Załącznik Nr 1 do uchwały Nr X/55/07 Rady Gminy Świdnica z dnia 28 grudnia 2007r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Świdnica 2008 rok
GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2008 W GMINIE ŚWIDNICA ROZDZIAŁ I WSTĘP Podstawą prawną działań są związanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych jest Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982r. /Dz.U. z 2007r. Nr. 70, poz. 473 tekst jednolity z póź. zmianami/. Art. 1 ust.1 ustawy stanowi, Ŝe: organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego obowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczenia spoŝycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spoŝywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spoŝywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwaniu następstw naduŝywania alkoholu a takŝe wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych naleŝy do zadań własnych Gminy, realizowanych na podstawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Świdnica, uchwalanego corocznie Uchwałą Rady Gminy. Rok 2008 będzie kolejnym rokiem działań zainicjowanych w latach poprzednich. Ponadto w Gminie Świdnica od 2007 roku realizowany jest odrębny program w zakresie przeciwdziałania narkomanii. Zgodnie z Uchwałą są Nr IV/57/06 Rady Gminy Świdnica zadania z zakresu przeciwdziałania narkomanii realizowane w ramach Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Świdnica na lata 2007-2009.
ROZDZIAŁ II PODSTAWOWE STRATEGIE DZIAŁANIA W GMINIE ŚWIDNICA 1. działania administracyjne mające ograniczyć spoŝycie napojów alkoholowych oraz zmianę kultury ich spoŝywania przez osoby dorosłe; 2. upowszechnianie edukacyjnych programów profilaktycznych w szkole, rodzinie, środowisku; 3. zwiększenie dostępności i skuteczności programów dla osób uzaleŝnionych oraz ich rodzin; 4. zwiększenie dostępności i skuteczności programów interwencji psychologicznej słuŝącej przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie; 5. nadzór nad przestrzeganiem zasad prawnych słuŝących kontroli postępowania osób nietrzeźwych w szczególności nietrzeźwych kierowców, sprawców przemocy a takŝe osób pijących alkohol w pracy; 6. nadzór nad przestrzeganiem zasad prawnych słuŝących kontroli w zakresie sprzedaŝy napojów alkoholowych (w szczególności sprzedaŝy alkoholu nieletnim, nielegalnego pochodzenia, reklamowania napojów alkoholowych); 7. edukacja publiczna mająca na celu: a) promocję zdrowego stylu Ŝycia, trzeźwości i abstynencji, b) informowanie o konsekwencjach naduŝywania alkoholu i metodach zapobiegania szkodom zdrowotnym, 8. badanie i monitorowanie zjawisk w sferze problemów alkoholowych, 9. wspieranie działań są podejmowanych przez organizacje pozarządowe i środowiska wzajemnej pomocy, które ukierunkowane na zapobieganie lub zmniejszanie szkód związanych z alkoholem. ROZDZIAŁ III CELE PROGRAMU Celem Gminnego Programu Profilaktyki i rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwanego dalej Programem jest:
1. rozpoznanie specyfiki problemów alkoholowych na terenie Gminy Świdnica oraz potrzeb lokalnego środowiska w zakresie pomocy w ich rozwiązywaniu; 2. zwiększenie efektywności działań profilaktycznych i interwencyjnych wśród dzieci i młodzieŝy szkolnej; 3. tworzenie bazy materialnej, organizacyjnej i merytorycznej dla realizacji programu; 4. zmniejszenie rozmiarów aktualnie istniejących problemów alkoholowych; 5. zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych na terenie gminy; 6. zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z istniejącymi problemami; 7. promowanie zdrowego stylu Ŝycia, trzeźwości i abstynencji. Warunkiem niezbędnym do osiągnięcia w/w celów jest realizacja następujących zadań 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od alkoholu poprzez: 1.1. Współpracę z instytucjami na terenie gminy, mającymi kontakt z osobami uzaleŝnionymi; 1.2. Prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Terapeutycznego dla osób uzaleŝnionych od alkoholu i członków ich rodzin realizującego działania profilaktyczne w zakresie: - wczesnego rozpoznania problemów zdrowotnych związanych z naduŝywaniem alkoholu; - motywowania i informowania o moŝliwości podjęcia leczenia osób uzaleŝnionych i współuzaleŝnionych; - udzielania wsparcia osobom po zakończonym leczeniu odwykowym; - rozpoznania zjawiska przemocy domowej, udzielania stosownego wsparcia i informacji o moŝliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy; - inicjowania interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej. 1.3. Zachęcanie osób uzaleŝnionych do podjęcia dobrowolnego leczenia; 1.4. Kierowanie osób uzaleŝnionych do biegłych (psychiatra i psycholog) na badanie pozwalające ustalić stopień uzaleŝnienia od alkoholu;
