Możliwości i źródła finansowania działań na obszarach wiejskich, w tym wykorzystanie środków z i KSOW na rozwój obszarów wiejskich Olsztyn, 12 października 2017 r. 1
Głównym celem PROW 2014 2020 jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich. W latach 2014 2020 samorządy województw pełnią funkcje instytucji wdrażających dla trzech działań: 1. Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich 2. Scalanie Gruntów 3. Leader Olsztyn, 12 października 2017 r. 2
Jednym z działań, które jest realizowane w ramach jest Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER. Olsztyn, 12 października 2017 r. 3
Podejście LEADER, w nowym okresie programowania, umożliwia Lokalnym Grupom Działania (LGD) i Lokalnym Grupom Rybackim (LGR) ogłaszanie naborów wniosków na realizację operacji w ramach swoich lokalnych strategii rozwoju (LSR). Olsztyn, 12 października 2017 r. 4
LEADER ZA POŚREDNICTWEM: LGR LOKALNYCH GRUP DZIAŁANIA LOKALNYCH GRUP RYBACKICH LGD Olsztyn, 12 października 2017 r. 5
ROZDYSPONOWANE FUNDUSZE W RAMACH WYBORU LSR W dniach od 9 listopada 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. przeprowadzono nabór wniosków na Wybór Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS). Oceniono i wybrano do finansowania 12 Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR). ŁĄCZNIE: 36 651 299,17 EURO Olsztyn, 12 października 2017 r. 6
20 maja 2016 r. podpisano dwanaście umów o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Olsztyn, 12 października 2017 r. 7
W województwie warmińsko-mazurskim od 2016 roku działa 10 Lokalnych Grup Działania (LGD) i 2 Lokalne Grupy Rybackie (LGR), które współfinansują swoje lokalne strategie rozwoju (LSR) ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego Obszarów Wiejskich (EFRROW) w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW) oraz z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) w ramach Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze na lata 2014-2020 (PO RYBY). Olsztyn, 12 października 2017 r. 8
PODDZIAŁANIA W RAMACH OSI LEADER LEADER wdrażane w ramach lokalnych strategii rozwoju wdrażanie projektów współpracy koszty bieżące i aktywizacja Olsztyn, 12 października 2017 r. 9
OBSZAR DZIAŁANIA LGD I LGR Olsztyn, 12 października 2017 r. 10
ZAKRES WSPARCIA W RAMACH LEADERA a. wzmocnienie kapitału społecznego, w tym przez podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska i zmian klimatycznych, także z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych, b. rozwój przedsiębiorczości na obszarze wiejskim objętym strategią rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność poprzez: podejmowanie działalności gospodarczej, tworzenie lub rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego produktów rolnych będących przedsiębiorstwami spożywczymi, rozwijanie działalności gospodarczej, Olsztyn, 12 października 2017 r. 11
ZAKRES WSPARCIA W RAMACH LEADERA c. wspieranie współpracy między podmiotami wykonującymi działalność gospodarczą na obszarze wiejskim objętym LSR, tworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego w ramach krótkich łańcuchów dostaw oraz współpracę w zakresie świadczenia usług turystycznych, rozwijania rynków zbytu produktów lub usług lokalnych, d. rozwój rynków zbytu produktów i usług lokalnych, z wyłączeniem operacji polegających na budowie lub modernizacji targowisk, e. zachowanie dziedzictwa lokalnego, f. rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej lub rekreacyjnej lub kulturalnej, g. budowa lub przebudowa publicznych dróg gminnych lub powiatowych, h. promowanie obszaru objętego LSR, w tym produktów lub usług lokalnych. Olsztyn, 12 października 2017 r. 12
Ponad 50% środków przeznaczonych na wdrażanie LSR będzie skierowane na tworzenie nowych miejsc pracy. Olsztyn, 12 października 2017 r. 13
Przedsiębiorczość na wsi i obszarach wiejskich to bardzo ważny element gospodarki narodowej szczególnie w kontekście walki z bezrobociem, aktywizacji zawodowej oraz umożliwianie dostępu do szerokiej gamy produktów i usług mieszkańcom tych obszarów. Olsztyn, 12 października 2017 r. 14
