETUSKI ZBIGNIEW, Niemodlin, PL SKRZETUSKI BARTOSZ, Niemodlin, PL

PL B1. LFC SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Zielona Góra, PL BUP 09/13

Katedra Komputerowego Modelowania i Technologii Obróbki Plastycznej

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/18. PRZEMYSŁAW FILIPEK, Lublin, PL WUP 06/19. rzecz. pat.

PL B1. STRZYŻAKOWSKA HANNA LES, Warszawa, PL BUP 09/12. PETER VIOL, Rastede, DE WUP 05/14. rzecz. pat.

PL B1. Sposób odzyskowego toczenia odpadowych wałków metalowych i zestaw noży tnących do realizacji tego sposobu. WYSOCKI RYSZARD, Rogoźno, PL

PL B1. PIETRZAK EDMUND DITTA SERIA, Żdżary, PL BUP 11/06. GUSTAW PIETRZAK, Sańbórz, PL WUP 05/12

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 17/14. ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL ANNA DZIUBIŃSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 13/15. GRZEGORZ WINIARSKI, Rzeczyca Kolonia, PL ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL

PL B1. INSTYTUT TECHNOLOGICZNO- -PRZYRODNICZY, Falenty, PL BUP 19/10. STANISŁAW PTASZYŃSKI, Warszawa, PL

PL B1. Hilti Aktiengesellschaft,Schaan,LI ,DE,

PL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL BUP 05/18. WOJCIECH SAWCZUK, Bogucin, PL MAŁGORZATA ORCZYK, Poznań, PL

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 23/15. WŁODZIMIERZ OCHOŃSKI, Kraków, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 02/15. GRZEGORZ WINIARSKI, Rzeczyca Kolonia, PL ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL

PL B1. FUNDACJA ROZWOJU KARDIOCHIRURGII, Zabrze, PL BUP 10/10

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 02/15. MAŁGORZATA IWANEK, Lublin, PL MICHAŁ CIUKSZO, Pisz, PL

CO M CO CO O N...J a. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B 1. (51) Int.CI. (21) Numer zgłoszenia:

PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 02/14. PIOTR OSIŃSKI, Wrocław, PL WUP 10/16. rzecz. pat.

PL B1. SZKODA ZBIGNIEW, Tomaszowice, PL BUP 03/16

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. POLAK ANDRZEJ ZMM MAXPOL ZAKŁAD PRACY CHRONIONEJ, Rzeszów, PL BUP 22/

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA,

PL B1. Urządzenie do badania nieciągłości struktury detali ferromagnetycznych na małej przestrzeni badawczej. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. TRYBUŁA DARIUSZ, Pilchowo k/szczecina, PL BUP 25/05. DARIUSZ TRYBUŁA, Pilchowo k/szczecina, PL

PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 18/15. HANNA STAWSKA, Wrocław, PL ELŻBIETA BEREŚ-PAWLIK, Wrocław, PL

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 07/07. ROMAN WASIELEWSKI, Tczew, PL KAZIMIERZ ORŁOWSKI, Tczew, PL

PL B1. PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, Warszawa, PL BUP 12/10

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 15/17

Transkrypt:

RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228587 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 420346 (51) Int.Cl. B21H 1/14 (2006.01) B21H 8/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 30.01.2017 (54) Narzędzia i sposób do walcowania skośnego odkuwek kul (73) Uprawniony z patentu: POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 09.10.2017 BUP 21/17 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.04.2018 WUP 04/18 (72) Twórca(y) wynalazku: ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Kalinówka, PL TOMASZ BULZAK, Lublin, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Tomasz Milczek PL 228587 B1

