Internet Internet to sieć komputerów na całym świecie, połączonych ze sobą dzięki istniejącej sieci kabli telefonicznych, światłowodów, a także nadajników radiowych i satelitarnych. Jako, że Internet jest siecią połączonych ze sobą komputerów, potocznie często wymiennie określa się go Siecią. Globalną sieć internetową tworzą nie tylko komputery, ale także inne urządzenia, na których korzystamy z Internetu, np. tablety czy smartfony (ich definicję przedstawiono w słowniku na końcu podręcznika). Wszystkie z nich mogą być podłączone do sieci za pomocą kabla (np. linie telefoniczne, telewizja kablowa) lub bezprzewodowo z wykorzystaniem łącz satelitarnych, radiowych czy technologii Wi-Fi. Przeciętny tablet ma przekątną ekranu nie większą niż 25 cm i waży nie więcej niż pół kilograma. Obszary, gdzie można uzyskać dostęp do Wi-Fi nazywa się hotspotami. Wiele miejsc publicznych, takich jak urzędy, galerie, kawiarnie, dworce, uczelnie, hotele, place i parki miejskie, a także środki komunikacji publicznej oferują hotspoty i bezpłatny dostęp do Internetu. Miejsca i strefy, które oferują dostęp do Internetu, zwykle są oznaczone w podobny sposób. W sieci zamieszczone są niezliczone ilości informacji, do których mają dostęp wszyscy użytkownicy z dowolnego miejsca na świecie. Dodatkowo, każdy może wzbogacać zasoby Internetu poprzez dodawanie własnych treści (tekstów, zdjęć, filmów czy muzyki). Zasoby informacyjne Internetu przedstawiane są w postaci stron internetowych, inaczej mówiąc stron WWW lub witryn. Skrót WWW (ang. World Wide Web) w języku angielskim oznacza ogólnoświatowa sieć. To właśnie strony internetowe tworzą rozbudowaną sieć Internet. W sierpniu 2014 roku w całej sieci Internet zarejestrowano miliard stron internetowych. str. 99
Aby każdy z użytkowników miał dostęp do zasobów sieci, czyli mógł przeglądać strony internetowe, muszą być one umieszczone w centralnym miejscu, dostępnym dla wszystkich odbiorców. Takie centralne miejsce stanowi serwer. Serwer może być zwykłym komputerem, ale standardowo są to wydajne i niezawodne maszyny przystosowane do ciągłej pracy, wyposażone w duże dyski twarde, a zatem mogące pomieścić dużą ilość danych, które są w stanie szybko przetwarzać. Na rysunku poniżej przedstawiono uproszczony schemat sieci komputerowej. Serwer stanowi centralne miejsce sieci komputerowej. To na nim przechowywane są strony internetowe, które przeglądamy i pliki, które pobieramy z Internetu. Urządzenia w sieci mogą się łączyć z nim przewodowo lub bezprzewodowo. Nie oznacza to jednak, że Internet posiada jeden zarządzający nim podmiot (ani w kwestiach technicznych, ani biznesowych). W praktyce Internet to połączone ze sobą tysiące sieci, działające według odmiennych standardów, które dzięki temu, że potrafią rozmawiać ze sobą we wspólnym języku, potrafią przesłać dane z punktu A w dowolnej z tych sieci do punktu B w innej sieci. Każda z sieci stanowiących część Internetu jest niezależnym podmiotem. Każda samodzielnie decyduje o połączeniu się z innymi sieciami, zasadach i zakresie przesyłania przez siebie danych czy też o warunkach podłączania do siebie użytkowników końcowych. Dzięki tej niezależności składających się na niego sieci, nie jest możliwa destabilizacja działania całej sieci, a Internet stale rośnie i rozwija się. str. 100
