System informacji o jakości powietrza na obszarze Pogranicza Polsko-Czeskiego w rejonie Śląska i Moraw / Informační systém kvality ovzduší v oblasti Polsko- Českého pohraničí ve Slezském a Moravskoslezském regionu Akronim / Akronym: Air Silesia Projekt POWT RCz-RP 2007-2013 / OPPS ČR - PR 2007-2013 CZ.3.22/1.2.00/09.01610/1 Raport syntetyczny z realizacji zadania Tytuł zadania 5: Wdrożenie modelu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń Załącznik 1: Modelowanie modelem CALPUFF Koordynator zadania: VŠB-TU Ostrava Wykonawca: - IMGW-PIB Odzdiał w Krakowie przy udziale: B.S.iP.P. "EKOMETRIA" Sp. z o.o. w Gdańsku Katowice, czerwiec 2013 r.
Spis rzeczy 1. Wstęp... 3 2. Obszar modelowania... 3 3. Informacja o terenie... 5 4. Dane meteorologiczne... 6 5. Dane emisyjne... 7 6. Receptory... 15 7. Stężenia... 17 7.1. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z napływu... 17 7.2. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji przemysłowej... 19 7.3. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej... 21 7.4. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji z ogrzewania indywidualnego... 23 7.5. Stężenia całkowite pyłu zawieszonego PM10... 26 7.6. Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach całkowitych pyłu PM10... 28 8. Porównanie wyników modelowania z pomiarami... 30
1. Wstęp Modelowanie pola imisji pyłu PM10 było jednym z głównych zadań projektu. Jego koordynatorem został Uniwersytet Techniczny w Ostrawie (VŠB-TU), który biorąc pod uwagę możliwości obliczeniowe i duże doświadczenie w zakresie wizualizacji wyników tego typu prac dawał gwarancję porównywalności uzyskanych wyników z wynikami modelowania w innych rejonach Republiki Czeskiej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w Republice Czeskiej modelowanie pola imisji zanieczyszczeń w takiej skali wykonuje się modelem smugi (ADMOSS). Jest to model gaussowski wykorzystujący klimatologiczne statystyki wiatru z klasami stabilności. Takie podejście stosowane jest także w Polsce, choć w nowszych pracach wykorzystuje się coraz częściej inne modele. Jednym z takich modeli jest model obłoku CALPUFF. W związku z tym niejako uzupełnieniem prac prowadzonych przez VŠB-TU było wykonanie obliczeń tym modelem przez polskich wykonawców projektu. Koordynatorem tej części modelowania był IMGW- PIB, który wykorzystując pomoc i doświadczenie z zakresu konwersji danych emisyjnych do form formatu wymaganego w modelu CALPUFF, oraz wyznaczaniu przestrzennych rozkładów stężeń pyłu PM10 na terenach przygranicznych Polski i Czech firmy EKOMETRIA Sp. z o.o z Gdańska wykonał stosowne obliczenia. Zadanie zostało również wykonane we współpracy z IPIŚ PAN, który uczestniczył w interpretacji wyników modelowania pola imisji PM10 w odniesieniu do danych emisyjnych. Celem pracy było wyznaczenie przestrzennych rozkładów stężeń pyłu PM10 na terenach przygranicznych Polski i Czech przy wykorzystaniu modelu CALPUFF. Podstawowym założeniem, najistotniejszym z punktu widzenia modelowania, było przygotowanie i wykorzystanie baz emisji wyłącznie pyłu pierwotnego PM10, bez uwzględnienia emisji prekursorów pyłu. Część aerozolowa pyłu PM10 została wprowadzona jedynie w napływie zanieczyszczeń powietrza na badany obszar. Tak więc, nie uwzględniono w obliczeniach przemian chemicznych wynikających z emisji prekursorów na badanym obszarze. W rezultacie należało się liczyć z istotnym niedoszacowaniem stężeń PM10, co praktycznie uniemożliwiło pełne porównanie wyników modelowania z wynikami pomiarów. 2. Obszar modelowania Obszar modelowania, zgodnie z założeniami projektu AIRSILESIA obejmował obszar wsparcia, które stanowi obszar pogranicze polsko-czeskie w rejonie Śląska i Moraw, obejmujący powiaty przedstawione w tabeli 1. Tabela 1 Wykaz powiatów w obszarze wsparcia projektu w rejonie pogranicza polsko-czeskiego w rejonie Śląska i Moraw Kraj Nazwa podregionu Obszar diagnozy PM10 i O 3 Cześć czeska podregion bielski podregion rybnicki powiat ziemski bielski powiat ziemski cieszyński powiat żywiecki powiat grodzki miasto Bielsko-Biała powiat raciborski powiat rybnicki powiat wodzisławski powiat grodzki miasto Jastrzębie-Zdrój powiat grodzki miasto Rybnik
Kraj Nazwa podregionu Obszar diagnozy PM10 i O 3 powiat grodzki miasto Żory okres Frýdek-Místek okres Karviná Część czeska kraj morawsko-śląski okres Nový Jičín okres Opava okres Ostrava-město Po stronie polskiej pogranicza obszar modelowania został rozszerzony o niektóre powiaty województw opolskiego: kędzierzyńsko-kozielski, głubczycki oraz powiat pszczyński (woj. śląskie) nie będący w obszarze wsparcia projektu. Rysunek 1 Obszar modelowania Powierzchnia obszaru to około 8 300 km 2, z czego około 4 400 km 2 leży po stronie polskiej. Rozciągłość równoleżnikowa to około 130 km, natomiast południkowa około 120 km.
