PROGRAM EUROPEJSKI DEXA MCP «UPOWSZECHNIANIE, ROZSZERZENIE I STOSOWANIE PROGRAMU MOTOR CHALLENGE» MODUŁ: ROZDZIAŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ



Podobne dokumenty
Wymagania edukacyjne dla uczniów kl. IV f TE ZS Nr 1 w Olkuszu

Przemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan.

Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz

TRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

1. Wprowadzenie do dokumentu Moduł polityki zarządzania

transformatora jednofazowego.

ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH:

THE EUROPEAN MOTOR CHALLENGE PROGRAMME. Dokument modułowy dotyczący napędów

6.2. Obliczenia zwarciowe: impedancja zwarciowa systemu elektroenergetycznego: " 3 1,1 15,75 3 8,5

Od autora Spis wybranych oznaczeñ i symboli... 15

Kompensacja mocy biernej w stacjach rozdzielczych WN/SN

1. Wiadomości ogólne 1

Wymagania konieczne ( na ocenę: dopuszczający)

Technologia Godna Zaufania

4.1. Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych 4.2. Dokładność i zasady wykonywania pomiarów 4.3. Pomiary rezystancji przewodów i uzwojeń P

XXXIV OOwEE - Kraków 2011 Grupa Elektryczna

Rozkład materiału z przedmiotu: Urządzenia elektryczne i elektroniczne

STUDIA I STOPNIA STACJONARNE ELEKTROTECHNIKA

OCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ

ALGORYTMY OBLICZENIOWE - wykorzystanie danych pomiarowych z liczników bilansujących na stacjach SN/nn

PRZEKAŹNIKI CZASOWE W PRZEKAŹNIKI CZASOWE I KONTROLI SERIA 5 PRZEKAŹNIKI MODUŁOWE SERIA 6 PRZEKAŹNIKI PRZEMYSŁOWE. strona 440

Lekcja 10. Temat: Moc odbiorników prądu stałego. Moc czynna, bierna i pozorna w obwodach prądu zmiennego.

OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ

Spis treści SPIS TREŚCI

ETITRAFO TRANSFORMATORY NISKIEGO NAPIĘCIA TRANSFORMATORY 1 - FAZOWE NISKIEGO NAPIĘCIA NA PŁYTĘ

PL B1. UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE, Olsztyn, PL BUP 26/15. ANDRZEJ LANGE, Szczytno, PL

Optymalizacja rezerw w układach wentylatorowych spełnia bardzo ważną rolę w praktycznym podejściu do zagadnienia efektywności energetycznej.

Eliminacja wpływu napędów dużych mocy na sieć zasilającą

Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej

Opracował: mgr inż. Marcin Wieczorek

INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA TECHNICZNE DLA JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PRZYŁĄCZANYCH DO SIECI ROZDZIELCZEJ

Wpływ EKO-dyrektywy na parametry i konstrukcję transformatorów

Spis treści SPIS TREŚCI

Maszyna indukcyjna jest prądnicą, jeżeli prędkość wirnika jest większa od prędkości synchronicznej, czyli n > n 1 (s < 0).

Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora

1. Przeznaczenie. 2. Właściwości techniczne. 3. Przyłącza

Organizacja pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych

Wyznaczenie parametrów schematu zastępczego transformatora

ZAKRES BADAŃ I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ ORAZ

2. Zwarcia w układach elektroenergetycznych... 35

I. Podstawowe wiadomości dotyczące maszyn elektrycznych

Kompensacja mocy biernej podstawowe informacje

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

I. Rozdzielnica SN typu RSL

REGULATORY NAPIĘCIA TRANSFORMATORÓW Z PODOBCIĄŻEIOWYM PRZEŁĄCZNIKIEM ZACZEPÓW - REG SYS

Specjalizujemy się w Średnich Napięciach

FILTRY PRZEWODÓW SYGNAŁOWYCH

Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia.

