dr inż. Tymoteusz Jaroszyński

dr inż. Tymoteusz Jaroszyński BADANIA I ANALIZY TECHNICZNE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA 6-151 Poznań, ul. Świetlana 17/1, telefon 61 721483, REGON: 63575394, NIP 779-18-18-36 Specyfikacja techniczna na opracowanie koncepcji modernizacji oczyszczalni ścieków w Rawiczu Zamawiający: Obiekt: Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Rawiczu, ul. Półwiejska, Rawicz Oczyszczalnia Ścieków dla m. Rawicz Autorzy: dr inż. Tymoteusz Jaroszyński mgr inż. Magdalena Budych-Górzna dr inż. Tymoteusz Jaroszyński BIEGŁY Wojewody Wielkopolskiego Nr 92 W zakresie postępowania wodnoprawnego 6-151 Poznań, ul. Świetlana 17/1 tel. (61) 867233, tel. kom. 61 721483 Poznań, maj 29

Spis treści 1 Wstęp... 2 1.1 ZAKRES, PRZEDMIOT I CEL ZAMÓWIENIA... 2 1.2 MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE... 2 1.3 WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW... 2 2 Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia... 3 2.1 LOKALIZACJA... 3 2.2 STAN ISTNIEJĄCY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW... 3 2.2.1 Ilość i jakość ścieków surowych... 3 2.2.2 Wymagana i uzyskiwana jakość ścieków oczyszczonych...15 2.2.3 Ilość i jakość produkowanych osadów ściekowych...22 2.2.4 Opis działania i krótka charakterystyka istniejących obiektów...23 2.2.4.1 BUDYNEK KRAT...24 2.2.4.2 PIASKOWNIK...24 2.2.4.3 OSADNIK IMHOFFA...25 2.2.4.4 PRZEPOMPOWNIA ŚCIEKÓW...25 2.2.4.5 KOMORA OSADU CZYNNEGO...26 2.2.4.6 OSADNIK WTÓRNY...26 2.2.4.7 KOMORA POMIARU ILOŚCI ŚCIEKÓW...27 2.2.4.8 INSTALACJA DOZOWANIA PIX...27 2.2.4.9 PRZEPOMPOWNIA OSADU RECYRKULOWANEGO I NADMIERNEGO...27 2.2.4.1 PRZEPOMPOWNIA OSADU WSTĘPNEGO...28 2.2.4.11 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZACZE OSADÓW...28 2.2.4.12 BUDYNEK ODWADNIANIA OSADÓW...29 2.2.4.13 STARA KOMORA OSADU CZYNNEGO...29 2.2.5 Ocena stanu technicznego i technologicznego istniejącej oczyszczalni...3 2.2.5.1 STOPIEŃ OBCIĄŻENIA OCZYSZCZALNI...3 2.2.5.2 SKUTECZNOŚĆ OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW...33 2.2.5.3 PROBLEMY TECHNOLOGICZNE...34 2.2.5.4 STAN TECHNICZNY OBIEKTU...34 3 Ogólne właściwości funkcjonalno użytkowe...35 4 Szczegółowe właściwości funkcjonalno-użytkowe oraz wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia...36 4.1 PROGNOZOWANY DOPŁYW ŚCIEKÓW NA OCZYSZCZALNIĘ...36 4.2 PROGNOZOWANA JAKOŚĆ ŚCIEKÓW SUROWYCH...36 4.3 WYMAGANE EFEKTY WYNIKAJĄCE Z KONCEPCJI ROZBUDOWY OCZYSZCZALNI...37 4.4 WYTYCZNE DO KONCEPCJI...38 4.5 WARIANTY KONCEPCJI...4 4.6 KALKULACJA KOSZTÓW...4 4.7 PORÓWNANIE WARIANTÓW KONCEPCJI...41 4.8 DOKUMENTACJA WYKONAWCY...42 4.8.1 ZAKRES DOKUMENTACJI...42 4.8.2 FORMAT DOKUMENTACJI...43 4.9 WYTYCZNE OGÓLNE...43 5 Wymogi kryterialne dla oferentów...43 1

Opis ogólny przedmiotu zamówienia 1 Wstęp 1.1 Zakres, przedmiot i cel zamówienia Przedmiotem zamówienia jest wykonanie dwu wariantowej koncepcji rozbudowy oczyszczalni ścieków komunalnych w Rawiczu. Każdy z dwóch wariantów koncepcji będzie zawierał: 1) Koncepcję rozwiązań technicznych i technologicznych rozbudowy części ściekowej i części osadowej oczyszczalni: część opisowa, część obliczeniowa; część rysunkowa; część kosztowa 2) Propozycję docelowego rozwiązania zagospodarowania osadów ściekowych powstających i przetwarzanych na oczyszczalni ścieków. Celem wykonania koncepcji jest przede wszystkim potrzeba rozwiązania problemów związanych z utrzymaniem wymaganej jakości ścieków oczyszczonych na odpływie do odbiornika oraz spełnienie wymogów prawnych dla danej wielkości oczyszczalni. 1.2 Materiały źródłowe Podstawą opracowania niniejszego SIWZ są: Informacje przekazane przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Rawiczu dot. stanu istniejącego oczyszczalni ścieków; Dane eksploatacyjne i wyniki badań laboratoryjnych, przekazane przez ZWiK Instrukcja eksploatacji oczyszczalni ścieków opracowana w 24r. Wizja lokalna w terenie; Wytyczne Zamawiającego; Wiedza i doświadczenie własne autorów SIWZ; oraz literatura branżowa: Kayser R.: Komentarz ATV-DVWK do A131P i do A21P: Wymiarowanie jednostopniowych oczyszczalni ścieków z osadem czynnym oraz sekwencyjnych reaktorów porcjowych SBR. Wyd. Seidel Przywecki sp. z o. o, Warszawa, 22 r. Bever J., Stein A., Teichmann H.: Zaawansowane metody oczyszczania ścieków, Projprzem-EKO, Bydgoszcz 1997. 1.3 Wykorzystanie materiałów Wszelkie dane, opisy i analiza danych zamieszczone w niniejszym SIWZ odzwierciedlają stan wiedzy, jaką dysponuje Zamawiający i zgodnie z jego najlepszą intencją służą do zrozumienia zakresu i oszacowania kosztów realizacji niniejszego zadania. Przewidziane są również jako materiał wyjściowy przy realizacji przedmiotu zamówienia, ale nie mogą przez to ograniczać odpowiedzialności Wykonawcy (Projektanta) za prawidłowość i rzetelność opracowanej koncepcji.

2 Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia 2.1 Lokalizacja Oczyszczalnia ścieków komunalnych w Rawiczu zlokalizowana jest w południowej części miasta pomiędzy linią kolejową Poznań - Wrocław i Rawicz-Kalisz. Oczyszczalnia położona w granicach działek o następujących nr ewidencyjnych: 459, 46, 461, 462/1, 462/2, 463/1, 463/2, 467, 468, 469/1, 469/2, 472/1, 474/1. Powierzchnia terenu oczyszczalni wynosi ok. 5,2 ha. Proponowane w ramach koncepcji nowe obiekty technologiczne należy zlokalizować w granicach terenu zajmowanego przez obecnie eksploatowaną oczyszczalnię ścieków. 2.2 Stan istniejący oczyszczalni ścieków 2.2.1 Ilość i jakość ścieków surowych Określenie miarodajnych przepływów dokonano na podstawie danych i informacji uzyskanych w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji w Rawiczu za okres od 1.1.27 r. do 2.4.29 r. Przebieg zmian dobowych natężeń przepływu za kolejne lata z analizowanego zakresu zestawiono na rys. od 1 do 3. Zmiany natężenia przepływu godzinowego w czasie pogody suchej (bez opadów atmosferycznych i topnienia śniegu) zestawiono na rys. 4, a w czasie pogody mokrej (opady deszczu i topnienie śniegu) na rys. 5. Na podstawie opracowanych danych ustalono przepływy miarodajne, których wartości zestawiono w tabeli 1. 14, 12, 1, Przepływ dobowy m3/d 8, 6, 4, 2,, 13 cze 29 maj 14 maj 29 kwi 14 kwi 3 mar 15 mar 29 lut 14 lut 3 sty 15 sty sty 25 gru 1 gru 25 lis 1 lis 26 paź 11 paź 26 wrz 11 wrz 27 sie 12 sie 28 lip 13 lip 28 cze Data, 27 Rys. 1. Przebieg dobowego natężenia przepływu dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27r. 3

