Janusz Ryba OŚWIECENIE Przewodnik bibliograficzny dla studentów filologii polskiej studia licencjackie Katowice 2010
OŚWIECENIE LEKTURY OBOWIĄZKOWE Teksty Antologia publicystyki doby stanisławowskiej. Opracował Z. Goliński. Warszawa 1984. Odczytać: Hugo Kołłątaj: Ostatnia przestroga dla Polski; Adam Kazimierz Czartoryski: Obowiązki studenckie przez pytania i odpowiedzi. Wojciech Bogusławski: Cud albo Krakowiaki i Górale. Oprac. Mieczysław Klimowicz. Wrocław 2005, BN. Franciszek Karpiński: Poezje wybrane. Oprac. Tomasz Chachulski. Wrocław 1997, BN. Odczytać: Do Justyny. Tęskność na wiosnę; Pożegnanie z Lindorą w górach; Laura i Filon; Do Justyny. O stateczności; Duma Lukierdy, czyli Ludgardy; Powrót z Warszawy na wieś; Pieśń poranna; Pieśń wieczorna; Pieśń o zmartwychwstaniu Pańskim; Pieśń dziada Sokalskiego w kordonie cesarskim; Wezyr Giafar do kalify Haruna-el-Raszid; Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta. Ignacy Krasicki: Myszeidos. Oprac. Julian Maślanka. Wrocław 1982, BN. Ignacy Krasicki: Monachomachia i Antymonachomachia. Oprac. Zbigniew Goliński. Wyd. 2. Wrocław 1976, BN. Ignacy Krasicki: Satyry i listy. Wstęp Józef Tomasz Pokrzywniak. Oprac. Zbigniew Goliński. Wyd. 2. Wrocław 1988, BN. Odczytać: Żona modna; Świat zepsuty; Pijaństwo; Do króla; Pan niewart sługi. Ignacy Krasicki: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Oprac. MieczysławKlimowicz. Wrocław 1973, BN. Ignacy Krasicki: Wybór liryków. Oprac. Sante Graciotti. Wrocław 1985, BN. Odczytać: Powązki; Osobność; Nadgobek chłopa; Wpośród okropnej zaciszy...; Szczęśliwość; Nadzieja. Ignacy Krasicki: Bajki. Oprac. Zbigniew Goliński, Wrocław 1975, BN. Adam Naruszewicz: Liryki wybrane. Oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki. Warszawa 1964. Odczytać: Cztery części roku; Do kominka; Na sanie Księżnej Izabeli Czartoryskiej Generałowej Ziem Podolskich; Hymn do Słońca; Suplika do Jego Królewskiej Mości; Filiżanka; Balon; Adam Naruszewicz: Satyry. Wstęp i opracowanie Barbara Wolska. Kraków 2002, Biblioteka Polska. Odczytać: Chudy literat; Reduty.
Julian Ursyn Niemcewicz: Powrót posła oraz wybór bajek politycznych z Epoki Sejmu Wielkiego. Oprac. Zdzisław Skwarczyński. Wrocław 1970, BN (lub) Julian Ursyn Niemcewicz: Powrót posła. Wstęp Janusz Ryba, objaśnienia Jacek Lyszczyna. Katowice 1996. Poezja polska XVIII wieku. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1976 (lub wyd. II z 1983 r.) Odczytać: Franciszek Dionizy Kniaźnin: Do lutni; Lękliwa miłość; Krosienka; Do wąsów; Dwie lipy; O Elizie; Na śmierć Jana Dekerta, prezydenta Warszawy. Stanisław Staszic: Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego (fragment). W: Pisarze polskiego oświecenia. T. II. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej i Zbigniewa Golińskiego. Warszawa 1994. Świat poprawiać zuchwałe rzemiosło. Antologia poezji polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej i Zbigniewa Golińskiego. Warszawa 1981. Odczytać: Józef Szymanowski: Anusia ładna...; Zosiu, Zosiu, moja luba...; Juści przyjemna chwila dopływa...; Wojciech (Albert) Mier: Moja filozofia; Do księdza Grzegorza Piramowicza; Cztery pory roku. Do Kossowskiej. Stanisław Trembecki: Wiersze wybrane. Oprac. i wstępem poprzedził J. W. Gomulicki. Warszawa 1965. Odczytać: Bajki (Koń i wilk; Lew i mucha; Myszka, kot i kogut; Pani i dziewki; Wilk i baranek); Kąpiel; Do jenerałowej Wittowej; Do Wojciecha Miera. Stanisław Trembecki: Sofijówka. Wydał Jerzy Snopek. Warszawa 2000. Tomasz Kajetan Węgierski: Wiersze wybrane, wybrał, tekst ustalił oraz wstępem poprzedził Juliusz Wiktor Gomulicki. Warszawa 1974. Odczytać: Do JMCI księdza Adama Naruszewicza; Do Ogińskiego; O pożytku niemienia; Myśl moja do JW. Stanisława Bielińskiego; Portrety pięciu Elżbiet; Ostatni wtorek; Jędrzejowi Zamoyskiemu; Organy (fragment). Franciszek Zabłocki: Fircyk w zalotach. Oprac. Janina Pawłowiczowa. Wyd. 3. Wrocław 1986, BN.
