Wydział Pedagogiczno Artystyczny w Kaliszu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Nowa jakość praktyk pedagogicznych na WPA UAM WND-POKL.03.03.02-00-072/10 1
1. Realizatorzy Projektu Nowa jakość praktyk pedagogicznych na WPA UAM Liderem Projektu jest Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, który stanowi integralną część struktur Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Partnerem Miasto Kalisz 2. Zespół projektu Kierownik projektu mgr Magdalena Kowalska Zespół ds. merytorycznych dr Anna Sobczyk dr Justyna Szymańska mak@amu.edu.pl asobczyk@amu.edu.pl justysz@amu.edu.pl dr Dorota Frątczak dorota-fratczak@wp.pl mgr Małgorzata Gałczyńska malgosiagal@op.pl mgr Bożena Jakubczak bjakub@amu.edu.pl mgr Ewa Johnsson ejohnsson@wp.pl dr Radosław Nawrocki radnaw1@amu.edu.pl mgr Katarzyna Podsadna Pietrzak pietrzak@amu.edu.pl dr Ewelina Poniedziałek ewepon@amu.edu.pl dr Małgorzata Ratajczyk malgorzata.ratajczyk@gmail.com mgr Ewa Kowalczyk Wiśniewska ewakowal@op.pl dr Marianna Styczyńska marianna22@poczta.onet.pl dr Anna Szałek annaszalek@o2.pl Rozliczenia finansowe mgr Aleksandra Witoń olawiton@o2.pl nr tel. 62 598 61 67 Dział planowania mgr Karolina Pisarek Borowiak pisarek@amu.edu.pl tel.62 767 49 92 2
3. Informacja o projekcie Projekt Nowa jakość praktyk pedagogicznych na WPA UAM realizowany jest w ramach Priorytetu III Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie 3.3 Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.2 Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Czas realizacji projektu od 01.09.2010r. do 31.12.2014r. 4. Cele projektu Głównym celem projektu jest wypracowanie nowej, wyższej jakości praktyk pedagogicznych przygotowujących studentów Wydziału Pedagogiczno - Artystycznego w Kaliszu do pełnienia roli nauczyciela i wychowawcy, podniesienie jakości pracy nauczycieli opiekunów praktyk przygotowujących tychże studentów do zawodu nauczyciela, a także przygotowanie placówek oświatowych (szkół, przedszkoli, poradni) do realizacji kompleksowego programu praktyk pedagogicznych śródrocznych i ciągłych. Główny cel osiągnięty zostanie poprzez cele szczegółowe: 1. Wypracowanie modelowego Programu Praktyk Pedagogicznych, wyposażenie nauczycieli i studentów w nowatorski program praktyk, wprowadzenie nowych rozwiązań organizacyjnych. 2. Wyposażenie nauczycieli w wiedzę i umiejętności niezbędne do rzetelnego, prawidłowego pełnienia roli opiekuna praktyk oraz rozwinięcie u nauczycieli poczucia świadomości i odpowiedzialności za praktyczne kształcenie studentów, przygotowujące do realizowania zadań opiekuńczo wychowawczych na terenie szkoły (placówki). 3. Przekazanie studentom - przyszłym nauczycielom - wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu oraz towarzyszenie im podczas realizacji praktyk i stymulowanie ich rozwoju zawodowego i osobistego. 4. Stworzenie sieci szkół i przedszkoli współpracujących z WPA i przygotowujących studentów do wykonywania zawodu nauczyciela. 5. Wzmocnienie współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim i oświatowym. 6. Wzrost umiejętności wykorzystania multimediów w pracy nauczyciela przez studentów realizujących praktyki pedagogiczne dzięki zakupieniu nowoczesnych materiałów metodycznych oraz programów i sprzętu multimedialnego. 3
7. Podniesienie kompetencji opiekunów praktyk pedagogicznych objętych grantem dzięki organizacji cyklu warsztatów, konferencji metodycznych, opracowaniu skryptów, poprzez stałą metodyczno - organizacyjną współpracę między kadrą uczelni, opiekunami praktyk w szkołach oraz Organem Prowadzącym Szkoły (Miastem Kalisz). 5. Cele praktyk wynikające ze standardów kształcenia nauczycieli: Celem praktyk pedagogicznych, zgodnie z Rozporządzeniem MENiS z dnia 7 września 2004r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli, jest w szczególności: poznanie przez studentów organizacji pracy różnych typów szkół i placówek, w szczególności tych, w których absolwenci mogą znaleźć zatrudnienie, nabycie umiejętności planowania, prowadzenia i dokumentowania zajęć, nabycie umiejętności prowadzenia obserwacji zajęć i jej udokumentowania, nabycie umiejętności analizy pracy nauczyciela i uczniów podczas wspólnego omawiania zajęć przez opiekunów praktyk i studentów, nabycie umiejętności analizowania własnej pracy i jej efektów oraz pracy uczniów. Praktyki pedagogiczne stanowią integralną część