Preferencje partyjne Polaków w czerwcu 2005 r.

036/05 Preferencje partyjne Polaków w czerwcu 2005 r. Warszawa, czerwiec 2005 roku Zamiar wzięcia udziału w wyborach do Sejmu, gdyby takie odbywały się w najbliższą niedzielę zadeklarowało 32% badanych. Prognozując wielkość frekwencji spodziewalibyśmy się bardzo niskiego poziomu mobilizacji szacujemy (gdyby szacunki dotyczyły głosowania, które odbywałoby się teraz), że do urn poszłaby mniej niż jedna trzecia uprawnionych (w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego wielkość frekwencji była o kilka punktów niższa od odsetka badanych, którzy w ostatnim sondażu przedwyborczym deklarowali zdecydowaną gotowość głosowania). W czerwcu liderem pozostaje PO, na które chce głosować 26% osób (wyniki wśród osób, które deklarowały zamiar głosowania w wyborach i miały sprecyzowane preferencje). Na drugiej pozycji z 18% głosów znajduje się PiS. Do Sejmu weszłyby także: Samoobrona (13%), LPR (12%), Socjaldemokracja startująca z kandydatami UP (7%) oraz SLD (6%). Tuż poniżej progu znalazły się PSL i PD (po 3%). Po 2% osób zgłaszało zamiar głosowania na KPEiR i SD. Jedna na sto osób deklarowała poparcie dla Ruchu Patriotycznego, UPR, ZChN, Nowej Lewicy, Demokratycznej Partii Lewicy, Partii Ludowo Demokratycznej i Polskiej Unii Gospodarczej. Wszystkie osoby, które zapowiadały zamiar głosowania i miały sprecyzowane preferencje zapytaliśmy, jak by głosowały, gdyby mogły oddać jeszcze jeden, dodatkowy głos. Najwięcej wskazań padło na PiS (17%), druga w kolejności była PO (11%). Badani wymieniali także stosunkowo często SdPl (z kandydatami UP 8%), PD (6%), LPR, i PSL (po 5%) oraz Samoobronę i SLD (po 4%). Po jednej na sto osób wymieniało Centrum, KPEiR, Nową Lewicę, PLD, PUG, PWN, Ruch Patriotyczny i SD. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank Przemysłowo Handlowy PBK S.A. XX Oddział w Warszawie; Nr konta: 9710 6000 7600 0032 0000 436235; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS 0000100746; Kapitał Zakładowy: 1.000.000,00 zł t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. W czerwcowym badaniu preferencji partyjnych 1 TNS OBOP po raz pierwszy zapytał o nowopowstałą Unię Lewicy i związany z Radiem Maryja Ruch Patriotyczny Obóz Polski. Po raz pierwszy też uwzględniliśmy wspólną listę SdPl z kandydatami UP. To także nasze pierwsze badanie uwzględniające wynik SLD po zmianie przywództwa w tej partii (w odróżnieniu od innych ośrodków, TNS OBOP przy nazwie partii pokazuje nazwisko jej lidera). W badaniu zapytaliśmy nie tylko o zamiar głosowania i preferencje, ale także o preferencje drugiego wyboru jak głosowaliby badani mając do dyspozycji jeszcze jeden głos (pozwala to na szacowanie wielkości potencjalnego szerokiego zaplecza możliwego do przejęcia przez poszczególne partie). GOTOWOŚĆ GŁOSOWANIA Zamiar wzięcia udziału w wyborach do Sejmu, gdyby takie odbywały się w najbliższą niedzielę zadeklarowało 32% badanych. W stosunku do ostatnich pomiarów wynik ten nie różni się zasadniczo. Jest jednak nieco wyższy niż rezultaty, jakie uzyskiwaliśmy w początkach tego roku. Mimo to w dalszym ciągu prognozując wielkość frekwencji spodziewalibyśmy się bardzo niskiego poziomu mobilizacji szacujemy (gdyby szacunki dotyczyły głosowania, które odbywałoby się teraz), że do urn poszłaby mniej niż jedna trzecia uprawnionych (w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego wielkość frekwencji była o kilka punktów niższa od odsetka badanych, którzy w ostatnim sondażu przedwyborczym deklarowali zdecydowaną gotowość głosowania). (Dane w proc.) GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ Late poll 23.IX. 01 PKW 23.IX. 01 2-5. IX. 04 30.IX- 3.X. 04 4-7. XI. 04 2-5. XII. 04 Zdecydowanie tak 27 26 29 30 28 27 29 30 31 32 Raczej tak 24 24 23 26 28 26 25 21 27 28 Raczej nie 46,4 46,29 15 14 13 13 13 14 13 15 13 13 Zdecydowanie nie 29 32 30 26 26 27 27 29 23 22 Trudno powiedzieć 5 4 5 5 5 6 6 5 6 5 Late poll badanie zrealizowane przez TNS OBOP w dniu wyborów. 1 6-10. I. 05 4-8. II. 05 4-8. III. 05 12-17. IV. 05 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 2-6 czerwca 2005 r. na reprezentatywnej, losowej 953- osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3,2%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. Prezentowane wyniki preferencji dotyczą 424 osób. Maksymalny błąd statystyczny wynosi w tym przypadku +/-4,8%. 5-9. V. 05 2-6. VI. 05 2

PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU Gdyby wyniki sondażu były wynikami głosowania, to do parlamentu dostałoby się sześć ugrupowań. Na pozycji lidera znajduje się PO z 26% poparcia. Wynik o osiem punktów procentowych niższy uzyskało PiS. Dwuprocentowy wynik uzyskały ponadto Samoobrona (13%) i LPR (12%). W Sejmie znalazłyby się także SdPl startująca z kandydatami UP (7%), a ponadto także SLD (6%). PREFERENCJE PARTYJNE POLAKÓW Poparcie (n=386) MAJ 2005 CZERWIEC 2005 max błąd stat. Min. Max. Poparcie (n=424) max błąd stat. Kolumna nr: 1 2 3 4 1 2 3 4 Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) 24 4,3 20 28 26 4,2 22 30 Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) 20 4,0 16 24 18 3,7 14 22 Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) 12 3,2 9 16 13 3,2 9 16 Liga Polskich Rodzin (R. Giertych) 9 2,9 6 12 12 3,1 9 15 Socjaldemokracja Polska z kandydatami Unii Pracy (M. Borowski, A. Spychalski) - - - - 7 2,4 5 10 Socjaldemokracja Polska (M. Borowski) 9 2,9 6 12 - - - - Unia Pracy (M. Pol) 1 * ) * ) * ) - - - - Sojusz Lewicy Demokratycznej (W. Olejniczak) 3 1,7 1 5 6 2,3 3 8 Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) 8 2,7 5 10 3 1,6 2 5 Partia Demokratyczna (W. Frasyniuk) 4 2,0 2 6 3 1,6 2 5 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 2 1,4 * ) * ) 2 1,3 1 4 Stronnictwo Demokratyczne (A. Arendarski) 0 * ) * ) * ) 2 1,3 1 3 Ruch Patriotyczny Obóz Polski (A. Macierewicz, J. Olszewski, G. Janowski) - - - - 1 * ) * ) * ) Ruch Katolicko-Narodowy (A. Macierewicz) 0 * ) * ) * ) - - - - Unia Polityki Realnej (S. Wojtera) 1 * ) * ) * ) 1 * ) * ) * ) Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (J. Kropiwnicki) 0 * ) * ) * ) 1 * ) * ) * ) Nowa Lewica (P. Ikonowicz) 0 * ) * ) * ) 1 * ) * ) * ) Demokratyczna Partia Lewicy (E. Wasiak) 2 1,4 * ) * ) 1 * ) * ) * ) Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) 2 1,4 * ) * ) 1 * ) * ) * ) Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) 0 * ) * ) * ) 1 * ) * ) * ) Centrum (J. Steinhoff) 0 * ) * ) * ) 0 * ) * ) * ) Polska Partia Socjalistyczna (Z. Smagalski) 0 * ) * ) * ) 0 * ) * ) * ) Inicjatywa dla Polski (A. Kamela-Sowińska) 1 * ) * ) * ) 0 * ) * ) * ) Unia Lewicy (I. Jaruga-Nowacka) 0 * ) * ) * ) Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) 1 * ) * ) * ) 0 * ) * ) * ) Inne partie 1 * ) * ) * ) 1 * ) * ) * ) Dane w proc.; Wyniki z kolumn 1, 3 i 4 po uwzględnieniu wyników po przecinku i późniejszym zaokrągleniu * ) Wynik 0% poparcia dla partii oznacza, że elektorat tego ugrupowania może stanowić mniej niż 1% lub może kształtować się na poziomie 1% (po uwzględnieniu wyniku uzyskanego po przecinku i błędu statystycznego) Na kartach umieszczono nazwy partii i koalicji wg kolejności alfabetycznej. Przy ich nazwach, w nawiasach podano nazwiska liderów. Prezentowane w tabeli wyniki preferencji odnoszą się do wszystkich uprawnionych do głosowania osób, które zadeklarowały ( zdecydowanie lub raczej ) gotowość wzięcia udziału w wyborach i które miały sprecyzowane preferencje (n=386 i n=424). Min. Max. 3