Nr programu : nauczyciel : Jan Żarów

Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny"

WERSJA SKRÓCONA ZABEZPIECZENIA W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH

Sprawność elektryczna a silniki elektryczne

Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium

Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne

Przykładowe systemy i gniazda technologiczne dla branży tworzyw sztucznych

Karta produktu. EH-n33-400/6,0/0,5/2/ Stacja transformatorowa

Technologie Oszczędzania Energii. w kooperacji z OSZCZĘDNOŚĆ TO NAJLEPSZY SPOSÓB NA ZARABIANIE PIENIĘDZY

Elektronika przemysłowa

Przedszkole w Żywcu. Klient. Osoba kontaktowa: Dariusz ZAGÓL, Projekt

Zatwierdzone Zarządzeniem nr 10/2015 Dyrektora Departamentu Zarządzania Majątkiem Sieciowym

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej

Poprawa jakości energii i niezawodności. zasilania

BADANIE WYŁĄCZNIKA SILNIKOWEGO

W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania.

Zasilacz Niestabilizowany LZN60 model 1203

UKŁADY NAPĘDOWE POMP I WENTYLATORÓW - OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII. Mgr inż. Adam Tarłowski TAKOM Sp. z o.o.

MP4 kompleksowy audyt bezpieczeństwa i niezawodności instalacji elektrycznej w przedsiębiorstwie. Ireneusz Grining Licheń 19/20.11.

SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY

Tyrystorowy przekaźnik mocy

Instalacje grzewcze, technologiczne i przesyłowe. Wentylacja, wentylacja technologiczna, wyciągi spalin.

Sala Konferencyjna, Inkubator Nowych Technologii IN-TECH 2 w Mielcu, ul. Wojska Polskiego 3.

Wymagania edukacyjne: Maszyny elektryczne. Klasa: 2Tc TECHNIK ELEKTRYK. Ilość godzin: 1. Wykonała: Beata Sedivy

Kompensacja mocy biernej maszyny wyciągowej

WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO

LUZS-12 LISTWOWY UNIWERSALNY ZASILACZ SIECIOWY DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA. Wrocław, kwiecień 1999 r.

ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH NA PODSTAWIE WYBRANEGO PRZYPADKU

JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów

Cewki Petersena. Nadążna cewka Petersena do automatycznej kompensacji prądów zwarciowych.

Maszyny elektryczne. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

str. 1 Temat: Wyłączniki różnicowo-prądowe.

DŁAWIKI GASZĄCE OLEJOWE

Maszyny i urządzenia elektryczne. Tematyka zajęć

Podręcznik najlepszych praktyk w zakresie efektywności energetycznej

POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN

Sposoby poprawy jakości dostawy energii elektrycznej

I. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU

1. ZASTOSOWANIE 2. BUDOWA

Objaśnienia do formularza G-10.7

MODERNIZACJA NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO WIRÓWKI DO TWAROGU TYPU DSC/1. Zbigniew Krzemiński, MMB Drives sp. z o.o.

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude

REGULATORY MOCY BIERNEJ DLA SYMETRYCZNYCH I ASYMETRYCZNYCH OBCIĄŻEŃ

Spis treści 3. Spis treści

Oferujemy naszym klientom unikalną usługę audytu energetycznego połączonego z technicznym badaniem instalacji odbiorczych.

Zmiana napięcia w sieci NN i dostosowanie do standardów UE

Jakość energii Harmoniczne Filtry aktywne

Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe.

Jakość energii elektrycznej w oczach Operatora Systemu Przesyłowego. Kraków, 23 października 2014 r.

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. P.H.U MARKUS-TEXI Sp.j. Osoba kontaktowa: Marek Drozdowski

Transkrypt:

PROGRAM EUROPEJSKI DEXA MCP «UPOWSZECHNIANIE, ROZSZERZENIE I STOSOWANIE PROGRAMU MOTOR CHALLENGE» MODUŁ: ROZDZIAŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Spis treści Spis treści...1 1. Wprowadzenie do Modułu Rozdział Energii Elektrycznej...1 2. Przegląd...1 3. Inwentaryzacja...1 Charakterystyka systemu rozdzielczego...2 Opis sieci...2 Transformator rozdzielczy...2 Systemy uziemień...2 Dokumentacja i ocena parametrów roboczych...3 Środki podstawowe...3 Inwentaryzacja szczegółowa...3 Globalne wskaźniki eksploatacyjne...3 Objawy nienormalnej pracy...4 4. Techniczna ocena działań dla oszczędności energii...4 Eksploatacja...4 Obsługa i konserwacja...7 Modernizacja...8 Projekt i instalacja...9 5. Plan działania...11 6. Raport roczny...12

