Kielce, 22 styczeń 2014r. Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Jan Cedzyński Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Na podstawie artykułu 191 i 192 uchwały Sejmu z dnia 30 lipca 1992 roku Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej składam interpelację poselską do Minister Infrastruktury i Rozwoju w sprawie nieprawidłowości w działaniu podległego mu organu, w stosowaniu ustawy z dnia 28 czerwca 2012 r. o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych. Szanowna Pani Minister W dniu z dnia 28 czerwca 2012 r. została uchwalona ustawa o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych (Dz.U. z 2012r. poz. 891, zwanej dalej ustawą ). Zgodnie z art. 1 ustawy, określa ona zasady spłaty przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (zwanego dalej: GDDKiA), niezaspokojonych przez wykonawcę należności głównych przedsiębiorcy, który zawarł umowę z wykonawcą w związku z realizacją zamówienia publicznego na roboty budowlane udzielonego przez GDDKiA, wyłącznie za zrealizowane i odebrane prace.
Stosownie natomiast do brzmienia art. 1 ust. 2 ustawy, przepisy te nie mają zastosowania do należności, które mogą być zaspokojone na podstawie art. 647 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). Z uwagi na komplementarny charakter komentowanej ustawy względem art. 647 1 5 k.c. należy przyjąć, że w jej przedmiotowym zakresie zastosowania mieszczą się należności wynikające w szczególności z umów: a) dostawy maszyn, urządzeń i materiałów potrzebnych do wykonania robót budowlanych; b) o świadczenie usług związanych z realizacją zamówienia publicznego, którego przedmiotem są roboty budowlane (np. umowa najmu sprzętu, siły roboczej); c) o roboty budowlane; d) dotyczących wszelkich innych czynności związanych z realizacją zamówienia publicznego, którego przedmiotem są roboty budowlane, do których z jakichkolwiek przyczyn nie ma zastosowania art. 647 1 5 k.c. Komplementarny charakter regulacji zawartej w przytoczonej wyżej ustawie względem art. 647 1 k.c. wskazuje na to, że jeśli podmiot miał realną możliwość uzyskania płatności od Skarbu Państwa GDDKiA na podstawie art. 647 1 k.c. były spełnione wszystkie przesłanki wskazane w tym przepisie i z niej nie skorzystał, a obecnie z jakichkolwiek powodów, takich jak np. przedawnienie, nie przysługuje mu już ochrona wynikająca z art. 647 1 5 k.c., jego należności nie podlegają spłacie na podstawie komentowanej ustawy. Zgodnie z art. 647 1 1 kodeksu cywilnego, w umowie o roboty budowlane, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy ( 2).
Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę ( 5). Z powołanych wyżej przepisów wynika, iż warunkiem prawnym powstania odpowiedzialności Inwestora (w przedmiotowej sprawie GDDKiA) na podstawie art. 647 1 5 k.c., jest wyrażenie przez niego zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą. Brak takiej zgody oznacza, że nie zostają spełnione przesłanki odpowiedzialności inwestora na podstawie powołanego wyżej art. 647 1 5 k.c., a tym samym roszczenia podwykonawcy, które mogą być zaspokojone na podstawie art. 647 1 k.c., o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy. Pismem z dnia 17 sierpnia 2012r. następnie uzupełnionym w dniu 3 września 2012r. spółka EKOBOX S.A. z siedzibą w Wiśniówce zgłosiła, w trybie ustawy z dnia 28 czerwca 2012r. o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych, należności w kwocie 183 264,04 zł przysługujące EKOBOX S.A. od DROGBUD Podkarpacki Holding Budowy Dróg sp. z o.o. z siedzibą w Strzyżowie, (w związku z realizacją umowy o roboty budowlane na odcinku Grójec Białobrzegi Nr umowy 06/S7/2007) wobec której ogłoszono upadłość likwidacyjną postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 23.12.2011 sygn. akt V GU 35/11 z dnia 23.12.2011r. DROGBUD Podkarpacki Holding Budowy Dróg sp. z o.o. realizował prace budowlane jako Generalny Wykonawca na podstawie umowy zawartej z GDDKiA. Pomimo licznych interwencji od sierpnia 2012r. w tym również i pisemnych monitów dotyczących informacji o stanie w/w sprawy dopiero w styczniu 2014r. Spółka otrzymała ustną informację, iż GDDKiA negatywnie rozpatrzy wniosek Spółki z uwagi na fakt, iż zdaniem Organu, przysługujące Spółce należności za wykonanie zadania publicznego mogłyby zostać zaspokojone na podstawie art. 647 1 Kodeksu cywilnego, stąd też do zgłoszonych przez EKOBOX S.A. roszczeń nie stosuje się przepisów powołanej na wstępie ustawy z dnia z dnia 28 czerwca 2012 r.