MANDATY Dokonana przez nas symulacja podziału mandatów pokazuje, że ewentualna koalicja PO i PiS miałaby ponad połowę głosów w Sejmie. SYMULACJA PODZIAŁU MANDATÓW W NOWYM SEJMIE RP NA PODSTAWIE WYNIKÓW SONDAŻU ZREALIZOWANEGO PRZEZ TNS OBOP W DN. 2-6 CZERWCA 2005 R. Liczba mandatów Odsetek mandatów Odsetek poparcia Platforma Obywatelska 151 32,83% 26% Prawo i Sprawiedliwość 95 20,65% 18% Samoobrona 80 17,39% 13% Liga Polskich Rodzin 64 13,91% 12% Socjaldemokracja Polska z kandydatami UP 41 8,91% 7% Sojusz Lewicy Demokratycznej 27 5,87% 6% Przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej* ) 2 0,43% *) Podziału głosów dokonano przy założeniu, że przedstawiciele niemieckiej mniejszości narodowej uzyskają dwa mandaty Różnica w liczbie mandatów przyznanych ugrupowaniom, które uzyskały tyle samo procent poparcia w badaniu, wynika z uwzględnienia rezultatu z miejscem po przecinku. ZMIANY W POPARCIU DLA PARTII POLITYCZNYCH Zmiany w stosunku do poprzedniego miesiąca nie są duże. Największa najprawdopodobniej związana z wahnięciem pomiaru (choć nie sposób wykluczyć wpływu innych czynników np. braku kandydata na prezydenta) dotyczy PSL. Warto w tym miejscu zauważyć, że w czasie, gdy realizowaliśmy badanie swojego kandydata na prezydenta przedstawiała PD. Jednak wynik tej partii w stosunku do poprzedniego sondażu nie uległ wzmocnieniu, co może wynikać z faktu, że sondaż ten zmiany jeszcze nie odnotował lub też zaproponowana kandydatura nie spotkała się z tak pozytywną reakcją zwolenników tej opcji politycznej, jakiej oczekiwali politycy PD. Generalnie, choć najnowsze wyniki nie różnią się zasadniczo od poprzednich, to relacje między dwójką liderów uległy zmianie. Przed miesiącem dystans dzielący PO 4

i PiS, po znacznym wzroście poparcia dla PiS, zmniejszył się do zalewie czterech punktów procentowych. Teraz zaś jest znów dwukrotnie większy. Stało się to za sprawą o zaledwie dwa punkty lepszego wyniku PO i o dwa punkty niższego PiS. Jak pokazują wyniki naszego badania wzmocnienie list kandydatami Unii Pracy przez SdPl nie wpłynęło na wzmocnienie pozycji tej formacji w sondażu. W poprzednim badaniu SdPl samodzielnie uzyskiwała wyniki nawet minimalnie wyższe niż teraz. Decyzja o wejściu na listy SdPl z pewnością otworzy politykom UP możliwość wprowadzenia swoich przedstawicieli do parlamentu poparcie, jakie partia ta systematycznie uzyskiwała w naszych sondażach, gdy figurowała na nim jako samodzielny podmiot, nie dawało mu najmniejszych szans na parlament. Z kolei po kongresie SLD, na którym na nowego przewodniczącego wybrano Wojciecha Olejniczaka, wynik tej partii poprawił się. Rezultaty, jakie SLD uzyskiwał w badaniach, w których posługiwaliśmy się listą analogiczną do aktualnej 2 były dwukrotnie niższe od obecnych. Aktualny wynik wciąż jednak nie może dawać gwarancji dostania się do Sejmu. Póki co na Sejm z pewnością nie mogą liczyć członkowie dwóch nowopowołanych w ostatnim okresie ugrupowań: zamiar głosowania na Ruch Patriotyczny Obóz Polski zgłaszał co setny badany. Jeszcze mniej osób skłonnych byłoby poprzeć Unię Lewicy. 2 Do czasu oficjalnego powstania PD korzystaliśmy z dwóch kart partyjnych. 5

Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W WYBORACH DO SEJMU Late poll 12,2 5 23.IX. 01 PKW 12,6 8 2-5. IX. 04 30.IX.- 3.X. 04 4-7. XI. 04 2-5. XII. 04 6-10. I. 05 4-8. II. 05 4-8. III. 05 (lista 1) 4-8. III. 05 (lista 2) 12-17. IV. 05 (lista1) 12-17. IV. 05 (lista2) 5-9. V. 05 (lista1) 5-9. V. 05 (lista2) 19 23 29 28 20 23 24 23 25 26 25 24 26 8,94 9,50 12 13 12 14 16 15 12 12 20 20 19 20 18 10,2 10,2 14 14 10 13 11 14 16 16 10 10 13 12 13 8 0 Liga Polskich Rodzin (R. Giertych) 7,51 7,87 15 15 13 13 14 11 11 10 16 14 11 9 12 Socjaldemokracja Polska z kandydatami Unii Pracy (M. Borowski, - - - - - - - - - - - - - - 7 A. Spychalski) Socjaldemokracja Polska (M. Borowski) - - 6 7 6 7 7 7 5 5 5 4 7 9 - Unia Pracy (IM. Pol) - - 2 2 3 2 3 1 1 1 1 2 1 1 - Sojusz Lewicy Demokratycznej (W. Olejniczak) - - 9 5 7 6 9 7 10 9 4 3 5 3 6 Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) 9,35 8,98 6 7 5 4 6 7 8 9 4 6 5 8 3 Partia Demokratyczna (W. Frasyniuk) - - - - - - - - XXX 6 XXX 3 XXX 4 3 Unia Wolności (W. Frasyniuk) 3,19 3,10 3 6 6 3 3 4 7 XXX 3 XXX 3 XXX - Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) Stronnictwo Demokratyczne (A. Arendarski) Ruch Patriotyczny Obóz Polski (A. Macierewicz, J. Olszewski, G. Janowski) Ruch Katolicko-Narodowy (A. Macierewicz) - - 2 3 4 3 2 1 2 2 2 1 2 2 2 - - - 0 - - - - - - 0 1 0 0 2 - - - - - - - - - - - - - - 1 - - 0 1 0 0 0 0 1 1 2 2 1 0 - Unia Polityki Realnej (S. Wojtera) - - 1 0 2 1 2 0 1 1 0 0 1 1 1 Zjednoczenie Chrześcijańsko- Narodowe (J. Kropiwnicki) - - 0 0 0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 1 Nowa Lewica (P. Ikonowicz) - - 1-0 0 1 0 1 1 1 1 0 0 1 Demokratyczna Partia Lewicy (E. Wasiak) - - 1 0 0 0 1 1 0 1 1 1 2 2 1 Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) - - 0 1 0 0 0 1 0 1 0 0 0 2 1 0,06 0,06 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Centrum (J. Steinhoff) - - 3 2 2 3 3 5 0 0 1 1 0 0 0 Polska Partia Socjalistyczna (Z. Smagalski) Inicjatywa dla Polski (A. Kamela- Sowińska) 0,11 0,10 2 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 - - 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 1 0 Unia Lewicy (I. Jaruga Nowacka) - - - - - - - - - - - - - - 0 Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) Koalicja Sojusz Lewicy Demokratycznej Unia Pracy 0,12 0,02 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 41,51 41,04 - - - - - - - - - - - - - Akcja Wyborcza Solidarność Prawicy 5,71 5,60 - - - - - - - - - - - - - Inne partie 0,96 0,85 3 0 0 0 0 3 1 1 3 3 2 1 1 Na kartach umieszczono nazwy partii i koalicji wg kolejności alfabetycznej. Przy ich nazwach, w nawiasach podano nazwiska liderów. Prezentowane w tabeli wyniki preferencji odnoszą się do wszystkich uprawnionych do głosowania osób, które zadeklarowały ( zdecydowanie lub raczej ) gotowość wzięcia udziału w wyborach i które wiedziały, na jakie z wyszczególnionych na liście lub inną niż wymienione partie zagłosować (n=424). Wynik 0% poparcia dla partii oznacza, że elektorat tego ugrupowania może stanowić mniej niż 1% lub może kształtować się na poziomie 1% (po uwzględnieniu wyniku uzyskanego po przecinku i błędu statystycznego) Late poll badanie zrealizowane przez TNS OBOP w dniu wyborów 23 września 2001 r. 2-6. VI. 05 6

NIEZDECYDOWANI JAK GŁOSOWAĆ Podobnie jak w maju, w czerwcu wciąż mamy do czynienia z wysokim odsetkiem osób, które choć zgłaszają zamiar głosowania, to jednak nie wiedzą, któremu z ugrupowań przekazać poparcie. Niezdecydowani stanowią jedną czwartą ogółu osób deklarujących gotowość pójścia do wyborów. 2-5. IX. 04 30.IX.- 3.X. 04 4-7. XI. 04 2-5. XII. 04 6-10. I. 05 4-8. II. 05 4-8. III. 05 (lista 1) 4-8. III. 05 (lista 2) 12-17. IV. 05 (lista 1) 12-17. IV. 05 (lista 2) 5-9. V. 05 (lista 1) 5-9. V. 05 (lista 2) 2-6. VI. 05 16% 23% 19% 20% 21% 19% 21% 25% 18% 18% 25% 25% 24% Wyniki wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania ( zdecydowanie lub raczej ). Osoby te nie wchodziły do podstawy procentowania przy przeliczeniu wyników poparcia dla partii politycznych. PREFERENCJE DRUGIEGO WYBORU Wszystkie osoby, które miały sprecyzowane preferencje wyborcze, a które wcześniej zgłaszały gotowość uczestniczenia w wyborach zapytaliśmy o drugą preferencję na kogo gdyby miały taką możliwość oddałyby drugi głos. Największym elektoratem zapasowym dysponuje PiS możliwość oddania głosu na tę partię dopuszcza 17% badanych. Drugą najczęściej wskazywaną była PO (11%). Jednak niemal jedna trzecia wyborców nie ma partii rezerwowej 12% nie poparłoby żadnej innej poza aktualnie popieraną, a 19% nie potrafiło takiego ugrupowania wskazać. 7

