ZDROWA ŻYWNOŚD W SZKOLE TRANSPORT I AKTYWNOŚD ZIELONE TERENY PRZYSZKOLNE BIORÓŻNORODNOŚD ENERGIA WODA ŚMIECI (śmiecenie) ODPADY SZKOŁY DLA EKOROZWOJU AUDYT DLA SZKÓŁ OD KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ, GIMNAZJÓW i SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Audyt ekologiczny dla szkół został stworzony, tak aby EKO-KOMITET składający się z uczniów klas 4-6 szkoły podstawowej, uczniów gimnazjów, czy szkół ponadgimnazjalnych mogli go przeprowadzid przy niewielkiej pomocy i współpracy nauczycieli, dyrekcji, czy pracowników administracji szkoły. Pytania zostały podzielone na kategorie według różnych pomieszczeo/miejsc w szkole i na zewnątrz niej. Pytania, które nie dotyczą danej szkoły można pominąd lub usunąd (np. jeżeli nie ma w szkole sklepiku - automatycznie nie odpowiadamy na pytania związane ze sklepikiem szkolnym). Audyt udostępniamy w formie edytowalnej, tak aby móc dostosowad go do konkretnych potrzeb szkoły - np. poprzez dodanie własnych pytao, przeformułowanie pytao istniejących. Ważne, aby odpowiedzi były zgodne z prawdą i stanem faktycznym zastanym przez uczniów w momencie przeprowadzenia audytu, jeśli nawet pojawi się dużo odpowiedzi negatywnych, to tylko znak, że warto zmienid coś w szkolnym otoczeniu i przeprowadzenie audytu to bardzo dobry krok w tym kierunku. Eko-Komitet powinien wykorzystad wyniki audytu do wyboru działania lub działao na których chciałby skupid się w danym roku szkolnym - czyli powinny znaleźd się w Waszym planie działania. Audyt został podzielony na poniższe kategorie/obszary INFORMACJE OGÓLNE - podstawowe informacje o szkole KLASA SZKOLNA - zachęcamy do wybrania typowej klasy - takiej, jakich większośd jest w szkole TOALETA/ ŁAZIENKA - w przypadku dużych szkół większośd informacji wystarczy uzupełnid na podstawie wybranej/losowej łazienki/toalety KORYTARZ SZKOLNY - na korytarzu szkolnym będzie potrzebna pomoc osób dorosłych i innych uczniów SEKRETARIAT/DYREKCJA - zachęcamy, aby umożliwid swobodne sprawdzenie również tych pomieszczeo SKLEPIK i KUCHNIA SZKOLNA -jeśli uczniowie nie mogą wejśd do kuchni, w odpowiedzi na pytania mogą pomóc im osoby pracujące w kuchni DOJAZDY DO SZKOŁY/AKTYWNOŚD RUCHOWA - odpowiedzi będą wymagały przepytania większej grupy uczniów TEREN PRZYSZKOLNY - to teren przynależny do szkoły (np. wyznaczony ogrodzeniem) można dodad INNE: np. pokój nauczycielski, kotłownia, pracownia komputerowe LEGENDA - OBSZARY TEMATYCZNE
INFORMACJE OGÓLNE: Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Zamenhofa 14, 10-280 Olsztyn OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/wskazówki Gdzie znajduje się Wasza szkoła? Wieś Małe miasto Średnie miasto Duże miasto W którym roku budynek Waszej szkoły został zbudowany? Został zbudowany w 1963 roku Ile klas (oddziałów) liczy Wasza szkoła w bieżącym roku szkolnym? 20 Ile osób tworzy Waszą szkołę? Liczba uczniów: 507 Liczba nauczycieli: 43 Liczba pracowników administracji, utrzymania szkoły: 17 Jaka jest powierzchnia Waszej szkoły? Ile metrów kwadratowych ma szkoła? 3196 m 2 Ile kondygnacji ma szkoła? (każde piętro wliczając parter to jedna kondygnacja) 2 kondygnacje Co otacza Waszą szkołę? Czy do szkoły przynależ teren zielony/boisko? (Wymieo) Orlik, Małpi Gaj, boisko do koszykówki Czy w pobliżu szkoły znajduje się las, park, teren zielony? Las miejski, park Czy w pobliżu szkoły znajduje się ścieżka ruchowa, basen, boisko z którego możecie korzystad? Orlik, Boisko do koszykówki, OSW basen, ścieżka miejska Największą zaletą Waszej szkoły jest? Orlik, las miejski Największą wadą Waszej szkoły jest? Szatnia, łazienki Szatnie i łazienki
