RE Giełda Energii Wykład 4
Rynek konkurencyjny i regulowany
Trzy możliwości sprzedaży (rynek hurtowy) Kontrakt dwustronny Giełda Energii Rynek Bilansujący
Giełda Energii Giełda Rynek Dnia Następnego System cen krańcowych (bilansowanie popyt- podaż, preferuje dużych producentów o niskich cenach) Małe obroty (poniżej 1 % całkowitej produkcji)
Giełda organizacja przetarg lipiec 99 Konsorcjum Elektrim S.A. plus inne spółki Rozpoczęcie działalności grudzień 1999 Pierwsze transakcje czerwiec 2000
Vattenfall Poland Sp. z o.o. 1% Elektrim Volt S.A. 1% Elektrownia im. T.Kościuszki S.A 1% Energetyka Poznańska S.A. Elektrownia Bełchatów 1% 1% ZE W rocławskich Kogeneracja S.A. 5% PKP S.A. 1% GPW S.A. 10% Dom Maklerski Penetrator S.A. 1% PSE S.A. 10% Bergen Energi AS 1% Elektrownia Opole 7% Skarb Państwa 22% Elektrim 10% Obrót Gliwice - GZE Sp. z o.o. 6% Endesa 10% STOEN S.A. 2% ZE Pątnów-Adamów-Konin S.A. 5% Energa GKE S.A. 5%
Giełda zasada kształtowania ceny
Obecne systemy notowań fixing cena jednolita - krańcowa Składanie ofert do 8.30 dnia poprzedniego 8.30 wynik notowań ( dnia poprzedzającego RDN) i ogłoszenie ceny (jednej stałej (jednolitej) krańcowej) ciągłe (od 2006) cena ofertowa Mechanizm ofertowy cena wg oferty (każda z ofert może być inna) Zawierane w trybie ciągłym (jeśli zawarte to w systemie) do godz.10 ( dnia poprzedzającego RDN)
Obecny regulamin
Giełda ceny i obroty
Kierunki sprzedaży energii elektrycznej dla dziesięciu wytwórców systemowych (w TWh) (Źródło: URE Strukturalna charakterystyka rynku (2005 rok) ) Rok Ogółem W KDT W kontraktach dwustronnych Na rynku spot Na rynku bilansującym (łącznie z tzw. generacja wymuszoną względami systemowymi) 2003 109,56 TWh 51,12 TWh (46,66%) 49,55 TWh (45,23%) 0,74 TWh (0,68%) 8,15 TWh (7,44%) 2004 120,52 TWh 54,48 TWh (45,20%) 53,81 TWh (44,65%) 1,10 TWh (0,91%) 11,13 TWh (9,23%) 2005 124,25 TWh 39,45 TWh (31,75%) 71,75 TWh (57,75%) 1,05 TWh (0,85%) 12,01 TWh (9,67%) KDT 31,75% Rynek Bilansujący 9,67% KDT Kontrakty dwustronne Spot Spot 0,85% Rynek Bilansujący Kontrakty dwustronne 57,74%
Ceny Średnia cena 2007-113,31 PLN/MWh Średnia cena 2006-117,27 PLN/MWh
Procentowe udziały rynku energii elektrycznej w latach 2002-2005 (Źródło: URE Strukturalna charakterystyka rynku (2005 rok) )
Indeksy TGE Towarowa Giełda Energii 2007-10-27 135,14 [zł/mwh] IRDN sirdn 152,02 [zł/mwh] IRDN24 132,95 [zł/mwh] IRDN8.22 147,98 [zł/mwh] Całkowity wolumen Liczba zleceń 8206 [MWh] 1227 [szt] Kurs Max 180,00 [zł/mwh] Kurs Min 94,99 [zł/mwh] Wolumen obrotu Max Wolumen obrotu Min 542 [MWh] IRDN dla dnia n - średnia ważona wolumenem z wszystkich transakcji dotyczących dostawy energii w dniu n sirdn - analogicznie, jak IRDN, tylko dotyczy godzin doby 9-22 IRDN24 - średnia arytmetyczna z cen średnioważonych IRDN8.22 - analogia jak IRDN24, tylko dla godzin 8-22
Giełda gra rynkowa
Giełda dokładne wolumeny
Wolumen i ceny energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii SA w 2004 r. Średnia cena [zł/mwh] Cena min [zł/mwh] Cena max [zł/mwh] Szczyt europejski [zł/mwh] styczeń 109 69 135 113 160 276 luty 110 71 140 117 144 415 marzec 109 70 131 116 164 231 kwiecień 110 70 130 115 144 216 maj 113 85 142 121 181 606 czerwiec 113 81 135 122 160 707 lipiec 112 73 142 120 147 342 sierpień 110 73 140 118 167 790 wrzesień 111 81 139 118 137 260 październik 106 70 135 116 144 627 listopad 108 55 150 118 185 616 grudzień 107 70 140 118 156 265 Miesiąc Suma Obrót [MWh] 1 894 351