3. Informacja o terenie Informacja o rzeźbie terenu pochodzi z pomiarów satelitarnych wykonanych w ramach Shuttle Radar Topography Mission SRTM-3. Dane te są dostępne w maksymalnej rozdzielczości około 1 sekundy dla obszaru Polski to około 20x30 m. Dla celów obliczeniowych Wykonawca uśrednił dane do oczka siatki meteorologicznej - 5x5km. Obszary po południowo-wschodniej oraz po zachodniej stronie to obszary górskie i one stanowią naturalne bariery dla przepływu mas powietrza. Rysunek 2 Rzeźba terenu w siatce obliczeniowej według modelu CALMET Informacja o użytkowaniu terenu pochodzi z projektu Global Corine land cover map 2009. Maksymalna rozdzielczość danych to 1/360 stopnia. Dane zebrano w siatce 5x5 km, wskazując przeważający typ użytkowania w poszczególnym oczku. Wyraźnie zaznacza się większe zurbanizowanie terenów po stronie polskiej.
Rysunek 3 Użytkowanie terenu w siatce obliczeniowej według modelu CALMET Powyższe dane służyły do wykonania pliku geo.dat, wykorzystywanego przez model CALMET w celu wyznaczenia pól meteorologicznych. 4. Dane meteorologiczne Dane meteorologiczne do opracowania pochodzą z modelu COSMO funkcjonującego operacyjnie w IMGW-PIB, które zostały przygotowane w formie plików wejściowych do modelu CALMET (pliki surf.dat, up.dat oraz precip.dat). Obejmują one następujące parametry meteorologiczne: 1. Dane na poziomie gruntu: temperatura i wilgotność powietrza, prędkość i kierunek wiatru, ciśnienie atmosferyczne, zachmurzenie oraz wysokość pułapu chmur, kod opadu oraz wysokość opadu, 2. Dane na poziomach aerologicznych wysokość geopotencjalna, temperatura powietrza, prędkość i kierunek wiatru. Przygotowano pliki sterujące do modelu CALMET oraz wykonano obliczenia pól meteorologicznych dla roku 2006 oraz 2010 ustalonej w siatce. Poniżej zaprezentowano pokrycie obszaru modelowania danymi z modelu COSMO oraz siatkę meteorologiczną modelu CALMET.