14, 12, 1, Przepływ dobowy m3/d 8, 6, 4, 2,, 13 cze 29 maj 14 maj 29 kwi 14 kwi 3 mar 15 mar 29 lut 14 lut 3 sty 15 sty sty 25 gru 1 gru 25 lis 1 lis 26 paź 11 paź 26 wrz 11 wrz 27 sie 12 sie 28 lip 13 lip 28 cze Data, 28 Rys. 2. Przebieg dobowego natężenia przepływu dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 28r. 14, 12, 1, Przepływ dobowy m3/d 8, 6, 4, 2,, 13 cze 29 maj 14 maj 29 kwi 14 kwi 3 mar 15 mar 29 lut 14 lut 3 sty 15 sty sty 25 gru 1 gru 25 lis 1 lis 26 paź 11 paź 26 wrz 11 wrz 27 sie 12 sie 28 lip 13 lip 28 cze Data, 29 Rys. 3. Przebieg dobowego natężenia przepływu dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 29r. 4

14.1.27r., Qd=5456 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 4 35 3 25 2 15 1 5 4 8 12 16 2 24 Godzina 1.11.27r., Q=542 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 35 3 25 2 15 1 5 4 8 12 16 2 24 Godzina 27.7.28r., Qd=5332 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 3 25 2 15 1 5 4 8 12 16 2 24 Godzina 1.8.28r., Qd=5253 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 35 3 25 2 15 1 5 4 8 12 16 2 24 Godzina Rys. 4. Zmiany godzinowego natężenia przepływu w czasie pogody suchej 5

15.2.27 r., Qd=11748 Przepływ godzinowy m3/h 1 8 6 4 2 4 8 12 16 2 24 Godzina 26.6.27 r., Qd=13675 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 14 12 1 8 6 4 2 4 8 12 16 2 24 Godzina 16.4.28r., Qd=1252 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 12 1 8 6 4 2 4 8 12 16 2 24 Godzina 16.8.28r., Qd=1595 m3/d Przepływ godzinowy m3/h 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 4 8 12 16 2 24 Godzina Rys. 5. Zmiany godzinowego natężenia przepływu w czasie pogody mokrej 6

14 12 1 Przepływ dobowy m3/d 8 6 4 2 15 3 45 6 75 9 Prawdopodobieństwo % Rys. 6. Prawdopodobieństwo występowania dobowego natężenia przepływu wraz z wartościami mniejszymi dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27r. 14 12 1 Przepływ dobowy m3/d 8 6 4 2 15 3 45 6 75 9 Prawdopodobieństwo % Rys. 7. Prawdopodobieństwo występowania dobowego natężenia przepływu wraz z wartościami mniejszymi dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 28r. 7

14 12 1 Przepływ dobowy m3/d 8 6 4 2 15 3 45 6 75 9 Prawdopodobieństwo % Rys. 8. Prawdopodobieństwo występowania dobowego natężenia przepływu wraz z wartościami mniejszymi dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 29r. 14 12 1 Przepływ dobowy m3/d 8 6 4 2 15 3 45 6 75 9 Prawdopodobieństwo % Rys. 9. Prawdopodobieństwo występowania dobowego natężenia przepływu wraz z wartościami mniejszymi dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29r. 8

Tabela 1. Aktualne charakterystyczne dopływy ścieków na oczyszczalnię (za okres 27-29 r.) PRZEPŁYW Jednostka Wartość Uwagi Q dśr przepływ średni dobowy m3/d 6761 Q d85% przepływ dobowy 85% m3/d 774 Q dmax - przepływ maksymalny dobowy Q hśr - przepływ godzinowy średni m3/d m3/h 13675 282 Q hśr = Q dśr /24 Q hmax-s - przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody suchej Q hmax d przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody deszczowej m3/h m3/h 346 Średnia arytm. z Q h max dla 4 przepływów Q dmin 11 Średnia arytm. z 27-28 Q d maź z Tabela 2. Aktualna jakość ścieków surowych (za okres 27-29 r.) Jednostka WARTOŚĆ WIELKOŚĆ P 85% 1) P 85% Średnia arytm. STĘŻENIA ZANIECZYSZCZEŃ: BZT 5 go 2 /m 3 316 365 3 ChZT go2/m3 17 1332 162 Zawiesiny ogólne g/m3 423 495 376 Nog g N/m3 85,5 11 89 N-NH 4 54,7 69, 56,7 Pog g P/m3 12,3 16,2 14,4 Zasadowość val/m 3-11,8 1,6 ŁADUNKI ZANIECZYSZCZEŃ: BZT 5 kgo2/d 2246 2246 1995 ChZT kgo2/d 8284 8284 645 zawiesiny ogólne kg/d 3273 3273 2264 Nog kg N/d 662 662 558,4 N-NH 4 kg N-NH 4 /d 423 423 372 Pog kg P/d 95 95 81 1) Wartości stężeń obliczonych z ilorazu ładunku występującego z prawdopodobieństwem P=85% przez przepływ występujący z z prawdopodobieństwem P=85% 9

8 7 BZT5, mg O2/L 6 5 4 3 2 1. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo ChZT, mg O2/L 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo 25 Zawiesiny ogólne, mg/l 2 15 1 5. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Rys. 1. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi wartości ChZT, BZT 5 i zawiesin ogólnych w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 1

25, Azot ogólny, mg N/L 2, 15, 1, 5, -, 2, 4, 6, 8, 1, Prawdopodobieństwo Azot amonowy, mg N-NH4/L 12. 1. 8. 6. 4. 2... 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Azot azotynowy, mg N-NO2/L 12. 1. 8. 6. 4. 2... 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Azot azotanowy 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1... 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Rys. 11. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi stężenia azotu ogólnego, azotu amonowego, azotu azotynowego i azotu azotanowego w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 11

12. Fosfor ogólny, mg P/L 1. 8. 6. 4. 2... 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Zasadowość, mval/l 18 16 14 12 1 8 6 4 2. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Rys. 12. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi stężenia fosforu ogólnego i zasadowości w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 12

6 5 BZT5, kg O2/d 4 3 2 1. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo 12 1 ChZT, kg O2/d 8 6 4 2. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo 6 Zawiesina ogólna, kg/d 5 4 3 2 1. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Rys. 13. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi ładunku ChZT, BZT 5 i zawiesin ogólnych w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 13

Azot ogólny, kg N/d 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo 8 Azot amonowy, kg N-NH4/d 7 6 5 4 3 2 1. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo 35 Fosfor ogólny, kg P/d 3 25 2 15 1 5. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdopodobieństwo Rys. 14. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi ładunku azotu ogólnego, azotu amonowego i fosforu ogólnego w ściekach dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 14