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 1 1. Wprowadzenie do Modułu Rozdział Energii Elektrycznej Niniejszy dokument jest dokumentem uzupełniającym do "Wytycznych dla Partnerów" programu Motor Challenge. Dokument ten określa co powinien obejmować plan działania Partnera MCP jeżeli zobowiązanie przedsiębiorstwa Partnerskiego obejmuje rozdział energii elektrycznej 1. W szczególności, wyjaśnia on co Partner ma wykonać w każdym z następujących etapów uczestniczenia w programie Motor Challenge: Inwentaryzacja podzespołów systemu rozdzielczego i jego funkcjonowania Ocena możliwości zastosowania środków oszczędności energii Plan działania, przedkładany Komisji, który określa jakie decyzje Partner podjął w celu zmniejszenia kosztów operacyjnych przez poprawę efektywności energetycznej Raport roczny z postępu w realizacji planu działania. Należy zauważyć, że dokumenty związane z inwentaryzacją i oceną są wewnętrznymi, poufnymi dokumentami przedsiębiorstwa, natomiast plan działania i sprawozdanie roczne są przedkładane Komisji. 2. Przegląd Przemysłowa sieć rozdzielcza winna zaspokajać szereg potrzeb: optymalne działanie procesu technologicznego bezpieczeństwo ludzi zabezpieczenie urządzeń, ciągłość i jakość zasilania. Niniejszy moduł obejmuje różne elementy przemysłowego systemu rozdzielczego energii elektrycznej: transformatory przemysłowe o suche (napięcie pierwotne do 24 kv, moc znamionowa od 50 do 2 500 kva) o olejowe (napięcie pierwotne do 12 kv, moc znamionowa od 100 do 2 500 kva) aparatura zabezpieczająca o elementy pomiarowe (napięcie, prąd) o monitorowanie (przekaźniki) o wyłączniki, bezpieczniki topikowe przewody aparatura łączeniowa o wyłączniki mocy o odłączniki inne. 3. Inwentaryzacja W niniejszym rozdziale opisano pierwszy krok w kierunku identyfikacji możliwych działań mających na celu oszczędność energii. Partner programu MCP powinien dokonać inwentaryzacji elementów sieci rozdzielczej z uwzględnieniem ich podstawowych charakterystyk roboczych. Inwentaryzacja taką można podzielić na cztery fazy. 1 Objaśnienie terminów "Partner", "plan działania" i "zobowiązanie" można znaleźć w dokumencie "Wytyczne dla Partnerów".