A GDYBY MÓGŁ(MOGŁA) PAN(I) ODDAĆ JESZCZE JEDEN, DODATKOWY GŁOS, TO KANDYDATA JAKIEJ PARTII (UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) Prawo i Sprawiedliwość (J. Kaczyński) 17 Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej (D. Tusk) 11 Socjaldemokracja Polska z kandydatami Unii Pracy (M. Borowski, A. Spychalski) 8 Partia Demokratyczna (W. Frasyniuk) 6 Liga Polskich Rodzin (R. Giertych) 5 Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) 5 Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (A. Lepper) 4 Sojusz Lewicy Demokratycznej (W. Olejniczak) 4 Centrum (J. Steinhoff) 1 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 1 Nowa Lewica (P. Ikonowicz) 1 Partia Ludowo-Demokratyczna (R. Jagieliński) 1 Polska Unia Gospodarcza (W. Kornowski) 1 Polska Wspólnota Narodowa (B. Tejkowski) 1 Ruch Patriotyczny Obóz Polski (A. Macierewicz, J. Olszewski, G. Janowski) 1 Stronnictwo Demokratyczne (A. Arendarski) 1 Demokratyczna Partia Lewicy (E. Wasiak) 0 Inicjatywa dla Polski (A. Kamela-Sowińska) 0 Polska Partia Socjalistyczna (Z. Smagalski) 0 Unia Lewicy (I. Jaruga-Nowacka) 0 Unia Polityki Realnej (S. Wojtera) 0 Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (J. Kropiwnicki) 0 Inne partie 1 Żadnej 12 Trudno powiedzieć 19 Dane w proc. Wyniki wśród osób, które zgłosiły zamiar głosowania w wyborach i miały sprecyzowane preferencje (n=422) POTENCJALNE PRZEPŁYWY ELEKTORATÓW Patrząc, jakie decyzje dotyczące drugiej preferencji podejmowały elektoraty partyjne, można zauważyć, że najbardziej lojalnych wyborców ma Samoobrona (niemal połowa elektoratu tej partii nie wskazuje partii rezerwowej). Z kolei LPR, PSL i PO, to ugrupowania, których zwolennicy stosunkowo rzadko nie dysponują partią zapasową (około jednej piątej). 8

PREFERENCJE PARTYJNE LPR PD PO PSL PiS PREFERENCJE DRUGIEGO WYBORU Samoobrona UP SdPl + SLD żadna LPR X 6 5 6 32 13 0 0 5 13 Niezdecydowani PD 0 X 51 2 0 0 6 0 4 29 PO 2 9 X 5 40 3 11 0 13 10 PSL 0 0 15 X 30 21 0 5 20 0 PiS 10 6 28 4 X 6 3 1 10 22 Samoobrona 13 0 4 15 5 X 6 6 16 30 SdPl + UP 0 17 16 5 0 0 X 24 29 9 SLD 0 0 0 3 5 5 50 X 9 21 Dane w proc.; wyniki należy traktować z dużą ostrożnością ze względu na niewielkie liczebności Wyniki nie sumują się do 100% - pominięto inne partie Wyniki czytamy w wierszach tabela zawiera informację o tym, jakich odpowiedzi na pytanie o drugą preferencję udzielały poszczególne elektoraty. Elektoratowi LPR najbliżej jest do PiS (jedna trzecia elektoratu tej partii dopuszcza głosowanie na PiS). Stosunkowo często wyborcy ci wskazują też na Samoobronę (13%). Partii rezerwowej nie ma zaledwie 18% (większość z tej grupy stanowią osoby niezdecydowane, komu by przekazać drugi głos). Połowa wyborców Partii Demokratycznej głosowałaby w drugiej kolejności na PO. Głosy pozostałych rozkładały się pomiędzy różne inne partie nie wyróżniając szczególnie żadnej z nich. Partii rezerwowej nie ma co trzeci (zdecydowaną większość stanowią osoby niezdecydowane). Dwie piąte elektoratu PO pytanego o drugą preferencję zagłosowałoby na PiS, co dziewiąty kierowałby się ku SdPl i UP. Partii rezerwowej nie ma 23% osób (minimalnie więcej jest osób, które nie głosowałby na nikogo). Elektorat PSL pytany o to, jak by głosował w drugiej kolejności, swoje sympatie kierował ku trzem partiom PiS (30%), Samoobronie (21%) i PO (15%). Co piąty nie miał partii rezerwowej (były to osoby, które nie przekazałyby poparcia żadnemu innemu ugrupowaniu). Elektorat PiS swoje sympatie relatywnie najczęściej kierował ku PO (28%) i LPR (10%). Co trzeci nie wskazywał partii zapasowej (dwukrotnie więcej było osób niezdecydowanych niż nie głosujących na żadna inną partię). Wśród potencjalnych wyborców Samoobrony stosunkowo największą popularnością cieszą się PSL (15%) i LPR (13%). Aż 46% nie wymienia ugrupowania rezerwowego (niemal dwa razy więcej jest tu osób 9

niezdecydowanych komu dodatkowy głos przekazać niż odmawiających udzielania poparcia jakiejkolwiek innej partii). Osoby deklarujące poparcie dla SdPl startującego z kandydatami UP najczęściej skłaniały się do udzielenia wsparcia SLD (24%). Nieco rzadziej swoje sympatie kierowały ku PD (17%) i PO (16%). Niemal dwie piąte nie ma partii rezerwowej (w większości są to osoby odmawiające skorzystania z drugiego głosu). Połowa elektoratu SLD dopuszcza możliwość głosowania na SdPl-UP. Trzech na dziesięciu nie ma partii rezerwowej (najczęściej są to osoby niezdecydowane komu przekazać głos). 10