KLASA SZKOLNA OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Liczba źródeł światła: 8 Liczba ławek(miejsc pracy): ok. 30 pojedynczych (lub Ile lamp/źródeł światła znajduje się w 15 podwójnych) klasie? Ile okien znajduje się w klasie? Z której strony świata znajdują się okna? Liczba okien: 6 Strona świata: wschód, południe, zachód Godziny wystarczającego dziennego nasłonecznienia w miesiącu: IV, V, VI, IX Czy światła zapewniają dobre oświetlenie wszystkich miejsc pracy w klasie? Czy światło jest wyłączane jeśli w czasie lekcji jest wystarczająco dobre oświetlenie naturalne(słoneczne)? Jakie żarówki są używane do oświetlania klas szkolnych? Czy po wyjściu wszystkich z klasy światło jest zawsze gaszone? Jak szkoła jest ogrzewana? A) tradycyjne B) halogenowe C) świetlówki energooszczędne D) świetlówki w oprawach rastrowych D) żarówki LED Mało-przyjazne środowisku: Obecna norma zaleca, aby w klasie najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie oświetlenia wynosiło 300 Luxów w całym pomieszczeniu, jednak nie mając luxomierza sprawdźcie po prostu czy przy każdej ławce oświetlenie jest według Was dostateczne Jeśli w ciągu dnia oświetlenie naturalne w klasie jest wystarczające i charakter aktualnej pracy nie wymaga dodatkowego doświetlenia, warto wyłączyd lampy, oszczędzając tym samym szkolne rachunki. Jaką moc Ile jest mają wszystkich żarówki (ile żarówek w WAT)? klasie? 40 16 Czy w szkole jest osoba, która pilnuje czy gaszone jest światło? Średnio-przyjazne środowisku: Świetlówki energooszczędne mają różne formy mogą byd podłużne (liniowe) i np. spiralne (kompaktowe). Najbardziej przyjazne środowisku są żarówki LED, jednak są nadal drogie i nie zawsze można je łatwo zamienid z poprzednimi. Bardziej-przyjazne środowisku: A) kotłownia/piec węglowy B) kotłownia/piec olejowy C) energia elektryczna D) miejska sied ciepłownicza E) kotłownia piec gazowy F) pompa ciepła G) odnawialne źródła energii (np. biomasa)
Ile miesięcy zwykle trwa okres grzewczy w Waszej szkole? Jaka jest średnia temperatura utrzymywana w salach lekcyjnych? Ile jest grzejników w sali lekcyjnej? Liczba miesięcy: 7-8 Średnia temperatura: 21 C Liczba grzejników: 3 Okres, w którym szkoła wymaga ogrzewania może różnid się w poszczególnych latach, zależnie od warunków atmosferycznych, a w poszczególnych szkołach również zależnie od odpowiedniej termoizolacji budynku szkoły (czyli jej zdolności do utrzymania ciepła wewnątrz pomieszczeo). Czy temperatura w salach jest taka sama jak w pomieszczeniach używanych krótko i nie wymagających wysokiej temperatury - jak np. szatnia? Czy wszystkie mają możliwośd regulowania stopnia ogrzewania? - w sali jest wyższa - taka sama - w sali jest niższa Czy w okresie grzewczym w trakcie wietrzenia sal lekcyjnych ogrzewanie jest wyłączane? Czy nad wyłącznikami światła znajdują się obrazki/napisy przypominające o gaszeniu światła? Czy w klasie prowadzona jest segregacja odpadów? Jeśli dostajecie od nauczyciela sprawdzian/tekst wydrukowany na papierze - jest on Czy używany w czasie lekcji papier ksero pochodzi z recyklingu (z makulatury)? Czy kartki papieru jednostronnie zadrukowane zbierane są w klasie i wykorzystywane ponownie? - JEST WYŁĄCZONE - POZOSTAJE WŁĄCZONE Najlepiej jeśli wietrzenie sal jest szybkie i intensywne a grzejniki są wyłączone - następuje wtedy wymiana powietrza, natomiast przedmioty znajdujące się w pomieszczeniu zbytnio się nie wychładzają, dlatego łatwiej jest z powrotem ogrzad salę. Ładne, często śmieszne grafiki lub napisy przypominające nam o wyłączaniu światła pomogą na pewno w utrzymaniu tego dobrego nawyku, a goście odwiedzający szkołę będą od razu wiedzieli, że dbacie o środowisko! A) Jednostronnie zadrukowany B) Dwustronnie zadrukowany C) Jednostronnie zadrukowany, ale na papierze ponownie wykorzystanym W klasach lekcyjnych wyrzucane jest bardzo dużo papieru i opakowao plastikowych po jedzeniu, ważne żeby już tam segregowad odpady na te nadające się do recyklingu i te, które muszą trafid na wysypisko śmieci. Poprzez dwustronne drukowanie na papierze możemy zmniejszyd jego zużycie nawet o połowę. Kiedy zaś potrzebujemy wydrukowad np. jedną stronę możemy wykorzystad kartki wcześniej zadrukowane jednostronnie. Papier ksero powinien pochodzid z recyklingu, nie marnujemy wtedy kolejnych drzew do produkcji nowego papieru. Takie kartki są najczęściej lekko szarawe (nie wykorzystuje się szkodliwych chemikaliów do wybielania -np. chloru), na opakowaniu można sprawdzid czy papier jest w 100% z makulatury, czy tylko częściowo pochodzi z recyklingu. Warto przygotowad jedno miejsce (np. karton po papierze) na kartki, które są tylko z jednej strony zadrukowane - można je wykorzystad na notatki, rysunki, kserowanie sprawdzianów lub do innych celów.