2 PL 228 587 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku są narzędzia i sposób do walcowania skośnego odkuwek kul. Dotychczas znanych i stosowanych jest szereg metod wytwarzania kul, które wykorzystuje się w młynach kulowych lub łożyskach tocznych. Do najczęściej spotykanych zalicza się odlewanie, kucie matrycowe oraz walcowanie. Kule odlewa się ze stali zlewnej odlewanej do form trwałych wykonanych z metalu, tak zwanych kokili. Kucie matrycowe kul realizowane jest na ogół na prasach ciernych, z wykorzystaniem materiału wsadowego w postaci prętów ze stali o zwiększonej zawartości węgla i manganu. Bezpośrednio po procesie kucia na prasach mimośrodowych wykonuje się okrawanie wypływki. Największą wydajność przy wytwarzaniu kul uzyskuje się stosując proces walcowania skośnego. Informacje na temat walcowania skośnego kul przedstawione są w książce autorstwa Dobrucki W. Zarys obróbki plastycznej metali, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1975 r. Opisany w książce proces umożliwia na kształtowanie w czasie jednego obrotu walców jednej odkuwki kuli. W trakcie jednej minuty otrzymuje się 160 kul o średnicy około 30 mm lub 40 kul o średnicy około 120 mm. Kule walcowane są w walcarkach skośnych wyposażonych w dwa walce z naciętymi po linii śrubowej pojedynczymi bruzdami, na długości wynoszącej na ogół 3,5 zwoju. Osie walców są nachylone ukośnie względem osi materiału wsadowego pręta pod kątem od 3 do 7. Podczas walcowania walce obracają się w tym samym kierunku, materiał zaś obraca się w przeciwnym kierunku. Aby otrzymać dobre wyniki walcowania, średnica wsadu powinna wynosić około 0,97 średnicy gotowych kul. Natomiast średnica walców powinna być od 5 do 6 razy większa od średnicy walcowanych kul. Znana jest również konstrukcja narzędzia do walcowania skośnego kul, którą opisano w książce autorstwa Sypniewski R. Walcownictwo i ciągarstwo, Państwowe Wydawnictwo Szkolnictwa Zawodowego, Warszawa 1969 r. Przedstawione w książce narzędzia umożliwiają walcowanie kul na gorąco z pręta stalowego o średnicy wynoszącej około 0,95 średnicy walcowanej kuli. Narzędzia mają kształt stopniowych walców, na których powierzchniach roboczych wykonane są śrubowe wykroje o kształcie odpowiadającym zarysowi walcowanej kuli. Wystające na powierzchni roboczej walców obrzeża bruzd stopniowo przewężają połączenia między poszczególnymi walcowanymi kulami, kalibrując ich średnicę i oddzielając je od siebie. Ostatnie kołnierze wykroi, umieszczonych na narzędziach odcinają szyjkę powstałą po rozdzieleniu kul. Cechą charakterystyczną opisanych narzędzi jest zmienna wartość skoku śrubowego wykroju, wynikająca z konieczności podziału wsadu na stałe objętości równe objętości walcowanej kuli i łączącego mostka. Utrudnia to w znacznym stopniu prawidłowy dobór kształtu wykroju oraz wykonawstwo narzędzi. Znane jest również narzędzie do walcowania skośnego kul, które zostało opisane w polskim patencie nr 221686. Narzędzie ma kształt stopniowego walca, w skład którego wchodzi czop napędowy, czopy łożyskowe oraz walec roboczy. Na walcu roboczym wykonany jest jednozwojny wykrój śrubowy, który podzielony jest na trzy strefy: wcinania, kształtowania oraz kalibrowania i rozcinania. Cechą charakterystyczna narzędzia jest to, że śrubowe występy w strefie wcinania mają kształt klina, a powierzchnia wejściowa ma kształt stożka. Opisane narzędzie umożliwia walcowanie kul ze wsadu w postaci pręta, którego średnica jest równa średnicy walcowanej kuli lub nieznacznie większa od średnicy kuli. Cechą charakterystyczną obecnie znanych i stosowanych metod walcowania skośnego odkuwek kul jest to, że odkuwki kształtowane są w wyniku redukcji przekroju poprzecznego przez kołnierze robocze walców. Powoduje to, konieczność stosowania wsadu o średnicy zbliżonej do średnicy kuli lub większej od niej. Natomiast nie spotyka się procesów walcowania skośnego kul z wykorzystaniem materiału wsadowego o średnicy znacznie mniejszej od średnicy kuli. Celem wynalazku jest walcowanie skośnego odkuwek kul o średnicy większej do 20% od średnicy pręta półfabrykatu. Istotą narzędzi do walcowania skośnego odkuwek kul w kształcie walców, posiadających występy śrubowe jest to, że mają cztery strefy, gdzie w pierwszej strefie wcinania, położonej na walcach od strony wejściowej półfabrykatu znajduje się śrubowy występ, o klinowych powierzchniach bocznych, przy czym powierzchnie boczne śrubowego występu są symetryczne względem siebie i są pochylone pod jednakowym kątem. Wysokość śrubowego występu stopniowo zwiększa się od powierzchni walca o stałej średnicy do średnicy śrubowego występu, natomiast długość strefy wcinania równa jest skokowi śrubowego występu, przy czym skok śrubowego występu jest większy od średnicy walcowanej kuli. Następnie za strefą wcinania znajduje się strefa kształtowania, w której znajduje się śrubowy występ o wklęsłych powierzchniach bocznych, przy czym promień wklęsłych powierzchni bocznych równy jest połowie średnicy walcowanej kuli, zaś skok śrubowego występu w strefie kształtowania stopniowo