GDYBY W NAJBLIŻSZĽ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĽŁBY(ĘŁABY)PAN(I) W NICH UDZIAŁ?(a) zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem LICZBA OSÓB OGÓŁEM 32 28 13 22 5 953 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA AKTYWNOĆ ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE mężczyźni 37 25 13 20 4 448 kobiety 27 31 13 24 5 505 18-24 lata 33 30 21 14 2 159 25-34 lata 28 24 16 27 5 161 35-44 lata 27 29 12 28 4 150 45-54 lata 29 32 8 27 4 204 55-64 lata 37 29 15 15 4 121 65 i więcej lat 38 24 8 22 9 157 podstawowe 22 32 11 30 4 177 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 30 23 17 24 6 271 35 30 11 19 4 388 wyższe i licencjat 39 25 15 18 3 117 wieś 32 28 12 22 6 353 miasta do 20 tys. 34 28 7 28 3 119 miasta 20-100 tys. 31 28 16 21 4 190 miasta 100-500 tys. 32 29 14 20 5 171 miasta pow. 500 tys. 30 27 15 23 5 119 wieś 32 28 12 22 6 353 miasto 32 28 13 23 4 599 kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 35 24 15 22 3 59 37 26 10 27 36 29 36 5 25 5 100 robotnicy 26 23 17 30 4 130 rolnicy 39 37 4 11 9 46 gospodynie domowe 26 23 15 31 6 50 emeryci 38 27 11 19 5 213 renciści 33 29 7 24 7 79 uczniowie i studenci 34 35 18 11 2 109 bezrobotni 24 24 19 28 6 131 aktywni zawodowo 31 29 11 25 4 371 nie pracujący 32 28 14 21 5 582 regularnie praktykujący 32 29 12 21 5 577 11

SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ nieregularnie praktykujący 32 30 14 21 3 259 niepraktykujący 29 20 13 33 5 115 dobra 44 26 10 18 2 143 średnia 31 29 14 20 5 541 zła 26 28 11 29 6 266 DZIECI W nie ma 33 29 13 21 5 622 GOSPODARSTWIE DOMOWYM jest jedno lub więcej 29 27 14 26 5 330 ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ POGLĽDY POLITYCZNE w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują 19 18 18 38 7 200 25 35 16 21 4 359 raczej się interesują 40 30 8 18 4 332 bardzo zainteresowani 71 13 8 8 60 niezainteresowani 23 29 16 27 5 559 zainteresowani 45 27 8 16 4 393 lewicowe 47 24 11 16 1 113 centrolewicowe 38 25 10 26 82 centroprawicowe 36 39 11 7 7 103 prawicowe 50 26 8 14 1 207 trudno powiedzieć 17 28 17 31 7 447 a Dane TNS OBOP; sondaż realizowany w dn. 2-6 czerwca 2005 r. KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W WYBORACH DO SEJMU RP? - wyniki wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania i miały sprecyzowane preferencje - 1.Centrum; 2.Demokratyczna Partia Lewicy; 3.Inicjatywa dla Polski; 4.KPEiR; 5.LPR; 6.Nowa Lewica; 7.Partia Demokratyczna; 8.Partia Ludowo-Demokratyczna; 9.PO; 10.PPS; 11.Polska Unia Gospodarcza; 12.Polska Wspólnota Narodowa; 13.PSL; 14.PiS; 15.Ruch Patriotyczny - Obóz Polski; 16.Samoobrona; 17.Socjaldemokracja Polska z kandydatami UP; 18.SLD; 19.SD; 20.Unia Lewicy; 21.UPR; 22.ZChN; 96.inne(a) DANE W PROC. LICZBA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 96 OSÓB OGÓŁEM 0 1 0 2 12 1 3 1 26 0 1 3 18 1 13 7 6 2 0 1 1 1 424 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE mężczyźni 0 2 9 0 3 0 28 0 2 16 2 15 10 7 2 2 0 1 227 kobiety 0 2 0 3 15 2 3 1 24 0 1 4 20 0 10 5 4 2 0 1 2 197 18-24 lata 1 2 19 3 28 1 16 3 6 10 9 3 83 25-34 lata 1 9 2 1 1 33 1 16 1 21 7 2 5 58 35-44 lata 2 15 4 1 35 1 1 6 19 8 5 1 3 61 45-54 lata 1 1 9 1 4 1 28 3 23 1 17 4 5 2 2 91 55-64 lata 1 10 8 1 5 17 1 7 18 13 11 7 2 64 65 i więcej lat 5 11 2 1 1 14 1 1 4 16 1 11 12 15 5 66 podstawowe 3 6 14 21 3 16 19 2 9 4 2 2 58 zasadnicze zawodowe 1 1 2 14 2 21 1 7 14 25 7 5 0 1 108 12