pedagogicznego kształcenia studentów na Wydziale Pedagogiczno - Artystycznym UAM. W toku praktyk studenci mają okazję poznać działalność różnych typów instytucji edukacyjnych, opiekuńczo wychowawczych, programy i plany ich działalności, specyfikę celów, zadań, funkcji oraz form pracy. Dzięki realizacji praktyk mają możliwość poszerzania zasobu wiedzy i umiejętności, konfrontowania wiedzy teoretycznej z praktyką edukacyjną, adekwatnie do specyfiki placówki, wieku i potrzeb wychowanków, a także rozwijania samodzielności i kreatywności w zakresie organizacji i podejmowania działań o charakterze edukacyjnym, wychowawczym, opiekuńczym, profilaktycznym, terapeutycznym. W trakcie realizacji praktyk studenci doskonalą swoje kompetencje metodyczne poprzez: obserwację zajęć oraz uczestnictwo w różnych formach pracy nauczycieli i innych pracowników szkołypedagogów, bibliotekarzy, nauczycieli świetlicy, asystowanie opiekunowi praktyk w prowadzonych przez niego zajęciach, samodzielne przygotowanie i realizację własnych działań w formach przewidzianych w regulaminie praktyk. Ważnym aspektem praktyk jest możliwość konfrontowania przez studentów osobistych spostrzeżeń, opinii dotyczących sfery dydaktycznej, wychowawczej, metodycznej, a także własnych planów metodycznych z opiekunem praktyk. 4
6. Adresaci projektu Studenci STUDENCI OBJĘCI PROGRAMEM PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH W LATACH 2010-2014 Studia pierwszego stopnia Pedagogika - specjalizacje: edukacja wczesnoszkolna z arteterapią; edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim; edukacja wczesnoszkolna z informatyką szkolną; edukacja przedszkolna; Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo - ze specjalnością nauczycielską Studia drugiego stopnia Pedagogika - specjalność edukacja wczesnoszkolna z arteterapią, Pedagogika - specjalność edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim Pedagogika - specjalność edukacja wczesnoszkolna Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo - ze specjalnością nauczycielską Kadra pedagogiczna KADRA PEDAGOGICZNA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH nauczyciele mianowani i dyplomowani w zakresie - kształcenia zintegrowanego, - wychowania przedszkolnego, - muzyki - plastyki - języka angielskiego 5
- informatyki - bibliotekarzy szkolnych, nauczycieli świetlic, pedagogów szkolnych oraz pedagogów i psychologów poradni psychologiczno pedagogicznej Placówki PLACÓWKI OŚWIATOWE NA TERENIE KALISZA - przedszkola - szkoły podstawowe - szkoły gimnazjalne - poradnia pedagogiczno psychologiczna 7. Działania podejmowane w ramach realizacji projektu Opracowanie modelowego programu praktyk Opracowanie modelowego programu praktyk pedagogicznych dla studiów I i II stopnia, który doskonalony będzie w okresie 2010 2014, między innymi poprzez stałą współpracę z nauczycielami, organizację warsztatów, realizację projektów badawczych, korektę programu praktyk w wyniku ewaluacji. Wykłady dla nauczycieli 10 godzin Warsztaty dla nauczycieli w grupach przedmiotowych I. EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA II. EDUKACJA PRZEDSZKOLNA III. NAUCZYCIELE ŚWIETLICY IV. EDUKACJA PLASTYCZNA V. EDUKACJA MUZYCZNA VI. JĘZYK ANGIELSKI VII. EDUKACJA KOMPUTEROWA VIII. PEDAGODZY i PSYCHOLODZY IX. NAUCZYCIELE BIBLIOTEKARZE 6
Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, przedszkolnej, plastyki, muzyki, j. angielskiego, informatyki szkolnej - 32 godziny. Warsztaty dla w/w grup odbywać się będą w następujących cyklach: 12 godzin warsztat na początku praktyki śródrocznej, 12 godzin - warsztat przed przystąpieniem do praktyk ciągłych, 8 godzin - warsztat ewaluacyjny. Pedagodzy, psycholodzy, a także nauczyciele świetlic szkolnych - 12 godzinach warsztatów związanych z cyklem praktyk oraz 8 godzin warsztatu ewaluacyjnego. Nauczyciele bibliotekarze - 6 godzin warsztatów. Organizacja konferencji Organizacja konferencji W latach 2011 2014 zaprojektowano zorganizowanie czterech konferencji, które mają stać się okazją do wymiany wiedzy, doświadczeń, poglądów pomiędzy środowiskami oświatowymi a środowiskami naukowymi; okazją do wielopłaszczyznowego dialogu pomiędzy wszystkimi podmiotami uczestniczącymi w realizacji projektu w odniesieniu do aspektu poprawy jakości praktyki pedagogicznej, jakości edukacji w ogóle, przeanalizowania związków pomiędzy kształceniem teoretycznym a praktycznym studentów kandydatów na nauczycieli, a także poszukiwania najbardziej optymalnych rozwiązań we wskazanych obszarach. Wystąpienia konferencyjne mogą zgłaszać pracownicy naukowi i dydaktyczni szkół wyższych, nauczyciele szkół i przedszkoli uczestniczący w projekcie, studenci. Publikacje Publikacja materiałów pokonferencyjnych oraz skryptów teoretyczno metodycznych W trakcie trwania projektu przewiduje się powstanie czterech publikacji pokonferencyjnych oraz trzech skryptów teoretyczno metodycznych. Autorami opracowań, materiałów i projektów mogą być pracownicy naukowi i nauczyciele. 7