Opracowania Mieczysław Klimowicz: Oświecenie. Wyd. 5 zmienione i rozszerzone. Warszawa 1998 [także wyd. następne]. Odczytać: Część II: Rozkwit literatury stanisławowskiej; Teatr i dramat. Część III: Styl rokokowy; Poezje Józefa Szymanowskiego; Franciszek Dionizy Kniaźnin; Franciszek Karpiński. Część IV: Poezja patriotyczna i rewolucyjna; Komedia polityczna Niemcewicza Powrót posła ; Rozwój opery; Cud mniemany Bogusławskiego; Kryzys literatury oświecenia; Wskazówki bibliograficzne. (lub) Jerzy Snopek: Oświecenie. Szkic do portretu epoki. Warszawa 1999. Teresa Kostkiewiczowa: Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia. Warszawa 1984. Słownik pisarzy polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej. Wyd. 2 poszerzone i poprawione. Wrocław 1991. Odczytać hasła: Klasycyzm; Klasycyzm postanisławowski; Sentymentalizm; Rokoko; Libertynizm. (Ważne)
LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE Teksty Franciszek Bohomolec: Komedie. T. I II. Oprac. Jan Kott. Warszawa 1960. Franciszek Ksawery Dmochowski: Sztuka rymotwórcza. Oprac. Stanisław Pietraszko. Wrocław 1956, BN (lub) Franciszek Ksawery Dmochowski: Sztuka rymotwórcza. W: Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800. Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Goliński. Warszawa 1993. Franciszek Salezy Jezierski: Trzy utwory z czasów Sejmu Wielkiego (Tron dla próżnej powagi, szlachta do poddaństwa; Gowórek herbu Rawicz; Rzepicha matka królów). Oprac. Bronisław Treger. Kraków 2005. Franciszek Karpiński: Historia mojego wieku i ludzi, z którymi żyłem. Oprac. Roman Sobol. Warszawa 1987. Ignacy Krasicki: Pan Podstoli. Wstęp i oprac. Krystyna Stasiewicz. Olsztyn 1994. Ignacy Krasicki: Rozmowy zmarłych. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1987. Literatura barska. Oprac. Janusz Maciejewski. Wrocław 1976, BN. Monitor 1765-1785. Wybór. Oprac. Elżbieta Aleksandrowska. Wrocław 1976, BN. Tomasz Kajetan Węgierski: Organy. Poema heroikomiczne w sześciu pieśniach. Oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki. Warszawa 1956 (lub) Kajetan Węgierski: Organy. Poema heroikomiczne w sześciu pięśniach. W: Kajetan Węgierski: Wiersze wybrane. Kraków 2002. [Universitas] Teatr Franciszka Zabłockiego. T. I-IV. Oprac. Janina Pawłowiczowa. Wrocław 1994-1996.
Opracowania Zbigniew Goliński: Ignacy Krasicki. Warszawa 1979 (i wyd. następne). Teresa Kostkiewiczowa: Klasyczym. Sentymentalizm. Rokoko. Wyd 2 (i następne). Warszawa 1979. Odczytać: Uwagi o pojęciu Oświecenie i zasadach współistnienia prądów. Teresa Kostkiewiczowa: Kniaźnin jako poeta liryczny. Wrocław 1971. Teresa Kostkiewiczowa: Polski Wiek Świateł. Obszary swoistości. Wrocław 2002. Teresa Kostkiewiczowa: Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku. Wrocław 1996. Odczytać: Rozdz. V: Apogeum gatunku. Zdzisław Libera: Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu. Warszawa 1994. Zdzisław Libera: Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta. Warszawa 1971. Zdzisław Libera: Oświecenie. Warszawa 1974, Biblioteka Polonistyki [zwrócić uwagę zwłaszcza na Materiały ]. Ludzie Oświecenia o języku i stylu. Oprac. Zofia Florczak i Lucylla Pszczołowska. Red. Maria Renata Mayenowa. T. I-III. Warszawa 1958. Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław 1997. Odczytać: Rozdz. IV: Oświecenie. Zofia Reyman: Świadomość literacka polskiego oświecenia. Warszawa 2005. Jerzy Snopek: Objawienie i oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986. Karyna Wierzbicka-Michalska: Teatr w Polsce XVIII wieku. Warszawa 1977.