Przeglądarka internetowa Wspominaliśmy już o tym, że aby wykonywać określone czynności na komputerze potrzebujemy programu, który służy do tej czynności. Podobnie jest z Internetem. Żeby móc surfować w Internecie (czyt. serfować), czyli przeglądać strony internetowe, niezbędny jest program nazywany przeglądarką internetową. W przeglądarki wyposażone są nie tylko komputery osobiste, ale również telefony komórkowe, konsole do gier czy telewizory. Istnieje kilka przeglądarek, z czego jedne są mniej, a inne bardziej popularne. Nie można powiedzieć, że któraś jest lepsza od drugiej, to kwestia indywidualnych preferencji. Rywalizacja twórców przeglądarek powoduje, że oprogramowanie do przeglądania stron WWW cały czas ewoluuje w stronę większej ergonomii, użyteczności i wygody użytkownika. Do czołowych na świecie przeglądarek należą: 1. Internet Explorer 2. Google Chrome 3. Mozilla Firefox 4. Opera 5. Safari Trzy pierwsze są najpopularniejsze wśród użytkowników i to one dominują na rynku, koncentrując łącznie około 80% wszystkich użytkowników Internetu. Internet Explorer przeglądarka firmy Microsoft. Komputery z systemem Windows mają domyślnie zainstalowany program Internet Explorer. Została ona udostępniona w 1995 roku wraz z Windows 95. Po roku program miał już 1/3 rynku, zaś po kolejnych trzech latach stał się liderem, zyskując ponad 90 % rynku. Google Chrome najnowsza wśród wymienionych, działa od 2008 roku. Cechuje ją prosty i intuicyjny wygląd. Właścicielem marki o tej nazwie jest Google. Mozilla Firefox przeglądarka pojawiła się w 2004 roku. Firefox jest tworzony przez ogólnoświatową organizację non-profit i rozwijany przez programistów ochotników. Mozilla była przez lata głównym konkurentem Internet Explorera, jako pierwszej udało się przełamać monopol Microsoftu. Opera norweska przeglądarka, która powstała w 1994 roku, a zatem przed Internet Explorerem. Najnowsze wersje są pozbawione wszelkich reklam. Safari to standardowa przeglądarka wbudowana w system operacyjny Macintosh firmy Apple. Istnieje także Safari przeznaczona dla systemu Windows. Przeglądarka posiada mniej niż 1% udziałów w rynku, za to Safari posiada większość udziałów w światowym rynku tabletów (z uwagi na ipady, czyli tablety firmy Apple), bo prawie 70%. str. 101
Inaczej jednak wygląda udział poszczególnych przeglądarek na świecie, a inaczej preferencje użytkowników w Polsce. Udział poszczególnych przeglądarek na świecie Źródło: gs.statcounter.com (dane za listopad 2016 październik 2017) Udział poszczególnych przeglądarek w Polsce str. 102
Źródło: gs.statcounter.com (dane za listopad 2016 październik 2017) Podążając za światowymi trendami w podręczniku omówiono instrukcję obsługi przeglądarki na przykładzie Google Chrome. Niemniej jednak układ wszystkich przeglądarek jest na tyle podobny, że jeśli nauczymy się jednej z nich, z pewnością poradzimy sobie z pozostałymi. Jak wcześniej wspomniano jedyną przeglądarką, która jest zawsze instalowana wraz z systemem Windows jest Internet Explorer (IE). Aby na naszym komputerze znalazła się inna, np. jeśli chcemy porównać wygląd i działanie różnych przeglądarek, należy pobrać je z Internetu. A zatem konieczne będzie skorzystanie z domyślnej przeglądarki IE, za pomocą której wyszukamy w Internecie innej przeglądarki. Sposób jej instalacji na przykładzie Google Chrome przedstawiono w dalszej części podręcznika. Uruchamianie przeglądarki Przeglądarka jest programem komputerowym i podobnie jak inne programy uruchamia się ją klikając dwukrotnie jej ikonę na pulpicie lub poprzez menu Start. ĆWICZENIE 18 Otwieranie przeglądarki 1. Znajdź na komputerze przeglądarkę Internet Explorer i uruchom ją. 2. Po prawidłowym uruchomieniu programu Internet Explorer, otworzy się okno przeglądarki. Przykładowy widok okna Internet Explorer 11 Nie będziemy w tym miejscu omawiać poszczególnych elementów okna, wykorzystamy jedynie je do instalacji wybranej przeglądarki Google Chrome. str. 103