KTO MOŻE BYĆ WNIOSKODAWCĄ osoba fizyczna (obywatel państwa członkowskiego UE, pełnoletnia, zamieszkująca obszar wiejski objęty LSR, prowadzi działalność gospodarczą na obszarze wiejskim objętym LSR); osoba prawna (z siedzibą lub oddziałem na obszarze wiejskim objętym LSR z wyłączeniem województwa), np. gmina, powiat, kółka rolnicze, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, kościoły, związki wyznaniowe i inne; jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (z siedzibą lub oddziałem na obszarze wiejskim objętym LSR) LGD w przypadku operacji własnych LGD w przypadku projektów grantowych (złożonych z szeregu grantów, których realizatorami są różnorodne podmioty działające na obszarze objętym LSR, w tym sformalizowane grupy nie posiadające osobowości prawnej - z wyłączeniem podmiotów prowadzących działalność gospodarczą lub deklarujące jej podjęcie). Olsztyn, 12 października 2017 r. 15
FORMY WSPARCIA Pomoc ma formę refundacji lub płatności zryczałtowanej w zależności od rodzaju operacji. W przypadku operacji polegających na rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej pomoc ma formę płatności zryczałtowanej (premii). Olsztyn, 12 października 2017 r. 16
RODZAJE PROJEKTÓW Projekty realizowane w ramach wniosków składanych przez beneficjentów innych niż LGD i wybieranych przez organ decyzyjny LGD (m.in. premie, operacje inne), Projekty grantowe w ramach których LGD jako beneficjent organizuje konkursy na realizację mikroprojektów (tzw. powierzenie grantów), Projekty własne realizowane przez LGD przy zachowaniu konkurencyjności wyboru oraz niedyskryminującej i przejrzystej procedury wyboru projektów i unikania konfliktu interesu (w tym projekty związane z zarządzaniem i animacją LSR). Olsztyn, 12 października 2017 r. 17
PREMIE Olsztyn, 12 października 2017 r. 18
W ramach Podejmowania działalności gospodarczej wsparcie stanowi premia w wysokości do 100 tys. zł wypłacana w dwóch transzach tj. 80% i 20%. Warunkiem otrzymania premii jest nieprowadzenie działalności gospodarczej przez co najmniej 2 lata licząc do dnia złożenia wniosku o pomoc. Wnioskodawca zobowiązuje się do utworzenia miejsca pracy, w tym samozatrudnienia i utrzymania jego przez okres co najmniej 2 lat licząc od dnia wypłaty drugiej transzy premii tj. płatności ostatecznej. Olsztyn, 12 października 2017 r. 19
OPERACJE INNE Olsztyn, 12 października 2017 r. 20
W ramach Rozwijania działalności gospodarczej pomoc ma formę refundacji poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji. O pomoc ubiegać się mogą osoby fizyczne, prawne i nieposiadające osobowości prawnej prowadzące działalność gospodarczą w formie mikro lub małego przedsiębiorstwa. Wnioskodawca musi wykazać, że posiada doświadczenie w realizacji projektów podobnych, lub posiada odpowiednie zasoby, odpowiednie kwalifikacje, albo wykonuje działalność w zakresie realizacji zamierzonej operacji. Olsztyn, 12 października 2017 r. 21
Wsparcie w zakresie rozwijania działalności gospodarczej uzyska podmiot, który w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy wykonał łącznie co najmniej przez 365 dni działalność gospodarczą, W przypadku wsparcia w zakresie rozwijania działalności gospodarczej, uzyskanie pomocy powyżej 25 tys. zł wymaga utworzenia co najmniej jednego miejsca pracy i utrzymania go przez 3 lata licząc od dnia wypłaty końcowej. Przedsiębiorcy mogą otrzymać maksymalnie 300 tys. zł w okresie realizacji Programu. Olsztyn, 12 października 2017 r. 22
W ogłaszanych przez LGD i LGR konkursach, składane wnioski będą podlegać w pierwszej kolejności weryfikacji przez Radę Decyzyjną danej grupy, która musi ocenić czy i w jakim stopniu każdy z projektów wpisuje się w założenia strategii rozwoju dla swojego obszaru. Następnie, pozytywnie zweryfikowane, projekty trafią w ramach kolejnego etapu oceny do Samorządu Mazurskiego, z którym ostatecznie będą podpisywane umowy. Olsztyn, 12 października 2017 r. 23
OD ZŁOŻENIA WNIOSKU DO PODPISANIA UMOWY PREMIE ORAZ OPERACJE INNE WNIOSKODAWCA przygotowanie dokumentacji niezbędnej do realizacji planowanej operacji złożenie wniosku o przyznanie pomocy bezpośrednio w miejscu i w terminie wskazanym w ogłoszeniu o naborze wniosków przez LGD LGD ocena i wybór operacji (45 dni od zakończenia naboru) przekazanie do ZW wybranych przez LGD wniosków (7 dni od dnia dokonania oceny i wyboru operacji) ZARZĄD WOJEWÓDZTWA w terminie 4 miesięcy od dnia przekazania przez LGD wniosków. zarząd województwa wzywa podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy do wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy, w tym informuje o terminie podpisania umowy lub o odmowie przyznania pomocy Olsztyn, 12 października 2017 r. 24
