Wykaz skrótów... O Autorach... XIII XV Rozdział I. Świadczenie dobry start (Piotr Mrozek)... 1 1. Wprowadzenie... 1 2. Organizacja działu związana z przyznawaniem prawa do świadczenia dobry start... 2 2.1. Upoważnienie do prowadzenia postępowań w sprawach świadczenia dobry start, a także wydawania w tych sprawach rozstrzygnięć oraz przekazywania informacji o przyznaniu świadczenia... 2 2.2. Przygotowanie działu odpowiedzialnego za przyznanie prawa do świadczenia dobry start... 4 3. Trudności, jakie mogą wystąpić w związku z przyznawaniem prawa do świadczenia dobry start... 6 3.1. Postępowanie w razie stwierdzenia braków formalnych... 6 3.2. Brak możliwości załatwienia sprawy w terminie... 7 3.2.1. Przedłużenie terminu załatwienia sprawy... 7 3.2.2. Wniesienie ponaglenia przez stronę postępowania... 7 3.3. Zawieszenie postępowania... 8 4. Wzory... 9 4.1. Wezwanie do usunięcia braków formalnych... 9 4.1.1. Wezwanie do poprawienia lub uzupełnienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 9 4.1.2. Wezwanie do usunięcia braków formalnych złożonego wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 11 4.1.3. Wezwanie do usunięcia braków formalnych oraz do poprawienia lub uzupełnienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 12 4.2. Wezwanie do udzielenia wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia dobry start... 13 4.3. Zawiadomienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia... 15 V
4.4. Zawiadomienie o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy... 16 4.5. Postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego... 18 4.6. Postanowienie o wznowieniu zawieszonego postępowania administracyjnego... 19 4.7. Informacja dotycząca zasad ustalania prawa do świadczenia dobry start oraz dokumentów niezbędnych do jego przyznania... 21 Rozdział II. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczenia dobry start (Piotr Mrozek)... 23 1. Wprowadzenie... 23 2. Osoby uprawnione do świadczenia dobry start... 23 2.1. Zagadnienia ogólne... 23 2.2. Zbieg prawa do świadczenia... 26 3. Termin złożenia wniosku i wypłaty świadczenia... 28 4. Ustalenie prawa do świadczenia dobry start w zależności od wieku dziecka... 29 5. Ustalenie prawa do świadczenia dobry start uzależnionego od niepełnosprawności... 32 6. Wniosek i dokumenty konieczne do ustalenia prawa do świadczenia dobry start... 35 6.1. Treść wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 35 6.2. Organ właściwy do złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 36 6.3. Złożenie wniosku i załączników drogą elektroniczną... 37 6.4. Załączniki do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia dobry start... 38 6.5. Weryfikacja, pozyskanie i gromadzenie danych umożliwiających przyznanie prawa do świadczenia dobry start... 39 6.5.1. Obowiązek samodzielnego pozyskania informacji i dokumentów od innych organów... 39 6.5.2. Poświadczanie zgodności odpisu dokumentu z oryginałem... 40 6.5.3. Zasady przetwarzania i przechowywania danych w rejestrze centralnym... 41 7. Zakończenie postępowania forma rozstrzygnięcia... 42 8. Warunki, w jakich świadczenie dobry start nie przysługuje... 43 9. Wzory... 44 9.1. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego osobiście na dziecko do ukończenia 20. roku życia... 44 9.2. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do ukończenia 20. roku życia... 45 9.3. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego osobiście na dziecko do 24. roku życia... 46 9.4. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 24. roku życia... 48 9.5. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego osobiście na dziecko, które ukończyło 20. rok życia... 49 VI
9.6. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego osobiście na dziecko, które ukończyło 24. rok życia przed rozpoczęciem roku szkolnego... 50 9.7. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego osobiście przez osobę uczącą się do ukończenia 20. roku życia.. 52 9.8. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia w związku z wystąpieniem zbiegu uprawnień (opieka faktyczna nad dzieckiem sprawowana przez matkę)... 53 9.9. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia w związku z wystąpieniem zbiegu uprawnień (opieka faktyczna nad dzieckiem sprawowana przez oboje rodziców)... 55 9.10. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia w związku z wystąpieniem opieki naprzemiennej... 57 9.11. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko powyżej 21. roku życia w związku z uzyskaniem orzeczenia o niepełnosprawności... 58 9.12. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko, które ukończyło 21. rok życia i nie legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności... 60 9.13. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia, które rozpoczyna roczne przygotowanie przedszkolne... 62 9.14. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia, które uczy się w szkole policealnej... 64 9.15. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia w związku z wystąpieniem zbiegu uprawnień (opieka faktyczna nad dzieckiem sprawowana przez matkę)... 66 9.16. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko do 20. roku życia w związku z wystąpieniem zbiegu uprawnień (opieka faktyczna nad dzieckiem sprawowana przez oboje rodziców)... 68 9.17. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie przez osobę uczącą się do ukończenia 20. roku życia... 70 9.18. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia dobry start dotyczy wniosku złożonego elektronicznie na dziecko, które ukończyło 21. rok życia w związku z przekroczeniem 3-miesięcznego okresu od wydania orzeczenia o niepełnosprawności... 72 9.19. Zawiadomienie o zakończeniu postępowania administracyjnego... 74 9.20. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do odwołania... 76 9.21. Zawiadomienie o przekazaniu wniosku do organu właściwego... 77 VII
