INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA w K a t o w i c a c h D e l e g a t u r a w B i e l s k u - B i a ł e j I N F O R M A C J A O STANIE ŚRODOWISKA NA TERENIE POWIATU ŻYWIECKIEGO WG DANYCH ZA ROK 2013 Bielsko Biała, czerwiec 2014 r.
MONITORING ŚRODOWISKA Stan czystości środowiska jest przedmiotem stałych badań wchodzących w skład systemu Państwowego Monitoringu Środowiska, realizowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach, w którego strukturze funkcjonujemy jako Delegatura. W 2013 roku badania te prowadzone były zgodnie z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa śląskiego na lata 2013-2015. I. Monitoring powietrza atmosferycznego Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. 2013, poz. 1232 j.t. z późn. zm,) oceny są dokonywane w strefach, w tym w aglomeracjach. Na terenie województwa śląskiego zostało wydzielonych 5 stref zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 sierpnia 2012 roku w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. 2012, poz 914). Strefy te zostały wymienione poniżej i przedstawione na Rys.1. strefa śląska, aglomeracja górnośląska, aglomeracja rybnicko-jastrzębska, miasto Bielsko-Biała, miasto Częstochowa. Rys.1. Strefy w województwie śląskim, dla których dokonano oceny jakości powietrza. 1
Powiat żywiecki, podobnie jak bielski i cieszyński znalazły się w strefie śląskiej (kod strefy PL2405), dlatego niezbędne jest opisanie wyników dla całej strefy. Podstawę klasyfikacji stref stanowi (zgodnie z art. 89 w/w ustawy) dopuszczalny poziom substancji w powietrzu oraz dopuszczalny poziom stężeń powiększony o margines tolerancji z dozwolonymi przypadkami przekroczeń, poziomy docelowe oraz poziomy celów długoterminowych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ochronę roślin, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. (Dz. U. 2012, poz.1031) w sprawie poziomów stężeń niektórych substancji w powietrzu. Ocenę dla każdej strefy wykonuje się dla zanieczyszczeń wymienionych w tabelach poniżej. Określa się również klasę ogólną strefy oraz działania wynikające z klasyfikacji. Tab.1. Wartości kryterialne do klasyfikacji stref dla terenu kraju w roku 2013 (poziomy dopuszczalne ze względu na ochronę zdrowia ludzi). Substancja Okres uśredniania wyników pomiarów Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu [µg/m 3 ] Dopuszczalna częstość przekraczania dopuszczalnego poziomu w roku Margines tolerancji w 2013 roku [µg/m 3 ] Benzen rok 5 - - Dwutlenek azotu Dwutlenek siarki jedna godzina 200 18 razy - rok 40 - - jedna godzina 350 24 razy - 24 godziny 125 3 razy - Ołów rok 0,5 - - Ozon 8 godzin 120 25 dni* - Pył zawieszony PM 10 24 godziny 50 35 razy - rok 40 - - Tlenek węgla 8 godzin 10 000 - - Pył PM2,5 rok 25** - 1 *liczba dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym, uśredniona w ciągu ostatnich trzech lat ** - od 2015 roku poziom dopuszczalny równy będzie 20 [µg/m 3 ] 2
Tab.2. Poziomy docelowe dla niektórych substancji w powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin, termin ich osiągnięcia, oznaczenia numeryczne tych substancji, okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów oraz dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów. Nazwa substancji Okres uśredniania wyników pomiarów Poziom docelowy substancji w powietrzu Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu docelowego w roku Termin osiągnięcia docelowego poziomu substancji w powietrzu Arsen a) rok 6 b) ng/m 3-2013 Benzo(α)piren a) rok 1 b) ng/m 3-2013 Kadm a) rok 5 b) ng/m 3-2013 Nikiel a) rok 20 b) ng/m 3-2013 8 godzin e) b) d) 120 µg/m 3 25 dni e) 2010 Ozon c) f) g) okres weget. 18000 (IV-31 VII) µg/m 3-2010 *h a) całkowita zawartość tego pierwiastka w pyle zawieszonym PM10, a dla benzo(α)pirenu całkowita zawartość benzo(α)pirenu w pyle zawieszonym PM10 b) poziom docelowy ze względu na ochronę zdrowia ludzi c) poziom docelowy ze względu na ochronę roślin d) maksymalna średnia ośmiogodzinna spośród wszystkich średnich kroczących, obliczanych ze średnich jednogodzinnych w ciągu doby e) liczba dni z przekroczeniem poziomu docelowego w roku kalendarzowym uśredniona w ciągu kolejnych trzech lat f) wyrażony jako AOT 40 która oznacza sumą różnic pomiędzy stężeniem średnim jednogodzinnym wyrażonym w µg/m 3 *h g) wartość uśredniona dla kolejnych pięciu lat Tab.3. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczeń. Poziomy stężeń Klasa strefy Wymagane działania Nie przekraczające wartości dopuszczalnej, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych Powyżej wartości dopuszczalnej lecz nie przekraczający wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji Powyżej wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji A B C Brak Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji oraz opracowanie programu ochrony powietrza POP 3