TOALETA/ŁAZIENKA OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Ile łazienek znajduje się w szkole? Ogółem: 11 Ile umywalek znajduje się łącznie we wszystkich łazienkach? Ogółem: 22 Czy baterie w łazience są szczelne? ( - jeśli po dokręceniu nie kapie z nich woda) - wszystkie - niektóre - czy awaria baterii została zgłoszona do odpowiedniej osoby? Jakie są roczne straty wody związane z nieszczelną baterią? Czy baterie posiadają zamontowane ograniczniki przepływu wody (perlatory)? - wszystkie Czy po skooczeniu mycia rąk wszystkie krany są zawsze zakręcane? Obliczenia: Wynik: Kapiący kran z częstotliwością 1 kropli na sekundę zużywa ok. 16 litrów wody na dobę - niektóre Ile toalet znajduje się w całej szkole? Liczba: 22 Czy spłuczki są szczelne? Perlator to rodzaj nakładki (sitka), którą montuje się na koocu wylewki, kranu. Zwiększa on optycznie strumieo wody poprzez jej napowietrzenie. Zgodnie z danymi producentów, perlator potrafi oszczędzid od 15% do 70% wody. Czy jest w szkole osoba, która sprawdza, czy wszystkie krany są zakręcone? - wszystkie - niektóre Jakie są dzienne straty wody związane z nieszczelną spłuczką? Czy spłuczka posiada przycisk start - stop lub dwudzielny przycisk spłukiwania? Obliczenia: Wynik: Jeśli strużka wody wypływająca z nieszczelnej toalety ma szerokośd 1mm to straty wody mogą wynieśd ok. 9 litów/godzinę W nowych toaletach standardem są spłuczki dwudzielne umożliwiające spłukiwanie miski ustępowej całą objętością wody w spłuczce zwykle jest to 6 albo 9 l lub ograniczenie jej zużycia o połowę odpowiednio 3 do 4,5 l. Zamiast podziału przycisk może mied funkcję STOP pozwalającą na zatrzymanie spłukiwania w dowolnym momencie.
Czy zainstalowane są inne ograniczniki nadmiernego spłukiwania? Jeśli w łazience są ręczniki papierowe - czy są z papieru z recyklingu? - jakie? Jeśli spłuczka nie jest dwudzielna i nie ma funkcji start - stop można użyd np. specjalnego pojemnika lub butelki wypełnionej wodą, która po włożeniu do spłuczki spowoduje, że nie napełni się ona do kooca. Brak informacji Czy ręczniki papierowe są używane racjonalnie? Czy papier toaletowy w łazienkach jest wyprodukowany z makulatury (z recyklingu)? W toaletach znajdujących się w miejscach publicznych, również w szkołach czasem spotyka się sytuacje, kiedy ręczniki papierowe są wyciągane i wyrzucane w nadmiernej ilości niż jest to rzeczywiście potrzebne do wytarcia rąk. Brak informacji Czy światło w łazience jest gaszone po wyjściu z pomieszczenia? Jakie żarówki są zastosowane w oświetleniu w łazience? - jest wyłączane każdorazowo - samo gaśnie - fotokomórka A) tradycyjne B) halogenowe C) świetlówki energooszczędne D) świetlówki w oprawach rastrowych D) żarówki LED - pozostaje włączone chod nikogo nie ma w łazience - nie ma możliwości wyłączenia światła przez uczniów Świetlówki energooszczędne mają różne formy mogą byd podłużne (liniowe) i np. spiralne (kompaktowe). Najbardziej przyjazne środowisku są żarówki LED, jednak są nadal drogie i nie zawsze można je łatwo zamienid z poprzednimi.