9.22. Decyzja o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 1 KPA... 79 9.23. Decyzja o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 2 KPA... 80 Rozdział III. Postępowanie odwoławcze przed samorządowym kolegium odwoławczym (Piotr Mrozek)... 83 1. Tryb postępowania w razie złożenia przez stronę odwołania od decyzji organu I instancji... 83 1.1. Odwołanie od decyzji organu I instancji postępowanie strony... 83 1.2. Odwołanie od decyzji organu I instancji procedura postępowania organu I instancji... 84 2. Rozstrzygnięcie odwołania przez samorządowe kolegium odwoławcze i dalszy tryb postępowania organu I instancji... 85 2.1. Postępowanie wyjaśniające... 85 2.2. Wydanie decyzji przez samorządowe kolegium odwoławcze możliwe rozstrzygnięcia... 85 3. Wzory... 87 3.1. Decyzja administracyjna wydana w trybie art. 132 KPA... 87 3.2. Wniosek o uznanie decyzji organu wyższego stopnia za wydaną z rażącym naruszeniem prawa... 89 Rozdział IV. Procedura dochodzenia nienależnie wypłaconego świadczenia dobry start (Piotr Mrozek)... 91 1. Postępowanie administracyjne w sprawie nienależnie pobranego świadczenia dobry start... 91 1.1. Definicja świadczeń nienależnie pobranych... 91 1.2. Wszczęcie postępowania administracyjnego... 92 1.3. Ustalenie wysokości należności i ich dochodzenie... 92 1.4. Ustalenie spłaty należności... 93 2. Rodzaje decyzji administracyjnych wydawanych w postępowaniu w sprawie nienależnie pobranego świadczenia dobry start... 93 3. Wzory... 95 3.1. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia, czy wypłacone świadczenie dobry start było świadczeniem nienależnie pobranym... 95 3.2. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia dobry start z potrąceniem z bieżących wypłat... 97 3.3. Decyzja w sprawie rozłożenia na raty nienależnie pobranego świadczenia dobry start przypisanego do zwrotu i potrącania go z bieżących wypłat... 99 3.4. Decyzja w sprawie częściowego umorzenia nienależnie pobranego świadczenia dobry start oraz rozłożenia na raty pozostałej do spłaty kwoty z tytułu nienależnie pobranego świadczenia dobry start przypisanego do zwrotu... 102 3.5. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia dobry start w związku z wypłaceniem świadczenia osobie innej niż osoba uprawniona... 106 VIII
Rozdział V. Warunki realizacji rządowego programu Dobry start w pieczy zastępczej (Marek Rączka)... 109 1. Osoby uprawnione do otrzymania świadczenia... 109 2. Wniosek o ustalenia prawa do świadczenia dobry start... 110 3. Terminy składania wniosków i przyznania świadczenia... 111 4. Informacja o przyznaniu świadczenia... 112 5. Wzory... 112 5.1. Informacja o przyznaniu świadczenia dobry start dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej... 112 5.2. Decyzja odmawiająca przyznania świadczenia dobry start rodzinie zastępczej... 113 Rozdział VI. Księgowanie świadczeń dobry start (Ewa Pawka-Nowak)... 115 1. Świadczenia w ramach programu rządowego Dobry start jako zadanie zlecone... 115 2. Księgowanie poszczególnych zdarzeń związanych ze świadczeniami dobry start... 116 2.1. Operacje gospodarcze w ewidencji księgowej... 116 2.2. Wypłata świadczeń dla osób uprawnionych... 116 2.3. Należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń... 118 Rozdział VII. Świadczenie wychowawcze wzory (Piotr Mrozek)... 121 1. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego... 121 1.1. Wezwanie do usunięcia braków formalnych... 121 1.1.1. Wezwanie do poprawienia lub uzupełnienia złożonego wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego... 121 1.1.2. Wezwanie do usunięcia braków formalnych złożonego wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego... 123 1.1.3. Wezwanie do usunięcia braków formalnych oraz do poprawienia lub uzupełnienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego... 124 1.1.4. Wezwanie do dostarczenia tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd ustalającego świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia... 125 1.2. Wezwanie do udzielenia wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego... 127 1.3. Zawiadomienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia... 128 1.4. Zawiadomienie o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy... 130 1.5. Postanowienie o zawieszeniu postępowania administracyjnego... 131 1.6. Postanowienie o wznowieniu zawieszonego postępowania administracyjnego... 133 1.7. Postanowienie o sprostowaniu oczywistej omyłki... 134 1.8. Informacja o wstrzymaniu wypłaty świadczenia wychowawczego... 136 IX