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 2 Charakterystyka systemu rozdzielczego Elektryczną sieć rozdzielczą charakteryzuje szereg elementów, takich jak jej konfiguracja, wielkość, tryby pracy, system uziemień, rodzaje źródeł i odbiorników energii, typy transformatorów rozdzielczych, szczególne zapotrzebowania oraz wymagane właściwości i jakość zasilania. Opis sieci Ciągłość zasilania zależy bezpośrednio od sposobu zaprojektowania sieci elektrycznej. Koszt i stopień złożoności sieci elektrycznej są wzajemnie powiązane, stąd wybór architektury sieci jest kompromisem między kryteriami technicznymi i ekonomicznymi. Z poniższych zestawień należy wybrać typ konfiguracji sieci rozdzielczej przedsiębiorstwa. Sieć promieniowa - pojedyncza promieniowa linia zasilająca (zasilanie pojedyncze) - zasilanie podwójne - podwójna linia promieniowa - podwójna linia promieniowa z podwójnym układem szyn zbiorczych Sieć pętlowa sieć pętlowa otwarta sieć pętlowa zamknięta Sieć zawiera agregat prądotwórczy lokalny agregat prądotwórczy, rezerwowe źródło zasilania Transformator rozdzielczy Dla każdego transformatora rozdzielczego podać następujące parametry. 1. Moc znamionowa (VA) 2. Znamionowe napięcie pierwotne i wtórne (kv) 3. Przełącznik zaczepów pod obciążeniem / bez obciążenia 4. Typ (olejowy / suchy) jeżeli olejowy, podać rodzaj stosowanej cieczy (olej mineralny, inne) 5. Połączenia 6. Straty biegu jałowego, P 0 (kw) 7. Straty obciążeniowe, P k (kw) 8. Rodzaj chłodzenia (ONAN, ONAF, chłodzenie naturalne, wentylacja wymuszona) 9. Wiek 10. Wykonywane naprawy (przezwajanie,...) 11. Aparatura zabezpieczająca a. zabezpieczenie od przetężeń wywołanych zwarciami wewnętrznymi (pomiar temperatury oleju, RGPT, przekaźnik Buchholza) b. zabezpieczenie przed przeciążeniem (wyłącznik, przekaźnik, bezpiecznik) 12. Wyposażenie dodatkowe a. pomiar energii b. kondensatory do kompensacji mocy biernej 13. Klasa cieplna 14. Rodzaj obsługi (sprawdzanie wzrokowe, wymiana oleju, pomiary ) Systemy uziemień Opisać system uziemień i układ sieci rozdzielczej: TT, TN-C, TN-S, IT.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 3 Dokumentacja i ocena parametrów roboczych Ocena parametrów roboczych wymaga stosunkowo dobrej znajomości sieci elektrycznych i użycia aparatury pomiarowej. Najlepiej, aby w sieci były stale zainstalowane urządzenia pomiarowe umożliwiające ciągłe monitorowanie działania systemu. Środki podstawowe (1) Moc pozorna (S), czynna (P) i bierna (Q) (VA, W, VAR) (2) Skuteczne wartości napięć i prądów (3) Współczynnik mocy (PF=P/S) lub cosinus przesunięcia fazowego między prądem i napięciem (4) Współczynnik obciążenia (%) lub profil obciążenia (5) Czas pracy (godziny/rok) (6) Poziom hałasu(db) (7) Zapady napięcia, wzrosty napięcia i przerwy w zasilaniu (8) Całkowity współczynnik odkształcenia harmonicznego (THD) (9) Asymetria napięcia (10) Temperatura pracy Jeżeli aparatura pomiarowa nie jest dostępna, jedynym sposobem postępowania jest dokonanie jakościowej analizy systemu; zakłócenia w systemie i odchyłki temperatur nie pochodzące od obciążenia należy traktować jako zaburzenia elektromagnetyczne. Inwentaryzacja szczegółowa Szczegółowa inwentaryzacja (opcjonalna) wymaga wykonania zaawansowanych pomiarów, i ewentualnie skorzystania z zewnętrznej pomocy, w celu oceny następujących parametrów: (1) Oznaczenie początków / końców uzwojeń i grupy połączeń (2) Rezystancje uzwojeń (z uwzględnieniem poprawki na temperaturę) (3) Straty biegu jałowego (z uwzględnieniem poprawki na temperaturę), P 0 w kw Globalne wskaźniki eksploatacyjne (4) Straty obciążeniowe P k w kw, impedancje dla kolejności zgodnej i przeciwnej (z uwzględnieniem poprawki na temperaturę), (5) Widmo harmonicznych i interharmonicznych (6) Temperatura pracy Na postawie uzyskanych danych można określić następujące całościowe wskaźniki jakości działania sieci rozdzielczej: 1. Moc pozorna, czynna i bierna 2. Współczynnik mocy (PF=P/S) lub cosinus przesunięcia fazowego między prądem i napięciem 3. Prąd 4. Asymetria napięcia 5. Krótkie / długie przerwy w zasilaniu (maksymalny/minimalny/średni czas trwania) 6. Ostrość i liczba zapadów i wzrostów napięcia 7. Całkowity współczynnik odkształcenia harmonicznego (THD) Należy zauważyć, że jakość energii w sieci rozdzielczej zależy od dostawcy, ale również od konfiguracji sieci oraz od charakterystyk maszyn i urządzeń.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 4 Objawy nienormalnej pracy Istnieją cztery główne przyczyny wadliwego funkcjonowania sieci i maszyn elektrycznych: - zwarcia (międzyfazowe lub doziemne) - przeciążenia - uszkodzenia maszyn wirujących - niska jakość energii elektrycznej powodowana przez urządzenia elektroniczne, piece itp. Przykładowo, przegrzewanie się silnika i występowanie momentu od składowej kolejności przeciwnej mogą być objawami asymetrii większej niż 2%. Chociaż silniki elektryczne tolerują niewielkie odchyłki napięcia od wartości znamionowej, to praca silnika przy napięciu różnym od znamionowego może być przyczyną zmniejszenia jego sprawności. To z kolei, może powodować skrócenie czasu użytkowania na skutek przegrzewania izolacji i układu smarowania. Na przykład, silnik eksploatowany przy napięciu niższym o 10% od wartości znamionowej, rozwija moment równy około 80% momentu znamionowego. Silnik eksploatowany przy dużych obciążeniach będzie pobierał większy prąd i może ulegać przeciążeniu, co prowadzi do przegrzania i przedwczesnego uszkodzenia. 4. Techniczna ocena działań dla oszczędności energii Przedstawione w tym module działania mające na celu uzyskanie oszczędności energii, można podzielić wg następujących zastosowań: - eksploatacja - obsługa i konserwacja - modernizacja - projekt i nowa instalacja. Eksploatacja Moc bierna pobierana przez obwody magnetyczne odbiorników, takich jak silniki elektryczne lub oświetlenie fluorescencyjne, prowadzi do zwiększenia prądów płynących w przewodach przy tej samej mocy czynnej. Przesunięcie fazowe między napięciem i prądem może oddziaływać różny sposób, pogarszając jakość energii elektrycznej: - dodatkowe straty czynne w całej sieci rozdzielczej (α RI 2 ) - przeciążenie i przegrzewanie się transformatorów przy ograniczonej dostępnej mocy czynnej - spadek napięcia na zaciskach odbiorników oraz nienormalne działanie wrażliwych odbiorników - skrócenie oczekiwanego czasu życia silników i transformatorów - kary finansowe płacone dostawcy energii. Kompensacja mocy biernej umożliwia uzyskanie odpowiedniej wartości cosϕ, co powoduje nie tylko obniżenie rachunków za energię elektryczną ale także łagodzenie skutków prądów biernych. Realna wartość cosϕ zależy od kar nakładanych przez przedsiębiorstwa dystrybucyjne w danym kraju i zawiera się zwykle w przedziale od 0,93 do 0,97. Kompensacja powinna być nadążna i dostosowana do wartości kompensowanej mocy biernej. Typowy okres zwrotu nakładów na inwestycje związane z poprawą współczynnika mocy w instalacji wynosi około 6 miesięcy do 1,5 roku, w zależności od godzin pracy przedsiębiorstwa.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 5 Redukcja odkształceń harmonicznych Prądy harmoniczne płynące w sieci rozdzielczej powodują nie tylko pogorszenie jakości zasilania (kształt przebiegu, częstotliwość) ale również generują straty do 10% w przewodach, transformatorach i odbiornikach. Straty wiroprądowe, stanowiące około 10% strat całkowitych przy pełnym obciążeniu, rosną z kwadratem wartości prądu harmonicznego. Z reguły, dla transformatorów zasilających odbiorniki nieliniowe stosuje się obniżenie parametrów znamionowych. Do pracy w obecności harmonicznych zaleca się stosowanie transformatorów klasy K, projektowanych w celu minimalizowania strat wiroprądowych. Poniższa tabela podaje zestawienie możliwych działań mających na celu poprawę sprawności energetycznej. Opis działania Oszczędności Częstość Wykonalność Poprawa współczynnika mocy dzięki kompensacji lokalnej (kondensator, napęd o regulowanej prędkości, filtrowanie harmonicznych) lub centralnej. Zmniejszenie strat czynnych przez wyższe zwymiarowanie przewodów. Eliminacja harmonicznych (dławiki wejściowe po stronie pr. przemiennego, filtr bierny lub czynny, filtr hybrydowy, dławiki sieciowe, zwiększenie mocy zwarciowej). Stosować odbiorniki o niskiej emisji harmonicznych lub zmniejszyć obciążenie znamionowe urządzeń. Rozważyć zainstalowanie reaktancji szeregowej w celu wyeliminowania zaburzeń interharmonicznych. Zainstalowanie lokalnych urządzeń do pomiaru energii (dla jednostki, piętra, zasilania obiektu). Podejście do oszczędności energii zależy od płaconych rachunków za energię. W celu ograniczenia wahań napięcia zainstalować wirujący kompensator mocy biernej, kompensator nadążny, szeregowe energoelektroniczne układy kompensacji, przełącznik zaczepów transformatora. Termografia w podczerwieni w celu identyfikacji ewentualnego przegrzewania uzwojeń transformatorów wskutek oddziaływania harmonicznych. W celu ograniczenia skutków zapadów napięcia rozważyć zastosowanie następujących środków: UPS, kompensator nadążny, dynamiczny stabilizator napięcia, szeregowy energetyczny filtr aktywny, zwiększenie mocy zwarciowej. Zmienić nastawy selektywności urządzeń zabezpieczających. W celu ograniczenia skutków przerw w zasilaniu rozważyć zastosowanie następujących środków: UPS, generacja rozproszona, mechaniczne i energoelektroniczne układy przełączające (STS) z minimalnym czasem przełączenia, układy załączania zasilania rezerwowego, układy zdalnego sterowania wymienionymi urządzeniami. W celu symetryzacji obciążenia sieci zasilającej oraz zapobiegania występowaniu momentu silnika od składowej kolejności przeciwnej lub przegrzewania się maszyn asynchronicznych, należy rozważyć zastosowanie następujących środków: energoelektroniczny kompensator równoległy, energoelektroniczny regulator napięcia, zwiększenie mocy zwarciowej. Zmniejszenie strat czynnych o 10% Straty wiroprądowe (10% strat całkowitych) Redukcja migotania światła o 30% Redukcja migotania światła od 25 do 50% Zależnie od wrażliwości urządzeń przedsiębiorstwa i liczby zapadów napięcia [por. przykłady w tabelach 1 i 2] Por. niektóre przykłady z tabeli 2 Wymagane kwalifikacje Jednorazowo + Własne Jednorazowo Jednorazowo - - + ++ Własne lub zewnętrzne

