Protokół z zebrania plenarnego Komitetu Psychologii PAN Ustroń, 22 czerwca 2012 Zebranie plenarne Komitetu Psychologii PAN w dniu 22 czerwca 2012roku odbyło się w Ustroniu podczas Kolokwiów Psychologicznych, organizowanych na temat Co dalej, psychologio? Kierunki i perspektywy rozwoju dyscypliny. W zebraniu uczestniczyło 30 członków Komitetu. Na wstępie zebrania wprowadzono nowy (tzw. zerowy) punkt do porządku obrad zgodnie z sugestią Prezydium Komitetu, które obradowało dzień wcześniej (21 czerwca) w Ustroniu. Nowy punkt programu: wybór członka honorowego Komitetu Psychologii PAN Uzupełniony program zebrania przedstawiał się następująco: 0/ Wybór członka honorowego Komitetu Psychologii PAN 1/ Co nowego w zakresie oceny parametrycznej jednostek naukowych (referuje: prof. J Brzeziński) 2/ Informacja o aktualnym stanie prac NCN, uwagi i komentarze (prowadzi: prof. Mirosław Kofta) - Rekomendowanie nowego kandydata do Rady NCN, głosowanie (prowadzi: prof. Piotr Oleś) 3/ Informacja o pracach Komisji ds. testów, uzupełnienie składu Komisji (prowadzi: prof. Piotr Oleś) 4/ Standardy kształcenia i organizacja studiów dla kierunku PSYCHOLOGIA (prowadzi: prof. Piotr Oleś) 5/ Informacja o konferencji upamiętniającej postać i dorobek naukowy Profesora Mieczysława Kreutza (referuje: prof. Dariusz Doliński) 6/ Propozycja zorganizowania konferencji w 50lecie ukazania się podręcznika "Wstęp do psychologii" Profesora Tadeusza Tomaszewskiego (przedstawia: prof. Barbara Bokus) 7/ Kolokwia Psychologiczne w roku 2013 8/ Wolne wnioski
Ad.0/ Wybór członka honorowego Komitetu Psychologii PAN Na mocy obowiązującego Regulaminu Komitetu Psychologii PAN, zatwierdzonego przez Władze Akademii (por. 5, punkt 4 i 11 Regulamin w załączeniu), zaproponowano kandydaturę prof. dr hab. Heleny Sęk na Członka Honorowego Komitetu (ta kandydatura już zgłaszana była na wcześniejszych zebraniach plenarnych, ale brak Regulaminu uniemożliwiał wcześniej głosowanie). W głosowaniu tajnym brało udział 29 członków Komitetu, jednomyślnie (oddano 29 głosów TAK, O głosów NIE, O głosów WSTRZYM) wybrano Profesor Helenę Sęk do tej godności. Gratulujemy! Postanowiono zwrócić się do Dziekana Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk z wnioskiem o powołanie prof. Heleny Sęk (UAM) jako członkini honorowej naszego Komitetu. Ad. 1 i 2/ Informacje prof. J. Brzezińskiego i prof. M. Kofty -Prof. Jerzy M. Brzeziński zreferował krótko, co nowego w ocenie parametrycznej jednostek naukowych, a prof. Mirosław Kofta przedstawił nowości z NCNu (przybliżenie nowych konkursów i staży). Prof. M. Kofta zaproponował, by do nowej Rady NCN wybrać nowego przedstawiciela z grona psychologów (sam chciałby zająć się nowym projektem badawczym). - Rekomendowanie prof. M. Kossowskiej do Rady NCN Prof. M. Lewicka zgłosiła kandydaturę prof. Małgorzaty Kossowskiej z UJ na członka Rady NCN. Ta kandydatura zyskała już rekomendację Rady Wydziału Psychologii UW. W głosowaniu tajnym z udziałem 29 członków Komitetu, jednomyślnie (oddano 29 głosów TAK, O głosów NIE, O głosów WSTRZYM) rekomendowano kandydaturę prof. M. Kossowskiej do Rady Narodowego Centrum Nauki. Gratulujemy!