Nie mówiąc już o ewidentnym lekceważeniu podstawowych obowiązków wynikających z braku udzielania odpowiedzi, to telefoniczna propozycja ze stycznia 2014r. takiego stanowiska nie może być przyjęta. Po pierwsze, podczas posiedzenia pojednawczego jakie miało miejsce w maju 2012r. przez Sądem Rejonowym w Warszawie, pełnomocnik GDDKiA nie uznał roszczenia Spółki o zapłatę 179 173,93 zł z tytułu realizacji robót budowlanych na odcinku Grójec Białobrzegi Nr umowy 06/S7/2007, podnosząc, iż EKOBOX S.A. nie uzyskał zgody, Inwestora (GDDKiA) o której mowa w art. 647 1 2 k.c., na zawarcie przez Wykonawcę - DROGBUD Podkarpacki Holding Budowy Dróg sp. z o.o. umowy z EKOBOX S.A. na wykonanie prac budowlanych. Tym samym zdaniem GDDKiA, nie zostały spełnione przesłanki jego odpowiedzialności na podstawie powołanego wyżej art. 647 1 5 k.c. Po drugie, zdaniem Spółki, pogląd prawny jaki prezentuje GDDKiA w kwestii interpretacji art. 1 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych, nie można stosować w sytuacji gdy podwykonawca miał, jedynie hipotetyczną, możliwość dochodzenia roszczeń na podstawie art. 647 1 5 k.c., powoduje, że zacytowana wyżej ustawa nie miałaby w ogóle zastosowania do należności przedsiębiorców powstałych z tytułu zrealizowanych, a niezaspokojonych przez wykonawcę, robót budowlanych, w sytuacji gdy z pewnych przyczyn wykonawca nie przedstawił GDDKiA, w trybie art. 647 1 2 k.c., umowy z podwykonawcą lub jej projektu i w konsekwencji nie uzyskał zgody Inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą. Taka interpretacja pozostaje jednakże w sprzeczności z celami jakie miały być osiągnięte wskutek uchwalenia w/w ustawy. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż celem powołanej wyżej ustawy miało być przede wszystkim usunięcie negatywnych skutków zjawiska niepłacenia przez wykonawców robót budowlanych ich kontrahentom, którzy zawarli z nimi umowy pozostające w związku z realizacją
zamówienia publicznego udzielonego przez GDDKiA. Wprowadzenie regulacji zawartej w w/w ustawie było spowodowane dążeniem do usunięcia lub złagodzenia szkodliwych skutków powyższego zjawiska nie tylko dla przedsiębiorców będących kontrahentami wykonawców robót budowlanych, lecz również dla polskiej gospodarki. W myśl ustawy mechanizmem służącym zapobieganiu powstawaniu zjawiska zatorów płatniczych" oraz usuwaniu jego skutków miało być uprawnienie przedsiębiorców do uzyskania spłaty należności od GDDKiA. Proszę Panią Minister o ustosunkowania się do wyżej opisanej sprawy oraz o podjęcie interwencji wobec podległego organu tj. GDDKiA. Z poważaniem