X 1.9. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko spełnione kryterium z art. 5 ust. 3 PomWychDzU... 137 1.10. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko spełnione kryterium z art. 5 ust. 4 PomWychDzU... 139 1.11. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na drugie i kolejne dziecko... 141 1.12. Decyzja piętrowa decyzja zarówno przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego, jak i odmawiająca tego prawa kryterium z art. 5 ust. 3 PomWychDzU... 143 1.13. Decyzja piętrowa decyzja zarówno przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego, jak i odmawiająca tego prawa kryterium z art. 5 ust. 4 PomWychDzU... 146 1.14. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego w okresie, w którym nie zachodzi koordynacja... 149 1.15. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko... 151 1.16. Decyzja odmawiająca przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko oraz przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na drugie i trzecie dziecko... 153 1.17. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko do dnia ukończenia 18. roku życia... 155 1.18. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko noworodek... 157 1.19. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego w przypadku opieki naprzemiennej... 160 1.20. Decyzja przyznająca prawo do świadczenia wychowawczego w okresach, w których nie jest przekroczone kryterium dochodowe... 162 1.21. Wniosek o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego... 165 1.22. Wniosek o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia, czy wnioskodawca nie marnotrawi wypłacanego mu świadczenia wychowawczego na dziecko lub wydatkuje je niezgodnie z celem... 166 1.23. Zawiadomienie o przekazaniu wniosku do organu właściwego... 167 1.24. Pismo dotyczące zastosowania koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego... 168 1.25. Decyzja o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 1 KPA... 169 1.26. Decyzja o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 2 KPA... 171 1.27. Zawiadomienie o zawieszeniu biegu 3-miesięcznego terminu na dostarczenie tytułu wykonawczego... 173 1.28. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do odwołania... 175 2. Procedura wzruszania ostatecznej decyzji administracyjnej... 176 2.1. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego... 176 2.2. Decyzja uchylająca prawo do świadczenia wychowawczego... 177
2.3. Decyzja uchylająca prawo do świadczenia wychowawczego w części dotyczącej jednego z dzieci za zgodą strony... 180 2.4. Decyzja uchylająca prawo do świadczenia wychowawczego w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego... 182 2.5. Decyzja zmieniająca ostateczną decyzję za zgodą strony... 185 2.6. Decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji wcześniejszej, wydanej przez organ I instancji... 187 2.7. Wniosek o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej. 188 2.8. Postanowienie o wznowieniu postępowania administracyjnego... 189 2.9. Decyzja administracyjna wydana w związku z ponownym rozpatrzeniem sprawy w trybie art. 151 1 pkt 2 KPA... 191 3. Procedura dochodzenia nienależnie wypłaconego świadczenia wychowawczego... 195 3.1. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia, czy świadczenie wypłacone na podstawie decyzji administracyjnej było świadczeniem nienależnie pobranym... 195 3.2. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją uchyloną w trybie art. 27 ust. 1 PomWychDzU w zw. z art. 163 KPA z potrąceniem z bieżących wypłat... 197 3.3. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją uchyloną w trybie art. 155 KPA w zw. z art. 28 PomWychDzU z potrąceniem z bieżących wypłat... 200 3.4. Decyzja w sprawie rozłożenia na raty nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przypisanego do zwrotu i potrącania go z bieżących wypłat... 204 3.5. Decyzja w sprawie umorzenia całości należności wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie... 207 3.6. Decyzja w sprawie częściowego umorzenia nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego oraz rozłożenia na raty pozostałej do spłaty kwoty z tytułu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przypisanego do zwrotu... 210 3.7. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją, która została uchylona w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego i odmowy przyznania prawa do świadczenia wychowawczego w trybie art. 151 1 w zw. z art. 145 1 pkt 5 KPA... 213 3.8. Wniosek do podmiotu prowadzącego rachunek płatniczy oraz banku i spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej prowadzącej rachunek inny niż płatniczy, a także wydawcy instrumentu płatniczego w trybie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 25 ust. 2 pkt 5 PomWychDzU... 218 3.9. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją, która została uchylona w trybie art. 27 ust. 1 PomWychDzU w zw. z art. 163 KPA, w zw. z art. 25 ust. 2 pkt 5 i art. 26 ust. 2 PomWychDzU... 219 XI
3.10. Decyzja w sprawie nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego przyznanego decyzją uchyloną w trybie art. 27 ust. 1 PomWychDzU w zw. z art. 163 KPA w związku z podjęciem zatrudnienia u tego samego pracodawcy przed upływem 3 miesięcy... 222 Rozdział VIII. Akty prawne... 227 1. Uchwała Nr 80 Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie ustanowienia rządowego programu Dobry start (M.P. z 2018 r. poz. 514)... 227 2. Rozporządzenie z dnia 30 maja 2018 r. Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu Dobry start (Dz.U. z 2018 r. poz. 1061)... 227 3. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1851)... 236 4. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1465)... 256 5. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1952) wyciąg... 259 6. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 998) wyciąg... 264 7. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257) wyciąg... 270 XII