KORYTARZ SZKOLNY OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Czy na korytarzu znajdują się kosze do Czy każdy pojemnik jest odpowiednio segregacji odpadów? oznakowany i wiadomo co do niego wrzucad? Czy w pojemnikach na surowce wtórne znajdują się odpowiednie odpady? Czy każdy uczeo wie, które odpady nadają się do kosza na surowce wtórne (plastik, metal, papier, szkło) a które nie? Czy na korytarzu można znaleźd śmieci, papierki, plastikowe opakowania niewrzucone do kosza? Czy plastikowe butelki i puszki w koszu są zgniecione? Zapytaj uczniów na korytarzu, czy wiedzą, które z tych śmieci nadaje się do kosza na surowce wtórne: - Jaka może byd tego przyczyna? Lenistwo : kartonik po soku, potargana reklamówka plastikowa, szklany słoik bez nakrętki Zgniatanie butelek pozwala nam zmieścid w koszu więcej odpadów, później zajmują one również mniej miejsca w dużym kontenerze na śmieci. : kawałki lustra kartka zamalowana farbą plakatową, styropian, papier po wędlinie. Czy któryś z koszy na śmieci jest przepełniony? Jakie żarówki są używane w oświetleniu szkolnego korytarza? - czy uczniowie zgłaszają taką sytuację do odpowiedniej osoby w szkole? / A) tradycyjne B) halogenowe Najlepiej jeśli sprawdzicie stan koszy po 3-4 pierwszych lekcjach, wtedy kiedy kosze zdążą się już częściowo napełnid, a kiedy jeszcze uczniowie będący w szkole do ostatniej lekcji będą wyrzucad śmieci C) świetlówki energooszczędne D) żarówki LED Czy światło na korytarzu szkoły jest gaszone w czasie lekcji i po wyjściu wszystkich ze szkoły? Czy nad wyłącznikami światła znajdują się obrazki/napisy przypominające o gaszeniu światła? Grafiki lub napisy przypominające nam o wyłączaniu światła pomogą na pewno w utrzymaniu tego dobrego nawyku, a goście odwiedzający szkołę będą od razu wiedzieli, że dbacie o środowisko!
Czy na grzejnikach w korytarzu znajdują się termoregulatory? - na wszystkich - na części MA Kto w szkole odpowiada za regulowanie temperatury na korytarzu zależnie od warunków atmosferycznych? Czy okna na korytarzu są szczelne? (przy sprawdzeniu poproście o pomoc osobę dorosłą) Czy korytarz szkolny jest oddzielony od klatki schodowej/wejścia do szkoły? Kiedy korytarz szkolny jest wietrzony? Jakie produkty uczniowie przynoszą najczęściej do szkoły na drugie śniadanie? - niektóre nie są szczelne Nieszczelnośd okien zimą przyczynia się do dużych strat ciepła Jeśli korytarz szkolny znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie często otwieranych drzwi wejściowych do szkoły i nie jest oddzielony wiatrołapem, kotarą, osobnymi drzwiami, zimą może dochodzid do dużych strat ciepła, przez co zwiększają się rachunki za ogrzewanie. Wiosna/lato: po lekcjach i w czasie przerw Jesieo/zima: po lekcjach i rzadziej w czasie przerw lekcyjnych Jedzenie: kanapki, owoce Kto jest odpowiedzialny za wietrzenie szkolnego korytarza? Napoje: sok, woda Panie sprzątaczki W jakich opakowaniach uczniowie przynoszą drugie śniadania do szkoły? Czy na korytarzu znajdują się dystrybutory z napojami gazowanymi, słodyczami, itp.? Zapytaj uczniów, którzy jedzą obiady na szkolnej stołówce, czy obiady są według nich smaczne i zdrowe? A. opakowania plastikowe wielorazowe (np. pudełko) B. opakowania plastikowe, aluminiowe, papierowe jednorazowe - jakie? - jaką potrawę lubią najbardziej? Spaghetti Używanie opakowao wielorazowych jest lepszym rozwiązaniem ponieważ można z nich korzystad przez długi czas. W sklepach dostępne są już również wielorazowe pojemniki z plastiku tworzywa pochodzącego z recyklingu W ogólnodostępnych dystrybutorach najczęściej sprzedawana jest niezdrowa żywnośd taka jak słodycze, słone przekąski, czy napoje słodzone. Oznacza to też, że szkoła czerpie zysk z promowania niezdrowej żywności. - uzasadnienie: Czy w szkole znajduje się ogólnodostępny dystrybutor z wodą z którego mogą korzystad uczniowie? - gdzie się znajduje? Czy uczniowie z niego korzystają? / Brak dystrybutora na wodę