PL 228 587 B1 3 zmniejsza się od wartości początkowej, równej skokowi na początku strefy kształtowania do wartości końcowej na końcu w strefy kształtowania, która jest równa średnicy walcowanej kuli. Natomiast wysokość śrubowego występu w strefie kształtowania jest stała i równa średnicy walca w strefie kształtowania, następnie za strefą kształtowania znajduje się strefa rozcinania, w której znajduje się śrubowy występ o wklęsłych powierzchniach bocznych, przy czym promień wklęsłych powierzchniach bocznych równy jest połowie średnicy walcowanej kuli, zaś skok śrubowego występu w strefie rozcinania jest równy średnicy walcowanej kuli, natomiast wysokość śrubowego występu w strefie rozcinania stopniowo zwiększa się do wartości maksymalnej, która równa jest średnicy walca w strefie rozcinania, zaś na śrubowym występie w jego końcowym odcinku znajduje się nóż rozcinający w kształcie występu i o wzrastającej wysokości, którego długość określona jest przez kąt nawinięcia noża, przy czym wysokość występu stopniowo zwiększa się do wartości maksymalnej, która równa jest średnicy roboczej walca, następnie za strefą rozcinania znajduje się strefa kalibrowania, w której znajduje się śrubowy występ o wklęsłych powierzchniach bocznych, przy czym wysokość występu śrubowego jest równa średnicy walca w strefie kalibrowania, również skok śrubowego występu w strefie kalibrowania jest stały i jest równy średnicy walcowanej kuli. Istotą sposobu walcowania skośnego odkuwek kul, w którym walcuje się kule przez dwa obracające się w tym samym kierunku walce jest to, że półfabrykat w kształcie odcinka pręta o średnicy mniejszej od średnicy kształtowanej kuli nagrzewa się do temperatury właściwej dla obróbki plastycznej na gorąco umieszcza się w przestrzeni wejściowej narzędzi, która utworzona jest przez dwa walce robocze oraz dwie prowadnice, następnie zagłębia się śrubowe występy o klinowych powierzchniach bocznych w półfabrykat i kształtuje się na obwodzie półfabrykatu w odległości od jego powierzchni czołowej pierścieniowy rowek, którym oddziela się od półfabrykatu stałą objętość materiału, równą objętości walcowanej kuli, następnie spęcza się stopniowo oddzieloną pierścieniowym rowkiem część materiału przy pomocy wklęsłych powierzchni bocznych śrubowych występów od długości równej skokowi śrubowego występu na początku strefy kształtowania do długości na końcu strefy kształtowania, która równa jest średnicy walcowanej kuli na końcu strefy kształtowania i jednocześnie kształtuje się pierścieniowy rowek o sferycznych powierzchniach bocznych, następnie w strefie rozcinania zagłębia się w materiał śrubowe występy o wklęsłych powierzchniach bocznych i redukuje się średnicę pierścieniowego rowka, a następnie zagłębia się w pierścieniowy rowek występy i odcina się walcowaną kulę, po czym oddzieloną kulę kalibruje się między wklęsłymi powierzchniami śrubowych występów. Korzystnym skutkiem wynalazku jest to, że pozwala na plastyczne kształtowanie kul bezpośrednio z półfabrykatu w kształcie pręta, którego średnica jest znacznie mniejsza od średnicy walcowanej kuli. W rezultacie możliwe jest walcowanie szerokiego zakresu wymiarów kul z wykorzystaniem półfabrykatów o tej samej średnicy. Wynalazek charakteryzuje się dużą wydajnością wytwarzania kul w stosunku do uzyskiwanej w procesach kucia matrycowego i odlewania. Sposób ten jest uniwersalny i może być stosowany do wszystkich metali i stopów przeznaczonych do obróbki plastycznej. Wynalazek, został przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok walca z przodu, fig. 2 widok walca z boku, fig. 3 widok izometryczny walca, fig. 4 widok z przodu walców oraz półfabrykatu w początkowym etapie procesu walcowania, fig. 5 widok z góry walców, prowadnic oraz półfabrykatu w początkowym etapie procesu walcowania, fig. 6 widok z przodu walców, półfabrykatu i ukształtowanych kul po wykonaniu przez walce pięciu obrotów, fig. 7 widok izometryczny walców wraz z półfabrykatem w początkowym etapie procesu walcowania, zaś fig. 8 zmiany kształtu półfabrykatu podczas walcowania, gdzie a oznacza stan początkowy półfabrykatu, b kształtowany półfabrykat po wykonaniu przez walce 1 obrotu, c kształtowany półfabrykat po wykonaniu przez walce 2 obrotów, d kształtowany półfabrykat po wykonaniu przez walce 3 obrotów oraz e kształtowany półfabrykat i odwalcowaną kulę po wykonaniu przez walce 4 obrotów. Narzędzia do walcowania skośnego odkuwek kul w kształcie walców posiadają występy śrubowe 3a i 3b, 6a i 6b, 9a i 9b oraz 13a i 13b. Narzędzia podzielone są na cztery strefy I, II, III oraz IV. W pierwszej strefie wcinania I, która położona jest na walcach od strony wejściowej półfabrykatu 2 w odległości L od powierzchni czołowej walca znajduje się śrubowy występ 3a i 3b, o klinowych powierzchniach bocznych 4a i 5a oraz 4b i 5b. Powierzchnie boczne 4a i 5a oraz 4b i 5b śrubowego występu 3a i 3b są symetryczne i pochylone pod jednakowym kątem 2, zaś wysokość śrubowego występu 3a i 3b stopniowo zwiększa się od powierzchni walca 16a i 16b o stałej średnicy Dw do średnicy D1 śrubowego występu 6a i 6b. Długość strefy wcinania I równa jest skokowi L1 śrubowego występu 3a i 3b, a skok L1 śrubowego występu 3a i 3b jest większy od średnicy Dk walcowanej kuli 18. Następnie za strefą wcinania I znajduje się strefa kształtowania II, w której umieszczone są śrubowe występy