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 6 Dwie poniższe tablice podają przykłady strat ekonomicznych powodowanych przez zapady napięcia lub krótkie przerwy w zasilaniu, dla różnych zakładów przemysłowych (źródło: Electrotek Concepts). Tabela 1 Przykłady strat ekonomicznych powodowanych przez zapad napięcia w trzech różnych przedsiębiorstwach Produkcja półprzewodników Hutnictwo Przemysł szklarski Strata ekonomiczna na jeden zapad napięcia 3 800 000 EUR 350 000 EUR 250 000 EUR Tabela 2 Koszt krótkiej (1 minuta) przerwy w zasilaniu w EUR/kW zapotrzebowania mocy Koszt krótkiej przerwy w zasilaniu (EUR/kW zapotrzebowania) Minimum Maksimum Przemysł samochodowy 5,0 7,5 Guma i tworzywa sztuczne 3,0 4,5 Przemysł tekstylny 2,0 4,0 Papierniczy 1,5 2,5 Poligrafia (gazety) 1,0 2,0 Petrochemia 3,0 5,0 Przemysł metalowy 2,0 4,0 Przemysł szklarski 4,0 6,0 Górnictwo 2,0 4,0 Przetwórstwo żywności 3,0 5,0 Farmaceutyki 5,0 50,0 Elektronika 8,0 12,0 Produkcja półprzewodników 20,0 60,0

