Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Koncepcja zagospodarowania i rewitalizacji obszaru starej rzeźni miejskiej w Toruniu Autor: mgr inż. Krzysztof Rogatka Kategoria projektowo - planistyczna SPONSORZY ORGANIZATOR
Zakład Studiów Miejskich i Rekreacji IG UMK Miasto to wspólne życie dla szlachetnego celu Arystoteles (IV wiek p.n.e.)
Słowo rewitalizacja pochodzi od łacińskiego vitalis i oznacza życiowy, życiodajny, witalny, natomiast przedrostek re- oznacza: znów, na nowo Za główne założenia rewitalizacji uznaje się: upadek funkcji istniejących na danym terenie i brak możliwości ich odtworzenia lub przywrócenia wprowadzenie w ramach procesu naprawczego na obszar będący obiektem wyżej opisywanego procesu innych funkcji niż dotychczasowe (T. Kaczmarek 2001)
Zestawienie pojęć Język polski Język angielski Język francuski Język niemiecki Rewaloryzacja Redevelopment Renovation/ reconstruction Revalorisierung Restrukturyzacja Restructuring Restructuration Umstrukturierung Renowacja Regeneration Regeneration Renovierung Rehabilitacja Rehabilitation Rehabilitation Rehabilitation Rewitalizacja Revitalisation Revitalisation Revitalisation Przekwalifikowanie/ odświeżenie Renewal Requalification Requalifikation Przemienianie/ odnawianie Renovation Reconversion Renovation/ Umwandlung Powtórne użycie Recycling Recyclage Recycling Źródło: opracowanie własne na podstawie S. Kaczmarek 2001
Proces odnowy miast ujęcie schematyczne Źródło: D. Ptaszycka-Jackowska 2000
ASPEKTY POZYTYWNE REWITALIZACJI: tworzenie nowego ładu przestrzennego i ochrona dziedzictwa kulturowego odnowa budynków na rewitalizowanym terenie zmniejszenie liczby pustostanów stabilizacja dzielnic ulegających degradacji wzrost wartości nieruchomości wzrost udziału bogatej ludności w strukturze społecznej dzielnicy i wzrost przychodów fiskalnych ożywienie gospodarcze zmniejszenie przestępczości i bezrobocia redukcja urban sprawl, zmniejszenie wykorzystania green field i recycling przestrzeni
ASPEKTY NEGATYWNE REWITALIZACJI: konflikty społeczne w ramach wspólnoty lokalnej (np: gated communities) polaryzacja ekonomiczna i społeczna (np: Rublowka w Moskwie) spekulacyjny wzrost cen na pewnym etapie rewitalizacji wzrost cen usług lokalnych przymusowe wysiedlenia spowodowane czynnikami ekonomicznymi (wzrost cen najmu, podatki od nieruchomości problem bezdomności) patologie i inwersje urbanistyczne
W toku podjętych analiz i badań ustalono, iż obszar dawnej rzeźni miejskiej spełnia kryteria, które kwalifikują go do podjęcia procesów rewitalizacyjnych i do ponownego zagospodarowania. Dobra lokalizacja, rozwinięta infrastruktura oraz ciekawa architektura to główne walory badanego obszaru.
Rzeźnia miejska mieściła się przy ul. Targowej 2/4 w Toruniu i powstała 2 lipca 1884 roku. Potrzeba budowy tego typu obiektu wynikała zarówno z zapoczątkowanego w połowie XIX wieku dynamicznego rozwoju miasta, jak również z wymogów sanitarnych, które obligowały do koncentracji działalności uciążliwych i wynoszenia ich poza strefy zabudowane.
PRZYSZŁE FUNKCJE TERENU STAREJ RZEŹNI W OPINII MIESZKAŃCÓW TORUNIA Celem badania ankietowego było poznanie opinii oraz preferencji mieszkańców miasta Torunia w związku z koncepcją zagospodarowania i rewitalizacji obszaru starej rzeźni. Badanie przeprowadzono w okresie od 1 stycznia do 25 lutego 2009 roku.
Struktura odpowiedzi na pytanie: Jakie nowe funkcje powinien spełniać obszar starej rzeźni po zagospodarowaniu i rewitalizacji? Źródło: opracowanie własne na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych od 01. 01 25. 02. 2009 r. Objaśnienia: 1 - centrum handlowe, 2 - biblioteka, 3 - hotel, 4 - sale konferencyjne, 5 - teatr, 6 - kino, 7 - basen, 8 - puby i kluby, 9 - mieszkania, 10 - mini golf, 11 - ściana wspinaczkowa, 12 - teren zieleni, 13 - tor gokartowy, 14 - centrum sztuki, 15 - restauracje i kawiarnie, 16 - SPA, 17 - fitness, 18 - korty tenisowe
Koncepcja rewitalizacji obszaru dawnej rzeźni została oparta na wprowadzeniu nowych funkcji i nowych form przestrzennych do omawianego fragmentu miasta, ponieważ poprzednia funkcja uległa degradacji. Warto dodać, że koncepcja jest to pewne ogólne ujęcie, zarys, pomysł, schemat, obmyślony plan działania, rozwiązania czegoś [wg Słownika języka polskiego PWN Warszawa, 1961: 897].
Istotą procesu odnowy i przekształceń funkcjonalno - przestrzennych danego obszaru jest włączenie lokalnych społeczności w te działania, a głównym wyzwaniem jest stworzenie nowych miejsc pracy, co bezpośrednio wpłynie na zmniejszenie poziomu bezrobocia w mieście w wyniku odnowy. W wyniku rewitalizacji pojawią się ponadto nowe formy spędzania wolnego czasu oraz zaistnieje możliwość zintegrowania lokalnej społeczności. Służyć temu mają interesująco zaprojektowane i estetyczne przestrzenie publiczne.
Koncepcja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla trenu położonego w rejonie ulicy Targowej i Szosy Lubickiej (stara rzeźnia miejska) Źródło: K. Rogatka
Koncepcja zagospodarowania obszaru starej rzeźni miejskiej Źródło: K. Rogatka
Wizualizacja koncepcji zagospodarowania obszaru starej rzeźni miejskiej (widok od ul. Targowej) Źródło: K. Rogatka
W wyniku pomyślnie przeprowadzonego procesu rewitalizacji polepszeniu ulegnie wizerunek ożywianego terenu oraz całego miasta, co wpłynie na podwyższenie warunków życia. Dzięki zabiegom odnowy i ożywienia omawiany obszar stanie się lokalnym biegunem wzrostu i wygeneruje szereg korzyści dla społeczności lokalnej i dla społeczności całego Torunia w ogóle, tworząc w ten sposób nową narrację miasta.
Zakład Studiów Miejskich i Rekreacji IG UMK DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ mgr inż. Krzysztof Rogatka