4 PL 228 587 B1 6a i 6b o wklęsłych powierzchniach bocznych 7a i 8a oraz 7b i 8b. Promień Rk wklęsłych powierzchni bocznych 7a i 8a oraz 7b i 8b równy jest połowie średnicy Dk walcowanej kuli 18, a skok L2 śrubowego występu 6a i 6b w strefie kształtowania II stopniowo zmniejsza się od wartości początkowej, równej skokowi L1 na początku strefy kształtowania II do wartości końcowej L3 na końcu w strefy kształtowania II, która jest równa średnicy Dk walcowanej kuli 18. Wysokość śrubowego występu 6a i 6b w strefie kształtowania II jest stała i równa średnicy walca D1 w strefie kształtowania II. Za strefą kształtowania II znajduje się strefa rozcinania III, w której znajduje się śrubowy występ 9a i 9b o wklęsłych powierzchniach bocznych 10a i 11a oraz 10b i 11 b. Promień Rk o wklęsłych powierzchniach bocznych 10a i 11a oraz 10b i 11b równy jest połowie średnicy Dk walcowanej kuli 18, zaś skok L3 śrubowego występu 9a i 9b w strefie rozcinania III nie zmienia się i jest równy średnicy Dk walcowanej kuli 18. Wysokość śrubowego występu 9a i 9b w strefie rozcinania III stopniowo zwiększa się do wartości maksymalnej, która równa jest średnicy D2 walca w strefie rozcinania III. Na śrubowym występie 9a i 9b, w jego końcowym odcinku znajduje się nóż rozcinający w kształcie dodatkowego występu 12a i 12b o wzrastającej wysokości, którego długość określona jest przez kąt nawinięcia noża. Wysokość dodatkowego występu 12a i 12b stopniowo zwiększa się do wartości maksymalnej, która równa jest średnicy roboczej D walca. Za strefą rozcinania III znajduje się strefa kalibrowania IV, w której znajduje się śrubowy występ 13a i 13b o wklęsłych powierzchniach bocznych 14a i 15a oraz 14b i 15b. Wysokość występu śrubowego 13a i 13b jest stała i odpowiada średnicy walca D3 w strefie kalibrowania IV. Również skok L4 śrubowego występu 13a i 13b w strefie kalibrowania IV jest stały i jest równy średnicy Dk walcowanej kuli 18. Sposób walcowania skośnego odkuwek kul polega na walcowaniu kul przez dwa walce robocze 1a i 1b obracające się w tym samym kierunku. W czasie walcowania półfabrykat 2 w kształcie odcinka pręta o średnicy d mniejszej od średnicy Dk kształtowanej kuli 18, nagrzany do temperatury właściwej dla obróbki plastycznej na gorąco umieszczany jest w przestrzeni wejściowej narzędzi, która utworzona jest przez dwa walce 1a i 1b robocze oraz dwie prowadnice 17a i 17b. Następnie zagłębia się śrubowe występy 3a i 3b o klinowych powierzchniach bocznych 4a i 5a oraz 4b i 5b w półfabrykat 2 kształtując na obwodzie półfabrykatu 2 w odległości L1 od jego powierzchni