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 7 Obsługa i konserwacja Regularna obsługa profilaktyczna pozwala uniknąć uszkodzeń eksploatacyjnych. Na przykład, uszkodzenie transformatora może, przez utratę zasilania instalacji prowadzić do poważnych, lub nawet dramatycznych, konsekwencji łącznie z całkowitym zatrzymaniem produkcji. Opis działania Oszczędności Częstość Wykonalność Oczyścić przepusty i połączenia (w celu zapobiegania korozji), powierzchnia styku powinna być duża i czysta; Dociągnąć połączenia śrubowe szyn; Sprawdzić urządzenia zabezpieczające Sprawdzić celki zabezpieczeń i wyłącznik Wykrywanie wycieków oleju izolacyjnego, sprawdzić poziom cieczy, szczelność kadzi i zawory Wykrywanie uszkodzeń powłok malarskich (wskaźnik przegrzania) Sprawdzić czy w skrzynce zaciskowej nie następuje kondensacja albo czy nie przenika do niej woda Wykrywanie w podczerwieni nadmiernego nagrzewania przewodów Za pomocą pomiaru prądów i napięć określić profil obciążenia dla typowego czasu pracy Sprawdzić cyrkulację powietrza wokół transformatorów Przeprowadzić pomiary mocy, prądów i napięcia zasilania w celu wykrycia ewentualnych przeciążeń Dla transformatorów olejowych wykonać analizę oleju (chromatografia, własności izolacyjne, procentowa zawartość wody, analiza gazu, przekaźnik Buchholza) - co dwa lata dla transformatorów z odpowietrznikiem i co sześć lat dla transformatorów bez odpowietrznika Pomiary rezystancji uzwojeń i połączeń Badania izolacji Wymagane kwalifikacje Raz w roku +++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Raz w roku ++ Wewnętrzne Raz w roku ++ Co dwa lub sześć lat Raz w roku Raz w roku +