8. Opiekunowie praktyk Studia pierwszego stopnia Kierunek: Pedagogika, specjalizacje: edukacja wczesnoszkolna z arteterapią; edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim; edukacja wczesnoszkolna z informatyką szkolną; edukacja przedszkolna Praktyka w zakresie edukacji wczesnoszkolnej dr Dorota Frątczak mgr Małgorzata Gałczyńska mgr Ewa Johnsson dr Radosław Nawrocki dr Małgorzata Ratajczyk Praktyka w zakresie edukacji komputerowej mgr Bożena Jakubczak Praktyka w zakresie języka angielskiego mgr Katarzyna Podsadna Pietrzak mgr Urszula Janczar Praktyka w zakresie edukacji przedszkolnej dr Marianna Styczyńska Kierunek: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych mgr Ewa Kowalczyk-Wiśniewska Kierunek: Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej dr Anna Szałek Kierunek: Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo dr Ewelina Poniedziałek 8
Studia drugiego stopnia Kierunek: Pedagogika, specjalność: edukacja wczesnoszkolna z arteterapią; edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim; edukacja przedszkolna Praktyka w zakresie edukacji wczesnoszkolnej dr Dorota Frątczak mgr Małgorzata Gałczyńska mgr Ewa Johnsson dr Radosław Nawrocki dr Małgorzata Ratajczyk Praktyka w zakresie języka angielskiego mgr Katarzyna Podsadna Pietrzak mgr Urszula Janczar Praktyka w zakresie edukacji przedszkolnej dr Marianna Styczyńska Kierunek: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych mgr Ewa Kowalczyk-Wiśniewska Kierunek: Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej dr Anna Szałek Kierunek: Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo dr Ewelina Poniedziałek 9. Organizacja praktyk Praktyki stanowią integralną część procesu kształcenia i są obowiązkowe dla wszystkich studiujących na kierunkach nauczycielskich. Praktyki pedagogiczne organizowane są w wymiarze oraz w sposób określony przez standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela oraz przez standardy kształcenia 9
dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia. Czas trwania studenckich praktyk określają plany studiów na poszczególnych kierunkach studiów. Na kierunkach nauczycielskich praktyki realizowane są w liczbie 150 godzin w ciągu studiów pierwszego stopnia i 180 godzin dla studiów z dwiema specjalizacjami. Liczba godzin przypadająca na poszczególne semestry jest zaplanowana dla każdego kierunku. (tabela niżej zawiera rozkład godzinowy) Nawiązanie współpracy między placówkami Uczelnia zawiera porozumienia ze szkołami różnego szczebla i placówkami oświatowymi w sprawie organizacji studenckich praktyk. Przed przystąpieniem do realizacji praktyk zostaje podpisane porozumienie pomiędzy Uniwersytetem im. A. Mickiewicza reprezentowanym przez Dziekana Wydziału a placówką oświatową reprezentowaną przez Dyrektora. Między Rektorem Uniwersytetu a Nauczycielem przyjmującym praktykantów zostaje podpisana umowa. Obowiązki studentów Studenci zgłaszają się do wybranej przez Uczelnię placówki i odbywają praktykę u wyznaczonego nauczyciela, uprzednio opracowawszy harmonogram praktyki. Na każdy semestr zostaje opracowany dla studentów harmonogram praktyk. W trakcie praktyki studenci realizują opisane w regulaminie zadania i systematycznie odnotowują je w dzienniczku praktyk. Po zakończeniu praktyk studenci oddają pełną dokumentację opiekunowi praktyk na danym kierunku. Nauczyciele opiekunowie praktyk z ramienia szkoły (przedszkola) Nauczyciele w szkołach ćwiczeń sprawują bezpośredni nadzór nad wykonywaniem przez studentów zadań wynikających z programu praktyki, potwierdzając podpisem ich realizację w studenckim dzienniczku praktyk. Nauczyciele dokonują oceny realizacji zadań i zaliczenia praktyki studenckiej. Zaliczeń i wpisów do indeksów dokonują opiekunowie kierunkowi nauczyciele akademiccy. 10