017/05 Aktualne problemy oczyma kobiet Warszawa, marzec 2005 r. Ponad połowa Polek (63%) nie interesuje się polityką. Sytuację na scenie politycznej na bieżąco śledzi 51% mężczyzn i tylko 37% kobiet. Więcej niż co druga kobieta nie ma zdecydowanych poglądów politycznych (57%), w porównaniu z 46% mężczyzn. Podobna ilość przedstawicieli obu płci zamierza wziąć udział w najbliższych wyborach parlamentarnych (49% kobiet i 50% mężczyzn). Polki częściej niż Polacy postrzegają gospodarkę naszego kraju jako znajdującą się w kryzysie (68% wobec 59%), a rzadziej jako znajdującą się w stanie rozwoju (27% wobec 37%). 13% kobiet i 18% mężczyzn uważa, że sytuacja finansowa ich gospodarstwa domowego poprawi się. Panie częściej natomiast obawiają się pogorszenia się tej sytuacji (21%) lub sądzą, że nie ulegnie ona zmianie. 74% Polek i 67% Polaków sądzi, że Polska zrobiła źle włączając się do amerykańskiej interwencji w Iraku. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank Przemysłowo Handlowy PBK S.A. XX Oddział w Warszawie; Nr konta: 9710 6000 7600 0032 0000 436235; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. W związku ze zbliżającym się Dniem Kobiet postanowiliśmy prześledzić opinie Polek na różne tematy. Jakie są ich poglądy polityczne, jak oceniają sytuację gospodarczą, sytuację na rynku pracy, udział Polski w interwencji w Iraku i wiele innych spraw? Porównaliśmy także ze sobą opinie kobiet i mężczyzn, żeby zobaczyć, czy są pomiędzy nimi jakieś istotne różnice. Do stworzenia poniższego opracowania wykorzystano wyniki sondaży powadzonych przez TNS OBOP od września 2004 roku do lutego br. KOBIETY O POLITYCE Jeśli chodzi o politykę, to okazuje się, że interesują się nią rzadziej niż. Z tego zapewne wynika fakt, że wiele kobiet nie potrafi określić swoich poglądów politycznych, a także nie ma zdania na temat różnych kwestii związanych z polityką. Nie oznacza to jednak, że rzadziej uczestniczą w wyborach - odsetek kobiet, które brały udział w wyborach w przeszłości i tych, które zamierzają w nich uczestniczyć w przyszłości, jest podobny jak odsetek mężczyzn. Jak już wspomniano powyżej, w mniejszym stopniu niż interesują się polityką. Sytuację na scenie politycznej na bieżąco śledzi 51% mężczyzn i tylko 37% kobiet. Ponad połowa Polek (63%) nie interesuje się polityką. CZY I W JAKIM STOPNIU INTERESUJE SIĘ PAN(I) POLITYKĄ? 1 W ogóle się nie interesuje 26% 15% Raczej się nie interesuje 37% 34% Raczej się interesuje 32% 40% Bardzo się interesuje 5% 11% Bezpośrednią tego konsekwencją jest fakt, że mniej kobiet niż mężczyzn potrafi określić swoje poglądy polityczne. Nie ma zdecydowanych poglądów politycznych ponad 1 Jeśli nie podano inaczej dane z sondażu zrealizowanego w dniach 4-8 luty 2005 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2