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 8 Modernizacja W przypadku wadliwych urządzeń, części lub materiałów istnieją trzy możliwości: naprawa uszkodzonego urządzenia lub elementu zastąpienie uszkodzonego urządzenia lub elementu równoważnym, dostępnym na miejscu zastąpienie uszkodzonego urządzenia lub elementu nowym, o większej efektywności energetycznej. W każdym przypadku należy wykonać analizę techniczną i ekonomiczną, uwzględniając całkowity koszt, standardowe lub szczególne właściwości oraz czas dostawy lub naprawy. Na ogół wymiana starego lub uszkodzonego standardowego urządzenia na nowe, bardziej energooszczędne jest szybka i kosztowo efektywna (znormalizowane urządzenia są łatwo dostępne). Z drugiej strony, w przypadku nietypowych urządzeń, lub jeżeli normy uległy zmianie, naprawa jest zwykle opcją najszybszą i najbardziej efektywną kosztowo. Opis działania Oszczędności Częstość Wykonalność Przewijanie jest zwykle rozwiązaniem kosztowo efektywnym dla nietypowych transformatorów lub maszyn wirujących Wymiana uszczelnień kadzi Wymiana oleju transformatorowego / cieczy izolacyjnej po czyszczeniu kadzi Wymiana starych transformatorów na nowe transformatory o wysokiej sprawności Wymiana starych (<1980) rozdzielnic niskiego napięcia na nowe (>2000) (długość przewodów mniejsza o 40%) Dobór aparatury o niskim zużyciu energii dla rozdzielnic niskiego napięcia, np. wyłączniki instalacyjne standardowe (20 W) i energooszczędne (7 W). Zmniejszenie poboru mocy zmniejsza również zapotrzebowanie na chłodzenie / klimatyzację Wymiana starych falowników na nowe, o wyższej sprawności: zwiększenie sprawności i poprawa współczynnika mocy o 10 do 15% Instalacja filtrów harmonicznych w przypadku sieci o niskiej jakości energii 15 do 20% strat biegu jałowego Zmniejszenie strat czynnych o 30% Wymagane kwalifikacje +