SEKRETARIAT/DYREKCJA OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Jakiego papieru używa się w sekretariacie? Jak drukowane są dokumenty w sekretariacie? Czy w sekretariacie/pokoju dyrektora znajduje się miejsce na papier jednostronnie zadrukowany? A) papier z recyklingu 100% B) papier z recyklingu z domieszką celulozy C) papier z celulozy z certyfikatem (np. FSC) D) papier z celulozy bez certyfikatu A) Jednostronnie zadrukowany B) Dwustronnie zadrukowany C) Jednostronnie zadrukowany ale na papierze ponownie wykorzystanym Najlepiej jeśli używany jest papier recyklingowy - nie wymaga on ścinania kolejnych drzew do produkcji papieru, wykorzystuje się zaś ten zebrany jako surowiec wtórny. Poprzez dwustronne drukowanie na papierze możemy zmniejszyd jego zużycie nawet o połowę. Kiedy zaś potrzebujemy wydrukowad np. jedną stronę możemy wykorzystad kartki wcześniej zadrukowane jednostronnie. Do czego wykorzystywany jest papier jednostronnie zadrukowany? Czy w szkolnej kuchni prowadzona jest segregacja odpadów? - co jest segregowane: papier (kartony) - dlaczego? Kuchnia posiada młynek. Czy szkoła wykorzystuje np. pocztę elektroniczną (e-mail), stronę internetową do kontaktu z rodzicami? - jaką formę? E-dziennik (Vulcan) - dlaczego? Czy urządzenia elektroniczne (np. komputer, fax, ksero) są wyłączane po zakooczeniu ich użytkowania? Co robią osoby korzystające z komputera w sekretariacie/dyrekcji jeśli odchodzą od niego na. Czy po zakooczeniu pracy, wszystkie urządzenia w sekretariacie/dyrekcji są całkowicie wyłączane? ok. 5 minut: Częśd urządzeo, takich jak np. drukarka pobiera sporo energii kiedy pozostaje w stanie spoczynku (funkcja Stand-by), aby zaoszczędzid energię, kiedy nie będziemy używali za chwilę ponownie urządzenia, możemy je wyłączyd. na ponad 15 minut: Hibernują komputer - czy jest w szkole osoba odpowiedzialna za sprawdzenie, czy wszystko zostało wyłączone? / Jeśli odchodzimy od komputera na krótko, wystarczy, że wyłączymy (wygasimy) monitor, jeśli planujemy wyjśd na dłużej (np. na godzinę) najlepiej zahibernowad lub wyłączyd komputer. - dlaczego?
DOJAZDY DO SZKOŁY i AKTYWNOŚĆ RUCHOWA OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Jak uczniowie Waszej szkoły docierają do szkoły? Zapytaj uczniów o zdanie - czy do Twojej szkoły można dojechad bezpiecznie na rowerze? (np. ścieżkami rowerowymi, drogami o niskim natężeniu ruchu) Czy przed szkołą znajdują się stojaki rowerowe dla osób dojeżdżających na rowerze? Czy w szkole jest dostępna pompka i podstawowe narzędzia z których mogą skorzystad rowerzyści w razie potrzeby? Pieszo Rowerem - sezonowo/całorocznie Komunikacją miejską/podmiejską Samochodem - podwożeni przez rodziców/samodzielnie - uzasadnij: - liczba stanowisk: 2 - brak roweru lub ramę i koło) - dostępne są: u nauczycieli wych. fizycznego - uzasadnij: Czy do stojaków można bezpiecznie przypiąd rower (wtedy kiedy do stojaka można przypiąd przynajmniej ramę Zapytaj np. jedną klasę lub większą grupę uczniów o to jak docierają do szkoły - napisz ile osób zapytaliście i ile zadeklarowało poszczególne sposoby. - do stojaków przypina się wyłącznie koło roweru - brak narzędzi i pompki Czy w szkole są prowadzone cykliczne zajęcia z bezpiecznej jazdy rowerem? - dla uczniów ubiegających się o kartę rowerową - dla wszystkich/dla zainteresowanych osób Ilu uczniów dojeżdża do szkoły rowerem? W okresie wiosenno-letnim? Kilku W okresie jesiennym i zimą? Kilku Cały rok szkolny? Kilku Dojazd do szkoły oczami uczniów jeżdżących na rowerze Zalety dojeżdżania rowerem do szkoły: przyjemniej, są szybciej w szkole (omijają korki) Wady dojeżdżania rowerem do szkoły: ciężki plecak, duży ruch uliczny.