PROJEKTY GRANTOWE Olsztyn, 12 października 2017 r. 25
Projekty grantowe są nowym narzędziem stosowanym przez lokalne grupy. Realizowane przez LGD i LGR projekty grantowe to swojego rodzaju specyficzna forma wsparcia dla podmiotów, które nie mogą skorzystać z funduszy w ramach innych działań np.: ze względu ze względu na niewielką kwotę pomocy, a ich operacje realizują cele i wskaźniki LSR niemożliwe do osiągnięcia innymi metodami. Są to projekty będące formą wsparcia działań na małą skalę, służącą aktywizacji lokalnych środowisk. Olsztyn, 12 października 2017 r. 26
LGD i LGR mogą otrzymać pomoc w wysokości maksymalnie 300 tys. złotych na pojedynczy projekt grantowy. Natomiast wartość każdego grantu nie może być wyższa niż 50 tys. złotych oraz niższa niż 5 tys. złotych. Kwota limitu na jednego grantobiorcę nie może przekroczyć 100 tys. złotych. Olsztyn, 12 października 2017 r. 27
W ramach projektu grantowego ma być zaplanowane wykonanie co najmniej dwóch zadań. Wiele lokalnych grup, które przewidziały w swoich strategiach projekty grantowe, będzie realizowało zadania związane głównie: z rozwojem ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, z działaniami promocyjnymi, informacyjnymi przyczyniającymi się do zachowania i/lub upowszechniania dziedzictwa przyrodniczego/środowiska naturalnego (np. szkolenia, warsztaty, wernisaże, konkursy, publikacje, imprezy, wizyty studyjne, itp.), z promocją obszaru oraz z działaniami na rzecz krzewienia kultury i tradycji. Olsztyn, 12 października 2017 r. 28
Grantobiorcami, ubiegającymi się o powierzenie grantu, mogą być między innymi osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. grupy nieformalne) np.: oddziały, sekcje, koła stowarzyszeń. Olsztyn, 12 października 2017 r. 29
OD ZŁOŻENIA WNIOSKU DO PODPISANIA UMOWY PROJEKTY GRANTOWE LGD/LGR ZARZĄD WOJEWÓDZTWA złożenie wniosku wraz z wymaganymi załącznikami w wersji papierowej (zaleca się również przedłożenie wersji elektronicznej wniosku, np. na płycie CD) nie wcześniej niż w dniu, w którym został dokonany wybór LSR wniosek rozpatruje się w terminie 4 miesięcy od dnia przekazania tego wniosku do UM Zarząd Województwa wzywa podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy do wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy, w tym informuje o terminie podpisania umowy lub o odmowie przyznania pomocy Olsztyn, 12 października 2017 r. 30
LICZBA ZAWARTYCH UMÓW W RAMACH PODDZIAŁANIA 19.2 73 PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 27 ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 13 DROGI PUBLICZNE 8 WZMOCNIENIE KAPITAŁU SPOŁECZNEGO 3 PROMOWANIE OBSZARU LSR 2 OPERACJE WŁASNE 68 INFRASTRUKTURA NIEKOMERCYJNA 6 ZACHOWANIE DZIEDZICTWA LOKALNEGO 11 PROJEKTY GRANTOWE ŁĄCZNIE ZAWARTO 211 UMÓW O PRZYZNANIE POMOCY Olsztyn, 12 października 2017 r. 31
ROZDYSPONOWANE FUNDUSZE W RAMACH PODDZIAŁANIA 19.2 4 921 522,00 zł 5 595 238,00 zł 6 580 472,00 zł PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI ROZWIJANIE DZIAŁALNOŚCI NIEKOMERCYJNA INFRASTRUKURA 1 739 182,00 zł 433 931,00 zł 289 724,00 zł DROGI PUBLICZNE WZMOCNIENIE KAPITAŁU ZACHOWANIE DZIEDZICTWA 140 405,00 zł 100 000,00 zł 1 419 597,00 zł PROMOWANIE OBSZARU LSR OPERACJA WŁASNA PROJEKT GRANTOWY Olsztyn, 12 października 2017 r. 32
WYKAZ LGD I LGR FUNKCJONUJĄCYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO 1. Lokalna Grupa Działania Mazurskie Morze 2. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka Wielkie Jeziora Mazurskie 3. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Lider w EGO 4. Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania 5. Lokalna Grupa Działania Warmiński Zakątek 6. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Brama Mazurskiej Krainy 7. Lokalna Grupa Działania Barcja 8. Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Północnej Warmii i Wysoczyzny Elbląskiej 9. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka Zalew Wiślany 10. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Południowa Warmia 11. Stowarzyszenie Kraina Drwęcy i Pasłęki 12. Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska Olsztyn, 12 października 2017 r. 33