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 9 Projekt i instalacja Opis działania Oszczędności Częstość Wykonalność Należy dobierać transformatory o wysokiej sprawności zamiast standardowych Jeżeli transformator jest umieszczony w małym, zamkniętym pomieszczeniu należy upewnić się, że jest on prawidłowo chłodzony Należy dobierać transformatory z chłodzeniem naturalnym (ONAN) zamiast z chłodzeniem wymuszonym (ONAF) Odbiorniki nieliniowe należy grupować w pobliżu wyprowadzeń niskiego napięcia transformatora Stosować odbiorniki o niskiej emisji harmonicznych Zmniejszyć napięcie zwarcia transformatora (lub impedancję) / obniżyć obciążenie 15 do 20% strat biegu jałowego Wymagane kwalifikacje ++ Wewnętrzne -- ++ Wewnętrzne ++ Wewnętrzne -- + Wewnętrzne -- + Wewnętrzne -- ++ Dla niektórych procesów przemysłowych, takich jak np. metalurgia, filtry harmonicznych mogą okazać się niewystarczające; potrzebne jest wtedy całościowe podejście do problemu z uwzględnieniem projektu sieci. Dla każdego ze środków podanych w powyższych tabelach ocena powinna zawierać oszacowanie stosowalności i rentowności. Może to być wykonane w formie poniższej tabeli.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 10 Tabela Ocena wyników Środki oszczędności energii Konkretne, zaproponowane działanie Oszacowane roczne oszczędności energii (1) Zmiana w rocznych kosztach eksploatacji i obsługi (2) Dodatkowy koszt inwestycyjny (2) Oszacowany okres zwrotu nakładów (w miesiącach) Eksploatacja Obsługa i konserwacja Modernizacja Projekt i nowe instalacje Legenda: (1) Jeżeli nie można dokładnie zmierzyć oszczędności energii (co jest częstym przypadkiem) to można je oszacować na podstawie wyników oceny oraz za pomocą ogólnie przyjętych współczynników technicznych. (2) Nakłady inwestycyjne oraz koszty eksploatacji i konserwacji stanowią oszacowanie zmian tych kosztów odniesionych do środków, które należałoby ponosić bez zobowiązania Partnera w ramach programu Motor Challenge. Może to być na przykład: dodatkowa inwestycja w urządzenia o wyższej wydajności, wzrost/redukcja kosztów konserwacji i obsługi, oszczędności związane z poprawą jakości lub niezawodności itp.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 11 5. Plan działania Plan Działania przedsiębiorstwa, zaproponowany w formie jak niżej, powinien uwzględniać: harmonogram wdrażania przyjętych środków technicznych, uzasadnienie wyłączenia środków, których postanowiono nie wdrażać. Plan działania przedstawia się Komisji. Po zatwierdzeniu planu przedsiębiorstwo uzyskuje status Partnera programu MCP. Środki oszczędności energii Wykonalność (1) Konkretne działania (2) % Pokrycia (3) Harmonogram (4) Oczekiwane oszczędności (5) (MWh/rok) Legenda: (1) Wykonalność. Wskazać przeszkody dla wdrożenia podając jeden lub więcej z poniższych kodów: NA Nie stosowalny z przyczyn technicznych NP Nie opłacalny NC Nie rozważany, gdyż oszacowanie byłoby zbyt kosztowne Jeśli dane pole pozostaje niewypełnione, środek oszczędnościowy uważany jest za równocześnie możliwy do zastosowania i opłacalny. (2) Konkretne działania. W celu wdrożenia jednego środka oszczędności energii można zastosować kilka konkretnych działań. (3) % Pokrycia. Jeżeli proponowane przez Partnera zobowiązanie obejmuje kilka transformatorów, w tej kolumnie należy wskazać procentowy udział transformatorów dla których konkretne działanie będzie wdrażane. Udział ten można to ocenić stosując najbardziej dogodny wskaźnik: liczbę transformatorów, moc, zużycie energii. Należy określić zastosowany wskaźnik, np. "%"; "%kw", %kwh". Podać liczbę zakładów przemysłowych lub fabryk, których to dotyczy. (4) Harmonogram. Horyzont czasowy, w którym działanie zostanie przeprowadzone. Może to być określony termin lub czasookres, lub może to być okres zależny od pewnych innych działań, np. po wymianie transformatora lub po modernizacji malarni. (5) Oczekiwane oszczędności wyrażone w MWh/rok. Często będzie to oszacowanie wykonane w oparciu o powszechnie przyjęte praktyki.

MCP Moduł Rozdziału energii elektryczne Strona 12 6. Raport roczny W raporcie rocznym, przedkładanym Komisji, należy przedstawić postęp prac w ramach realizacji planu działania oraz zamieścić komentarz na temat wszelkich nowych lub skorygowanych inicjatyw. Zaleca się zastosowanie poniższego formularza raportu, przy czym raport należy aktualizować corocznie. Dwie kolumny z lewej strony są skopiowane z planu działań opracowanego przez Partnera, w formie zatwierdzonej przez Komisję. Zatwierdzony plan działań Działania, które zdecydowano wdrażać dla uzyskania oszczędności energii Działanie 1 Działanie 2 Uzgodniony horyzont czasowy dla działania Raport roczny za rok 20xx Osiągnięty postęp prac, wyrażony procentowo, wraz z odpowiednim komentarzem (1) (1) Postęp prac może być wyrażony procentowo w odniesieniu do odpowiedniego wskaźnika, np. jako część systemów objętych planem działania, dla którego dane działanie zostało ukończone. Partnerzy mogą uznać za korzystne opracowanie niektórych części poniższej syntezy wyników realizacji zobowiązań wobec programu MCP. Zaleca się (jakkolwiek nie jest to wymóg) aby taką syntezę przedstawić Komisji. Synteza raportu rocznego Od czasu podjęcia zobowiązania Odsetek ukończonych działań wg planu działania Oszacowanie całości nakładów inwestycyjnych objętych planem (000 EUR) (1) Oszacowana zmiana kosztów eksploatacji i obsługi, nie obejmujących kosztów energii (000 EUR) (1) Oszacowanie oszczędności energii (MWh) (1) Zużycie energii elektrycznej w odniesieniu do wyprodukowanych towarów (000 kwh/q-prod) (2) W bieżącym roku (1) P. wyżej legenda do tabeli Wyniki oceny (2) Q-prod jest wskaźnikiem wielkości produkcji towarów wytworzonych w zakładzie, wyrażonym np. w tonach, metrach, sztukach itp.