2.2.2 Wymagana i uzyskiwana jakość ścieków oczyszczonych Obecnie eksploatowana przez ZWiK w Rawiczu oczyszczalnia ścieków komunalnych w Rawiczu jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną eksploatowaną w oparciu o pozwolenie wodnoprawne nr OS.6224-14/4 wydane w dniu 1 października 24 przez Starostę Rawickiego. Pozwolenie zostało wydane na okres dziesięciu lat i jest ważne do 3 października 214 r. Warunki określone pozwoleniu są następujące: Ilość odprowadzanych ścieków: średnio w ciągu doby: Q sr d = 7 m 3 /d maksymalnie w ciągu doby: Q max d = 77 m 3 /d maksymalnie w ciągu godziny: Q max h = 6 m 3 /h Maksymalne dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń w ściekach wprowadzanych do odbiornika: BZT 5 : 15 go 2 /m 3 lub 9 % redukcji zanieczyszczeń; ChZT: 125 go 2 /m 3 lub 75% redukcji zanieczyszczeń; Zawiesiny ogólne: 35g/m 3 lub 9% redukcji zanieczyszczeń Azot ogólny: 15gN/m 3 lub 8% redukcji zanieczyszczeń Fosfor ogólny: 2, gp/m 3 lub 85% redukcji zanieczyszczeń Obecnie oczyszczalnia uzyskuje wyniki oczyszczania, które zestawiono w tabeli 3 oraz na rys. 15-2. 15

Tabela 3. Aktualna jakość ścieków oczyszczonych (za okres 27-29 r.) STĘŻENIA ZANIECZYSZCZEŃ Jednostka Średnia arytmetyczna 1) Odchylenie standardowe 2) WARTOŚĆ Współczynnik Zmienności 3) % Występująca wraz z mniejszymi z częstością 85% 4) BZT 5 go 2 /m 3 8,8 11, 8 13 ChZT go 2 /m 3 58,4 39,5 15 75 Zawiesiny ogólne g/m 3 17,3 15,6 11 24 Nog g N/m 3 21,6 17,2 8 31,4 N-NH 4 g N-NH 4 /m 3 12, 15,5 13 18 N-NO 2 g N-NO 2 /m 3,4,4 9,7 N-NO 3 g N-NO 3 /m 3 5,8 5,5 1 12 Pog g P/m 3 1,2 1,2 1 1,9 1) - średnia arytmetyczna: X n X i 1 n i X i - wartości poszczególnych parametrów (wskaźników zanieczyszczenia, takich jak: BZT5, ChZT itp.) n całkowita liczba wyników. 2) Odchylenie standardowe: n ( X i 1 i X ) n 1 2 3) - Współczynnik zmienności C v (będącego miernikiem względnej zmienności parametru): C v 1 [%] X 4) - prawdopodobieństwo występowania danej wartości wraz z mniejszymi obliczone ze wzoru wg literatury niemieckiej (Bever J., 1997): P i = 3 3 m i n 1 1 1 P i prawdopodobieństwo występowania danej wartości wraz z mniejszymi wartościami, %, m i liczba wyników wraz z mniejszymi, n całkowita liczba wyników w zbiorze danych. 16

7. 6. BZT5, mg O2/L 5. 4. 3. 2. 1. - - 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo 25. 2. ChZT, mg O2/L 15. 1. 5. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Zawiesiny ogólne, mg/l 1. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Rys. 15. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi wartości ChZT, BZT 5 i zawiesin ogólnych w ściekach odpływających z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 17

Azot ogólny, mg N/L 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Azot amonowy, mg N-NH4/L 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo 3.5 Azot azotynowy, mg N-NO2/L 3. 2.5 2. 1.5 1..5.. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Azot azotanowy, mg N-NO3/L 25. 2. 15. 1. 5. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Rys. 16. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi stężenia azotu ogólnego, azotu amonowego, azotu azotynowego i azotu azotanowego w ściekach odpływających z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 18

Fosfor ogólny, mg P/L 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Zasadowość, mval/l 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2. -. 2. 4. 6. 8. 1. Prawdpopdobieństwo Rys. 17. Prawdopodobieństwo występowania wraz z mniejszymi stężenia fosforu ogólnego i zasadowości w ściekach odpływających z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 19

BZT5, mg O2/L 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, - 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 Data ChZT, mg O2/L 25, 2, 15, 1, 5,, 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 Data Zawiesina ogólna, mg/l 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, - 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 11 mar 9 1 gru 8 Data Rys. 18. Przebieg zmian ChZT, BZT 5 i zawiesin og. na odpływie z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 2

Azot ogólny, mg N/L 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 Data Azot amonowy, mg N-NH4/L 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 28 paź 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 Data Azot azotynowy, mg N-NO2/L 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 28 paź 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 Data Azot azotanowy, mg N-NO3/L 25, 2, 15, 1, 5, - 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 Data Rys. 19. Przebieg zmian stężenia azotu ogólnego, azotu amonowego, azotu azotynowego i azotu azotanowego na odpływie z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 21

Fosfor ogólny, mg P/L 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, - 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 11 mar 9 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 Data Zasadowość, mval/l 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, - 2 lip 7 11 kwi 7 1 sty 7 1 gru 8 23 sie 8 15 maj 8 5 lut 8 28 paź 7 11 mar 9 Data Rys. 2. Przebieg zmian stężenia fosforu ogólnego i zasadowości na odpływie z oczyszczalni ścieków w Rawiczu w okresie 27-29. 2.2.3 Ilość i jakość produkowanych osadów ściekowych Osad nadmierny osad podawany do zagęszczacza ok. 45 m3/d 55 m3/d osad po zagęszczeniu grawitacyjnym ok. 1,3 1,5 %sm; osad po odwodnieniu ok. 12-14% sm Osad wstępny osad podawany do zagęszczacza ok. 25-35 m3/d osad po zagęszczeniu grawitacyjnym ok. 5,5% sm; osad po wirówce ok. 3%sm. Osady zmieszane z poletka osadowego (po odwodnieniu) 22

Tabela 4. Wyniki badań osadów ściekowych. Parametr 24.7.28 24.11.28 9.4.29 Nkj %sm 2,5 1,42 2,97 Pog %sm 1,71,78,88 ph - 7,53 12,46 12,36 sucha masa % 29,2 35 3,1 substancje organiczne % 55,7 81,6 44,3 chrom mg/kgsm 21 1,7 13 cynk mg/kgsm 81,4 251,6 326 kadm mg/kgsm 1,62 2,7 3,1 miedź mg/kgsm 339,8 79,3 113 nikiel mg/kgsm 61,4 14,3 81 ołów mg/kgsm 41,4 36,2 41 rtęć mg/kgsm ppo ppo,11 magnez %sm,31,4,6 wapń %sm 6,3 26,7 13,6 2.2.4 Opis działania i krótka charakterystyka istniejących obiektów Schemat technologiczny istniejącej oczyszczalni zamieszczono w załączeniu do niniejszego SIWZ. Ścieki dopływają do oczyszczalni kolektorem grawitacyjnym o średnicy 15 mm i są wprowadzane do budynku krat. W budynku krat znajdują się dwie kraty, jedna mechaniczna oraz druga ręczna pełniąca funkcję kraty rezerwowej. Kraty zamontowane są na żelbetowym kanale otwartym. Krata mechaniczna, to krata schodkowa o prześwicie 3 mm. Krata pracuje automatycznie i sterowana jest różnicą poziomów przed i za kratą. Nagromadzenie zanieczyszczeń stałych na kracie i spiętrzenie zwierciadła ścieków przed kratą powoduje jej załączenie. Wydzielone skratki są odwadnianie za pomocą praski hydraulicznej i gromadzone w kontenerze. W kanale sąsiednim znajduje się rezerwowa krata ręczna o prześwicie 2 mm, która umożliwia usuwanie części stałych ze ścieków w czasie awarii, naprawy czy remontu kraty mechanicznej. Zastawki ręczne przed i za każdą z krat, pozwalają na odcięcie jednego z kanałów i wprowadzenie ścieków w zależności od aktualnych potrzeb na kratę mechaniczną lub ręczną. Po usunięciu skratek ścieki kierowane są do piaskownika poziomego. Piaskownik wykonany jest jako żelbetowy, dwukomorowy. Piaskownik wyposażony jest w dwa niezależne zgarniacze piasku. Pompy pulpy piaskowej odprowadzają piasek zgromadzony w piaskowniku do separatora piasku. Piasek gromadzony jest w kontenerze. Odciek po separacji piasku zawracany jest do budynku krat. Po przejściu przez piaskownik ścieki wprowadzane są do osadnika Imhoffa, w którym następuje sedymentacja i wstępna fermentacja osadu wstępnego. Po oddzieleniu osadu wstępnego ścieki kierowane są do komory przelewowej, natomiast osad wstępny dopływa do przepompowni osadu wstępnego i dalej pompowany jest do zagęszczacza grawitacyjnego. Po wstępnym 23