godz. Towarowa Giełda Energii Notowania w systemie jednolitym Towarowa Giełda Energii Notowania w systemie ciągłym Ilość [MWh] Ilość [MWh] Cena fixing Towarowa Giełda Energii Łącznie notowania Kurs min. Kurs max. Kurs średni Ilość [MWh] 1.00 171 106,00 31 106,00 106,00 106,00 202 2.00 63 99,64 53 99,64 103,90 100,01 116 3.00 97 89,00 86 89,00 103,50 91,06 183 4.00 93 98,00 85 98,00 103,50 99,61 178 5.00 56 98,00 88 98,00 103,50 100,02 144 6.00 146 106,00 108 105,90 106,00 105,99 254 7.00 369 125,09 158 124,00 125,00 124,92 527 8.00 224 123,50 55 123,50 124,00 123,58 279 9.00 287 141,84 133 141,84 141,84 141,84 420 10.00 257 150,00 99 130,00 151,00 149,85 356 11.00 300 151,00 111 135,00 151,00 150,30 411 12.00 309 153,00 111 135,00 153,50 151,48 420 13.00 293 154,00 122 135,00 154,00 152,81 415 14.00 234 160,00 129 160,00 160,35 160,06 363 15.00 239 145,99 21 145,99 145,99 145,99 260 16.00 244 139,50 67 139,45 139,50 139,49 311 17.00 182 150,00 53 150,00 150,00 150,00 235 18.00 149 182,00 223 180,00 199,00 182,76 372 19.00 155 185,00 200 184,00 195,00 185,34 355 20.00 278 185,00 203 183,00 195,00 185,15 481 21.00 274 170,00 105 169,00 170,00 169,85 379 22.00 273 128,76 51 105,00 128,76 128,17 324 23.00 274 123,70 83 122,98 123,70 123,64 357 24.00 252 113,00 82 112,50 113,00 112,96 334
RE Giełda Energii Wykład 4 1
Rynek konkurencyjny i regulowany 2
Trzy możliwości sprzedaży (rynek hurtowy) Kontrakt dwustronny Giełda Energii Rynek Bilansujący 3
Giełda Energii Giełda Rynek Dnia Następnego System cen krańcowych (bilansowanie popyt- podaż, preferuje dużych producentów o niskich cenach) Małe obroty (poniżej 1 % całkowitej produkcji) 4
5
Giełda organizacja przetarg lipiec 99 Konsorcjum Elektrim S.A. plus inne spółki Rozpoczęcie działalności grudzień 1999 Pierwsze transakcje czerwiec 2000 6
Elektrownia im. T.Kościuszki S.A 1% Vattenfall Poland Sp. z o.o. 1% Elektrim Volt S.A. 1% Elektrownia Bełchatów 1% Energetyka Poznańska S.A. 1% ZE W rocławskich Kogeneracja S.A. 5% PKP S.A. 1% GPW S.A. 10% Dom Maklerski Penetrator S.A. 1% PSE S.A. 10% Bergen Energi AS 1% Elektrownia Opole 7% Skarb Państwa 22% Elektrim 10% Obrót Gliwice - GZE Sp. z o.o. 6% Endesa 10% STOEN S.A. 2% ZE Pątnów-Adamów-Konin S.A. 5% Energa GKE S.A. 5% 7
Giełda zasada kształtowania ceny Kliknij, aby dodać tekst 8
9
10
11
Obecne systemy notowań fixing cena jednolita - krańcowa Składanie ofert do 8.30 dnia poprzedniego 8.30 wynik notowań ( dnia poprzedzającego RDN) i ogłoszenie ceny (jednej stałej (jednolitej) krańcowej) ciągłe (od 2006) cena ofertowa Mechanizm ofertowy cena wg oferty (każda z ofert może być inna) Zawierane w trybie ciągłym (jeśli zawarte to w systemie) do godz.10 ( dnia poprzedzającego RDN) 12
Obecny regulamin 13
Giełda ceny i obroty Kliknij, aby dodać tekst 14