OKRES 1795-1822 KLASYCYZM POSTANISŁAWOWSKI SENTYMENTALIZM PREROMANTYZM LEKTURY OBOWIĄZKOWE Teksty Ballada polska. Oprac. Czesław Zgorzelski i Ireneusz Opacki. Wrocław 1962, BN. Odczytać: Julian Ursyn Niemcewicz: Duma o Żółkiewskim; Alondzo i Helena. Kazimierz Brodziński: Wybór pism. Oprac. Alina Witkowska. Wrocław 1966, BN. Odczytać: Wiesław; O klasyczności i romantyczności. Alojzy Feliński: Barbara Radziwiłłówna. W: Polska tragedia neoklasycystyczna. Oprac. Dobrochna Ratajczak. Wrocław 1988, BN. Poezja polska1800-1830. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1984. Odczytać: Kazimierz Brodziński: Oldyna; Rolnik; Chłopek; Oda z okoliczności ukończenia Słownika Lindego; Kajetan Koźmian: Oda na pokój w roku 1809; Oda na upadek dumnego w roku 1815; List odpowiedź Franciszkowi Morawskiemu na jego list o klasykach i romantykach. Jan Potocki: Rękopis znaleziony w Saragossie. Oprac. Leszek Kukulski. Wyd. 3. Warszawa 1965 lub wyd. 4. Warszawa 1976. Maria z Czartoryskich Wirtemberska: Malwina czyli domyślność serca. Oprac. Witold Billip. Wyd. 2. Warszawa 1978. Opracowania Julian Krzyżanowski: Historia literatury polskiej. Wyd. 5. Warszawa 1974 lub wyd. 6. Warszawa 1979. Odczytać: Szabla i pióro; Parnas warszawski, Folklor przystrzyżony i oswojony; Zwrot ku literaturze ustnej; Klasycystyczne zasady formy wierszowej; Nowości rymotwórcze; Od klasycyzmu do romantyzmu preromantyzm. Piotr Żbikowski: W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego oświecenia i zwiastuny romantyzmu. Wrocław 2007. Odczytać: Część I. Przeżywanie historii; Część II. Pod cenzurą i nadzorem obcej władzy.
LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE Teksty Julian Ursyn Niemcewicz: Śpiewy historyczne. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1948 [lub] Julian Ursyn Niemcewicz: Śpiewy historyczne. Warszawa 1986 [miniaturowa seria Strofy polskie ]. Polski romans sentymentalny. Oprac. Alina Witkowska. Wrocław 1971. Odczytać: Wstęp; Julia i Adolf. Stanisław Kostka Potocki: Podróż do Ciemnogrodu i Świstek krytyczny. Oprac. Emil Kipa. Wrocław 1955, BN. Walka klasyków z romantykami. Oprac. Stefan Kawyn. Wrocław 1960. Opracowania Juliusz Kleiner: Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury porozbiorowej 1795-1822. Oprac. Jerzy Starnawski. Kraków 1975. Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław 1997. Odczytać: Rozdział V: Klasycyzm postanisławowski i preromantyzm. Czesław Zgorzelski: Duma, poprzedniczka ballady. Toruń 1949. Piotr Żbikowski: Klasycyzm postanisławowski. Zarys problematyki. Wyd. 2. Warszawa 1999. Piotr Żbikowski:...bolem śmiertelnym ściśnione mam serce... Rozpacz oświeconych u źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Wrocław 1998.
LITERATURA POWSZECHNA Lektury obowiązkowe Wolter: Powiastki filozoficzne. Przełożył Tadeusz Boy-Żeleński. Warszawa 1985. Odczytać: Kandyd. Jean Jacques Rousseau: Wyznania. Wybór. Przełożył Tadeusz Boy-Żeleński. Wrocław 1978, BN. Denis Diderot: Kubuś Fatalista i jego pan. Przełożył Tadeusz Boy-Żeleński. Warszawa 1984. Jonathan Swift: Podróże Guliwera. Przekład anonimowy z 1784 r. Warszawa 1971. Daniel Defoe: Przypadki Robinsona Cruzoe. Przełożył Józef Birkenmajer. Warszawa 1986. Laurence Stern: Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy. Przełożyła Agnieszka Glinczanka. Wrocław 1973, BN. Lektury nadobowiązkowe Jean Jacques Rousseau: Nowa Heloiza. Przełożyła Ewa Rzadkowska. Wrocław 1962, BN. Encyklopedia albo Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł. Przełożyła Ewa Radkowska. Wrocław 1962, BN.