1.5. Kierowanie do Sądu wniosków o wszczęcie postępowania w sprawach obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu; 1.6. Systematyczne kursy i szkolenia dla członków GKRPA, pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych pod kątem wdraŝania procedur interwencji wobec osób naduŝywających alkoholu oraz w sytuacjach przemocy domowej; 1.7. Upowszechnianie informacji o działalności GKRPA i Punkcie Konsultacyjno- Terapeutycznym, informacji o pracy psychologów i terapeutów w Zielonej Górze (Wójtowe Informacje, śycie nad Odrą, strona internetowa - www.bip.swidnica.zgora.pl, wsparcieswidnica@wp.pl). 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie poprzez: 2.1. Prowadzenie Punktu Konsultacyjno-Terapeutycznego i jego finansowanie (wynagrodzenie); 2.2. Stosowanie procedury interwencji Niebieska Karta rozpoznawanie zaburzeń Ŝycia rodzinnego na skutek naduŝywania alkoholu i stosowania przemocy w tym: - kierowanie wniosku do Sadu Rejonowego o wgląd w sytuację dziecka gdy istnieje zagroŝenie dla małoletnich dzieci; - kierowanie zawiadomienia do Komisariatu Policji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu znęcania się nad rodziną. 2.3. Pomoc ofiarom przemocy, w szczególności domowej poprzez współpracę z instytucjami działającymi na terenie gminy (szkołą, policją, straŝą gminną); 2.4. Organizowanie form pomocy psychologicznej i społecznej dla członków rodzin z problemem alkoholowym poprzez wspieranie działalności świetlic środowiskowych działających na terenie Gminy Świdnica;
2.5. Dofinansowanie szkoleń i kursów członków GKRPA, pracowników socjalnych i Policji słuŝących podnoszeniu ich kompetencji w zakresie zagadnień związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. 2.6. Współpraca z pedagogami szkolnymi w zakresie informacji o przemocy i alkoholizmie w rodzinach uczniów; 2.7. Współdziałanie w zakresie funkcjonowania Izby Wytrzeźwień w Raculi (partycypacja w kosztach działalności); 2.8. Ścisła współpraca Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z Policją, Sądem, Prokuraturą, Izbą Wytrzeźwień oraz Ośrodkiem Pomocy Społecznej w celu przekazywania szybkich i dokładnych informacji na temat osób kierowanych na leczenie; 2.9. Tworzenie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad szkodliwym zachowaniem osób naduŝywających alkoholu. Mobilizowanie policji i straŝy gminnej do zwiększenia skuteczności interwencji osób zakłócających porządek publiczny i dokonujących przemocy wobec rodziny. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej w szczególności dla dzieci i młodzieŝy poprzez: 3.1. Zajęcia edukacyjne dot. uzaleŝnień i przemocy dla: - rodziców, spotkania z psychologiem, specjalistą od uzaleŝnień; - nauczycieli - pedagogiczne rady szkoleniowe, spotkania ze specjalistami; - uwzględnienie w szkolnych programach wiedzy o szkodliwości picia alkoholu i zaŝywania innych uŝywek; - organizowanie dla dzieci i młodzieŝy imprez z zakresu profilaktyki alkoholowej i przemocy /konkursy, filmy, spektakle teatralne, dyskoteki itp./