połowa kobiet (57%) w porównaniu z 46% mężczyzn. Jeśli kobieta ma poglądy polityczne, to najczęściej są one prawicowe (22%). Polki nieco rzadziej niż Polacy określają swoje poglądy jako lewicowe bądź centrolewicowe. JAK OKREŚLIŁ(A)BY PAN(I) SWOJE POGLĄDY POLITYCZNE? Lewicowe 8% 12% Centrolewicowe 5% 9% Centroprawicowe 8% 13% Prawicowe 22% 20% Trudno powiedzieć 57% 46% Jeśli chodzi o deklaracje udziału w najbliższych wyborach parlamentarnych, to zamierza w nich uczestniczyć podobny odsetek kobiet i mężczyzn (49% kobiet i 50% mężczyzn). GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIAŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ? Tak 50% 51% Nie 38% 37% Nie będę jeszcze pełnoletni(a) 6% 7% Trudno powiedzieć 6% 5% W wyborach nieco częściej poparłyby PO, a także inne partie lub znalazłyby się w grupie nie głosujących, nie zdecydowanych. Mężczyźni nieco częściej zagłosowaliby na Samoobronę, SLD i SdPl. Jednak różnice pomiędzy płciami są w tym przypadku niewielkie. 3
KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W TAKICH WYBORACH? Kobiety LPR 8% 8% PO 17% 14% PSL 5% 4% PiS 10% 10% Samoobrona RP 8% 13% Socjaldemokracja Polska 3% 6% SLD 4% 6% Inne 14% 12% Nie głosujący, nie zdecydowani 31% 27% JAK, OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, OCENIA PAN(I) DZIAŁALNOŚĆ RZĄDU? Dobrze 6% 8% Źle 85% 88% Trudno powiedzieć 9% 4% JAK SIĘ PANU(I) WYDAJE, CZY MAREK BELKA DOBRZE WYPEŁNIA OBOWIĄZKI PREMERA? Dobrze 21% 29% Źle 53% 53% Trudno powiedzieć 26% 18% A CZY PANA(I) ZDANIEM ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI DOBRZE WYPEŁNIA OBOWIĄZKI PREZYDENTA? Dobrze 49% 51% Źle 41% 41% Trudno powiedzieć 10% 8% Kobiety i, natomiast, podobnie oceniają działalność rządu, premiera i prezydenta. Kobiety jedynie nieco częściej nie mają na ten temat zdania, a wydają się nieznacznie częściej oceniać ich działalność pozytywnie. 4
Kobiety gorzej postrzegają ogólną sytuację w Polsce niż. Częściej także nie potrafią ocenić tej sytuacji i odpowiadają trudno powiedzieć. Co piąty (20%) mężczyzna uważa, że sprawy w Polsce idą ogólnie rzecz biorąc w dobrym kierunku zgadza się z nimi tylko 13% kobiet. CZY PANA(I) ZDANIEM OGÓLNIE RZECZ BIORĄC SPRAWY W POLSCE IDĄ W DOBRYM CZY W ZŁYM KIERUNKU? W dobrym 13% 20% W złym 75% 73% Trudno powiedzieć 12% 7% KOBIETY O GOSPODARCE I SWOJEJ SYTUACJI MATERIALNEJ W przypadku oceny sytuacji w kraju, stanu gospodarki, a także kondycji finansowej swojego gospodarstwa domowego są większymi pesymistkami od mężczyzn. Chociaż przedstawiciele obu płci podobnie oceniają swoją obecną sytuację materialną, to rzadziej spodziewają się jej polepszenia w przyszłości. Polki częściej niż Polacy postrzegają gospodarkę naszego kraju jako znajdującą się w kryzysie (68% wobec 59%), a rzadziej jako znajdującą się w stanie rozwoju (27% wobec 37%). JAK PAN(I) OCENIA OBECNY STAN POLSKIEJ GOSPODARKI? Gospodarka znajduje się w stanie rozwoju 27% 37% Gospodarka znajduje się w kryzysie 68% 59% Trudno powiedzieć 5% 4% Jeśli chodzi o materialne warunki życia ludzi, to zdaniem kobiet nieco częściej niż zdaniem mężczyzn nie zmienią się one (37% wobec 32%). Nieco rzadziej natomiast Polki oczekują poprawy tych warunków (19% wobec 22%). 5