MIEJSCE ZAMIESZKANIA MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA AKTYWNOŒĆ ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ DZIECI W GOSPODARSTWIE DOMOWYM ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ średnie i pomaturalne 0 0 0 2 12 1 4 1 27 0 0 2 20 3 7 9 4 3 1 1 0 201 wyższe i licencjat 2 4 3 6 1 36 1 1 3 21 1 7 7 5 4 57 wieœ 1 2 0 3 10 0 2 17 0 8 12 20 7 6 5 0 2 2 149 miasta do 20 tys. 4 25 1 1 18 1 1 12 20 10 8 56 miasta 20-100 tys. miasta 100-500 tys. miasta pow. 500 tys. 3 13 3 36 1 0 18 4 5 8 4 2 1 86 1 9 1 3 2 25 0 1 29 1 8 9 3 2 3 1 80 2 1 3 4 9 43 1 24 2 1 4 6 53 wieœ 1 2 0 3 10 0 2 17 0 8 12 20 7 6 5 0 2 2 149 miasto 0 2 13 1 4 1 31 0 1 1 21 2 8 8 5 1 2 1 275 kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 2 2 12 46 2 2 20 4 10 25 9 3 57 10 19 2 16 2 2 1 12 1 2 32 1 25 10 9 3 47 robotnicy 1 9 1 3 2 36 2 12 2 29 3 50 rolnicy 15 3 24 2 10 15 11 16 5 26 gospodynie domowe 8 23 4 18 20 12 5 11 14 emeryci 8 10 2 2 1 18 1 6 17 1 10 10 11 1 2 99 renciœci 2 1 3 6 6 1 4 1 2 17 2 30 8 12 1 3 40 uczniowie i studenci 3 20 4 25 1 19 4 10 12 4 62 bezrobotni 15 27 26 13 8 4 4 4 45 aktywni zawodowo 1 0 1 10 1 4 1 37 0 1 3 17 1 15 5 3 2 164 nie pracujący 0 1 4 13 1 3 1 19 0 0 4 19 2 11 9 7 3 0 1 1 2 260 regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący 0 1 0 2 14 1 3 0 25 0 1 5 18 1 13 7 4 3 0 1 1 263 1 2 10 1 4 1 23 0 2 20 2 13 8 8 2 3 1 113 niepraktykujący 1 3 5 1 1 1 39 1 14 2 11 9 10 1 1 48 dobra 1 1 14 1 2 38 0 1 19 2 3 10 4 3 0 1 83 œrednia 0 0 3 10 1 4 1 24 0 1 4 19 0 11 7 6 3 1 1 2 240 zła 2 2 15 1 2 19 3 17 2 24 6 4 1 101 nie ma 1 0 3 11 1 3 1 29 0 1 2 17 2 11 8 6 2 0 1 1 1 303 jest jedno lub więcej w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują 2 1 14 1 3 1 19 0 0 6 22 16 6 5 3 1 1 121 2 7 1 9 2 19 1 3 12 10 7 5 18 3 39 2 20 1 1 0 20 0 0 5 22 1 13 4 3 1 0 2 2 151 13

ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ POGLĽDY POLITYCZNE raczej się interesują bardzo zainteresowani 0 0 2 8 1 5 1 35 0 0 2 16 2 10 9 6 2 1 189 1 7 2 3 14 1 1 17 22 15 13 2 2 46 niezainteresowani 0 1 2 18 1 2 0 20 0 1 5 20 0 13 5 3 5 0 2 2 189 zainteresowani 0 0 0 3 7 1 4 1 31 0 0 2 16 2 12 10 7 2 1 235 lewicowe 1 3 6 2 1 10 2 5 1 12 30 23 1 3 69 centrolewicowe 7 6 15 7 17 25 9 11 3 37 centroprawicowe 1 2 3 9 1 8 1 41 1 3 25 5 72 prawicowe 2 16 1 0 1 34 0 3 27 1 10 3 2 139 trudno powiedzieć a Dane TNS OBOP; sondaż realizowany w dn. 2-6 czerwca 2005 r. 1 1 1 1 16 1 3 1 19 0 5 11 3 16 7 3 8 3 106 A GDYBY MÓGŁ(MOGŁA) PAN(I) ODDAĆ JESZCZE JEDE, DODATKOWY GŁOS, TO KANDYDATA JAKIEJ PARTII POPARŁ(A)BY PAN(I)? - wyniki wśród osób, które zadeklarowały gotowość głosowania - 1.Centrum; 2.Demokratyczna Partia Lewicy; 3.Inicjatywa dla Polski; 4.KPEiR; 5.LPR; 6.Nowa Lewica; 7.Partia Demokratyczna; 8.Partia Ludowo-Demokratyczna; 9.PO; 10.PPS; 11.Polska Unia Gospodarcza; 12.Polska Wspólnota Narodowa; 13.PSL; 14.PiS; 15.Ruch Patriotyczny - Obóz Polski; 16.Samoobrona; 17.Socjaldemokracja Polska z kandydatami UP; 18.SLD; 19.SD; 20.Unia Lewicy; 21.UPR; 22.ZChN; 26.żadna; 96.inne; 97.trudno powiedzieć(a) DANE W PROC. LICZBA 1 2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 26 96 97 OSÓB OGÓŁEM 1 0 1 5 1 6 1 11 0 1 1 5 17 1 4 8 4 1 0 0 0 12 1 19 422 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni 0 0 4 1 5 1 13 0 1 1 2 18 2 5 7 5 0 0 0 13 0 20 225 kobiety 2 0 3 6 0 6 1 9 0 1 9 16 3 8 3 2 0 0 11 1 17 197 18-24 lata 4 2 6 1 11 1 1 3 6 9 5 5 9 8 4 5 20 83 25-34 lata 6 5 9 24 1 4 19 1 30 58 35-44 lata 2 6 7 3 16 3 8 30 7 7 5 2 6 61 45-54 lata 3 7 1 9 1 10 1 2 1 15 4 12 2 0 1 14 16 90 55-64 lata 2 1 1 7 7 12 5 13 1 4 10 7 2 1 1 11 1 15 64 65 i więcej lat 1 2 4 2 12 4 16 4 4 2 1 21 1 25 65 podstawowe 2 1 8 2 2 10 1 2 16 9 6 7 3 1 7 1 22 58 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 2 6 4 2 7 8 24 6 7 3 1 0 16 1 14 107 2 0 1 4 1 6 0 11 0 2 1 6 13 2 3 8 4 1 11 1 21 201 wyższe i licencjat 2 5 10 20 3 17 1 5 3 2 1 16 14 57 wieś 1 1 6 1 3 1 9 1 8 11 5 6 6 1 0 17 2 21 149 miasta do 20 tys. 2 6 3 2 5 1 3 9 19 8 7 10 4 4 8 8 55 miasta 20-100 tys. miasta 100-500 tys. miasta pow. 500 tys. 4 1 5 4 2 10 3 2 27 6 6 3 0 8 18 86 0 1 2 1 8 19 1 1 4 19 1 1 7 1 1 1 1 8 21 80 1 1 5 13 12 0 15 12 3 1 15 20 53 wieœ 1 1 6 1 3 1 9 1 8 11 5 6 6 1 0 17 2 21 149 14