Czy w Twojej szkole promowane są dojazdy do szkoły na rowerze albo chodzenie pieszo? Czy na terenie szkolnym/przed szkołą jest dużo zaparkowanych samochodów (zwłaszcza rano i po zakooczeniu lekcji)? Jakie problemy spotykają osoby (uczniowie/nauczyciele) dojeżdżające samochodem do szkoły? Czy szkoła uwzględnia w planie zajęd godziny szczytu (czas największych korków) i godziny rozpoczęcia lekcji w sąsiednich szkołach? Jakie formy aktywności ruchowej realizowane są przez szkołę poza lekcjami wychowania fizycznego? Czy w szkole odbywają się cykliczne, rodzinne wydarzenia promujące aktywnośd ruchową? Czy na terenie przyszkolnym lub w najbliższej okolicy znajduje się boisko, teren do aktywności ruchowej? - w jaki sposób? W szkołach odbywają się np. Dni Rowerem do Szkoły, albo tydzieo chodziarzy, w których uczniowie dojeżdżający rowerem/ przychodzący pieszo są w symboliczny sposób nagradzani. - jakie są przyczyny? Spora grupa uczniów mieszka dalej od szkoły. - brak/mała liczba samochodów A. Korki, duży ruch samochodowy B. Brak/mało miejsc do parkowania przy szkole C. Inne: D. Brak problemów - podaj przykład: Podaj przykładowe: SKS, Koło turystyczne, taoce - przykładowe: Dzieo Sportu - jakie/jak daleko? ORLIK, boisko do koszykówki Ile kilometrów dojeżdżają uczniowie samochodem z domu do szkoły? (zapytajcie przynajmniej kilku uczniów) W dużych miastach ponad 1/3 ruchu samochodowego generują dojazdy do szkół, nieraz przesunięcie godziny rozpoczęcia lekcji np. o 30 min niż w sąsiednich szkołach sprzyja rozładowaniu korków w okolicy. Brak dodatkowych form aktywności ruchowej proponowanych przez szkołę Ważne jest aby szkoła promowała również aktywnośd ruchową poprze wydarzenia takie jak rajdy piesze, rowerowe, turnieje sportowe, koła sportowe, grupy taneczne, fitness, nordic walking i inne. Czy do zajęd sportowych, ruchowych wykorzystywane są również tereny zielone w pobliżu szkoły? - gdzie? Las miejski, Małpi Gaj i ORLIK - nie są używane - w pobliżu szkoły brak parków, terenów zielonych Częśd zajęd ruchowych z powodzeniem może byd realizowana w pobliskim parku, lesie czy innym terenie zielonym, który znajduje się niedaleko szkoły.
