Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych październik NEWSLETTER 2018 #DEBATAOEUROPIE W GDYNI PONADTO W NUMERZE POLECAMY DZIAŁANIA I REKOMENDACJE RODM GDAŃSK RADA EUROPEJSKA STAN NEGOCJACJI WS. BREXITU Wielka Brytania poinformowała Radę Europejską o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej 29 marca 2017 roku. Brexit ma stać się faktem 30 marca 2019 r., jednak wciąż trwa ustalanie szczegółów aktu. Opuszczenie UE wiąże się ze skutkami odczuwalnymi przez obywateli, przedsiębiorstwa i organy administracji w Wielkiej Brytanii oraz całej Unii Europejskiej. W pierwszej połowie października odbyło się spotkanie wiceministra spraw zagranicznych Konrada Szymańskiego z Michelem Barnierem, czyli głównym negocjatorem Komisji Europejskiej ds. brexitu... Ośrodek Debaty Międzynarodowej Gdańsk
#DEBATAOEUROPIE W GDYNI CZY POLSKA POWINNA PRZYSTĄPIĆ DO STREFY EURO? JAKIE SĄ KORZYŚCI A JAKIE ZAGROŻENIA? CZY I W JAKICH ASPEKTACH MOŻEMY SPODZIEWAĆ SIĘ DALSZEJ INTEGRACJI STREFY EURO? JAKIE SĄ ARGUMENTY ZA I PRZECIW? CZY KORZYŚCI I KOSZTY Z TYTUŁU PRZYJĘCIA EURO SIĘ W OGÓLE BILANSUJĄ? ODPOWIEDZI NA TE I POZOSTAŁE PYTANIA MOŻNA BYŁO USŁYSZEĆ PODCZAS KONSULTACJI OBYWATELSKICH, KTÓRE ODBYŁY SIĘ W GDYNI. STRONA 2
REGIONALNY OŚRODEK DEBATY MIĘDZYNARODOWEJ W GDAŃSKU WRAZ Z PUNKTEM INFORMACJI EUROPEJSKIEJ EUROPE DIRECT - GDAŃSK I WYŻSZĄ SZKOŁĄ ADMINISTRACJI I BIZNESU IM. EUGENIUSZA KWIATKOWSKIEGO W GDYNI BYLI GOSPODARZAMI KONSULTACJI OBYWATELSKICH PT. POLSKA W STREFIE EURO - SZANSA CZY ZAGROŻENIE?, KTÓRE ODBYŁY SIĘ 29 PAŹDZIERNIKA. SPOTKANIE TO WPISAŁO SIĘ W CYKL DEBAT ZAINICJOWANYCH PRZEZ MSZ W CAŁYM KRAJU I POŚWIĘCONYCH PRZYSZŁOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ. Stanowisko rządu w kwestii przyjęcia wspólnej waluty euro przedstawił Mateusz Mońko, reprezentant Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Słowem wstępu zaakcentował, iż Polska opowiada się za modelem wspólnotowym Unii Europejskiej, a przy podejmowaniu decyzji o wspólnym pieniądzu należy brać pod uwagę doświadczenia innych państw, które były w podobnej sytuacji: Po pierwsze, euro nie jest decyzją na dzisiaj. Polska musi być do tego odpowiednio przygotowana. Chodzi tu o takie przygotowanie, które zagwarantuje, że akcesja będzie korzystna dla Polski. Po drugie, strefa euro musi naprawić się, być bardziej odporna na wstrząsy gospodarcze. Kolejną istotną kwestią jest fakt, iż strefa euro to nie ta sama unia walutowa, którą była podczas akcesji Polski do Unii Europejskiej. Unijną perspektywę przyjęcia euro przez Polskę przedstawił Filip Skawiński, przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce. Podobnie do innych mówców stwierdził, że nie jest to problem czarno-biały. Prawie wszystkie państwa członkowskie są zobowiązane do przyjęcia waluty euro (poza Wielką Brytanią i Danią). Docelowym stanem, optymalnym dla Komisji Europejskiej jest, aby wszystkie kraje przyjęły euro: Strefa euro jest najwyższym stopniem integracji europejskiej, na obecnym etapie Unii Europejskiej. Państwa członkowskie odniosą z tego korzyści, ale muszą być odpowiednio przygotowane do wejścia w strefę euro. ( ) Komisja Europejska w kolejnych latach będzie stosowała szereg zachęt dla państw rozważających wejście do strefy euro. Ekonomiczny punkt widzenia przedstawił ekspert Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Sebastian Płóciennik. Jego zdaniem, niechęć sporej część Polaków wobec przyjęcia euro wynika z reakcji Polski podczas kryzysu gospodarczego - wielkie gospodarki posługujące się euro ucierpiały, a Polska odczuła kryzys znacznie łagodniej: Zastanówmy się, co zrobić by nie stracić kontaktu ze strefą euro. Po pierwsze, demonstrować, że jesteśmy bardzo stabilną gospodarką i będziemy świetnym członkiem unii walutowej. ( ) Przystąpić do unii bankowej oraz do europejskiego mechanizmu kursowego i udowodnić swoją stabilność. ( ) STRONA 3
