Założenia techniczne dla projektu Śląska Regionalna Sieć Szkieletowa Koncepcja projektu ŚRSS polega na utworzeniu spójnej infrastruktury szerokopasmowej sieci szkieletowej na obszarze województwa poprzez inwestycje w infrastrukturę szkieletowych sieci szerokopasmowych, tam gdzie ich dotąd brakuje. Zakłada się zbudowanie pasywnej infrastruktury teletechnicznej, rurociągów, kanalizacji teletechnicznej, mikrokanalizacji i kabli światłowodowych, węzłów sieci. Przy takim podejściu, na sieć regionalną będą się składać odcinki sieci wybudowane w ramach projektu oraz dzierżawione od istniejących operatorów tam, gdzie zaistnieje taka możliwość i istnieje uzasadnienie jej dzierżawy. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni będą mogli wykorzystać tę infrastrukturę do: budowy sieci dystrybucyjnych i dostępowych dla usług tradycyjnych i sieci następnej generacji (NGA) na obszarach przeznaczonych do interwencji. rozbudowy zasięgu własnych istniejących sieci; uzyskania lepszego niż dotąd hurtowego dostępu do Internetu; Zakładanym celem projektu budowy ŚRSS jest połączenie zidentyfikowanych na podstawie inwentaryzacji obszarów, w których zauważalny jest trwały deficyt infrastruktury sieciowej, lub gdzie z uwagi na brak konkurencji nie pojawiła się szeroka oferta usług szerokopasmowych. Do realizacji tego celu z zachowaniem neutralności technologicznej, otwartości oraz dostępności wybrano rozwiązanie oparte o budowę pasywnej szkieletowej sieci światłowodowej. Sieć oparta o rurociąg HDPE oraz węzły, studnie i zasobniki ułożone zgodnie z zaprojektowaną i przyjętą topologią sieci zapewnia wymagane funkcje niezbędne do realizacji celów projektu. Pomiędzy węzłami sieci zaciągnięty jest kabel światłowodowy z włóknami zgodnymi ze standardem ITU T G.652D o odpowiedniej liczbie włókien w poszczególnych relacjach między węzłami sieci. Planowane do zabudowy na ciągu rurociągu studnie kablowe typu SKO2 i SKO6 oraz zasobniki złączowe umożliwiające umieszczenie złączy i zapasów kabli światłowodowych. W uzasadnionych przypadkach na etapie projektu można zastosować inny typ studni, przy akceptacji zmian przez Zamawiającego. Planowany rurociąg ziemny składać się będzie z 4 rur HDPE. W uzasadnionych przypadkach można zastosować inny typ rur lub mikrokanalizacji, jeżeli wymagają tego warunki techniczne lub warunki współpracy z sieciami budowanymi sieciami telekomunikacyjnymi będącymi własnością innych podmiotów (np. w przypadku dzierżawy istniejącej infrastruktury). Podstawowe elementy sieci Śląska Regionalna Sieć Szkieletowa składa się z trzech podstawowych elementów: Kanalizacji teletechnicznej wraz z infrastrukturą pomocniczą; Punktów przyłączeniowych i kolokacyjnych; Kabla światłowodowego wraz z osprzętem. Z uwagi na charakter sieci oraz realizacji założonych celów projektu, planowana jest zabudowa dwóch typów węzłów szkieletowych: węzeł szkieletowy TYP A; węzeł szkieletowy TYP B. Strona 1 z 6
Węzeł szkieletowy Typ A powinien stwarzać możliwości instalacji wielousługowych węzłów transmisyjnych wielu operatorom chcącym skorzystać z możliwości agregacji ruchu w ramach powstającej sieci. Lokalizacja węzła będzie w pomieszczeniu najczęściej należącym do JST. Biorąc pod uwagę fakt, iż w pierwszym okresie eksploatacji sieci, nie we wszystkich węzłach szkieletowych wymagane będą przez rynek warunki umożliwiające kolokację sprzętu aktywnego sieci, dobór lokalizacji musi zostać tak przeprowadzony, aby w sposób elastyczny można było poszerzać wachlarz usług poczynając od: a) Miejsca na: wprowadzenie kabli do budynku, przejścia na instalację wewnątrz budynkową, ułożenie kabli w dedykowanych kanałach teletechnicznych wydzielonych z innych instalacji pod potrzeby węzła transmisyjnego, możliwości wyłożenia kabli na