zagęszczeniu w zagęszczaczu osad kierowany jest do stacji odwadniania i odwadniany na wirówce. Ścieki po osadniku wstępnym poprzez komorę przelewową dopływają do przepompowni ścieków skąd pompowane są do części biologicznej oczyszczalni. Część biologiczna oczyszczalni składa się z komory biologicznej osadu czynnego. Komora osadu czynnego wykonana jest jako zbiornik żelbetowy, radialny, zblokowany z osadnikiem wtórnym. Bioreaktor współpracuje również z drugim, wolnostojącym osadnikiem wtórnym, radialnym, który podczas wcześniejszej modernizacji, jako istniejący został wykorzystany i włączony do nowego układu biologicznego. W komorze osadu czynnego zachodzą symultanicznie procesy nitryfikacji i denitryfikacji. Napowietrzanie odbywa się za pomocą trzech wirników mamutowych. Doprowadzona instalacja dozowania PIX umożliwia prowadzenie końcowego strącania fosforu. Mieszanina ścieków wraz z osadem czynnym po procesie oczyszczania biologcznego odprowadzane są do dwóch osadników wtórnych (jednego zblokowanego z bioreaktorem, drugiego wolnostojącego). W osadnikach wtórnych następuje sedymentacja osadu czynnego i klarowanie ścieków oczyszczonych. Ścieki odpływają przez komorę pomiaru ścieków oczyszczonych do odbiornika. Osad zgromadzony w osadnikach wtórnych zgarniany jest za pomocą zgarniaczy radialnych do leja centralnego, skąd odpływa do komory czerpnej osadu i za pomocą pomp pompowany jest częściowo jako osad recyrkulowany do bioreaktora a częściowo jako osad nadmierny usuwany jest do zagęszczacza grawitacyjnego. Po zagęszczeniu osad odwadniany jest za pomocą prasy taśmowej. Układ rurociągów i zasuw umożliwia również odwadnianie osadu na wirówce. Ścieki technologiczne odprowadzane są do głównego ciągu technologicznego, poprzez pompownie wprowadzane do części biologicznej oczyszczalni. Oczyszczalnia wyposażona jest w kontenerowy punkt zlewny ścieków dowożonych. Ścieki są wprowadzane do głównego kolektora doprowadzającego ścieki z miasta. 2.2.4.1 Budynek krat W budynku krat umieszczone są dwie kraty: krata mechaniczna z prasą do skratek krata ręczna. Parametry kraty mechanicznej: Producent: HYDROPRESS STEP SCREEN LINK 1 szt. Typ: SSL 25 x 465 x 3, Prześwit: 3 mm, Wymiary: 25x465x3, Moc napędu: 1,5 kw 2.2.4.2 Piaskownik Piaskownik wykonany jest jako dwukomorowy o przepływie podłużnym. Rozdział na poszczególne komory piaskownika możliwy jest za pomocą zastawek, kanałowych, ręcznych. Wymiary piaskownika: Długość całkowita piaskownika L= 2,3 m; Szerokość komory B= 1,3 m; Głębokość całkowita H= 1,65 m. 24

Wyposażenie piaskownika Zgarniacz piasku Pompa pulpy piaskowej Separator piasku 2 szt. 2 szt. 1 szt. Parametry pomp pulpy piaskowej: Typ: KSB/ AMAREX KRT - F 65-21/14 YG-11 Q= 6,5 l/s; H= 3 m sł H 2 ; P= 1,3 kw Parametry zgarniaczy: Producent: HB9 Typ: zgarniacz pompowy P=,55 kw Parametry separatora piasku: Producent: HB9 Q= 25 m 3 /h H zrzutu= 1,75 m; P= 1,5 kw 2.2.4.3 Osadnik Imhoffa Ilość komór osadowych: 2 szt. Średnica komory osadowej: 8.5 m Ilość koryt przepływowych: 2 szt. Szerokość koryta przepływowego: 2.5 m 2.2.4.4 Przepompownia ścieków Pompownia ścieków wykonana jest w formie zbiornika żelbetowego podziemnego. Pompownia wyposażona jest w trzy pompy wirowe oraz armaturę odcinającą umieszczoną na rurociągach tłocznych: trzy zawory kulowe zwrotne oraz trzy zasuwy odcinające. Parametry pomp: Producent: FLYGT 3 szt. Typ: CP-3152.181 Q = 8 l/s H = 14, m sł H 2 O P = 13,5 kw n=145 obr/min Praca pomp sterowana jest od poziomu w pompowni. Wymiary komory czerpnej pompowni: D= 7 m V cz = 45 m 3 25

2.2.4.5 Komora osadu czynnego Ilość komór osadu czynnego 1 szt. Wymiary komory osadu czynnego: Średnica zewnętrzna Dz= 44, m; Średnica wewnętrzna Dw= 21,8 m; Szerokość B= 11,6 m; Głębokość czynna Hcz= 4,8 m; Głębokość całkowita H= 5,3 m; Objętość czynna Vcz= 55 m3 Parametry technologiczne, projektowe komory osadu czynnego: Stężenie osadu: 4,5 kg/m3; Obciążenie osadu ładunkiem:,7 kg BZT5/kg sm x d; Zapas osadu: 2475 kg sm Zapotrzebowanie na tlen: 188 kgo2/h Wyposażenie komory osadu czynnego: Wirnik mamutowy jednobiegowy: 2 szt. Producent: KD-GROUP A/S Typ: KD31 9S Długość: 9 mm; Średnica: 1 mm; Zdolność natleniania: 74 kgo2/h; Prędkość obrotowa wirnika: 72 obr/min; Moc silnika napędowego: 45 kw; Prędkość znamionowa silnika: 15 obr/min; Maksymalna głębokość zanurzenia: 3 cm. Wirnik mamutowy dwubiegowy: 1 szt. Producent: KD-GROUP A/S Typ: KD31 9D Długość: 9 mm. Średnica: 1 mm. Zdolność natleniania: 74 kgo 2 /h. Prędkość obrotowa wirnika: 72/48 obr/min. Moc silnika napędowego: 47/32 kw. Prędkość znamionowa silnika: 15/1 obr/min. Maksymalna głębokość zanurzenia: 3 cm. 2.2.4.6 Osadnik wtórny Zadaniem osadnika wtórnego jest oddzielenie na drodze sedymentacji osadu czynnego od ścieków oczyszczonych. Zainstalowane na oczyszczalni ścieków osadniki wtórne są osadnikami radialnymi. Jeden z osadników jest zblokowany z komorą osadu czynnego, natomiast drugi jest osadnikiem wolnostojącym. Obydwa osadniki wykonane są jako żelbetowe. 26