Ekonomiczny punkt widzenia przedstawił ekspert Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Sebastian Płóciennik. Jego zdaniem, niechęć sporej część Polaków wobec przyjęcia euro wynika z reakcji Polski podczas kryzysu gospodarczego - wielkie gospodarki posługujące się euro ucierpiały, a Polska odczuła kryzys znacznie łagodniej: Zastanówmy się, co zrobić by nie stracić kontaktu ze strefą euro. Po pierwsze, demonstrować, że jesteśmy bardzo stabilną gospodarką i będziemy świetnym członkiem unii walutowej. ( ) Przystąpić do unii bankowej oraz do europejskiego mechanizmu kursowego i udowodnić swoją stabilność. ( ) W odniesieniu do szans i zagrożeń płynących z dołączenia do strefy euro, Sebastian Płóciennik zauważył najpierw, że niebezpieczeństwa wynikające z dołączenia do strefy zajmują wiele miejsca w polskiej debacie. Jednym z negatywnych aspektów przyjęcia euro jest fakt, że Polska nie będzie miała wyłączności na dysponowanie polityką pieniężną. Przeciwwskazaniem jest też niepewność działań Banku Centralnego pojawi się dylemat komu pomóc? Z drugiej strony euro jest jednak szansą dla innowacyjności polskiej gospodarki. Obecnie cechą polskiego modelu konkurencyjności jest dewaluacja, czyli taniość, a euro będzie działało na korzyść innowacyjności. Filip Skawiński, przedstawiciel Komisji Europejskiej w Polsce też odniósł się do pozytywnych aspektów przyłączenia się do strefy euro: Strefa euro jest dobrze zabezpieczona po kryzysie ekonomicznym. ( ) Wiele państw wstępujących z Polską do Unii Europejskiej jest już w strefie euro: Słowacja, Estonia, Łotwa i Litwa. Zauważył też, iż stopy procentowe w strefie euro są niższe, co powoduje łatwiejszy dostęp do kredytów oraz tańsze koszty kredytów. Może to jednak być zagrożeniem nadużywanie kredytów prowadzi do zwiększania zadłużenia państw strefy euro, które bez pomocy innych Istotny nacisk został również nanie współdziałanie państw w krajów strefy nie poradziłyby sobie. Polskapołożony ma dość wysoki dług, który zostawia bufora na obrębie Grupy Wyszehradzkiej. Według ministra, ma to szczególne ewentualny kryzys czy problem. Bufor ten powinien być o 20% większy niż jest obecnie znaczenie. Prof. Czaputowicz przywołał też swoje wcześniejsze słowa, że V4 ma nie tylko oddziaływaćautor: na politykę Magdalena europejską, Muchowska, ale Gdańsk odzwierciedlać w zrównoważony sposób wolontariusz potrzeby RODM i uwarunkowania Fot. WSAiB w Gdyni ( ) zróżnicowanego składu członkowskiego UE. Dodatkowo, wymienił Trójmorze jako jeden z bardziej znaczących koncepcji w polskiej polityce zagranicznej. Ma ono wszakże wzmocnić koherentność gospodarczo społeczną całej UE - powiedział minister Czaputowicz. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zachęca do udziału w konsultacjach obywatelskich i debacie o przyszłości, która w Polsce realizowana będzie wspólnie z siecią 15 Regionalnych Ośrodków Debaty Międzynarodowej. Dyskusję na temat konsultacji obywatelskich można śledzić w mediach społecznościowych ministerstwa pod znacznikiem: #DebataOEuropie Swoje opinie na temat przyszłości Europy można przekazywać online poprzez specjalny kwestionariusz opracowany przez Komisję Europejską: https://ec.europa.eu/consultation/runner/future-of-europe?surveylanguage=pl STRONA 4