Instalacja przeglądarki Google Chrome Aby zainstalować przeglądarkę (jak i dowolny inny program) na swoim komputerze, najpierw należy go wyszukać w zasobach sieci, a następnie pobrać na nasz komputer. W tym celu musimy wskazać przeglądarce to, czego szukamy. W górnej części okna Internet Explorer, znajduje się niebieski pasek, a na nim pole tekstowe z wpisanymi znakami, zaczynającymi się od http://. To właśnie w tym pasku będziemy wpisywać zapytania, których poszukujemy. Fragment okna przeglądarki Internet Explorer z zaznaczonym polem wyszukiwania Kliknij w pole tekstowe raz. Tekst zostanie zaznaczony (jeśli klikniesz w pole dwukrotnie, tekst odznaczy się, żeby go ponownie zaznaczyć, kliknij w polu 3 razy) Teraz wprowadź na klawiaturze szukane zapytanie, tj. słowo: Chrome a następnie zatwierdź wpis naciskając Enter na klawiaturze. Pamiętaj, żeby po wprowadzeniu szukanej frazy wcisnąć Enter na klawiaturze. Po wciśnięciu Enter na ekranie pojawi się podobny jak poniżej widok. Najedź kursorem myszki na niebieski nagłówek Chrome Google. Nagłówek zostanie podkreślony i kursor ze strzałki zmieni się w łapkę. Patrz rysunek poniżej. Wskazany nagłówek kliknij raz myszką. Na ekranie pojawi się strona pobierania przeglądarki. Instrukcję dalszego postępowania omówiono w kolejnych krokach. str. 104
Wyniki wyszukiwania dla słowa Chrome. Podobne pojawią się, jeśli wpiszemy w pole wyszukiwania pełną nazwę przeglądarki Google Chrome. Krok 1 Na stronie pobierania kliknij niebieski przycisk na środku ekranu Pobierz Chrome Oficjalna strona pobierania przeglądarki Google Chrome Krok 2 W oknie pobierania musisz zaakceptować warunki korzystania z programu, w tym celu kliknij niebieski przycisk na środku ekranu Zaakceptuj i zainstaluj. str. 105
Krok 3 Teraz rozpoczyna się proces instalacji. Pojawią się kolejne monity, informujące o postępie instalacji oraz o czasie pozostałym do ukończenia instalacji programu. Patrz rysunki poniżej. Na tym etapie tylko czekasz. str. 106
Okna informujące o postępie procesu instalacji przeglądarki Google Chrome. Kiedy na ekranie pojawi się informacja Pobieranie ukończone, otworzy się okno przeglądarki Chrome. Od tej chwili znajduje się ona na liście programów Twojego komputera. Okno przeglądarki Google Chrome str. 107
Pasek adresu Pasek adresu jest punktem początkowym przeglądania Internetu. Jest to długie na całą szerokość okna przeglądarki pole tekstowe, w którym wprowadzamy adresy stron internetowych lub szukane hasła. Można go używać na trzy sposoby: Surfowanie. Aby przejść bezpośrednio do danej strony, wpisz na pasku adresu jej adres. W dalszej części wyjaśnimy jak wygląda adres strony internetowej. Wyszukiwanie. Wpisz na pasku adresu hasło i naciśnij Enter na klawiaturze Sugestie. Jeśli nie wiesz, co dokładnie wpisać, wpisz na pasku adresu wyraz lub jego fragment, a w miarę wpisywania będą pojawiać się sugestie dotyczące witryny i wyszukiwania. Sugestie wyświetlają się poniżej paska adresu. Jeśli któraś z nich jest trafna, po prostu kliknij ją (rysunek poniżej). str. 108