Ilość osadników: 2 szt. Wymiary osadnika: Średnica: D= 21. m; Głębokość czynna: H cz =4,35 m; Głębokość na obwodzie: H= 4,1 m; Głębokość całkowita na obwodzie: H całk = 5,15 m; Objętość czynna: V cz = 865 m 3 ; Powierzchnia czynna: F cz = 346 m 2 ; Wyposażenie osadnika: Zgarniacz wraz z grawitacyjnym urządzeniem do usuwania ciał pływających. Urządzenie do czyszczenia koryta odpływowego Dane techniczne zgarniacza: Moc silnika napędowego:,75 kw. Średnica cylindra wlotowego: 3. m. Wysokość cylindra wlotowego: 2.5 m. Prędkość zgarniania przy brzegu: 1-5 cm/s. Osad z osadników odprowadzany jest grawitacyjnie do komory czerpnej przepompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego. 2.2.4.7 Komora pomiaru ilości ścieków Zwężka Venturiego: Typ: KPV-VI Zakres mierniczy: 21-33 l/s Metoda pomiaru: przepływomierz ultradźwiękowy typ YEGASON 72 D. 2.2.4.8 Instalacja dozowania PIX Wyposażenie instalacji: Zbiornik dwupłaszczowy z laminatu poliestrowo szklanego V=1m3; Membranowa pompa dozująca PIX Q= -7 l/h, H= 3, bary, P=,2 kw. 2.2.4.9 Przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego Przepompownia osadu recyrkulowanego i nadmienego zlokalizowana jest bezpośrednio przy komorze osadu czynnego. Do komory czerpnej przepompowni doprowadzany jest grawitacyjnie osad z lejów obydwu osadników wtórnych. Komora składa się z dwóch części dopływowych i jednej odpływowej. Do każdej części dopływowej doprowadzony jest rurociąg osadu powrotnego z jednego osadnika wtórnego. W ścianach między komorami dopływowymi i komorą odpływową 27

znajdują się zastawki przelewowe służące do sterowania wielkością dopływu osadu powrotnego z poszczególnych osadników wtórnych. Wyposażenie części odpływowej komory: pompy zatapialne osadu recyrkulowanego 3 szt. (2+1); typ: AMAREX 15-M 5/SKJ-Y Q =5, dm 3 /s, H=5 m sł. H 2 O P=6.5 kw. pompa osadu nadmiernego 1 szt. typ: AMAREX F-8-21/24-Y, Q= 11,5 dm 3 /s, H=6,75 sł. H 2 O; P=2,4 kw. Pompa osadu nadmiernego tłoczy osad do grawitacyjnego zagęszczacza osadu. Pompy osadu recyrkulowanego tłoczą osad recyrkulowany do komory osadu czynnego. 2.2.4.1 Przepompownia osadu wstępnego Przepompownia składa się z komory czerpnej i części suchej. Do komory czerpnej doprowadzany jest osad wstępny z osadnika Imhoffa. Parametry pomp: Producent: KSB 2 szt.; Typ: SEWABLOC F-5-25-291, Q= 1 dm 3 /s, H= 2 m sł H 2 O, P =7,5 kw 2.2.4.11 Grawitacyjne zagęszczacze osadów Wymiary zagęszczacza grawitacyjnego osadu wstępnego: D= 9 m H cz = 4. m V cz = 254 m 3 I dna = 1:1 Wymiary zagęszczacza grawitacyjnego osadu nadmiernego: D= 12 m H cz = 5. m V cz = 565 m 3 I dna = 1:1 Zagęszczacze są wyposażone w mieszadła prętowe, oraz spusty ciecz nadosadowej do wewnętrznej sieci kanalizacyjnej. Zagęszczacze są przykryte kopułami z tworzywa, natomiast nie ma wentylacji powietrza zanieczyszczonego i instalacji oczyszczania powietrza zużytego. 28

2.2.4.12 Budynek odwadniania osadów Osady do odwadniania pobierane są z zagęszczaczy grawitacyjnych. Odwadnianie osadu wstępnego Wirówka typ: DC 2. Producent: NOXON. Q= 8-24 m 3 /h. Odwadnianie osadu nadmiernego Prasa sitowo - taśmową. Producent: Andriz Q=2m 3 /h Po odwodnieniu osady są wapnowane. W pomieszczeniu prasy znajduje się mieszarka osadu z wapnem. Wapnowane osady są magazynowane na poletku osadowym a następnie wywożone przez firmę zewnętrzna wyłonioną w przetargu. 2.2.4.13 Stara komora osadu czynnego Komora nie stosowana w chwili obecnej; możliwa do wykorzystania na potrzeby koncepcji; Oczyszczalnia posiada stare ruszty napowietrzające wraz z dyskami, które obsługiwały komorę. Wymiary komory: V= 144 m 3 ; 29

2.2.5 Ocena stanu technicznego i technologicznego istniejącej oczyszczalni 2.2.5.1 Stopień obciążenia oczyszczalni Parametry projektowe Obciążenie hydrauliczne oczyszczalni: przepływ średniodobowy przepływ maksymalny dobowy przepływ średni godzinowy przepływ maksymalny godzinowy Stężenia i ładunki zanieczyszczeń: Qśrd= 7 m3/d Qdmax= 77 m3/d Qśrh= 321 m3/h Qmaxh= 6 m3/h Na podstawie danych zaczerpniętych z projektu budowlanego oczyszczalnia ścieków w Rawiczu została zaprojektowana na stężenia i ładunki zanieczyszczeń w ściekach surowych zestawionych w tabeli 5. Tabela 5. Zestawienie projektowanych stężeń i ładunków oczyszczalni ścieków w Rawiczu (dane z projektu budowlanego z 24 r.) Parametr Stężenie zanieczyszczeń [g/m 3 ] Ładunki zanieczyszczeń [kg/d] 1 2 3 ChZT 6 42 BZT 5 3 21 Z og 32 224 Nog 7 49 Pog 12 84 Parametry rzeczywiste Obciążenie hydrauliczne oczyszczalni: przepływ średniodobowy: Qśrd= 6761 m3/d przepływ średniodobowy P=85%: Qd85%= 774 m3/d przepływ maksymalny dobowy (VI.27) Qdmax= 13675 m3/d przepływ godzinowy średni Qśrh= 282 m3/h przepływ maksymalny godzinowy (pogoda sucha) Qmaxh-s= 346 m3/h przepływ maksymalny godzinowy (pogoda deszczowa) Qmaxh-d= 11 m3/h Rzeczywiste obciążenie hydrauliczne oczyszczalni: określono na podstawie danych rejestrowanych na oczyszczalni z okresu od początku 27 do kwietnia 29. W tym okresie przepływy średniodobowe przez oczyszczalnię wahały się w przedziale 5819 8857 m 3 /d, co przedstawia poniższy wykres (rys. 21). Z kolei na rys. 22 przedstawiono wykres przepływów maksymalnych dobowych w danym miesiącu na przestrzeni lat 27-29. 3

Przepływ y średniodobow e 27-29 9 8 7 6 [m3/d] 5 4 3 2 27 28 29 1 styczeń marzec maj lipiec w rzesień listopad miesiąc Rys. 21. Porównanie przepływów średniodobowych przez oczyszczalnię w Rawiczu w poszczególnych miesiącach okresu 27 29 r. Przepływ y m aksymalne dobow e 27-29 14. 12. 1. [m3/d] 8. 6. 4. 27 28 29 2.. styczeń marzec maj lipiec w rzesień listopad m iesiąc Rys. 22. Porównanie przepływów maksymalnych dobowych w danym miesiącu na przestrzeni lat 27-29. 31

Zgodnie z przedstawionymi powyżej danymi stwierdza się, że oczyszczalnia pracuje na granicy obciążenia hydraulicznego. Przepływy średniodobowe występujące z prawdopodobieństwem P=85% (774 m 3 /d) przekraczają projektowe obciążenie maksymalne (77 m 3 /d). Przepływy maksymalne przekraczają prawie dwukrotnie przepływy maksymalne projektowe. Uwaga: Przy przepływach godzinowych powyżej 55-6 m 3 /h ścieki przelewają się komorą przelewową, omijają pompownię ścieków i trafiają do odpływu oczyszczalni bezpośrednio po oczyszczeniu mechanicznym. Stężenia i ładunki zanieczyszczeń: Stężenia i ładunki rzeczywiste obciążające oczyszczalnię zostały określone na podstawie systematycznych analiz ścieków surowych wykonywanych z próbek średniodobowych pobieranych przez automatyczny pobierak. Ładunki zostały obliczone dla przepływu średniego Q śrd = 6761 m 3 /d i Q d85% = 774 m 3 /d. dla przepływu średniodobowego i średnich stężeń (tabela 6) dla przepływu występującego z prawdopodobieństwem 85% i stężeń zanieczyszczeń występujących z prawdopodobieństwem 85% (tabela 7). Tabela 6. Stopień obciążenia oczyszczalni ścieków w Rawiczu w odniesieniu do ładunku średniodobowego Ł śrd Parametr Projektowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] Rzeczywiste ładunki zanieczyszczeń średnie [kg/d] Stopień obciążenia ładunkiem zanieczyszczeń w stosunku do wartości projektowych [%] 1 2 3 4 ChZT 42, 718,2 171 BZT 5 21, 228,3 97 Z og 224, 2542,1 113 Nog 49, 61,7 123 Pog 84, 97,4 116 32