SZKOLNY SKLEPIK i STOŁÓWKA OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Czy w szkole serwowane są obiady? A. Szkolną kuchnię Obiady na stołówce są B. Zewnętrzną firmę - catering przygotowywane przez C. inne: Czy jadłospis na stołówce uwzględnia użycie sezonowych warzyw i owoców?, na przykład: sałata, pomidory np. dynia jesienią, truskawki w czerwcu Skąd pochodzą warzywa i owoce używane w szkolnej kuchni? Gdzie trafiają odpadki organiczne (np. obierki z warzyw, skórki owoców) ze szkolnej kuchni? Kraj/region: POLSKA A. trafiają do kosza na śmieci Warzywa i owoce mogą byd dostarczane m.in. przez lokalnych rolników, dostawców z regionu - dzięki temu nie tylko wspiera się lokalnych producentów, ale otrzymuje się produkt świeży, który nie musiał byd specjalnie konserwowany do długiego i dalekiego transportu B. trafiają do szkolnego kompostownika C. inne:. Czy w szkolnej kuchni prowadzona jest segregacja odpadów? - co jest segregowane: papier (karton) - dlaczego? Jak zmywane są naczynia w szkolnej kuchni? Jakiej klasy energetycznej są urządzenia AGD znajdujące się w szkolnej kuchni? A. zmywarka/maszyna myjąca B. zmywane komorowo w zlewie C. zmywane pod bieżącą wodą D. inne:. Lodówka A++ Kuchenka ------------ Zmywarka A++ Inne:.. Zmywanie pod bieżącą wodą zużywa największą ilośd wody, oszczędniejsze jest zmywanie naczyo w naczyniu/ komorze zlewu z wodą - jednak nie zawsze jest to możliwe. Oszczędne jest również zmywanie dużej ilości naczyo jednocześnie w zmywarce, jednak trzeba liczyd się tu z dodatkowym poborem prądu. Najbardziej oszczędne urządzenia dostępne dziś na rynku posiadają klasę energetyczną A+++ i A++, później kolejno do oszczędnych należą sprzęty o klasie A+, A, więcej prądu zużyją te, które posiadają klasę B, C i poniżej.
Jakie produkty sprzedawane są w szkolnym sklepiku (podkreśl)? Jakie produkty są najchętniej kupowane (w sklepiku szkolnym) przez uczniów? Słodycze, Napoje słodzone (np. cola, soki), Fast-food (hot-dogi, zapiekanki), drożdżówki, inne: woda, jabłka, chipsy, seven days, jogurty Niezdrowe: zapiekanki, pizza, chipsy, słodycze Woda, świeżo przygotowane kanapki, owoce, warzywa, bakalie, chipsy owocowe, soki jednodniowe, wyciskane, inne: Zdrowe: jabłka, jogurty ew. neutralne : Czy w sklepiku szkolnym można kupid świeże kanapki? - kanapki przygotowywane na miejscu w szkole - gotowe kanapki zamawiane do sklepiku Czy w sklepiku szkolnym można kupid świeże warzywa lub owoce? - zamawiane od lokalnego producenta - zamawiane Czy na opakowaniach produktów w sklepiku szkolnym znajduje się jasna informacja na temat zawartości i kaloryczności? Jak opakowane są napoje w szkolnym sklepiku? Czy w szkolnym sklepiku prowadzona jest segregacja odpadów? Na tych produktach znajduje się pełna informacja o zawartości (m.in. węglowodanów, tłuszczów, sodu), kaloryczności i zalecanym dziennym spożyciu? Napoje: A. kartoniki B. plastikowe butelki C. szklane butelki D. puszki aluminiowe E. inne - co jest segregowane: papier, kartony Sprawdźcie/dowiedzcie się, które z tych opakowao jest najmniej uciążliwe dla środowiska - które najłatwiej poddają się recyklingowi, a które gorzej - dlaczego? Na tych produktach brak jakiejkolwiek informacji: Wyniki: Jeśli w sklepiku przygotowywane są świeże kanapki/wyciskane są soki to co dzieje się z odpadami organicznymi (obierki z warzyw, skórki owoców)? Jeśli w szkolnym sklepiku wykorzystywane są urządzenia AGD - jaka jest ich klasa energetyczna? A. trafiają do kosza na śmieci Np. mikrofalówka, czajnik, itp. B. trafiają do szkolnego kompostownika C. inne:. Najbardziej oszczędne urządzenia dostępne dziś na rynku posiadają klasę energetyczną A+++ i A++, później kolejno do oszczędnych należą sprzęty o klasie A+, A, więcej prądu zużyją te, które posiadają klasę B, C i poniżej.