ad.3/ Informacja o pracach Komisji ds. testów, uzupełnienie składu Komisji (prowadzi: prof. Piotr Oleś) Na zebraniu plenarnym Komitetu Psychologii PAN w dniu 9 marca 2012 zaproponowano ( w wyniku głosowania tajnego) Komisję ds. Testów w następującym składzie: 1. Dr Jan Cieciuch 2. Dr hab. Katarzyna Stemplewska-Żakowicz 3. Prof. Elżbieta Hornowska 4. Prof. Bogdan Zawadzki 5. Prof. Michał Stasiakiewicz 6. Dr Agata Gąsiorowska Zwrócono się do Ekspertów spoza Komitetu o wyrażenie zgody na pracę w takim zespole. Dwoje Ekspertów zrezygnowało z udziału w pracach Komisji (prof. Elżbieta Hornowska rezygnacja z powodu konfliktu interesów, praca w komisji przy PTP; prof. Bogdan Zawadzki rezygnacja z powodu nadmiernego obciążenia obowiązkami (praca w Komisji wyraźnie ograniczyłaby czas przeznaczony na pracę naukową) Pozostał 4-osobowy skład Komisji, który wymagał uzupełnienia 1. Dr Jan Cieciuch 2. Dr Agata Gąsiorowska 3. Dr hab. Katarzyna Stemplewska-Żakowicz 4. Prof. Michał Stasiakiewicz Zaproponowano cztery nowe kandydatury członków Komisji - prof. Jacka Paluchowskiego, dr Magdaleny Kaczmarek, dr Jadwigi Wrońskiej i prof. Emilii Łojek. Oto wyniki głosowania na nowych członków Komisji ds. Testów: Tak Nie Wstrzym. 5. Prof. Jacek Paluchowski 28 0 0 6. Dr Magdalena Kaczmarek 26 2 0 7. Dr Jadwiga Wrońska 26 1 1 8. Prof. Emilia Łojek 28 0 0
Komisja ds. Testów pracować będzie w 8-osobowym składzie. Zakres i tryb prac Komisja ustala we własnym zakresie, informując o tym Komitet Psychologii PAN. W tym punkcie obrad wskazywano na znaczenie działania Komisji ds. Testów. Głos zabierali m.in. doc. dr M.Toeplitz-Winiewska - Przewodnicząca PTP, dr Jan Cieciuch, prof. M. Lewicka. Postulowano też powołanie Zespołu ds. Narzędzi Badawczych (zgłaszane kandydatury potencjalnych członków: J. Cieciuch, M. Lewicka, M. Łaguna, W. Baryła). Ten Zespół, złożony z członków Komitetu, miałby opiniować narzędzia przygotowywane w celach badawczych. Dyskutowano dwa warianty rozwiązań: Komisja ds. Testów i Zespół ds. Narzędzi Badawczych jako dwa byty czy jeden. W toku dyskusji okazało się jednak, że potencjalni członkowie Zespołu zaczęli wycofywać swoje kandydatury i Zespół ds. Narzędzi Badawczych nie powstał. ad.4/ Standardy kształcenia i organizacja studiów dla kierunku PSYCHOLOGIA (prowadzi: prof. Piotr Oleś) Przewodniczący Komitetu przedstawił uchwalone w dniu 21 czerwca br. stanowisko Prezydium Komitetu Psychologii w sprawie organizacji studiów psychologicznych. Stanowisko Prezydium Komitetu Psychologii: 1. Do czasu skutecznego wprowadzenia regulacji prawnych dotyczących zawodu psychologa, próby wprowadzenia studiów dwustopniowych są przedwczesne. Przemawiają za tym racje społeczne: ochrona interesów i dobra osób, korzystających z różnych form pomocy i usług psychologicznych, oraz odpowiedzialność i prestiż związane z zawodem psychologa. W istniejącej sytuacji prawnej należy podtrzymać jednolite pięcioletnie studia magisterskie jako formę kształcenia psychologów gwarantującą odpowiednie przygotowanie do zawodu. 2. Po uregulowaniu statusu prawnego zawodu psychologa można rozważyć wprowadzenie studiów dwustopniowych, 3 lata licencjatu + 2 lata studiów magisterskich, utrzymując jednocześnie jednolite studia pięcioletnie.