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Lider w EGO Ludność 92 034 osób Powierzchnia 2 738 km 2 Obszar LSR Kalinowo Prostki Stare Juchy Świętajno Kowale Oleckie Banie Mazurskie Gołdap Olecko Ełk Wieliczki Dubeninki Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 10 450 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: II półrocze 2017 r. I półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 34
Stowarzyszenie Kraina Drwęcy i Pasłęki Ludność 72 471 osób Powierzchnia 1 735 km 2 Obszar LSR Dąbrówno Morąg Grunwald Miłakowo Jonkowo Łukta Ostróda Świątki Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 8 100 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: II półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 35
Lokalna Grupa Działania Mazurskie Morze Ludność 86 698 osób Powierzchnia 2 825,10 km 2 Obszar LSR Mrągowo Mikołajki Piecki Orzysz Sorkwity Pisz Biała Piska Ruciane-Nida Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 9 500 000,00 zł Wysokość przyznanych środków EFMR na realizację LSR (19.2) = 8 437 900,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 36
Lokalna Grupa Działania Warmiński Zakątek Ludność 106 857 osób Powierzchnia 2 605 km 2 Bartoszyce Dobre Miasto Lubomino Bisztynek Lidzbark Warmiński Górowo Iławeckie Obszar LSR Orneta Jeziorany Dywity Kiwity Miasto Lidzbark Warmiński Miasto Górowo Iławeckie Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 11 400 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: II półrocze 2017 r. I i II półrocze 2019 r. I i II półrocze 2020 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 37
Ludność 55 354 osób Powierzchnia 2 605 km 2 Miłki Budry Srokowo Obszar LSR Ryn Węgorzewo Wydminy Kruklanki Pozezdrze Giżycko Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 6 650 000,00 zł Wysokość przyznanych środków EFMR na realizację LSR (19.2) = 8 36 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I półrocze 2018 r. I i II półrocze 2019 r. I i II półrocze 2020 r. I półrocze 2021 r. I półrocze 2022 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 38
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka Zalew Wiślany" Obszar LSR Miasto Braniewo Tolkmicko Frombork Braniewo Ludność 34 230 osób Powierzchnia 651 km 2 Wysokość przyznanych środków EFMR na realizację LSR (19.2) = 7 100 332,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I półrocze 2018 r. I półrocze 2019 r. I półrocze 2020 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 39
Dźwierzuty Świętajno Jedwabno Wielbark Szczytno Rozogi Iłowo-Osada Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Brama Mazurskiej Krainy Obszar LSR Nidzica Kozłowo Janowo Płośnica Działdowo Janowiec Kościelny Ludność 98 050 osób Powierzchnia 3 273 km 2 Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 10 450 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I półrocze 2018 r. I półrocze 2019 r. I półrocze 2020 r. I półrocze 2021 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 40
Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania Ludność 94 173 osób Powierzchnia 2 414 km 2 Godkowo Rychliki Markusy Małdyty Iława Elbląg Obszar LSR Pasłęk Miłomłyn Zalewo Kisielice Susz Gronowo Elbląskie Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 10 450 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I półrocze 2018 r. I półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 41
Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Północnej Warmii i Wysoczyzny Elbląskiej" Ludność 57 427 osób Powierzchnia 1 663 km 2 Frombork Tolkmicko Płoskinia Pieniężno Braniewo Obszar LSR Młynary Milejewo Wilczęta Lelkowo Miasto Braniewo Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 6 650 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: II półrocze 2017 r. I i II półrocze 2018 r. I i II półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 42
Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska Ludność 72 251 osób Powierzchnia 1 095 km 2 Obszar LSR Miasto Lubawa Miasto Nowe Miasto Lubawskie Kurzętnik Lubawa Rybno Biskupiec Grodziczno Nowe Miasto Lubawskie Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 7 563 737,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I i II półrocze 2018 r.. Olsztyn, 12 października 2017 r. 43