MIEJSCE ZAMIESZKANIA MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA AKTYWNOŒĆ ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ DZIECI W GOSPODARSTWIE DOMOWYM ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ ZAINTERESOWANIE POLITYKĽ wieœ 1 1 6 1 3 1 9 1 8 11 5 6 6 1 0 17 2 21 149 kierownicy, miasto 1 0 1 54 0 13 7 1 12 19 0 1 1 14 21 38 2 4 82 3 1 0 12 0 92 17 20 273 25 specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 3 11 9 11 28 10 9 13 6 15 0 4 3 10 12 5 15 2 3 1 22 23 47 robotnicy 2 4 6 9 10 19 7 12 11 2 19 50 rolnicy 16 11 3 7 16 10 25 3 9 26 gospodynie domowe 5 6 5 44 6 16 4 14 14 emeryci 1 2 5 4 14 3 14 4 8 5 1 0 1 20 0 17 99 renciœci 3 5 8 2 4 6 1 11 9 1 5 6 6 1 9 24 39 uczniowie i studenci 6 8 13 1 2 4 4 6 7 2 12 11 6 2 18 62 bezrobotni 2 8 2 9 3 7 24 2 6 2 1 5 2 27 45 aktywni zawodowo 1 0 6 1 7 2 10 1 6 21 5 6 2 0 15 1 17 163 nie pracujący 2 0 2 5 0 4 0 11 1 1 1 5 15 2 4 9 6 2 0 0 0 11 1 20 259 regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący 0 0 2 6 4 1 12 0 2 1 6 19 2 4 4 3 2 0 0 0 11 0 20 261 4 0 4 1 5 1 9 3 13 5 13 7 0 15 2 18 113 niepraktykujący 3 2 2 14 9 1 6 19 4 10 2 1 16 13 48 dobra 1 1 2 1 7 1 13 1 1 20 5 6 8 9 14 11 81 średnia 0 0 1 5 1 6 1 12 1 1 8 16 0 3 7 2 1 0 0 0 11 1 22 240 zła 4 2 6 4 1 8 3 4 17 5 7 4 2 1 14 1 18 101 nie ma 1 0 2 3 1 8 1 10 0 0 1 5 17 2 3 6 4 0 0 0 0 13 0 22 301 jest jedno lub więcej w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani 3 1 9 1 14 1 2 7 17 7 10 4 3 10 1 11 121 3 2 5 4 19 5 8 5 4 1 9 3 32 39 3 1 4 1 4 1 9 1 1 7 15 3 7 9 3 1 12 15 149 1 0 2 5 0 7 1 13 1 1 5 19 3 6 2 1 0 0 0 15 1 16 189 2 7 7 12 3 1 15 1 7 12 1 4 28 46 niezainteresowani 2 1 4 1 4 1 8 1 1 7 16 2 7 9 4 2 0 12 1 19 187 zainteresowani 0 0 2 6 0 7 1 13 1 1 4 18 0 2 6 4 0 0 1 0 13 1 19 235 lewicowe 3 5 6 6 8 2 6 18 19 2 13 1 11 69 centrolewicowe 5 4 12 1 8 3 17 1 9 1 39 37 centroprawicowe 3 1 1 3 10 17 1 4 4 18 1 4 4 1 5 9 1 13 72 prawicowe 3 1 7 4 1 14 7 31 4 2 0 1 0 9 1 15 139 trudno powiedzieć 2 3 2 4 2 6 1 1 2 3 12 4 3 7 3 0 0 20 24 105 15

a Dane TNS OBOP; sondaż realizowany w dn. 2-6 czerwca 2005 r. 16