drabinkach/rusztach/ podporach kablowych, ustawienie szaf telekomunikacyjnych 19 w wydzielonym pomieszczeniu z kontrolowanym i monitorowanym dostępem oraz możliwością wpięcia się w trakty światłowodowe sieci szkieletowej poprzez zainstalowaną w pomieszczeniu przełącznicę optyczną ŚRSS. b) Miejsca w pomieszczeniu jak wyżej wraz z przyłączeniem do lokalizacji zasilania gwarantowanego (UPS, agregat); Węzły szkieletowe pasywnej sieci światłowodowej wyznaczono tak, aby stworzyć jak najbardziej dogodne warunki dla wykorzystania sieci przez operatorów ISP oraz integracji subregionalnych sieci dystrybucyjnych. W procesie optymalizacji uwzględniono zapotrzebowanie na usługę dostępu do regionalnej sieci szkieletowej operatorów telekomunikacyjnych, telewizji kablowych oraz ISP. Należy przy tym pamiętać, że sieć szkieletowa służy do przesyłu ruchu wysoce zagregowanego pomiędzy ośrodkami miejskimi regionu, co wiąże się z zastosowaniem dodatkowych środków zabezpieczenia sieci przed uszkodzeniami. Główne funkcje węzłów szkieletowych Typ A to: 1. Zasilenie usługami węzłów szkieletowych Typ B 2. Dostarczenie usług do obszarów interwencji wokół miast powiatowych 3. Przyłączenie sieci PRS do sieci szkieletowej SRSS 4. Przyłączanie sieci służb publicznych (np. jednostki samorządowe, Policja) oraz wykorzystanie przez nie włókien światłowodowych w relacjach szkieletowych pomiędzy węzłami typu A, w takim zakresie w jakim służby te będą wykorzystywać sieć do realizacji zadań publicznych powierzonych im ustawowo. Tabela 1. Wykaz węzłów szkieletowych L.P. Lokalizacja 1 Tarnowskie Góry 2 Lubliniec 3 Kłobuck 4 Częstochowa 5 Myszków 6 Zawiercie 7 Dąbrowa Górnicza 8 Tychy Strona 2 z 6
9 Pszczyna 10 Bielsko Biała 11 Żywiec 12 Cieszyn 13 Jastrzębie Zdrój 14 Żory 15 Wodzisław Śląski 16 Racibórz 17 Rybnik Węzeł szkieletowy Typ B musi umożliwić operatorom i klientom sieci dostęp do włókien światłowodowych w zadanych relacjach. Węzeł ten jest całkowicie pasywny zlokalizowany w studni teletechnicznej. W węźle będzie znajdować się mufa z polem komutowanym umożliwiająca krosowanie światłowodów. Dla realizacji węzłów technicznych należy na trasie rurociągu zabudować dodatkową studnię o wielkości minimum SKO6 w której umieszczone zostaną: Mufa z polem komutowanym sieci ŚRSS; Mufy operatorów; Zapasy kabli. Studnia zostanie zlokalizowana na trasie rurociągu w niedalekiej odległości od studni (zasobników) głównych rurociągu. Na trasie kabla w miejscu lokalizacji węzła zostanie wykonane złącze i odejście kablem do mufy w studni węzła szkieletowego Typ B. Główne funkcje węzłów szkieletowych Typ B to: 1. Dostarczenie usług do obszarów interwencji wyznaczonych podczas inwentaryzacji 2. Przyłączenie sieci PRS do sieci szkieletowej ŚRSS Tabela 2. Wykaz węzłów szkieletowych dostępowych LP Powiat Gmina Nazwa węzła 1 bielski Czechowice-Dziedzice Zabrzeg 2 bielski Jasienica Mazańcowice 3 bielski Wilkowice Bystra 4 cieszyński Hażlach Brzezówka 5 cieszyński Zebrzydowice Podlesie 6 częstochowski Janów Lusławice 7 częstochowski Janów Złoty Potok 8 częstochowski Mstów Jaskrów 9 częstochowski Mstów Zawada 10 Dabrowa Górnicza Dąbrowa Górnicza Łęka 11 Dabrowa Górnicza Dąbrowa Górnicza Sławków 12 kłobucki Kłobuck Kamyk 13 kłobucki Panki Praszczyki 14 kłobucki Przystajń Wrzosy 15 kłobucki Wręczyca Wielka Wręczyca Wielka 16 lubliniecki Ciasna Ciasna 17 lubliniecki Ciasna Wędzina 18 lubliniecki Koszęcin Strzebiń 19 lubliniecki Koszęcin Wierzbie 20 myszkowski Myszków Myszków Mrzygłód 21 myszkowski Myszków Moczydło 22 myszkowski Niegowa Gorzków Nowy 23 myszkowski Żarki Żarki Strona 3 z 6
