WYPADKI PRZY PRACY ADMINISTRACYJNO- -BIUROWEJ POSTĘPOWANIE I PROFILAKTYKA Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 156
Obowiązki pracodawcy w razie wypadku Na pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikomę odpowiednich środków do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Natomiast w razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek: podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, zapewnić ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku, zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 157
Obowiązki pracodawcy w razie wypadku zabezpieczenie miejsca wypadku Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający: dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych, uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane, dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 158
Obowiązki pracownika w razie wypadku W razie wypadku przy pracy na każdym pracowniku spoczywa obowiązek: niezwłocznego zawiadomienia przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego, ostrzeżenia współpracowników, a także innych osób znajdujących się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie. Jeżeli stan pracownika, który uległ wypadkowi na to pozwala, powinien on poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 159
Powołanie i skład zespołu powypadkowego Jednym z obowiązków pracodawcy jest także powołanie zespołu powypadkowego, którego zadaniem jest ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku. Skład tego zespołu jest uzależniony od rodzaju wypadku: w przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych w skład zespołu wchodzą pracownik kierujący komórką służby bhp oraz przedstawiciel pracowników lub zakładowy społeczny inspektor pracy, w przypadku wypadków innych niż śmiertelne, ciężkie i zbiorowe w skład zespołu wchodzą pracownik służby bhp oraz przedstawiciel pracowników lub oddziałowy (wydziałowy) społeczny inspektor pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 160
Obowiązki zespołu powypadkowego 1 Zespół powypadkowy niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku ma obowiązek przystąpić do ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. W szczególności musi: dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkice lub wykonać fotografie miejsca wypadku, przesłuchać poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, przesłuchać świadków wypadku, Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 161
Obowiązki zespołu powypadkowego 2 zasięgnąć opinii lekarza, w szczególności lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami, i w razie potrzeby innych specjalistów, zebrać inne dowody dotyczące wypadku, dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniu wypadkowym, określenia środków profilaktycznych i wniosków, przede wszystkim wynikających z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 162
Wypadek przy pracy administracyjno-biurowej definicja Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 163
Nagłość zdarzenia Nagłe zdarzenie to zdarzenie, które ma miejsce wówczas, gdy czas zdarzenia wywołującego uraz nie przekracza jednej dniówki roboczej. Przez dniówkę roboczą rozumie się czas pracy od jej rozpoczęcia do zakończenia. Ujawnienie się skutku zdarzenia po miesiącu, roku, czy nawet po pięciu latach, nie odbiera zdarzeniu cech nagłości. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 164
Przyczyna zewnętrzna O zewnętrznej przyczynie wypadku można mówić, w sytuacji gdy uraz został wywołany czynnikiem zewnętrznym, występującym poza organizmem pracownika. Przyczyna zewnętrzna nie musi być wyłącznym powodem uszczerbku na zdrowiu pracownika. Może wystąpić obok przyczyny wewnętrznej, stanowiącej samoistne schorzenie, np. dyskopatia, choroba wieńcowa. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 165
Związek zdarzenia z pracą Związek zdarzenia z pracą może zachodzić zarówno: w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy na terenie zakładu lub w innym miejscu, przy wykonywaniu czynności objętych treścią stosunku pracy, przy wykonywaniu czynności dla dobra zakładu niewynikających z zakresu obowiązków. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 166
Zerwanie związku zdarzenia z pracą Związek zdarzenia z pracą zostaje zerwany wówczas, gdy pracownik: w czasie przeznaczonym na pracę zachowuje się w taki sposób lub podejmuje takie czynności, które nie wynikają z zatrudnienia lub nawet celom zatrudnienia są przeciwne, bez usprawiedliwienia prawnego nie wykonuje pracy w czasie i w miejscu, w którym pracę powinien wykonywać. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 167
Wypadki zrównane z wypadkami przy pracy Wypadki zrównane z wypadkami przy pracy to wypadki zaistniałe: w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż w przypadkach zwykłych wypadków przy pracy, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań, przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, w innych sytuacjach wymienionych szczegółowo w ustawie. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 168
Wypadek w drodze do pracy i z pracy Wypadek w drodze do pracy i z pracy to zdarzenie: nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Wypadkiem w drodze do pracy i z pracy jest także wypadek w czasie przerwy w drodze do lub z miejsca zatrudnienia, która była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także gdy droga nie będąc najkrótszą, była ze względów komunikacyjnych najdogodniejsza. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 169
Wypadek w drodze do pracy i z pracy cd. Oprócz drogi z domu do pracy (i z powrotem) drogą do pracy lub z pracy jest droga do i z: miejsca innego zatrudnienia, miejsca zwykłego spożywania posiłków, miejsca odbywania nauki zawodu lub studiów. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 170
Rodzaje wypadków przy pracy Ustawa wypadkowa definiuje 3 rodzaje wypadków przy pracy: śmiertelny (wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku), zbiorowy (wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby), ciężki (wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 171
Uprawnienia pracownika Uprawnienia pracownika: prawo do świadczeń z ustawy wypadkowej (w razie zaistnienia wypadku przy pracy) oraz do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (w razie zaistnienia wypadku w drodze do pracy lub z pracy), prawo do odszkodowania od pracodawcy za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 172
Wyłączenie prawa do świadczeń Świadczenia wypadkowe nie przysługują pracownikowi, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przez niego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Rażące niedbalstwo oznacza, że działania poszkodowanego naruszają przepisy o ochronie zdrowia i życia, chociaż mógł i powinien on przewidzieć grożące niebezpieczeństwo przy zachowaniu minimalnej staranności wymaganej od przeciętnego człowieka. Umyślność oznacza, że poszkodowany naruszając przepisy o ochronie życia i zdrowia, chciał je naruszyć, bądź przewidując możliwość ich naruszenia, godził się na to. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 173
Protokół powypadkowy Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy. Powinien on być sporządzony nie później niż w ciągu 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku według wzoru określonego przepisami prawa. Protokół powypadkowy podlega zatwierdzeniu przez pracodawcę, ale jeszcze przed jego zatwierdzeniem poszkodowanemu przysługują w postępowaniu uprawnienia: prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 174
Zatwierdzenie protokołu Pracodawca powinien zatwierdzić protokół powypadkowy w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca ma obowiązek niezwłocznie dostarczyć poszkodowanemu pracownikowi lub jego rodzinie (w razie wypadku śmiertelnego). Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 175
Odpowiedzialność pracodawcy Jeśli pracodawca nie spełni obowiązku zawiadomienia właściwego inspektora pracy, prokuratora lub innego odpowiedniego organu o: a) śmiertelnym wypadku przy pracy, b) ciężkim wypadku przy pracy, c) zbiorowym wypadku przy pracy, d) każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, a ma związek z pracą i może być uznany za wypadek przy pracy, podlega karze grzywny (od 500 zł do nawet 100.000 zł). Kara ta grozi też pracodawcy, gdy nie ujawni on faktu zajścia wypadku lub przedstawi niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty na jego temat. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 176
Przeprowadzenie postępowania powypadkowego Postępowanie powypadkowe prowadzone jest z urzędu, tzn. poszkodowany pracownik nie musi składać nigdzie wniosku o ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Pracownik może domagać się od pracodawcy przeprowadzenia postępowania wypadkowego nawet, jeśli nie będzie na zwolnieniu, ale przedstawi zaświadczenie o stanie zdrowia, potwierdzające powstanie urazu w wyniku takiego zdarzenia. Pracodawca ma wtedy obowiązek wszcząć procedurę postępowania powypadkowego. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 177