Tabela 7. Stopień obciążenia oczyszczalni ścieków w Rawiczu w odniesieniu do ładunku wystepującego wraz z mniejszymi z prawdopodobieństwem 85% (Ł d85% ). Parametr Projektowe ładunki zanieczyszczeń [kg/d] Rzeczywiste ładunki zanieczyszczeń P=85% [kg/d] Stopień obciążenia ładunkiem zanieczyszczeń w stosunku do wartości projektowych [%] 1 2 3 4 ChZT 42, 139,7 245 BZT 5 21, 2825,1 135 Z og 224, 3831,3 171 Nog 49, 851,4 174 Pog 84, 125,4 149 Zgodnie z przedstawionymi powyżej danymi eksploatacyjnymi widać, że w chwili obecnej oczyszczalnia znacznie przekracza projektowany dla tej oczyszczalni ładunek zanieczyszczeń. Największe przeciążenie obserwuje się do ładunku ChZT i azotu ogólnego: stopień obciążenia dla średniodobowych ładunków zanieczyszczeń: 171% ładunku projektowego ChZT; 123 % ładunku projektowego Nog. stopień obciążenia dla ładunków występujących z prawdopodobieństwem P=85%: 245% ładunku projektowego ChZT; 174 % ładunku projektowego Nog. Uwaga: Aktualny poziom RLM dla ładunku BZT5 pojawiającym się z prawdopodobieństwem P=85% wynosi 47 85 RLM i przekracza obciążenie projektowe równe 35 RLM. 2.2.5.2 Skuteczność oczyszczania ścieków Bezpośrednim odbiornikiem ścieków oczyszczanych na oczyszczalni ścieków w Rawiczu jest rów M-1-23. Ścieki oczyszczone badane są z częstotliwością odpowiadającą wymaganiom Pozwolenia Wodnoprawnego. Próbki pobierane są za pomocą automatycznego pobieraka. Wyniki badań z okresu styczeń 27 - kwiecień 29 w odniesieniu do aktualnych wymagań pozwolenia wodnoprawnego zamieszczono w poniższej tabeli 7. 33

Tabela 7. Wyniki badań ścieków oczyszczonych z okresu styczeń 27 - kwiecień 29 w odniesieniu do aktualnych wymagań pozwolenia wodnoprawnego dla oczyszczalni ścieków w Rawiczu Redukcja zanieczyszczeń w Parametr wg pozwolenia Stężenie zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych [g/m 3 ] rzeczywiste średnie rzeczywiste P=85% Ściekach oczyszczonych [%] wg pozwolenia rzeczywiste rzeczywiste średnie 1 2 3 4 5 6 7 P=85% ChZT 125 58,4 75 75 94,5 94,37 BZT5 15 8,8 13 9 97,7 96,44 Zog 35 17,3 24 9 95,4 95,15 Nog 15 21,6 31,4 8 75,73 71,45 N-NH 4-12 18 - - - N-NO 2 -,4,7 - - - N-NO 3-5,8 12 - - - Pog 2 1,2 1,9 85 91,67 88,27 Oczyszczalnia jest zobowiązana do utrzymania określonych w pozwoleniu wodnoprawnym stężeń zanieczyszczeń w odpływie lub określonego stopnia redukcji zanieczyszczeń w stosunku do zanieczyszczeń niesionych w ściekach surowych. Zgodnie z przeprowadzoną analizą wyników pracy oczyszczalni w chwili obecnej nie spełnia ona wymagań pozwolenia wodnoprawnego w zakresie jakości ścieków odprowadzanych do odbiornika pod względem stężenia azotu. Stężenie azotu znacznie przekracza 15 mg/l, nie spełniona jest również wymagana (8%) redukcja azotu, która wynosi zaledwie 71-75%. Analizując wyniki można stwierdzić, że problemem jest stosunkowo wysokie stężenie azotu amonowego w odniesieniu do stężenia pozostałych form azotu związane prawdopodobnie z: trudności z odpowiednim natlenieniem reaktora biologicznego; omijaniem części biologicznej oczyszczalni przez część strumienia ścieków oczyszczonych mechanicznie, kierowanych bezpośrednio do odpływu przez przelew awaryjny. 2.2.5.3 Problemy technologiczne Podstawowe problemy technologiczne: trudności z utrzymaniem odpowiedniego natlenianie bioreaktora i utrzymania stabilnych warunków tlenowych w ciągu doby; częste załączanie przelewu awaryjnego w okresach wyższych dopływów do oczyszczalni przy Q> 55 m3/h; przedostawanie się dużej ilości piasku z części mechanicznej oczyszczalni do części biologicznej i osadowej; 2.2.5.4 Stan techniczny obiektu Oczyszczalnia jest w dobrym stanie technicznym. Zbiorniki i komory żelbetowe nie wymagają gruntownych remontów. Elementy i urządzenia stalowe również charakteryzują się dobrym stanem technicznym. 34

3 Ogólne właściwości funkcjonalno użytkowe Koncepcja rozbudowy części ściekowej oczyszczalni ma doprowadzić do: Wyeliminowania problemu przeciążenia ładunkiem zanieczyszczeń istniejącego ciągu biologicznego oczyszczania ścieków w Rawiczu tj.: ograniczenie wielkości ładunku zanieczyszczeń wprowadzanego na istniejący ciąg biologiczny do poziomu projektowego; Wyeliminowania niedotlenienia bioreaktora i zapewnienie stabilnych warunków tlenowych podczas dobowych zmian obciążenia hydraulicznego i zmian obciążenia ładunkiem; Umożliwienia dodatkowego obciążenia oczyszczalni zarówno pod względem hydraulicznym jak i obciążenia ładunkiem po skanalizowaniu miejscowości Masłowo, Szymanowo, Dębno Polskie i wprowadzeniu dodatkowej ilości ścieków do systemu kanalizacyjnego; Zapewnienia możliwości skutecznego oczyszczania ścieków do poziomu wymaganego aktualnie obowiązującymi przepisami dla oszacowanej wielkości oczyszczalni; Koncepcja rozbudowy węzła osadowego ma na celu: Zapewnienie możliwości odwodnienia całej ilości powstających osadów biologicznych w warunkach docelowych wynikających z bilansu osadu dla obciążeń docelowych oczyszczalni; Zapewnienie możliwości zagęszczania grawitacyjnego wszystkich powstających osadów; Przedstawienie propozycji kompleksowego rozwiązanie gospodarki osadowej na oczyszczalni z uwzględnieniem ich ilości i jakości, Zastosowane propozycje rozwiązań technicznych i technologicznych mają: pozwolić na uzyskanie wymaganego efektu opisanego niniejszymi warunkami SIWZ poprzez zaangażowanie jak najniższych nakładów inwestycyjnych; rozwiązania koncepcyjne muszą być nowoczesne i tanie w eksploatacji; rozwiązania koncepcyjne powinny uwzględniać możliwie największe wykorzystanie istniejących urządzeń i obiektów np.: poprzez ich adaptację do warunków umożliwiających osiągnięcie efektu technologicznego; charakteryzować się wysoką jakością wykonania, niską energochłonnością, niską emisją zanieczyszczeń i niskim poziomem wytwarzania produktów ubocznych / odpadów; niezawodne w działaniu; proponowane rozwiązania materiałowe mają być dostosowane do specyficznych warunków pracy i środowiska oczyszczalni i cechować się odpornością na korozję oraz wysoką trwałością; proponowane obiekty i instalacje mają zapewnić warunki pracy zgodne z obowiązującymi przepisami w zakresie BHP; stopień zautomatyzowania procesów ma za zadanie minimalizować konieczność zaangażowania pracowników oczyszczalni, zwłaszcza w zakresie prac najbardziej uciążliwych i o największym ryzyku dla zdrowia. 35