Dwunasta roczna ocena jakości powietrza w województwie śląskim, obejmująca 2013 rok określa dla strefy śląskiej (kod strefy PL2405) dopuszczalne poziomy substancji: ze względu na ochronę zdrowia ze względu na ochronę roślin. Na terenie strefy śląskiej oceny prowadzone są w oparciu o: 1). Całoroczne pomiary ciągłe na automatycznych stacjach monitoringowych zlokalizowanych w Cieszynie, Żywcu, Złotym Potoku, Ustroniu oraz Wodzisławiu Śląskim obejmujących następujące zanieczyszczenia: stacja w Cieszynie przy ul. Mickiewicza 18, prowadzone są ciągłe pomiary imisyjne stężeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, pyłu zawieszonego PM10, ozonu oraz parametrów meteorologicznych stacja automatyczna w Ustroniu przy ul. Sanatoryjnej - ciągłe pomiary imisyjne stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu (NO2, NO, NOX), ozonu oraz pyłu zawieszonego PM10 stacja w Żywcu przy ul. Słowackiego 2, wprowadzone są ciągłe pomiary imisyjne stężeń dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM10 oraz parametrów meteorologicznych. stacja w Złotym Potoku - leśniczówka Kamienna Góra prowadzone są ciągłe pomiary imisyjne stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu (NO2, NOX), pyłu zawieszonego PM10, pyłu PM2,5, rtęci, ozonu, benzenu oraz parametrów meteorologicznych. stacja automatyczna w Wodzisławiu Śląskim przy ul. Gałczyńskiego 1 prowadzone są ciągłe pomiary imisyjne stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu (NO2, NOX), pyłu zawieszonego PM10, tlenku węgla, ozonu oraz parametrów meteorologicznych. 2). Stacje manualne monitoringu zanieczyszczeń pyłowych zlokalizowane w: Cieszynie (ul. Mickiewicza), Żywcu (ul. Kopernika 84), Godowie (ul. Glinki), Knurowie (Jedności Narodowej. 5), Lublińcu (Piaskowa 56), Myszkowie (ul. Miedziana 3), Pszczynie (ul. Bogedaina), Raciborzu (ul. Studzienna), Zawierciu (ul. M. Skłodowskiej-Curie 16) oraz Tarnowskich Górach (ul. Litewska). 4
3). Całoroczne serie wyników z pasywnych pomiarów benzenu zlokalizowanych na terenie strefy śląskiej: Czechowice Dziedzice, ul. Lompy 9 Żywiec, ul. Słowackiego 2 Czerwionka Leszczyny ul. Parkowa 9 Pszczyna ul. Bogedaina Myszków, ul. Miedziana Dla wszystkich substancji podlegających ocenie, strefy zaliczono do jednej z poniższych klas: klasa A - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych, klasa B - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie przekraczały poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczały poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji, klasa C - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie przekraczały poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy ten margines jest określony, klasa D1 - jeżeli stężenia ozonu w powietrzu na jej terenie nie przekraczały poziomu celu długoterminowego, klasa D2 - jeżeli stężenia ozonu na jej terenie przekraczały poziom celu długoterminowego. Wyniki pomiarów stężeń średniorocznych wybranych zanieczyszczeń, prowadzonych na stacjach i w punktach zlokalizowanych na terenie strefy śląskiej, na podstawie, których wykonano klasyfikację strefy, przedstawiono w tabelach poniżej. 5