WEŹ UDZIAŁ WYPEŁNIJ ANKIETĘ I POKAŻ, ŻE JESTEŚ ŚWIADOMYM EUROPEJCZYKIEM! CO NIE PODOBA CI SIĘ W UNII EUROPEJSKIEJ? CZY UWAŻASZ, ŻE TRZEBA COŚ ZMIENIĆ? MASZ JAKIEŚ OBAWY LUB OCZEKIWANIA? SWOJE OPINIE MOŻESZ PRZEKAZAĆ ONLINE PRZEZ SPECJALNY ANONIMOWY KWESTIONARIUSZ OPRACOWANY PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ. ANKIETA TRWA KILKA MINUT A MOŻE ZDECYDOWAĆ O TYM, JAK WYGLĄDAĆ BĘDZIE TWOJE ŻYCIE W UNII EUROPEJSKIEJ. WYRAŹ SWÓJ GŁOS! Polska przystąpiła do Unii Europejskiej w 2004 r., co przyniosło naszemu krajowi wiele korzyści gospodarczych, politycznych i społecznych. Ma to odzwierciedlenie w wysokim poparciu społecznym dla członkostwa w Unii. Unia Europejska wymaga jednak reform, by zapobiegać kryzysom i przygotować się na nowe wyzwania. Polska pozytywnie odniosła się do propozycji Prezydenta Francji z grudnia 2017 r, który zaproponował przeprowadzenie europejskich konsultacji społecznych ws. przyszłości Europy. Nie chodzi tu jednak o tworzenie projektów konkretnych przepisów czy rozporządzeń UE, ale o to, by głos Europejczyków został usłyszany przez liderów UE i pomógł im w ustaleniu właściwych priorytetów na nadchodzące lata. Kwestionariusz został stworzony przez Panel złożony z losowo wybranych obywateli. Stanowi on uzupełnienie innych inicjatyw Komisji Europejskiej dotyczących Przyszłości Europy. DOSTĘPNY JEST POD LINKIEM: HTTPS://BIT.LY/2OZBQTE STRONA 5
BREXIT STAN NEGOCJACJI STRONA 6
WIELKA BRYTANIA POINFORMOWAŁA RADĘ EUROPEJSKĄ O ZAMIARZE WYSTĄPIENIA Z UNII EUROPEJSKIEJ 29 MARCA 2017 ROKU. BREXIT MA STAĆ SIĘ FAKTEM 30 MARCA 2019 R., JEDNAK WCIĄŻ TRWA USTALANIE SZCZEGÓŁÓW AKTU. OPUSZCZENIE UE WIĄŻE SIĘ ZE SKUTKAMI ODCZUWALNYMI PRZEZ OBYWATELI, PRZEDSIĘBIORSTWA I ORGANY ADMINISTRACJI W WIELKIEJ BRYTANII ORAZ CAŁEJ UNII EUROPEJSKIEJ. W pierwszej połowie października odbyło się spotkanie wiceministra spraw zagranicznych Konrada Szymańskiego z Michelem Barnierem, czyli głównym negocjatorem Komisji Europejskiej ds. brexitu. Podjętymi tematami były przede wszystkim: stan negocjacji oraz przewidywany przez Polskę model unijnych relacji z Wielką Brytanią po opuszczeniu Wspólnoty. Podczas spotkania minister Szymański podkreślił istotność powiązań gospodarczych między Polską a Wielką Brytanią jest ona trzecim najważniejszym partnerem handlowym Polski. Rozmówcy wskazali, iż powiązania Wielkiej Brytanii z Unią Europejską powinny pozostać bardzo bliskie w obszarze handlu i bezpieczeństwa, lecz filarem tych relacji musi być równowaga praw i obowiązków. Aspekty polityki zagranicznej UE w związku z brexitem zostały poruszone też na spotkaniu w Londynie. Na zaproszenie brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Jeremy ego Hunta spotkali się wówczas: minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz oraz szefowie dyplomacji Wielkiej Brytanii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Rozmowy koncentrowały się m.in. wokół polityki wobec Rosji, Partnerstwa Wschodniego i konfliktu na Ukrainie. Rozmówcy wyrazili chęci utrzymania zacieśnionych relacji z Wielką Brytanią po opuszczeniu Unii, w szczególności dotyczących Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. STRONA 7