Rysunek 4 Siatka obliczeniowa modelu CALMET 5. Dane emisyjne Dane emisyjne pochodzą z inwentaryzacji wykonanej w ramach projektu AIRSILESIA, zostały uzgodnione z koordynatorem zadania VŠB-TU a zostały przekazane do konwersji w formie plików *.xls. Zawierają one informacje o emisji przemysłowej (punktowej), z ogrzewania indywidualnego (powierzchniowej) oraz komunikacji (liniowej). Ze względu na techniczne możliwości obliczeniowe oraz w celu skrócenia czasu obliczeń dla emisji z ogrzewania indywidualnego oraz emisji komunikacyjnej wykonano katastry o oczku siatki 0,25x0,25 km na obszarze wybranych gmin przygranicznych oraz 1x1 km na pozostałym obszarze. Tabela 2 Gminy, w których wykonano kataster emisji 250 x 250 m Gmina Powiat Województwo Krzyżanowice raciborski śląskie Pszów wodzisławski śląskie Radlin wodzisławski śląskie Rydułtowy wodzisławski śląskie Wodzisław Śląski wodzisławski śląskie Godów wodzisławski śląskie Gorzyce wodzisławski śląskie Lubomia wodzisławski śląskie Marklowice wodzisławski śląskie Mszana wodzisławski śląskie Ostrava Ostrava-město Moravskoslezský
Gmina Powiat Województwo Hať Opava Moravskoslezský Šilheřovice Opava Moravskoslezský Hlučín Opava Moravskoslezský Markvartovice Opava Moravskoslezský Ludgeřovice Opava Moravskoslezský Bohumín Karvina Moravskoslezský Dětmarovice Karvina Moravskoslezský Dolní Lutyně Karvina Moravskoslezský Orlova Karvina Moravskoslezský Rychvald Karvina Moravskoslezský Doubrava Karvina Moravskoslezský Petrvald Karvina Moravskoslezský Ze względu na brak mozliwości włączenia w modelu przemian chemicznych zanieczyszczeń spowodowanym niepełną inwentaryzacją emisji (brak emisj tlenków azotu oraz dwutlenku siarki), napływ zanieczyszeń spoza obszaru modelowania określono przy użyciu modułu stężeń brzegowych. Jako źródło danych wykorzystano wyniki modelowania wykonanego przez Chemical Co-ordinating Centre of EMEP. Modelowanie to wykonywane jest w siatce 50km x 50km i pozwoliło określić średnie roczne stężenia pyłu PM10 na brzegach siatki obliczeniowej. Stężenia te uwzględniają zarówno substancje pierwotne jak i wtórne (azotany i siarczany). Ponadto w oparciu o dane pomiarowe z europejskiej sieci uwzględniono ich comiesięczną zmienność. Rysunek 5 Napływ PM10 na obszar modelowania w 2006 r. W 2006 r. najwyższe stężenia wartości brzegowe pochodziły z północy oraz północnego wschodu i były większe niż 16 g/m 3. Maksymalne wartości średnie roczne dochodziły do 19,5 g/m 3.
Rysunek 6 Napływ PM10 na obszar modelowania w 2010 r. W 2010 r. najwyższe stężenia wartości brzegowe pochodziły z północy oraz wschodu, jednakże nie przekraczały one 17 g/m 3. Maksymalne wartości średnie roczne dochodziły do 16,6 g/m 3 (część północna) i 16,5 g/m 3 (część wschodnia). W obliczeniach uwzględniono emisję punktową pochodzącą z całej siatki obliczeniowej (również spoza obszaru modelowania).
Rysunek 7 Ładunki emisji punktowej PM10 w siatce obliczeniowej w 2006 r. W 2006 r. największe emisje przemysłowe zinwentaryzowano po polskiej stronie. Łączna suma pyłu PM10 wyniosła 11 240 Mg, a liczba emitorów to 305, jednakże emitory te miały znacznie większe wysokości niż emitory czeskie; dominowały emitory o wysokościach w przedziale 50-100 m. Wyraźnie zaznaczają się 2 skupiska emitorów w Aglomeracji Górnośląskiej oraz w Aglomeracji Jastrzębsko-rybnickiej. Po stronie czeskiej zinwentaryzowano 3 058 emitory o łącznej emisji 6 189 Mg. Główne ośrodki to okolice Ostrawy, Opawy oraz Trzyńca.
Rysunek 8 Emitory punktowe według wysokości komina w 2006 r. Rysunek 9 Ładunki emisji punktowej PM10 w siatce obliczeniowej w 2010 r. W 2010 r. istotnie zmalała liczba emitorów po stronie czeskiej, do 1 421, które łącznie wyemitowały 1 963 Mg pyłu PM10. Szczególnie istotną zmianą było zniknięcie niskiego emitora w pobliżu Opawy, który w 2006 r. wyemitował 468,2, Mg pyłu PM10.
Po stronie polskiej zinwentaryzowano natomiast 1 303 emitory o łącznej emisji 13 094 Mg PM10, co stanowi około 14 % wzrost. Rysunek 10 Emitory punktowe według wysokości komina w 2010 r. Rysunek 11 Kataster emisji komunikacyjnej w 2006 r.