Warunki wprowadzenia studiów dwustopniowych: - selekcja kandydatów na studia magisterskie według kryteriów ustalonych przez uczelnię - możliwość odbycia rocznych studiów uzupełniających dla kandydatów na studia magisterskie nie posiadających licencjatu z psychologii. 3. Propozycja przyjęcia uchwały w tej sprawie w formie stanowiska Komitetu Psychologii PAN. Stanowisko Prezydium Komitetu Psychologii PAN było przedmiotem ożywionej dyskusji członków Komitetu. Za przyjęciem tego stanowiska opowiedziały się jako pierwsze: - doc. dr M. Toeplitz-Winiewska jako Przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (nakreśliła trudności związane z Ustawą o zawodzie psychologa i nieuregulowaną kwestią samorządu zawodowego); -prof. M. Lewicka (akcentowała jakość przygotowania absolwentów do zawodu zaufania publicznego i przestrzegała przed studiami psychologicznymi II stopnia dla osób z licencjatem spoza psychologii). Przeciw stanowisku Prezydium wypowiedział się prof. A. Eliasz, który mówił o konieczności reformowania studiów psychologicznych w celu lepszego przygotowania absolwentów do pracy, z których tylko niewielka część wykonuje zadania wynikające z uprawiania zawodu zaufania publicznego. Proponował rozważenie systemu studiów licencjackich, które dawałyby podstawy psychologii osobom zajmującym się, np. PR czy psychologią biznesu. Prof. J. Brzeziński nie zgodził się z prof. A. Eliaszem. Podkreślał, że w sprawie standardów kształcenia psychologicznego powinniśmy mówić w naszym środowisku jednym głosem. Opowiadał się za utrzymaniem studiów pięcioletnich w zakresie psychologii. Akcentował, że nie ma przyzwolenia na obniżenie jakości kształcenia psychologicznego. Prof. D. Doliński zwrócił uwagę na to, że przedstawiciele innych dyscyplin (z systemem 3 lata licencjatu + 2 lata studiów magisterskich ) zazdroszczą psychologom studiów pięcioletnich. Powinniśmy brać pod uwagę te głosy. Kwestii organizacji studiów powinno być też poświęcone spotkanie członków Komitetu z dziekanami i dyrektorami instytutów psychologicznych w Polsce. W podobnym duchu wypowiedział się też prof. W. Łukaszewski, który
sygnalizował, że powoływanie dwustopniowych studiów z psychologii, obok jednolitych studiów pięcioletnich, jest projektem przedwczesnym. Można będzie rozważyć ten projekt po skutecznym wdrożeniu regulacji prawnych dotyczących wykonywania zawodu psychologa. W obecnej sytuacji licencjat z psychologii oraz magisterium z psychologii, uzyskane (po dwu latach studiów) przez osoby bez licencjatu z psychologii przy braku efektywnych regulacji limitujących dostęp do wykonywania zadań związanych z zawodem psychologa grożą nieprofesjonalnymi i nieodpowiedzialnymi działaniami osób nieprzygotowanych do podjęcia takich zadań. Prof. A. Eliasz przywołał jako przykład studia medyczne w Polsce, w których obok jednolitych studiów magisterskich ( w jęz. polskim) występują studia dwustopniowe (w jęz. angielskim). Dbając o jakość kształcenia nie powinniśmy bronić status quo, ale dążyć do ulepszania programu edukacyjnego. Prof. A. Eliasz zwracał uwagę na wady obecnego systemu kształcenia psychologicznego, który wymusza bierność studentów, zamiast skłaniać do aktywności (w uczelniach zachodnich studenci mają mniej zajęć niż u nas, ale są bardziej zapracowani ). Powinniśmy tak organizować zajęcia, by wzbudzać większą motywację u studentów. Wątpił, czy uchwała Komitetu, przesłana do Ministerstwa, może wpłynąć na decyzje innych ciał, które (w obliczu prawa) rozpoczynają prace nad studiami dwustopniowymi. Prof. J. Strelau stwierdził, że będzie głosował za stanowiskiem zbieżnym ze stanowiskiem Prezydium Komitetu, ale podkreślił, że nowa Ustawa otwiera furtkę dla studiów psychologicznych dwustopniowych. Zatem warto rozmawiać o reformie systemu edukacyjnego w zakresie psychologii, by wpływać na kształt rozwiązań w tym systemie. W obecnej sytuacji prawnej należy podtrzymać jednolite pięcioletnie studia magisterskie jako formę kształcenia psychologów gwarantującą odpowiednie przygotowanie do zawodu. Prof. E. Nęcka, opowiadając się za utrzymaniem studiów pięcioletnich z psychologii, zasygnalizował, że nie wiadomo, czy uda się nam przeciwdziałać procesom organizowania studiów dwustopniowych, które zapewne w różnych ośrodkach już się zaczynają. W toku dyskusji nad stanowiskiem Prezydium wypracowano formułę stanowiska Komitetu Psychologii PAN w sprawie organizacji studiów na kierunku psychologia:
Stanowisko Komitetu Psychologii PAN W trosce o dobre przygotowanie absolwentów psychologii do pełnienia odpowiedzialnych zadań wynikających z uprawiania zawodu zaufania publicznego, Komitet Psychologii PAN oświadcza, iż właściwą formą kształcenia psychologów są pięcioletnie jednolite studia magisterskie. Projekt powołania dwustopniowych studiów z psychologii, obok jednolitych studiów pięcioletnich, można rozważyć po skutecznym wdrożeniu regulacji prawnych dotyczących wykonywania zawodu psychologa. W głosowaniu poparto takie stanowisko. Zdanie odrębne zgłosił tylko prof. Andrzej Eliasz, który po ogłoszeniu wyników głosowania tajnego poinformował, że jeden inny niż większości głos jest jego autorstwa. ad. 5/ Informacja o konferencji upamiętniającej postać i dorobek naukowy Profesora Mieczysława Kreutza (referuje: prof. Dariusz Doliński) Organizatorzy: AKTUALNOŚĆ MYŚLI PSYCHOLOGICZNEJ MIECZYSŁAWA KREUTZA Jerzy Brzeziński, UAM (Instytut Psychologii); SWPS Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Dariusz Doliński, SWPS Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Tadeusz Tyszka, Akademia Leona Koźmińskiego Patronat: Komitet Psychologii PAN Miejsce i instytucja organizująca konferencję: Wrocław: Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Czas: 7 listopada 2012 (1 dzień)
Prof. Dariusz Doliński zasygnalizował, że konferencję otworzy wykład Profesora Jana Strelaua, pt. Czy warto przypomnieć myśl psychologiczną Mieczysława Kreutza? Konferencja obejmie trzy sesje naukowe: SESJA 1: LWOWSKIE I WROCŁAWSKIE CZASY DZIAŁALNOŚCI NAUKOWEJ MIECZYSŁAWA KREUTZA SESJA 2: INTROSPEKCJA W UJĘCIU MIECZYSŁAWA KREUTZA I WE WSPÓŁCZESNYCH ODNIESIENIACH BADAWCZYCH SESJA 3: WSPÓŁCZESNE ODCZYTANIA PRAC MIECZYSŁAWA KREUTZA Przewidywane efekty konferencji: Przywrócenie zbiorowej świadomości naszej psychologicznej społeczności prac Mieczysława Kreutza monograficzny blok artykułów w jednym z czasopism psychologicznych. Szczegółowy program konferencji będzie podany później. ad. 6/ Propozycja zorganizowania konferencji w 50lecie ukazania się podręcznika "Wstęp do psychologii" Profesora Tadeusza Tomaszewskiego (przedstawia: prof. Barbara Bokus) Intensyfikując prace w ramach Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Psychologii im. Tadeusza Tomaszewskiego, prof. Barbara Bokus zaproponowała zorganizowanie w roku 2013 (w maju) konferencji naukowej pt. Teoria czynności T. Tomaszewskiego w psychologii XXI wieku. W przyszłym roku minie dokładnie pół wieku od opublikowania w roku 1963 podręcznika Wstęp do psychologii, w którym teoria czynności została nakreślona. Na gruncie tej teorii psychologia polska zyskała swoją tożsamość. Jak z perspektywy psychologii XXI wieku odczytujemy teorię czynności Tadeusza Tomaszewskiego? Wcześniej pomysł zorganizowania konferencji przedstawiła B. Bokus Przewodniczącej Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiej Psychologii prof. Zofii Ratajczak. Rada Fundacji poparła pomysł konferencji, podobnie jak członkowie Komitetu Psychologii PAN, zebrani w Ustroniu. ad. 7/ Kolokwia Psychologiczne w roku 2013 Prof. Piotr Oleś zasygnalizował, że Kolokwia w roku 2013 zostaną zorganizowane wspólnie przez: - Instytut Psychologii KUL - Instytut Psychologii UMCS
Czas i miejsce obrad: 20 22 czerwca 2013, Kazimierz Dolny Temat zostanie ustalony jesienią 2012 ad. 8/ Wolne wnioski Wyrażono uznanie dla pracy Komitetu Organizacyjnego Kolokwiów Psychologicznych w Ustroniu. Podziękowanie zostało złożone na ręce p. Dyrektor Instytutu Psychologii UŚ prof. Małgorzaty Górnik-Durose. Protokołowała prof. Barbara Bokus Sekretarz Komitetu Psychologii PAN Przewodniczący Komitetu Psychologii PAN Prof. dr hab. Piotr Oleś