Bardzo istotnym dla przyszłości brexitu wydarzeniem był szczyt UE w Brukseli. Niestety spotkanie unijnych przywódców nie przyniosło założonych rezultatów. Tuż przed szczytem Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk wystosował list do unijnych liderów. Przypomniał, iż według deklaracji poprzedniego szczytu w Salzburgu, porozumienie w sprawie Brexitu powinno zostać zawarte w październiku. Pomimo dalszych chęci obu stron do jego zawarcia, negocjacje zajmują więcej czasu niż założono. Donald Tusk zasugerował, że należy przygotować się do scenariusza braku umowy. Taki przypadek określa się mianem twardego brexitu i wystąpi wtedy, gdy umowa o wystąpieniu nie zostanie ratyfikowana przed 30 marca 2019 r. Nie będzie wówczas obowiązywał okres przejściowy (trwający 21 miesięcy okres, którym zostanie objęta Wielka Brytania, jeśli umowa o wystąpieniu zostanie ratyfikowana do 30 marca 2019), a prawo unijne przestanie obowiązywać w tym państwie dokładnie z dniem 30 marca 2019 r. Kilka dni po szczycie w Brukseli, na londyńskie ulice wyszło nawet do 700 tysięcy osób, domagając się referendum w sprawie brexitu. Od Hyde Parku do Placu Westministerskiego maszerowali zarówno mieszkańcy Wielkiej Brytanii jak i politycy. Organizatorzy manifestacji poinformowali, iż powodem tego stanu rzeczy jest szeroka dezinformacja, bałagan w negocjacjach dotyczących brexitu oraz brak zaufania wobec obietnic rządu. Pomimo manifestacji oraz sondaży świadczących o chęci zachowania unijnego członkowstwa przez obywateli, Theresa May wyklucza kolejne referendum. Donald Tusk zapowiedział, że jeśli dojdzie do przełomu w negocjacjach, zostanie zwołany nadzwyczajny szczyt UE. Na podsumowaniu szczytu zauważono lepszy nastrój Przewodniczącego, a Theresa May potwierdziła, iż rozmowy będą kontynuowane w pozytywnym duchu i choć do uzgodnienia pozostało niewiele różnic, to są one bardzo znaczące. Dodatkowo ze strony rządu londyńskiego zasugerowano przedłużenie okresu przejściowego, co pomogłoby uregulować ostatecznie sporne kwestie. Obecnie za najtrudniejszy element negocjacji uważa się przyszłość granicy Irlandii i Irlandii Północnej. Autor: Magdalena Muchowska, wolontariusz RODM Gdańsk STRONA 8
STUDIA W KOLEGIUM EUROPEJSKIM I STYPENDIA MSZ STRONA 9
JESTEŚ PO STUDIACH I MARZY CI SIĘ PRACA W BRUKSELI LUB ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ? CHCESZ ZDOBYĆ SOLIDNE WYKSZTAŁCENIE I ZNALEŹĆ SIĘ W CZOŁÓWCE UNIJNEJ KADRY? KONIECZNIE PRZYJDŹ NA SPOTKANIE I DOWIEDZ SIĘ, JAK APLIKOWAĆ DO KOLEGIUM EUROPEJSKIEGO W NATOLINIE, JEDNEJ Z NAJBARDZIEJ PRESTIŻOWYCH INSTYTUCJI EDUKACYJNYCH SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W TEMATYCE EUROPEJSKIEJ. Kolegium Europejskie zostało założone w 1949 roku w Brugii (Belgia). W 1993 roku dołączyło do niego Centrum Europejskie Natolin. Uczelnia działa na zasadzie 1 Kolegium, 2 kampusy jeden w Polsce, drugi w Belgii. Kandydaci mogą ubiegać się o miejsca na kierunkach: European Interdisciplinary Studies, European Economic Studies, European Law, EU International Relations & Diplomacy oraz Political & Administrative Studies. Nauka trwa 10 miesięcy: od września 2018 r. do czerwca 2019 r. Zajęcia prowadzone są w języku angielskim i francuskim. TERMIN SKŁADANIA APLIKACJI UPŁYWA 16 STYCZNIA 2019 R. Zgłoszeń należy dokonać tylko i wyłącznie elektronicznie, bezpośrednio na stronie Kolegium Europejskiego www.coleurope.eu Szczegółowe informacje oraz odpowiedzi na pytania związane z ofertą Kolegium Europejskiego, procesem rekrutacji, jak i stypendiami MSZ można będzie uzyskać podczas spotkania informacyjnego, które odbędzie się 21 listopada w Gdańsku o godz. 09:45 na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego (sala D308). ZAPRASZAMY NA SPOTKANIE! STRONA 10
STRONA 11
REDAKCJA BIULETYNU AGATA BIRECKA - KOORDYNATOR RODM GDAŃSK rodm@rodm-gdansk.pl www.rodm-gdansk.pl https://www.facebook.com/rodmgdansk Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych DESIGN BY STUDIO EM ul. Pniewskiego 1, 80-252 Gdańsk tel. 515 151 729 fax +48 58 3 444 111