24 myszkowski Kochanowice Kochcice 25 pszczyński Kobiór Kobiór 26 pszczyński Pawłowice Pawłowice 27 pszczyński Pszczyna Brzeźce 28 pszczyński Suszec Radostawice 29 pszczyński Suszec Rudziczka 30 tarnogórski Kalety Kalety 31 tarnogórski Miasteczko Śląskie Miasteczko Śląskie 32 wodzisławski Lubomia Lubomia 33 wodzisławski Pszów Pszów 34 wodzisławski Wodzisław Śląski Zawada 35 wodzisławski Rydułtowy Rydułtowy 36 zawierciański Łazy Kazimierówka 37 zawierciański Łazy Niegowonice 38 zawierciański Łazy Rokitno Szlacheckie 39 żywiecki Łodygowice Łodygowice 40 żywiecki Łodygowice Zarzecze 41 kłobucki Przystajń Przystajń Lokalizacje węzłów zaproponowane na etapie projektu wyznaczone zostały na podstawie wykonanej inwentaryzacji oraz analizy popytu na usługi w danych relacjach. Jednak na etapie eksploatacji sieci może następować rozbudowa sieci o nowe węzły, odcinki rurociągu, nowe przyłącza kablowe do sieci oraz kable światłowodowe. Rozbudowa będzie wynikać z bieżących potrzeb sieci i musi być wykonywana zgodnie ze standardami technicznymi przyjętymi dla sieci oraz zasadami udostępniania infrastruktury określonymi w projekcie. Sieć zostanie tak wybudowana aby była możliwość wybudowania nowego węzła dostępowego na trasie rurociągu w dowolnej miejscowości jeżeli pozwalają na to warunki techniczne lokalizacji węzła oraz istnieje możliwość interwencji w danej miejscowości. Także zasoby otworów w rurociągu kablowym umożliwią rozbudowę sieci o nowe kable światłowodowe. Dokładne profile kabli na każdej relacji będą ustalone na etapie Programu Funkcjonalno-Użytkowego. Planuje się zastosowanie kabla zewnętrznego tubowego całkowicie dielektrycznego z suchym uszczelnieniem ośrodka, z centralnym elementem wytrzymałościowym. Proponowany typ kabla: Z-XOTK tsd. Kabel będzie posiadał tylko włókna jednomodowe typu J. Włókna jednomodowe umożliwiają transmisję sygnałów w drugim i trzecim oknie transmisyjnym, to jest na długościach fali 1310 i 1550 nm. Parametry włókien jednomodowych powinny być zgodne z zaleceniami ITU-T-G.652D i normami IEC serii 60793-1. Tłumienność jednostkowa dla długości fali 1310 musi być mniejsza od 0,40 db/km, a dla długości fali 1550 musi być mniejsza od 0,25 db/km. Na wszystkich odcinkach planowane jest zastosowanie kabla o przekroju minimum 72 J (konstrukcja: 6 tub po 12 włókien). Zgodnie z założeniami szacowanego popytu na usługi w pierwszych 5 latach działania sieci SRSS określono potrzeby sieci na 72 włókna. Należy dodać że budowa sieci umożliwia rozbudowę o następne kable na wybranych relacjach w zależności od późniejszych potrzeb. Wykorzystanie kabla o pojemności 72J umożliwiło także realizacje planów projektu w zakładanym budżecie projektu. Topografia sieci W oparciu o analizę topograficzną i lokalizację poszczególnych węzłów szkieletowych oraz z uwzględnieniem istniejących na rynku operatorów udostępniających infrastrukturę światłowodową zaproponowano rozwiązanie budowy siec składających się z pętli północnej i południowej. Budowa infrastruktury pasywnej tak jak w przyjętym założeniu dla niniejszego projektu Strona 4 z 6
pozwala na budowę fragmentów sieci bez łączenie jej w pierścień fizyczny. Zestawienie połączeń w pierścień jest możliwe z wykorzystaniem częściowo infrastruktury SRSS a częściowo infrastruktury operatorów posiadających już zasoby światłowodowe na tym obszarze. Dokładne relacje oraz lokalizacje węzłów zostaną przedstawione w programie funkcjonalno-użytkowym. Mapa planowanych przebiegów sieci SRSS Strona 5 z 6
Projekt ŚRSS jest zgodny z obecnie prezentowaną polityką unijną, skupiając się przede wszystkim na uzupełnieniu braków pasywnej infrastruktury dla szerokopasmowej sieci szkieletowej, a także zapewniając jej otwartość dla różnych operatorów telekomunikacyjnych. Światłowodowa sieć szkieletowa, która powstanie w oparciu o wybudowaną infrastrukturę będzie też spełniać wymogi, pozwalające przyłączać sieci dostępowe NGA. Strona 6 z 6