TEREN PRZYSZKOLNY OBSZAR PYTA ODPOWIEDŹ/pytania, uwagi dodatkowe/ WSKAZÓWKI Jaką w przybliżeniu częśd terenu drzewa/ rośliny/ogródek rośliny dziko przyszkolnego stanowią (np. ½ ) krzewy zagospodarowany rosnące 1% 8% ogródek prowadzony przez uczniów 0,5% plac zabaw/ boisko 50% parking, teren utwardzony 1% inne (np. oczko wodne) brak Jakie zajęcia szkolne odbywają się na terenie przyszkolnym? Regularnie: SKS, W-F, świetlica Od czasu do czasu: przyrodnicze Czy teren przyszkolny wykorzystywany jest do rekreacji, zajęd ruchowych? - jakich? SKS, WF - dlaczego? Czy na terenie przyszkolnym znajduje się miejsce do prowadzenia lekcji na zewnątrz? Czy na terenie przyszkolnym uczniowie prowadzą swój ogródek warzywny/owocowy/ziołowy? - opisz ORLIK, Małpi Gaj (ogródek edukacyjny) - co jest uprawiane, kto opiekuje się ogródkiem? Pola nadziei, koło Caritas np. ogródek edukacyjny, obserwacyjny, ścieżka edukacyjna, zielona klasa (altana z miejscami do wykonywania prac technicznych, czy do siedzenia) - dlaczego? Jeśli prowadzicie ogródek szkolny - do czego wykorzystywane są później wyhodowane plony? Jakie zwierzęta żyją na terenie Waszego ogródka szkolnego? Przykład: Wymieo: dżdżownice ziemne, krety, kawki, wrony, sikorki Warzywa i owoce ze szkolnej grządki mogą zostad wykorzystane np. do robienia kanapek, sałatek na wspólnych klasowych czy szkolnych śniadaniach, mogą trafid do szkolnego sklepiku, możecie częstowad się nimi w czasie szkolnego pikniku, itp. Może macie jeszcze inne pomysły? Czy prowadzicie album, inną formę dokumentowania zwierząt, które zauważyliście w Waszym szkolnym ogródku? - jaką? Prace plastyczne
Czy na terenie Waszej szkoły są miejsca, w których schronienie mogą znaleźd ptaki, owady czy np. małe ssaki? Czy teren szkoły jest przyjazny dla ptaków? Czy uczycie się rozpoznawania gatunków roślin, drzew w Waszym terenie przyszkolnym? - jakie? Są liczne drzewa Wasza odpowiedź: - jakie gatunki rozpoznaliście? Jesion wyniosły, lipy, robinia akacjowa, modrzew europejski, topola, kasztanowce. Dowiedz się w jakich warunkach mogą znaleźd schronienie takie zwierzęta jak: jeż, trzmiel, motyl, pszczoła murarka? W ogrodzie przyjaznym dla ptaków znajdują się krzewy i drzewa dające owoce będące pokarmem dla ptaków, mogą znaleźd się też np. budki lęgowe, karmnik, ptasi pojnik. Czy fotografujecie/rysujecie różne gatunki roślin jakie pojawiają się na Waszym terenie przyszkolnym? Czy szkoła posiada swój kompostownik? Czy na terenie przyszkolnym znajdują się jakieś śmieci - papierki, puszki, butelki pozostawione przez uczniów lub inne osoby? Czy wokół szkoły znajdują się nielegalne wysypiska śmieci? Czy na terenie przyszkolnym gromadzicie wodę deszczową? Czy szkoła wykorzystuje energię odnawialną (np. wiatru, słooca, wody)? Jeśli przed szkołą znajduje się oświetlenie, czy jest ono stałe, czy włącza się na fotokomórkę? - do czego wykorzystywany jest kompost? - czy uczniowie sprzątają co jakiś czas teren przyszkolny? / - czy zgłaszacie je do Waszej gminy? / - w jaki sposób, do czego jest wykorzystywana? - opisz STAŁE - włączone wieczorem świeci całą noc STAŁE - włączane jedynie na kilka godzin/określony czas i później wyłączane Kompostownik to bardzo dobry pomysł na ograniczenie odpadów wytwarzanych przez szkołę i dodatkowo na otrzymanie bardzo dobrej jakości nawozu do roślin. Do kompostownika szkolnego można przynosid odpady organiczne również z własnego domu. - czy na terenie przyszkolnym znajduje się wystarczająca ilośd koszy na śmieci? / Lasy, rowy, dzikie tereny zielone to niestety nadal często miejsca w których ludzie pozostawiają bezprawnie śmieci lub nawet niebezpieczne elektrośmieci (zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny) Woda deszczowa może byd gromadzona np. do jednego dużego zbiornika lub np. mniejszych zbiorniczków przyczepionych do ogrodzenia. Taka woda z powodzeniem może zostad wykorzystana do podlewania ogródka, kwiatów w szkole Nawet jeśli szkoła nie wykorzystuje energii odnawialnej do celów użytkowych (np. do ogrzewania wody), można spróbowad zainstalowad prostsze urządzenia demonstrujące uczniom jak działa energia odnawialna słooca, czy wiatru. Fotokomórka -włącza się gdy ktoś przechodzi Brak oświetlenia/oświetleni e nie jest włączane po lekcjach