4 Szczegółowe właściwości funkcjonalno-użytkowe oraz wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia Podczas przygotowania koncepcji modernizacji oczyszczalni ścieków w Rawiczu Wykonawca koncepcji (projektant) zobowiązany jest przestrzegać wszystkich wymagań ogólnych i szczegółowych określonych w niniejszym SIWZ i dotyczących osiągnięcia oczekiwanego efektu. 4.1 Prognozowany dopływ ścieków na oczyszczalnię Prognozowane, charakterystyczne dopływy ścieków określono na podstawie: analizy statystycznej wielkości dopływów do oczyszczalni w Rawiczu z lat 27-29; analizy statystycznej jakości ścieków surowych dopływających do oczyszczalni ścieków w Rawiczu w latach 27-29; informacji dotyczących rozbudowy sieci kanalizacyjnej i podłączenia dodatkowej ilości osób równej 2767 w miejscowościach: MASŁOWO - 1247 osób; SZYMANOWO - 74 osób DĘBNO POLSKIE - 816 osób; informacji o jednostkowym zużyciu wody na Mk w dobie równym ok. 13 l/mk*d Założono konieczność docelowego oczyszczenia dodatkowych 28 RLM. Tabela 8. Prognozowane charakterystyczne dopływy ścieków na oczyszczalnię PRZEPŁYW Jednostka Wartość Uwagi Q dśr przepływ średni dobowy m3/d 7 125 Q d85% przepływ dobowy 85% m3/d 8 157 Q dmax - przepływ maksymalny dobowy m3/d 14 411 Q hśr - przepływ godzinowy średni m3/h 297 Q hmax-s - przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody suchej m3/h 364 Przepływ istniejący powiększony o ilość ścieków od nowo podłączanych Mk Q hmax d przepływ godzinowy maksymalny okresu pogody deszczowej m3/h 1 159 Uwaga: Projektant jest zobowiązany do weryfikacji prognozowanej ilości ścieków. Szczególnie powinien rozpatrzyć możliwość włączenia lub odłączenia zakładów przemysłowych (Planowana budowa instalacji podczyszczania w mleczarni). 4.2 Prognozowana jakość ścieków surowych Przyjmuje się, że jakość ścieków surowych, jakie będą dopływać na oczyszczalnię odpowiada wartości ładunków i stężeń dla częstości występowania 85% wraz z wartościami mniejszymi czyli 36

wartości pojawiających się wraz z niższymi z 85% prawdopodobieństwem. Tego typu wartości używane są do wymiarowania części biologicznej oczyszczalni przy obliczeniach zgodnie z wytycznymi ATV często wykorzystywanymi przy projektowaniu oczyszczalni ścieków w Polsce. Jak wynika z tabeli zakłada się, że jakość (stężenia) dopływających ścieków nie zmieni się w przyszłości w stosunku do sytuacji obecnej. Tabela 5. Prognozowane jakość ścieków surowych WIELKOŚĆ Jednostka WARTOŚĆ STĘŻENIA ZANIECZYSZCZEŃ: 1 2 3 BZT 5 go2/m 3 365 ChZT go2/m 3 1 332 zawiesiny ogólne g/m3 495 Nog g N/m 3 11 Pog g P/m 3 16,2 ŁADUNKI ZANIECZYSZCZEŃ: BZT 5 kgo 2 /d 2 977 ChZT kgo 2 /d 1 865 zawiesiny ogólne kg/d 4 38 Nog kg N/d 897 Pog kg P/d 132 Uwaga: Projektant jest zobowiązany do weryfikacji prognozowanej jakości ścieków. Szczególnie powinien rozpatrzyć możliwość włączenia lub odłączenia zakładów przemysłowych (Planowana budowa instalacji podczyszczania w mleczarni). 4.3 Wymagane efekty wynikające z koncepcji rozbudowy oczyszczalni Zgodnie z szacowaną wstępnie wielkością oczyszczalni, rozwiązania technologiczne i techniczne przyjęte w koncepcji rozbudowy oczyszczalni muszą zapewnić: a) osiągnięcie parametrów ścieków oczyszczonych wymaganych Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dn. 24 lipca 26 r. (Dz. U. Nr 137 poz. 984) (zał. nr 1) dla oczyszczalni o RLM 15 99 999: BZT 5 : 15 go 2 /m 3 ChZT: 125 go 2 /m 3 Zawiesiny ogólne: 35g/m 3 Azot ogólny: 15gN/m 3 Fosfor ogólny: 2, gp/m 3 b) uzyskanie jakości osadu po wapnowaniu jak dla osadów stosowanych w rolnictwie, zgodnie z wymogami 2 ust. 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 22 w sprawie komunalnych osadów ściekowych: 37

brak bakterii rodzaju Salmonella wyizolowanych w 1 g przeznaczonych do badań osadów; łączna liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w 1 kg suchej masy (s.m.) przeznaczonych do badań osadów równa. 4.4 Wytyczne do koncepcji Część mechaniczna oczyszczalni Budynek krat projektant sprawdzi przepustowość kraty mechanicznej i oceni możliwość pracy oczyszczalni w układzie z istniejącą, jedną kratą mechaniczną przy obciążeniu docelowym oczyszczalni; projektant rozważy ewentualną wymianę kraty ręcznej (znajdującej się na kanale równoległym do kanału z kratą mechaniczną) na kratę mechaniczną w celu zwiększenia przepustowości hali krat i odciążenia pracującej obecnie kraty mechanicznej; projektant rozważy i zaproponuje rozwiązanie techniczne instalacji płukania skratek; Piaskownik projektant dokona oceny skuteczności usuwania piasku w istniejących komorach piaskownika dla warunków istniejących i po zwiększeniu dopływu ścieków wynikającym z podłączenia dodatkowej ilości mieszkańców do nowobudowanej sieci kanalizacji w miejscowościach: Masłowo, Szymanowo, Dębno Polskie; projektant dokona analizy prędkości przepływu przez obydwie komory piaskownika w sytuacji maksymalnego, docelowego obciążenia hydraulicznego uwzględniając przepływy charakterystyczne dobowe i godzinowe; prędkość przepływu przez piaskownik nie może powodować zjawiska wypłukiwania piasku do dalszej części oczyszczalni (prędkość przepływu przy maksymalnym obciążeniu hydraulicznym <,3 m/s); Osadnik Imhoffa projektant przeanalizuje i wykona stosowne obliczenia w celu oceny czy parametry osadnika są wystarczające do przejęcia docelowej ilości ścieków wynikających z bilansu; Pompownia i komora przelewowa wydajność pompowni ścieków surowych musi zapewnić odbiór i tłoczenie całej ilości ścieków dopływających do oczyszczalni przy maksymalnych obciążeniach godzinowych; proponowane rozwiązania techniczne i układ technologiczny powinien zabezpieczać przed działaniem komory przelewowej i przelewaniem do odpływu oczyszczalni nieoczyszczonych biologicznie ścieków (ominięcie części biologicznej); przelew ma pełnić funkcję przelewu działającego tylko i wyłącznie w sytuacjach awaryjnych; 38