czołowej pierścieniowy rowek 19, który oddziela od półfabrykatu 2 stałą objętość materiału 20a, równą objętości walcowanej kuli 18. Następnie dochodzi do stopniowego spęczania oddzielonej pierścieniowym rowkiem 19 część materiału 20b przy pomocy wklęsłych powierzchni bocznych 7a i 8a oraz 7b i 8b znajdujących się na śrubowych występach 6a i 6b. Podczas spęczania następuje zmniejszenie długości materiału od długości L2, równej skokowi L1 śrubowego występu 3a i 3b na początku strefy kształtowania II do długości L3 na końcu strefy kształtowania, która równa jest średnicy Dk walcowanej kuli 18 na końcu strefy kształtowania II. Jednocześnie kształtuje się pierścieniowy rowek 21a o sferycznych powierzchniach bocznych. Następnie w strefie rozcinania III zagłębia się w materiał śrubowe występy 9a i 9b o wklęsłych powierzchniach bocznych 10a i 11a oraz 10b i 11b redukując średnicę pierścieniowego rowka 21b. Następnie zagłębia się w pierścieniowy rowek 21b dodatkowe występy 12a i 12b i odcina się walcowaną kulę 18. W ostatnim etapie oddzieloną kulę 18 kalibruje się między wklęsłymi powierzchniami 14a i 15a oraz 14b i 15b śrubowych występów 13a i 13b. P r z y k ł a d w y k o n a n i a Nagrzany do temperatury około 1150 C półfabrykat 2 w kształcie odcinka pręta o średnicy 50 mm wprowadzany był do przestrzeni roboczej utworzonej przez dwa walce robocze 1a i 1b o średnicy roboczej D = 350 mm oraz dwie prowadnice 17a i 17b. Walce robocze 1a i 1b skręcone były w przeciwnych kierunkach względem osi walcowania pod jednakowymi katami = 4 i podczas walcowania obracały się w tym samym kierunku z jednakowymi prędkościami n = 60 obr/min. Obracające się walce robocze 1a i 1b chwytały półfabrykat 2 śrubowymi występami 3a i 3b, wprawiały go w ruch obrotowy nw w kierunku przeciwnym do kierunku obrotów walców, jednocześnie przemieszczały półfabrykat w stronę walców. W tym czasie śrubowe występy 3a i 3b o klinowych powierzchniach bocznych 4a i 5a oraz 4b i 5b kształtowały na obwodzie półfabrykatu pierścieniowy rowek 19, który położony był w odległości L1 = 73 mm od powierzchni czołowej półfabrykatu 2. Następnie ograniczona przez pierścieniowy rowek 19 objętość materiału 20a na półfabrykacie 3 była stopniowo spęczana przez powierzchnie boczne 7a i 8a oraz 7b i 8b śrubowych występów 6a i 6b, które zmniejszały swój skok L2 do wartości równej średnicy walcowanej kuli Dk = 60 mm. Po ukształtowaniu powierzchni sferycznych odkuwki kuli 18 przewężano mostek łączący 21b przy pomocy noży rozcinających występów 12a i 12b i odcinano odkuwki kuli 18 od półfabrykatu 2.