W 2006 r. w obszarze modelowania zinwentaryzowano około 390 tys. odcinków o łącznej emisji PM10 2 217 Mg, z czego około 1 100 Mg przypadało na stroną polską. Wyraźnie zaznaczają się drogi krajowe (DK1, 81 oraz S1 po stronie polskiej oraz E462 po stronie czeskiej), gdzie można spodziewać się większego ruchu. Mimo większego łącznego ładunku emisji miasta nie odznaczają się wyraźnie, co wynika z użycia mniejszego (16 razy) oczka do sporządzenia katastru mimo większej gęstości emisji w mieście, sumy emisji w polu katastru są mniejsze niż w większych polach na obszarach pozamiejskich. Rysunek 12 Kataster emisji komunikacyjnej w 2010 r. W 2010 r. liczba zinwentaryzowanych odcinków wzrosła do około 400 tys. Emisja pyłu PM10 po stronie polskiej wyniosła 982,5 Mg, a po stronie czeskiej 889,3 Mg. Ponadto można zauważyć pojawienie sią nowo wybudowanych dróg jak np. czeska droga nr 1, które przejęły istotną część ruchu. Wyraźnie wzrósł ruch na DK1 oraz S1 po stronie polskiej.
Rysunek 13 Kataster emisji pochodzącej z ogrzewania indywidualnego w 2006 r. W ramach inwentaryzacji emisji powierzchniowej zebrano informację z około 55 tys. budynków ogrzewanych indywidualnie. W 2006 r. łączna emisja pyłu PM10 wyniosła około 10 tys. Mg, z czego 8 644 Mg zinwentaryzowano po stronie polskiej. Szczególnie wysokie emisje pochodzą z obszaru Rybnika, Bielska Białej, Cieszyna, Jastrzębia Zdroju, Pszczyny oraz Raciborza.
Rysunek 14 Kataster emisji pochodzącej z ogrzewania indywidualnego w 2010 r. Sezon grzewczy w roku 2010 był nieco cieplejszy niż w roku 2006, szczególnie od października do grudnia, dlatego łączna emisja z ogrzewania indywidualnego była niższa i wyniosła 9683 Mg PM10. Podobnie jak poprzednio znaczna jej część przypadła na stronę polską (8427,5 Mg) kumulując się w większych miastach z gęstą zabudową. 6. Receptory Rozkład receptorów odpowiada siatce, w której wykonano kataster emisyjny, czyli 0,25x0,25 km na obszarze wybranych gmin przygranicznych oraz 1x1 km na pozostałym obszarze.
Rysunek 15 Układ receptorów dyskretnych dla modelowania stężeń pyłu PM10
7. Stężenia 7.1. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z napływu Rysunek 16 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z napływu w 2006 r. Rysunek 17 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z napływu w 2010 r.
Rysunek 18 Stężenia roczne PM10 pochodzące z napływu w 2006 r. Rysunek 19 Stężenia roczne PM10 pochodzące z napływu w 2010 r. Stężenia średnie roczne oraz średnie dobowe pochodzące z napływu są w roku 2010 znacząco niższe niż w roku 2006.
7.2. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji przemysłowej Rysunek 20 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji przemysłowej w 2006 r. Rysunek 21 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji przemysłowej w 2010 r.
Rysunek 22 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji przemysłowej w 2006 r. Rysunek 23 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji przemysłowej w 2010 r. W 2006 roku najwyższe stężenia pochodzące z emisji przemysłowej występują po stronie czeskiej w rejonie Opawy. W 2010 roku stężenia z emitorów punktowych w Czechach
zdecydowanie zmalały - szczególnie istotna zmiana było rezultatem zniknięcie niskiego emitora w pobliżu Opawy. Stężenia na obszarze Polski również zmniejszyły się. 7.3. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej Rysunek 24 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2006 r.
Rysunek 25 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2010 r. Rysunek 26 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2006 r.
Rysunek 27 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2010 r. Stężenia pochodzące z komunikacji w niewielkim stopniu zmalały w roku 2010 w stosunku do roku 2006 mimo znaczącego wzrostu liczby pojazdów. Wynika to najprawdopodobniej z odmłodzenia floty pojazdów. 7.4. Stężenia pyłu zawieszonego PM10 pochodzące z emisji z ogrzewania indywidualnego
Rysunek 28 tężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2006 r. Rysunek 29 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2010 r.