CZY UWAŻA PAN(I), ŻE W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH TRZECH LAT MATERIALNE WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI W NASZYM KRAJU POPRAWIĄ SIĘ, CZY POGORSZĄ? Nastąpi poprawa 19% 22% Będzie mniej więcej tak samo 37% 32% Nastąpi pogorszenie 38% 39% Trudno powiedzieć 6% 7% JAK PAN(I) OCENIA OBECNĄ SYTUACJĘ PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO? Od dłuższego czasu nie starcza na opłacenie świadczeń 6% 7% Czasami nie starcza nam na opłacenie podstawowych świadczeń 20% 17% Wystarcza nam na bieżące wydatki 59% 60% Co jakiś czas możemy sobie pozwolić na ekstra wydatki 12% 14% Co miesiąc możemy sobie pozwolić na ekstra wydatki 2% 1% Trudno powiedzieć 1% 1% Podobnie jest jeśli chodzi o ocenę perspektyw własnego gospodarstwa domowego. Chociaż oceniają obecną sytuację finansową swojego gospodarstwa bardzo podobnie jak, to są większymi pesymistkami jeśli chodzi o przewidywanie jak zmieni się ta sytuacja w ciągu najbliższych 12 miesięcy. JAK PAN(I) SĄDZI, CZY W CIĄGU NAJBLIŻSZYCH 12 MIESIĘCY SYTUACJA FINANASOWA PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO: Poprawi się 13% 18% Nie zmieni się 59% 56% Pogorszy się 21% 18% Trudno powiedzieć 7% 8% 13% kobiet i 18% mężczyzn uważa, że sytuacja finansowa ich gospodarstwa domowego poprawi się. Panie częściej natomiast obawiają się pogorszenia się tej sytuacji (21%) lub sądzą, że nie ulegnie ona zmianie (59%). 6
JAK PAN(I) OCENIA MOŻLIWOŚĆ ZNALEZIENIA PRACY W POLSCE? Można bez większych kłopotów znaleźć pracę 0% 1% Można znaleźć pracę, choć nie taką jak by się chciało 10% 17% Trudno jest obecnie o znalezienie jakiejkolwiek pracy 70% 62% W ogóle nie można znaleźć pracy 18% 18% Trudno powiedzieć 2% 2% Kobiety, co być może jest związane z ich sytuacją, postrzegają polski rynek pracy jako trudniejszy. 70% uważa, że trudno jest o znalezienie jakiejkolwiek pracy (62% mężczyzn). Natomiast 18% mężczyzn i zaledwie 10% kobiet sądzi, że w naszym kraju można znaleźć pracę, choć niekoniecznie taką jaką by się chciało. OPINIE KOBIET DOTYCZĄCE AKTUALNYCH PROBLEMÓW Można zauważyć pewne różnice pomiędzy kobietami a mężczyznami jeśli chodzi o ocenę obecności naszego kraju w Unii Europejskiej. Często zdarza się, że nie są entuzjastkami członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Co prawda połowa (50%) uważa, że jest ono czymś dobrym (61% mężczyzn jest tego samego zdania), ale co dziesiąta (12%) sądzi, że jest ono czymś złym, a co trzecia (31%), że ani złym, ani dobrym. CZY UWAŻA PAN(I), ŻE CZŁONKOWSTWO NASZEGO KRAJU W UNII EUROPEJSKIEJ JEST CZYMŚ DOBRYM CZY ZŁYM? Dobrym 50% 61% Złym 12% 10% Ani dobrym ani złym 31% 23% Trudno powiedzieć 7% 6% Ciekawe różnice ujawniają się jeśli porównać poglądy przedstawicieli obu płci na temat udziału Polski w interwencji w Iraku. Kobiety są dużo częściej przeciwne wysłaniu polskich żołnierzy do Iraku niż. 28% Polaków i 19% Polek uważa, że Polska zrobiła dobrze włączając się do amerykańskiej interwencji. Natomiast 67% Polaków i 74% Polek sądzi, że zrobiła źle. 7