PL 228 587 B1 5 Zastrzeżenia patentowe 1. Narzędzia do walcowania skośnego odkuwek kul w kształcie walców, posiadające występy śrubowe, znamienne tym, że mają cztery strefy (I), (II), (III) oraz (IV), gdzie w pierwszej strefie wcinania (I), położonej na walcach od strony wejściowej półfabrykatu (2) znajduje się śrubowy występ (3a) i (3b), o klinowych powierzchniach bocznych (4a) i (5a) oraz (4b) i (5b), przy czym powierzchnie boczne (4a) i (5a) oraz (4b) i (5b) śrubowego występu (3a) i (3b) są symetryczne względem siebie i pochylone pod jednakowym kątem (2 ), zaś wysokość śrubowego występu (3a) i (3b) stopniowo zwiększa się od powierzchni walca (16a) i (16b) o stałej średnicy (Dw) do średnicy (D1) śrubowego występu (6a) i (6b), natomiast długość strefy wcinania (I) równa jest skokowi (L1) śrubowego występu (3a) i (3b), przy czym skok (L1) śrubowego występu (3a) i (3b) jest większy od średnicy (Dk) walcowanej kuli (18), następnie za strefą wcinania (I) znajduje się strefa kształtowania (II), w której znajduje się śrubowy występ (6a) i (6b) o wklęsłych powierzchniach bocznych (7a) i (8a) oraz (7b) i (8b), przy czym promień (Rk) wklęsłych powierzchni bocznych (7a) i (8a) oraz (7b) i (8b) równy jest połowie średnicy (Dk) walcowanej kuli (18), zaś skok (L2) śrubowego występu (6a) i (6b) w strefie kształtowania (II) stopniowo zmniejsza się od wartości początkowej, równej skokowi (L1) na początku strefy kształtowania (II) do wartości końcowej (L3) na końcu w strefy kształtowania (II), która jest równa średnicy (Dk) walcowanej kuli (18), natomiast wysokość śrubowego występu (6a) i (6b) w strefie kształtowania (II) jest stała i równa średnicy walca (D1) w strefie kształtowania (II), następnie za strefą kształtowania (II) znajduje się strefa rozcinania (III), w której znajduje się śrubowy występ (9a) i (9b) o wklęsłych powierzchniach bocznych (10a) i (11a) oraz (10b) i (11b), przy czym promień (Rk) o wklęsłych powierzchniach bocznych (10a) i (11a) oraz (10b) i (11b) równy jest połowie średnicy (Dk) walcowanej kuli (18), zaś skok (L3) śrubowego występu (9a) i (9b) w strefie rozcinania (III) jest równy średnicy (Dk) walcowanej kuli (18), natomiast wysokość śrubowego występu (9a) i (9b) w strefie rozcinania (III) stopniowo zwiększa się do wartości maksymalnej, która równa jest średnicy (D2) walca w strefie rozcinania (III), zaś na śrubowym występie (9a) i (9b) w jego końcowym odcinku znajduje się nóż rozcinający w kształcie występu (12a) i (12b) o wzrastającej wysokości, którego długość określona jest przez kąt nawinięcia noża ( ), przy czym wysokość występu (12a) i (12b) stopniowo zwiększa się do wartości równej średnicy roboczej (D) walca, następnie za strefą rozcinania (III) znajduje się strefa kalibrowania (IV), w której znajduje się śrubowy występ (13a) i (13b) o wklęsłych powierzchniach bocznych (14a) i (15a) oraz (14b) i (15b), przy czym wysokość występu śrubowego (13a) i (13b) równa średnicy walca (D3) w strefie kalibrowania (IV), również skok (L4) śrubowego występu (13a) i (13b) w strefie kalibrowania (IV) jest równy średnicy (Dk) walcowanej kuli (18). 2. Sposób walcowania skośnego odkuwek kul, w którym walcuje się kule przez dwa obracające się w tym samym kierunku walce znamienny tym, że półfabrykat (2) w kształcie odcinka pręta o średnicy (d) mniejszej od średnicy (Dk) kształtowanej kuli (18) nagrzewa się do temperatury właściwej dla obróbki plastycznej na gorąco umieszcza się w przestrzeni wejściowej narzędzi, która utworzona jest przez dwa walce (1a) i (1b) robocze oraz dwie prowadnice (17a) i (17b), następnie zagłębia się śrubowe występy (3a) i (3b) o klinowych powierzchniach bocznych (4a) i (5a) oraz (4b) i (5b) w półfabrykat (2) i kształtuje się na obwodzie półfabrykatu (2) w odległości (L1) od jego powierzchni czołowej pierścieniowy rowek (19), którym oddziela się od półfabrykatu (2) stałą objętość materiału (20a), równą objętości walcowanej kuli (18), następnie spęcza się stopniowo oddzieloną pierścieniowym rowkiem (19) część materiału (20b) przy pomocy wklęsłych powierzchni bocznych (7a) i (8a) oraz (7b) i (8b) śrubowych występów (6a) i (6b) od długości (L2), równej skokowi (L1) śrubowego występu (3a) i (3b) na początku strefy kształtowania (II) do długości (L3) na końcu strefy kształtowania, która równa jest średnicy (Dk) walcowanej kuli (18) na końcu strefy kształtowania (II) i jednocześnie kształtuje się pierścieniowy rowek (21a) o sferycznych powierzchniach bocznych, następnie w strefie rozcinania (III) zagłębia się w materiał śrubowe występy (9a) i (9b) o wklęsłych powierzchniach bocznych (10a) i (11a) oraz (10b) i (11b) i redukuje się średnicę pierścieniowego rowka (21 b), a następnie zagłębia się w pierścieniowy rowek (21b) występy (12a) i (12b) i odcina się walcowaną kulę (18), po czym oddzieloną kulę (18) kalibruje się między wklęsłymi powierzchniami (14a) i (15a) oraz (14b) i (15b) śrubowych występów (13a) i (13b).