3.2. Organizowanie czasu wolnego dla dzieci i młodzieŝy z rodzin problemowych /wypoczynek letni i zimowy/; 3.3 Finansowanie i dofinansowanie świetlic środowiskowych i opiekuńczowychowawczych w tym: - prowadzenie zajęć świetlicowych przez zatrudnionych pracowników; - zaopatrywanie w materiały dydaktyczne oraz inne artykuły niezbędne do prowadzenia zajęć świetlicowych; - zakup art. Ŝywnościowych dla dzieci uczestniczących w zajęciach; - uzupełnianie w miarę potrzeb sprzętu niezbędnego do funkcjonowania świetlic. 3.4. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, kościołem w celu promocji zdrowego stylu Ŝycia, trzeźwości w tym: - wspieranie organizacji zajęć profilaktyczno-wychowawczych przy współudziale kościołów i organizacji pozarządowych. 3.5. WyposaŜenie szkół, bibliotek i innych placówek zgłaszających zapotrzebowanie do GKRPA w specjalistyczną literaturę i materiały edukacyjne o tematyce uzaleŝnień, celem dotarcia do jak najszerszych kręgów młodzieŝy i dorosłych mieszkańców Gminy Świdnica. 3.6. Prowadzenie szkoleń dla sprzedawców i właścicieli sklepów oraz lokali gastronomicznych sprzedających napoje alkoholowe w celu utrudnienia dostępu do tych napojów osobom niepełnoletnim. 3.7. Organizowanie lokalnych imprez profilaktycznych dla dzieci i młodzieŝy; 3.8. Finansowanie lub dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy profilaktycznej z dziećmi i młodzieŝą oraz rozwijanie umiejętności prowadzenia zajęć profilaktycznych organizowanych przez nauczycieli, pedagogów, psychologów i wychowawców świetlic opiekuńczo-wychowawczych;
3.9. Współpraca z organizacjami pozarządowymi w zakresie alternatywnych form spędzania wolnego czasu oraz wspierania działań promujących zdrowy styl Ŝycia w trzeźwości. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych słuŝących rozwiązywaniu problemów alkoholowych poprzez: 4.1.Wspieranie działalności kuratorów sądowych wykonujących nadzór nad osobami poddanymi leczeniu odwykowemu; 4.2.Wspieranie merytoryczne i finansowe działalności instytucji, stowarzyszeń i organizacji zajmujących się profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych w tym takŝe (Izba Wytrzeźwień, biegły sądowy, psycholog, Sąd, Policja, StraŜ Gminna, Pełnomocnik Województwa ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, Wojewódzki Ośrodek Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnień); 4.3.Organizację i wspieranie imprez rekreacyjno-sportowych, festynów, koncertów itp. propagujących trzeźwy i zdrowy styl Ŝycia; 4.4.Zlecenie realizacji zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom (Caritas). ROZDZIAŁ IV ZASADY FINANSOWANIA PROGRAMU 1. Finansowanie zadań Programu będzie dokonywane ze zgromadzonych środków pozabudŝetowych z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ alkoholi oraz dodatkowo w miarę potrzeb z innych środków własnych Gminy.
ROZDZIAŁ V ZAMIERZONE EFEKTY REALIZACJI ZADAŃ WYMIENIONYCH W PROGRAMIE TO 1. Zmniejszenie ilości spoŝywanego alkoholu przez młodzieŝ; 2. Uświadomienie zdrowotnych i społecznych skutków naduŝywania alkoholu; 3. Zmniejszenie degradacji psychofizycznej i śmiertelności osób uzaleŝnionych; 4. Zmniejszenie rozmiarów uszkodzeń zdrowia spowodowanych naduŝywaniem alkoholu; 5. Zmniejszenie zjawiska przemocy w rodzinach; 6. Zmniejszenie ilości wypadków oraz strat spowodowanych nietrzeźwością w miejscu pracy; 7. Zmniejszenie liczby przypadków naruszenia prawa i porządku publicznego przez nietrzeźwych kierowców; 8. Promowanie postaw społecznych waŝnych dla profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. ROZDZIAŁ VI POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Nadzór nad realizacją programu sprawuje Rada Gminy Świdnica; Świdnica oraz Wójt Gminy 2. Za udział w pracy komisji ustala się wynagrodzenie dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w wysokości 20% najniŝszego wynagrodzenia pracowników określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej dla przewodniczącej i 15% najniŝszego wynagrodzenia dla członka komisji; 3. Dieta, o której mowa w pkt.2 nie przysługuje członkom Komisji będących pracownikami Urzędu Gminy oraz innych samorządowych jednostek organizacyjnych
o ile za czas zwolnienia od pracy w celu udziału w posiedzeniu komisji otrzymują wynagrodzenia w zakładzie pracy. 4. Podstawą do wypłacenia stanowi obecność na posiedzeniu stwierdzona podpisem na liście obecności. REALIZATORZY PROGRAMU: - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, - Policja, StraŜ Gminna, - Wojewódzki Ośrodek Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnienia, - Szkoły (pedagog, psycholog), świetlice środowiskowe, - Punkt Konsultacyjno-Terapeutyczny.