CZY POLSKA ZROBIŁA DOBRZE, CZY ŹLE, ŻE WYSŁAŁA SWOICH ŻOŁNIERZY DO IRAKU? 2 Dobrze 19% 28% Źle 74% 67% Trudno powiedzieć 7% 5% Również jeśli chodzi o wycofanie polskiego wojska z Iraku popierają takie rozwiązanie częściej niż. Tylko 29% kobiet i aż 43% mężczyzn uważa, że Polska powinna pozostawić swoje wojsko w Iraku CZY POLSKA POWINNA TERAZ WYCOFAĆ SWOJE WOJSKO Z IRAKU CZY TEŻ POWINNA POZOSTAWIĆ JE DO WSPÓLNEGO ZAKOŃCZENIA MISJI PRZEZ WOJSKA STANÓW ZJEDNOCZONYCH I ICH SOJUSZNIKÓW? 3 Powinna wycofać wojsko z Iraku 64% 55% Powinna pozostawić wojsko w Iraku 29% 43% Trudno powiedzieć 7% 2% W spawie wychowania dzieci, przeciwnie niż w sprawach politycznych i gospodarczych, więcej kobiet niż mężczyzn ma wyrobioną opinię. Zbicie dziecka za karę uważa za przynoszące więcej złych niż dobrych skutków 76% Polek (66% mężczyzn), a 11% nie ma na ten temat zdania (20% mężczyzn). CZY PANA(I) ZDANIEM, ZBICIE DZIECKA ZA KARĘ PRZYNOSI WIĘCEJ DOBRYCH SKUTKÓW CZY WIĘCEJ ZŁYCH? Więcej dobrych 13% 14% Więcej złych 76% 66% Trudno powiedzieć 11% 20% 2 Sondaż zrealizowano w dniach 2-5 września 2004 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 3 Ibidem. 8
We wrześniu 2004 roku, kiedy ta sprawa była dość głośna, zapytaliśmy respondentów o ich poglądy dotyczące handlu w niedzielę. Prawie połowa Polek (44%) wypowiada się mniej lub bardziej pozytywnie w sprawie zakazu handlu w niedzielę, ale jednocześnie 48% jest przeciwne wprowadzeniu zakazu. Jeśli chodzi o mężczyzn to większość 59% nie chce zakazu. CZY JEST PAN(I) ZA CZY TEŻ PRZECIW WPROWADZENIU ZAKAZU HANDLU W NIEDZIELĘ I ŚWIĘTA? 4 Za wprowadzeniem zakazu dla wszystkich sklepów 29% 22% Za wprowadzeniem zakazu dla supermarketów i hipermarketów 15% 12% Przeciw wprowadzeniu zakazu 48% 59% Trudno powiedzieć 8% 7% W styczniu, natomiast, pytaliśmy Polaków o ich stosunek do promocji w sklepach. Okazało się, że mają gorsze zdanie na temat promocji niż. Kobiety częściej od mężczyzn zgadzają się z pozytywnymi stwierdzeniami na temat promocji, a rzadziej z negatywnymi. CZY ZGADZA SIĘ PAN(I), ŻE: 5 dzięki promocjom ludzie mogą kupić coś na co normalnie nie mogliby sobie pozwolić tak naprawdę płaci się za dodatkową ilość produktu lub prezent dodawany w ramach promocji promocje umożliwiają kupienie potrzebnych produktów po okazyjnych cenach 71% 67% 64% 64% 75% 72% promocje to wprowadzanie w błąd klienta 42% 47% promocje umożliwiają nowych produktów klientom wypróbowanie za przystępną cenę promocje są organizowane po to, aby pozbyć się niechodliwych bądź przeterminowanych towarów 68% 63% 64% 71% 4 Sondaż zrealizowano w dniach 2-5 września 2004 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 5 Sondaż zrealizowano w dniach 20-23 stycznia 2005 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1005 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 9