6 PL 228 587 B1 Wykaz oznaczeń 1a, 1b walce robocze 2 półfabrykat 3a, 3b występ śrubowy 4a, 4b, 5a, 5b klinowe powierzchnie boczne 6a, 6b występ śrubowy 7a, 7b, 8a, 8b wklęsłe powierzchnie boczne 9a, 9b występ śrubowy 10a, 10b, 11a, 11b wklęsłe powierzchnie boczne 12a,12b dodatkowy występ 13a, 13b występ śrubowy 14a, 14b, 15a, 15b wklęsłe powierzchnie boczne 16a, 16b powierzchnia walcowa 17a, 17b prowadnice 18 odkuwka kuli 19 pierścieniowy rowek 20a, 20b objętość materiału równa objętości walcowanej kuli 21a, 21b pierścieniowy rowek o sferycznych powierzchniach bocznych I strefa wcinania II strefa kształtowania III strefa rozcinania IV strefa kalibrowania D średnica wsadu Dk średnica kuli D średnica robocza walca Dw średnica powierzchni walcowej D1 średnica walca w strefie kształtowania D2 średnica walca w strefie rozcinania D3 średnica walca strefie kalibrowania L odległość występu klinowego od powierzchni czołowej walca L1 skok występów śrubowych w strefie wcinania L2 skok występów śrubowych w strefie kształtowania L3 skok występów śrubowych w strefie rozcinania Rk promień wklęsłych powierzchni bocznych występów śrubowych 2 kąt wierzchołkowy klinowych powierzchni bocznych kąt pochylenia osi walców kąt nawinięcia noża n prędkość obrotowa walców nw prędkość obrotowa półfabrykatu v prędkość postępowa półfabrykatu.

PL 228 587 B1 7 Rysunki

8 PL 228 587 B1

PL 228 587 B1 9

10 PL 228 587 B1

PL 228 587 B1 11

12 PL 228 587 B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)