Sugestie ułatwiają wpisywanie szukanych haseł lub stron. Dzięki nim nie musimy wpisywać całego zapytania, wystarczy wybrać podpowiedź klikając ją. Przyciski nawigacji Wstecz i Dalej Przyciski znajdują się z lewej strony paska adresu. Strzałki Wstecz (strzałka w lewo) i Dalej (strzałka w prawo) służą do przechodzenia pomiędzy stronami. Wciskając Wstecz cofamy się do ostatnio odwiedzanej witryny, a wciskając Dalej przechodzimy do przodu, tj. do kolejno odwiedzanej strony. Rozpoczynając pracę z przeglądarką przyciski strzałek są nieaktywne (bladoszare). Zaczną działać dopiero po odwiedzeniu przynajmniej jednej witryny. Przyciski Odśwież i Zatrzymaj Z przycisku Odśwież korzystamy w przypadku problemów z wczytywaniem strony, jeśli trwa to zbyt długo, możemy załadować ją ponownie wciskając właśnie ten przycisk. W trakcie odświeżania strony w miejsce strzałki pojawia się krzyżyk Zatrzymaj ładowania strony (otwierania).. Naciskając go, spowodujemy zatrzymanie procesu Przycisk strony startowej. Przycisk z symbolem domku otwiera tzw. stronę startową (domową). Strona startowa to witryna, która jest otwierana automatycznie wraz z uruchomieniem przeglądarki. Stronę startową ustalamy w ustawieniach przeglądarki. Przycisk pojawi się obok przycisków nawigacyjnych po ustawieniu strony startowej. Przycisk Ustawień Przycisk ustawień w prawym górnym rogu okna przeglądarki otwiera menu, w którym m.in. zarządzamy ustawieniami przeglądarki, ulubionymi zakładkami oraz historią przeglądania. Wyszukiwarka internetowa Wyszukiwarka internetowa to program, którego zadaniem jest ułatwienie użytkownikom znalezienie informacji w sieci. Ogólnie mówiąc wyszukiwarki zbierają informacje zawarte na stronach, przetwarzają je i prezentują użytkownikowi w przystępny sposób. W praktyce to wygląda tak, że szukając informacji na dany temat, wpisujemy do wyszukiwarki słowa z nim związane i otrzymujemy tzw. listę wyników stron, które zawierają informacje o tym, czego szukamy. Podobnie jak w przypadku przeglądarek, istnieją różne wyszukiwarki, z czego jedna z nich Google, króluje od lat nie tylko w Polsce, ale również na świecie skupiając wokół siebie 70% wszystkich str. 109
użytkowników komputerów (dane z sierpnia 2014 r.). Pozostałe wyszukiwarki, z którymi możemy się spotkać to: Ask, Baidu, Bing, Yahoo. Każda przeglądarka internetowa ma ustawioną swoją domyślą wyszukiwarkę i tak Google Chrome wyszukuje za pomocą wyszukiwarki Google, a Internet Explorer oferuje wyszukiwarkę Bing (własność Microsoftu). To, z jakiej wyszukiwarki będziemy korzystać zależy od nas, o czym decydujemy w ustawieniach przeglądarki. WAŻNE: Przeglądarka i wyszukiwarka to dwa mające różne zastosowanie programy. Przeglądarki pozwalają nam na przeglądanie zasobów sieci w ogóle (bez nich poruszanie się w sieci nie jest możliwe), a wyszukiwarki przeszukują zawartość stron internetowych w poszukiwaniu interesujących nas treści. Wyszukiwarki internetowe funkcjonują w przeglądarkach, tzn. najpierw musimy uruchomić przeglądarkę, żeby móc skorzystać z wyszukiwarki. Początkowo, aby uruchomić wyszukiwarkę konieczne było otwarcie jej strony, np. www.google.pl. Współczesne przeglądarki oferują zintegrowany z wyszukiwarką pasek adresu, co oznacza, że pasek adresu ma podwójną funkcję w jednym miejscu wpisujemy gotowe adresy stron oraz szukane frazy, które są później przetwarzane, selekcjonowane i sortowane przez wyszukiwarkę. str. 110