Rysunek 30 Stężenia roczne PM10 pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2006 r. Rysunek 31 Stężenia roczne PM10 pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2010 r. Powyższe rysunki znakomicie ilustrują różnicę w zakresie sposobów ogrzewania indywidualnego pomiędzy oboma krajami. Warto jednak zwrócić uwagę, że według naszej wiedzy i doświadczeń przedstawiona bardzo korzystna sytuacja w gminach województwa opolskiego jest zafałszowana niewiarygodną, zaniżoną emisją. Wydaje się, że przed
ostatecznym wyciągnięciem wniosków warto byłoby przeprowadzić analizę porównawczą metodyki inwentaryzacji emisji komunalnej w Polsce i w Czechach. 7.5. Stężenia całkowite pyłu zawieszonego PM10 Rysunek 32 Całkowite stężenia dobowe PM10 36 maksimum w 2006 r. Rysunek 33 Całkowite stężenia dobowe PM10 36 maksimum w 2010 r.
Rysunek 34 Całkowite stężenia roczne PM10 w 2006 r. Rysunek 35 Całkowite stężenia roczne PM10 w 2010 r. Całkowite stężenia pyłu PM10 zmalały w 2010 roku w porównaniu do roku 2006. Dotyczy to przede wszystkim obszaru Czech i wiąże się z obniżeniem emisji punktowej. Poprawa sytuacji imisyjnej w Polsce jest również zauważalna, choć nie tak widoczna.
7.6. Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach całkowitych pyłu PM10 Rysunek 36 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach dobowych całkowitych pyłu PM10 (36 maksimum) w 2006 r.
Rysunek 37 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach dobowych całkowitych pyłu PM10 (36 maksimum) w 2010 r. Rysunek 38 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach rocznych całkowitych pyłu PM10 w 2006 r.
Rysunek 39 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach rocznych całkowitych pyłu PM10 w 2010 r. Zgodnie z oczekiwaniami najistotniejsza zmiana w zakresie przeważających udziałów emisji w stężeniach pyłu PM10, dotyczy obszaru Czech, gdzie w 2010 roku na całym obszarze dominuje napływ udział emisji przemysłowej został w istotny sposób zredukowany. W Polsce natomiast poszerzyły się obszary przeważającym udziałem emisji powierzchniowej. 8. Porównanie wyników modelowania z pomiarami Do oceny jakości modelowania wykorzystano miarę niepewności wyrażoną poprzez błąd względny (B w ): Bw=(S p -S m )/S p, gdzie: S p poziom substancji na podstawie pomiaru, S m poziom substancji wyznaczona modelowo.
Rysunek 40 Porównanie wyników modelowania z pomiarami rocznych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2006 Rysunek 41 Porównanie wyników modelowania z pomiarami rocznych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2010
Rysunek 42 Porównanie wyników modelowania z pomiarami 24 godzinnych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2006 Rysunek 43 Porównanie wyników modelowania z pomiarami 24 godzinnych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2010 We wszystkich analizowanych stacjach model niedoszacowuje stężeń pyłu PM10. Szczególnie wyraźnie zaznacza się to na stacjach czeskich, gdzie błąd względny jest zawsze większy niż 50 %. Nieco lepsze dopasowanie wyników obserwujemy na stacjach polskich, gdzie w większości przypadków błąd mieści się w granicach 50 %, a w Bielsku Białej i Cieszynie wynosi nawet poniżej 20 %. Największe błędy po stronie polskiej model wykazuje na stacjach tłowych, co może wskazywać na niedoszacowanie napływu.
Równocześnie większe błędy obserwujemy w 2010 r., co związane jest z dużo mniejszą emisją oraz niższym napływem stężeń zanieczyszczeń. Biorąc pod uwagę powyższe nasuwa się wniosek, o niedoszacowaniu emisji, szczególnie po stronie czeskiej. Wynikać to może z zastosowaniu złej struktury paliw do ogrzewania indywidualnego, zaniżonych wskaźników emisji powierzchniowej, braków w inwentaryzacji emisji przemysłowej, szczególnie po stronie emisji niezorganizowanej, nie uwzględnienia dodatkowych źródeł np. rolnictwa. Ponadto istotnym elementem jest brak uwzględnienia w obliczeniach przemian chemicznych zanieczyszczeń, a co za tym idzie, stężeń aerozoli. Można spodziewać się, iż fakt ten nie pozostaje bez wpływu na stężenia tła. Podziękowania Autorzy zadania składają podziękowania firmie EKOMETRIA sp. z o.o. za pomoc i współpracę w realizacji tego zadania.