Lokalna Grupa Działania Barcja Ludność 40 054 osób Powierzchnia 1 255 km 2 Obszar LSR Sępopol Kętrzyn Reszel Korsze Barciany Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 5 700 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: I i II półrocze 2018 r. I i II półrocze 2019 r. I i II półrocze 2021 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 44
Ludność 81 485 osób Powierzchnia 2 022 km 2 Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie Południowa Warmia Obszar LSR Kolno Barczewo Purda Gietrzwałd Stawiguda Biskupiec Pasym Olsztynek Wysokość przyznanych środków EFRROW na realizację LSR (19.2) = 9 000 000,00 zł PLANOWANY TERMIN NABORÓW: II półrocze 2017 r. I półrocze 2018 r. I półrocze 2019 r. Olsztyn, 12 października 2017 r. 45
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich W latach 2014-2020 Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich wspiera wdrażanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na różnych etapach jego realizacji. Zadaniem KSOW jest skupianie wszystkich podmiotów zaangażowanych w rozwój obszarów wiejskich, w tym instytucji i organizacji pozarządowych oraz struktur administracji rządowej i samorządowej. W Polsce są to struktury administracyjne (na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym) oraz zainteresowane podmioty, które przyczyniają się do rozwoju obszarów wiejskich oraz mają w sposób bezpośredni lub pośredni wpływ na lepsze wykorzystanie instrumentów Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). W województwie warmińsko-mazurskim Jednostka Regionalna KSOW funkcjonuje w ramach struktur Urzędu Marszałkowskiego, w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa. Olsztyn, 12 października 2017 r. 46
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Cele KSOW: zwiększenie udziału zainteresowanych stron we wdrażaniu programów rozwoju obszarów wiejskich, podniesienie jakości wdrażania PROW, informowanie społeczeństwa i potencjalnych beneficjentów o polityce rozwoju obszarów wiejskich i o możliwościach finansowania, wspieranie innowacji w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach wiejskich, aktywizacja mieszkańców wsi na rzecz podejmowania inicjatyw w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, w tym kreowania miejsc pracy na terenach wiejskich. Olsztyn, 12 października 2017 r. 47
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Działania KSOW: Działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla doradców i służb wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich. Gromadzenie przykładów operacji realizujących poszczególne priorytety Programu. Szkolenia i działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla Lokalnych Grup Działania (LGD), w tym zapewnianie pomocy technicznej w zakresie współpracy międzyterytorialnej i międzynarodowej. Ułatwianie wymiany wiedzy pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w rozwoju obszarów wiejskich oraz wymiana i rozpowszechnianie rezultatów działań na rzecz tego rozwoju. Współpraca z Europejską Siecią na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ESROW). Olsztyn, 12 października 2017 r. 48
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Działania KSOW: Promocja współpracy w sektorze rolnym i realizacji przez rolników wspólnych inwestycji. Organizacja i udział w targach, wystawach tematycznych na rzecz prezentacji osiągnięć i promocji polskiej wsi w kraju i za granicą. Aktywizacja mieszkańców wsi na rzecz podejmowania inicjatyw służących włączeniu społecznemu, w szczególności osób starszych, młodzieży, niepełnosprawnych, mniejszości narodowych i innych osób wykluczonych społecznie. Identyfikacja, gromadzenie i upowszechnianie dobrych praktyk mających wpływ na rozwój obszarów wiejskich. Promocja zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich Olsztyn, 12 października 2017 r. 49
Dziękuję za uwagę Kontakt: Mazurskiego w Olsztynie Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa ul. Emilii Plater 1 10-562 Olsztyn Tel. (89) 521-92-85 prow@warmia.mazury.pl www.prow.warmia.mazury.pl Olsztyn, 12 października 2017 r. 50