Kierunki sprzedaży energii elektrycznej dla dziesięciu wytwórców systemowych (w TWh) (Źródło: URE Strukturalna charakterystyka rynku (2005 rok) ) Rok Ogółem W KDT W kontraktach dwustronnych Na rynku spot Na rynku bilansującym (łącznie z tzw. generacja wymuszoną względami systemowymi) 2003 109,56 TWh 51,12 TWh (46,66%) 49,55 TWh (45,23%) 0,74 TWh (0,68%) 8,15 TWh (7,44%) 2004 120,52 TWh 54,48 TWh (45,20%) 53,81 TWh (44,65%) 1,10 TWh (0,91%) 11,13 TWh (9,23%) 2005 124,25 TWh 39,45 TWh (31,75%) 71,75 TWh (57,75%) 1,05 TWh (0,85%) 12,01 TWh (9,67%) KDT 31,75% Rynek Bilansujący 9,67% KDT Kontrakty dwustronne Spot Spot 0,85% Rynek Bilansujący Kontrakty dwustronne 57,74% 15
16
Ceny Średnia cena 2007-113,31 PLN/MWh Średnia cena 2006-117,27 PLN/MWh 17
Procentowe udziały rynku energii elektrycznej w latach 2002-2005 (Źródło: URE Strukturalna charakterystyka rynku (2005 rok) ) 18
19
20
21
22
23
24
Indeksy TGE Towarowa Giełda Energii 2007-10-27 135,14 [zł/mwh] IRDN sirdn 152,02 [zł/mwh] IRDN24 132,95 [zł/mwh] IRDN8.22 147,98 [zł/mwh] Całkowity wolumen Liczba zleceń 8206 [MWh] 1227 [szt] Kurs Max 180,00 [zł/mwh] Kurs Min 94,99 [zł/mwh] Wolumen obrotu Max Wolumen obrotu Min 542 [MWh] IRDN dla dnia n - średnia ważona wolumenem z wszystkich transakcji dotyczących dostawy energii w dniu n sirdn - analogicznie, jak IRDN, tylko dotyczy godzin doby 9-22 IRDN24 - średnia arytmetyczna z cen średnioważonych IRDN8.22 - analogia jak IRDN24, tylko dla godzin 8-22 25
Giełda gra rynkowa Kliknij, aby dodać tekst 26
Giełda dokładne wolumeny Kliknij, aby dodać tekst 27
Wolumen i ceny energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii SA w 2004 r. Średnia cena [zł/mwh] Cena min [zł/mwh] Cena max [zł/mwh] Szczyt europejski [zł/mwh] styczeń 109 69 135 113 160 276 luty 110 71 140 117 144 415 marzec 109 70 131 116 164 231 kwiecień 110 70 130 115 144 216 maj 113 85 142 121 181 606 czerwiec 113 81 135 122 160 707 lipiec 112 73 142 120 147 342 sierpień 110 73 140 118 167 790 wrzesień 111 81 139 118 137 260 październik 106 70 135 116 144 627 listopad 108 55 150 118 185 616 grudzień 107 70 140 118 156 265 Miesiąc Suma Obrót [MWh] 1 894 351 28
godz. Towarowa Giełda Energii Notowania w systemie jednolitym Towarowa Giełda Energii Notowania w systemie ciągłym Ilość [MWh] Ilość [MWh] Cena fixing Towarowa Giełda Energii Łącznie notowania Kurs min. Kurs max. Kurs średni Ilość [MWh] 1.00 171 106,00 31 106,00 106,00 106,00 202 2.00 63 99,64 53 99,64 103,90 100,01 116 3.00 97 89,00 86 89,00 103,50 91,06 183 4.00 93 98,00 85 98,00 103,50 99,61 178 5.00 56 98,00 88 98,00 103,50 100,02 144 6.00 146 106,00 108 105,90 106,00 105,99 254 7.00 369 125,09 158 124,00 125,00 124,92 527 8.00 224 123,50 55 123,50 124,00 123,58 279 9.00 287 141,84 133 141,84 141,84 141,84 420 10.00 257 150,00 99 130,00 151,00 149,85 356 11.00 300 151,00 111 135,00 151,00 150,30 411 12.00 309 153,00 111 135,00 153,50 151,48 420 13.00 293 154,00 122 135,00 154,00 152,81 415 14.00 234 160,00 129 160,00 160,35 160,06 363 15.00 239 145,99 21 145,99 145,99 145,99 260 16.00 244 139,50 67 139,45 139,50 139,49 311 17.00 182 150,00 53 150,00 150,00 150,00 235 18.00 149 182,00 223 180,00 199,00 182,76 372 19.00 155 185,00 200 184,00 195,00 185,34 355 20.00 278 185,00 203 183,00 195,00 185,15 481 21.00 274 170,00 105 169,00 170,00 169,85 379 22.00 273 128,76 51 105,00 128,76 128,17 324 23.00 274 123,70 83 122,98 123,70 123,64 357 24.00 252 113,00 82 112,50 113,00 112,96 334 29