projektant przeanalizuje możliwość ewentualnego retencjonowania ścieków (np. przez wykorzystanie istniejącej, starej komory biologicznej) w przypadku konieczności zwiększenia wydajności pompowni ścieków surowych, projektant zaproponuje dostosowanie istniejącej przepompowni do wymaganych (docelowych) obciążeń hydraulicznych; projektant dobierze pompy, armaturę itd.; Część biologiczna oczyszczalni Komora osadu czynnego projektant wykona stosowne obliczenia w celu sprawdzenia możliwości biologicznego oczyszczania ścieków za pomocą istniejącej komory osadu czynnego; projektant przeanalizuje zapotrzebowanie na tlen i oceni zdolność natleniania istniejącego systemu napowietrzania za pomocą rotorów mamuntowych; projektant zaproponuje rozwiązanie techniczne i technologiczne dające możliwość redukcji zanieczyszczeń w części biologicznej oczyszczalni do poziomu wymaganego przepisami dla obliczeniowej wielkości oczyszczalni, w odniesieniu do całego, docelowego ładunku zanieczyszczeń; w pierwszej kolejności projektant zobowiązany jest do przedstawienia: propozycji adaptacji istniejącej komory osadu czynnego lub propozycji zmiany wyposażenia istniejącej komory osadu czynnego (np. zmiana układu napowietrzania, zastosowanie dodatkowych urządzeń lub instalacji współpracujących z komorą osadu czynnego) w celu umożliwienia pracy na wyższym obciążeniu komory; koncepcji retencji ścieków przy maksymalnych dopływach do oczyszczalni propozycja adaptacji komory osadu czynnego i retencji ścieków ma na celu przeanalizowanie możliwości uniknięcia rozbudowy części biologicznej o kolejny bioreaktor w przypadku niewielkich niedoborów pojemnościowych obecnego układu technologicznego; wszystkie obliczenia komór osadu czynnego należy przeprowadzić w oparciu o wytyczne ATV oraz w oparciu o jak najlepszą wiedzę techniczną i doświadczenie projektanta; Osadniki wtórne w ramach koncepcji projektant przeliczy docelowe obciążenie istniejących osadników wtórnych; projektant przyjmie rozwiązanie technologiczne zapewniające obciążenie hydrauliczne osadników nie większe niż 1,6 m 3 /m 2 *h; projektant przeanalizuje docelowe obciążenie osadników osadem; przyjęte rozwiązanie nie może przekraczać wskaźników wynikających z wytycznych ATV; Pompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego projektant ma obowiązek przeliczenia wymaganej wydajności pompowni i oceny czy wymaga ona rozbudowy; projektant przedstawi koncepcję ewentualnej przebudowy pompowni czy wymiany armatury i pomp; 39

Część osadowa projektant przeanalizuje istniejący sposób stabilizacji osadów i zaproponuje rozwiązanie powiązane z końcowym zagospodarowaniem osadów ściekowych; projektant zaproponuje system wentylacji powietrza z zagęszczaczy (spod kopuł) i oczyszczanie powietrza na biofiltrze, względnie innym filtrze powietrza; wymuszenie wymiany powietrza w zagęszczaczach zabezpieczy przed ryzykiem uszkodzenia betonów i wyposażenia zbiorników w wyniku korozji spowodowanej agresywnym działaniem związków obecnych w powietrzu pod przekryciem; projektant zaproponuje taką wielkość urządzenia filtracyjnego, i taką krotność wymiany powietrza, aby zapewnić ochronę zbiornika i urządzeń oraz uniknąć nieprzyjemnych zapachów; projektant przeliczy wymaganą objętość zagęszczaczy grawitacyjnych przy większym obciążeniu oczyszczalni; czas przetrzymania w zagęszczaczach min. 1 doba; projektant określi wymaganą wydajność urządzeń odwadniających, porówna z istniejącą i podejmie decyzję o konieczności wykonania rozbudowy stacji odwadniania osadu; Końcowe zagospodarowanie osadów ściekowych - projektant w odniesieniu do wyników osadu odwodnionego (zawartość metali ciężkich, bakterii, patogenów) zaproponuje rozwiązanie alternatywne zagospodarowania osadów tj.: suszenie, kompostowanie itp. 4.5 Warianty koncepcji Zamawiający wymaga, aby Wykonawca wykonał koncepcję w dwóch wariantach. Każdy wariant będzie zawierał rozwiązania koncepcyjne: A. dla części ściekowej (mechanicznej i biologicznej) oraz przeróbki osadu (część osadowa); B. dla końcowego zagospodarowania osadów ściekowych (odzysk, unieszkodliwianie) Wariant I Wariant I w zakresie uwzględnić powinien rozwiązania polegające na: adaptacji komór osadu czynnego zapewniające dociążenie komór bez konieczności budowy drugiego ciągu technologicznego, ale uwzględniające niezawodność eksploatacyjną oczyszczalni oraz osiągnięcie efektu ekologicznego; propozycji retencji ścieków przy maksymalnych dopływach godzinowych i dobowych zabezpieczającej przed awaryjnym odprowadzaniu ścieków bez oczyszczenia biologicznego (sytuacja obecna); Wariant II Wariant II zaproponuje Wykonawca koncepcji (projektant). 4.6 Kalkulacja kosztów Koszty inwestycyjne W ramach niniejszego zamówienia Wykonawca zobowiązany jest do przygotowania kalkulacji kosztów inwestycyjnych dla każdego proponowanego wariantu koncepcji. Koszty inwestycyjne kalkulowane przez Wykonawcę muszą obejmować: koszty przewidywanych robót ziemnych; koszty robót konstrukcyjno-budowlanych tj.: wykonania obiektów kubaturowych, budynków, zbiorników; 4

koszty wyposażenia technologicznego tj.: kraty, urządzenia napowietrzające, mieszadła, pompy itp. (koszty wszystkich urządzeń spełniających rolę technologiczną na obiekcie); koszty robót instalacyjnych (instalacje wewnętrzne tj.: wod-kan, instalacje elektryczne, instalacje wentylacji czy klimatyzacji); koszty rurociągów technologicznych, instalacji zewnętrznych wod-kan; koszty AKPiA (urządzenia pomiarowe, układy sterowania); koszty zasilenia obiektów w energię elektryczną; koszty wykonania instalacji do przesyłu sygnałów niezbędnych do wizualizacji procesów technologicznych; wykonanie wizualizacji procesów technologicznych w zakresie uzupełnienia istniejącego systemu wizualizacji o proponowane w koncepcji obiekty, urządzenia itd. Uwaga: Standard urządzeń, armatury oraz jakość stosowanych materiałów uwzględnianych do kalkulacji kosztów inwestycyjnych musi być zgodna ze standardem wykonania istniejącej oczyszczalni ścieków. Koszty eksploatacyjne Wykonawca zobowiązany jest również do kalkulacji w ramach każdego z proponowanych wariantów spodziewanych kosztów eksploatacyjnych. Kalkulowane koszty eksploatacyjne powinny obejmować: koszty zużycia mediów: energii elektrycznej, wody, gazu ziemnego, oleju opałowego, czy innych proponowanych w ramach wariantów koncepcji; koszty zużycia chemii technologicznej tj.: flokulantów, koagulantów itp.; koszty zagospodarowania odpadów; koszty konserwacji, napraw i remontów; koszty personelu (dodatkowego zatrudnienia); Uwaga: Przy szacowaniu kosztów eksploatacyjnych należy przedstawić założenia ilościowe i przyjęte koszty jednostkowe oraz źródła informacji czy danych. Wszystkie obliczenia muszą być jasne i zrozumiałe dla Zamawiającego. Dla każdego wariantu koszty należy przeliczyć oddzielnie dla rozwiązań koncepyjnych obejmujących A. część ściekową (mechaniczną i biologiczną) oraz przeróbki osadu (część osadowa); B. końcowe zagospodarowanie osadów ściekowych (odzysk, unieszkodliwianie). 4.7 Porównanie wariantów koncepcji Wykonawca niniejszego zadania porówna poszczególne warianty wykonanej przez siebie koncepcji. Porównanie należy wykonać biorąc pod uwagę: łatwość, szybkość realizacji; koszty inwestycyjne; koszty eksploatacyjne; 41