Spis rysunków Rysunek 1 Obszar modelowania... 4 Rysunek 2 Rzeźba terenu w siatce obliczeniowej według modelu CALMET... 5 Rysunek 3 Użytkowanie terenu w siatce obliczeniowej według modelu CALMET... 6 Rysunek 4 Siatka obliczeniowa modelu CALMET... 7 Rysunek 5 Napływ PM10 na obszar modelowania w 2006 r.... 8 Rysunek 6 Napływ PM10 na obszar modelowania w 2010 r.... 9 Rysunek 7 Ładunki emisji punktowej PM10 w siatce obliczeniowej w 2006 r.... 10 Rysunek 8 Emitory punktowe według wysokości komina w 2006 r.... 11 Rysunek 9 Ładunki emisji punktowej PM10 w siatce obliczeniowej w 2010 r.... 11 Rysunek 10 Emitory punktowe według wysokości komina w 2010 r.... 12 Rysunek 11 Kataster emisji komunikacyjnej w 2006 r.... 12 Rysunek 12 Kataster emisji komunikacyjnej w 2010 r.... 13 Rysunek 13 Kataster emisji pochodzącej z ogrzewania indywidualnego w 2006 r.... 14 Rysunek 14 Kataster emisji pochodzącej z ogrzewania indywidualnego w 2010 r.... 15 Rysunek 15 Układ receptorów dyskretnych dla modelowania stężeń pyłu PM10... 16 Rysunek 16 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z napływu w 2006 r.... 17 Rysunek 17 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z napływu w 2010 r.... 17 Rysunek 18 Stężenia roczne PM10 pochodzące z napływu w 2006 r.... 18 Rysunek 19 Stężenia roczne PM10 pochodzące z napływu w 2010 r.... 18 Rysunek 20 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji przemysłowej w 2006 r.... 19 Rysunek 21 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji przemysłowej w 2010 r.... 19 Rysunek 22 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji przemysłowej w 2006 r.... 20 Rysunek 23 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji przemysłowej w 2010 r.... 20 Rysunek 24 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2006 r.... 21 Rysunek 25 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2010 r.... 22 Rysunek 26 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2006 r.... 22 Rysunek 27 Stężenia roczne PM10 pochodzące z emisji komunikacyjnej w 2010 r.... 23 Rysunek 28 tężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2006 r.... 24 Rysunek 29 Stężenia dobowe PM10 36 maksimum pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2010 r.... 24 Rysunek 30 Stężenia roczne PM10 pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2006 r.... 25 Rysunek 31 Stężenia roczne PM10 pochodzące z ogrzewania indywidualnego w 2010 r.... 25 Rysunek 32 Całkowite stężenia dobowe PM10 36 maksimum w 2006 r.... 26 Rysunek 33 Całkowite stężenia dobowe PM10 36 maksimum w 2010 r.... 26 Rysunek 34 Całkowite stężenia roczne PM10 w 2006 r... 27 Rysunek 35 Całkowite stężenia roczne PM10 w 2010 r... 27 Rysunek 36 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach dobowych całkowitych pyłu PM10 (36 maksimum) w 2006 r.... 28 Rysunek 37 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach dobowych całkowitych pyłu PM10 (36 maksimum) w 2010 r.... 29 Rysunek 38 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach rocznych całkowitych pyłu PM10 w 2006 r.... 29 Rysunek 39 Udziały poszczególnych typów emisji w stężeniach rocznych całkowitych pyłu PM10 w 2010 r.... 30 Rysunek 40 Porównanie wyników modelowania z pomiarami rocznych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2006... 31 Rysunek 41 Porównanie wyników modelowania z pomiarami rocznych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2010... 31 Rysunek 42 Porównanie wyników modelowania z pomiarami 24 godzinnych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2006... 32 Rysunek 43 Porównanie wyników modelowania z pomiarami 24 godzinnych stężeń PM10 dla stacji zlokalizowanych w obszarze modelowania dla roku 2010... 32 Spis tabel Tabela 1 Wykaz powiatów w obszarze wsparcia projektu w rejonie pogranicza polsko-czeskiego w rejonie Śląska i Moraw... 3 Tabela 2 Gminy, w których wykonano kataster emisji 250 x 250 m... 7