Tab.4. Wyniki pomiarów wybranych substancji w wybranych punktach pomiarowych. Maks. stężenie 24- Średnie stężenie w 2013 roku godzinne w 2013 [µg/m 3 ] roku [µg/m 3 ] Stanowisko pomiarowe Zanieczyszczenie SO2 NO2 Pył zawieszony PM10 Pył PM2,5 Żywiec, ul. Słowackiego 153 23 58** - Żywiec, ul. Kopernika*** - - 46* - Cieszyn, ul. Mickiewicza 49 17 36* - Złoty Potok -leśniczówka 41 9 30** 23* Ustroń, ul. Sanatoryjna 65 15 21** - Pszczyna, ul. Bogedaina - - 58* - Godów, ul. Gliniki - - 51* 38* Wodzisław Śląski 86 21 57** - * - pomiar manualny, ** - pomiar automatyczny, *** wynik nie wykorzystany do oceny Tab.5. Wartości średnioroczne stężeń benzenu mierzone przy użyciu próbników pasywnych. Średnie stężenie w 2013 Miejscowość roku[µg/m 3 ] Benzen Czechowice-Dziedzice, ul. Lompy 9 5,3 Żywiec, ul. Słowackiego 2 4,7 Czerwionka Leszczyny, ul. Parkowa 9 4,4 Pszczyna, ul. Bogedaina 4,2 Myszków, ul. Miedziana 3,9 Złoty Potok (pomiar automatyczny) 1,3 Z uwagi na niewystarczające rzeczywiste pokrycie pomiarami w 2013 roku nie wykorzystano wyników z 2 stanowisk manualnych (Żywiec ul. Kopernika pył zawieszony PM10, BaP, As, Ni, Pb, Cd oraz Tarnowskie Góry ul. Litewska pył PM2.5), 1 automatycznego stanowiska pyłu zawieszonego PM10 (Ustroń) oraz 1 stanowiska pasywnego benzenu (Czerwionka Leszczyny). 6
Wyniki klasyfikacji stref w województwie śląskim przedstawiono poniżej uwzględniając kryteria: ze względu na ochronę zdrowia: dla zanieczyszczeń takich jak: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, benzen, ołów, tlenek węgla, arsen, kadm i nikiel - klasa A, co oznacza konieczność utrzymania jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie, dla pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5,, ozonu oraz benzo(α)pirenu - klasa C w strefie śląskiej, klasa D2 dla ozonu ze względu na przekroczenie poziomu celu długoterminowego. ze względu na ochronę roślin: brak przekroczeń wartości dopuszczalnych (klasa A) dla tlenków azotu, dwutlenku siarki oraz poziomu docelowego ozonu przekroczenia poziomu docelowego oraz poziomu celu długoterminowego ozonu wyrażonego jako AOT 40 (klasa D2), na stacji tła regionalnego. Po dokonaniu oceny strefy z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia na dla strefy śląskiej stwierdzono: Strefa śląska badana ze względu na zanieczyszczenie pyłem PM10 mieści się w klasie C. - Liczba przekroczeń dopuszczalnego poziomu stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 była wyższa niż dopuszczalna częstość i wynosiła w strefie śląskiej od 1,2 do 4,2 razy więcej. Częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego dla pył PM10 przedstawiono na Rys. 2. - W porównaniu do 2012 roku, częstości przekroczeń w 2013 roku w strefie śląskiej zmniejszyły się na pięciu z 11 stanowisk (o ok. 3% w Knurowie, o 11 % w Myszkowie, o 32 % w Złotym Potoku, o 14% w Wodzisławiu Śląskim i o 6 % w Żywcu ul. Słowackiego). Wzrosły na pięciu stanowiskach o 93% w Lublińcu, o 56% w Pszczynie, o 45% w Godowie, 37 % w Tarnowskich Górach u o 1% 7
w Zawierciu). W Cieszynie natomiast pozostały na takim samym poziomie jak w roku poprzednim. Rys.2. Częstości przekraczania dopuszczalnego poziomu stężeń 24 godzinnych pyłu zawieszonego PM10 w latach 2008 2013- Żywiec na tle innych miast województwa śląskiego (wartości w etykietach dotyczą 2013 roku). - Wartości średnioroczne stężeń pyłu PM10 w 2013 roku, w strefie śląskiej wyniosły od 30 do 58 µg/m 3, (wartość dopuszczalna 40 µg/m 3 ) - W porównaniu do 2012 roku stężenia średnioroczne zmniejszyły się na 5 stanowiskach (w tym Żywiec), wzrosły na 4 stanowiskach, na jednym (w Cieszynie) pozostały bez zmian. - W 2013 roku wartości 90,4 percentyla dla stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 przekroczyły poziom 50 µg/m 3 na wszystkich stanowiskach 8
w województwie śląskim, osiągając maksymalne przekroczenie o 146% w strefie śląskiej. - W 2013 roku wartości 90,4 percentyla dla Żywca wynosiła 123 µg/m 3 - W 2013 roku przez 16 dni (34 przypadków przekroczeń na stanowiskach pomiarowych w województwie) stężenia pyłu PM10 były większe lub równe 200 µg/m 3. Na 15 z 24 stanowisk wystąpiły stężenia 24-godzinne pyłu PM10 równe lub wyższe niż wartość progowa informowania społeczeństwa o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego dla pyłu PM10 (w Żywcu dziewięciokrotnie). Niekorzystne skutki zdrowotne ze względu na wystąpienie poziomów alarmowych pyłu zawieszonego PM10 (300 µg/m 3 ) określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu wystąpiły w strefie śląskiej w Pszczynie - 27 stycznia oraz w Żywcu 14 i 24 stycznia. [µg/m3] 70 60 50 40 30 20 10 Średnie roczne stężenie pyłu PM10 na stacjach monitoringu w Żywcu (2009-2013) 49 59 57 56 42 43 63 60 58 0 ul. Kopernika ul. Słowackiego 2009 2010 2011 2012 2013 Rys.3. Średnie roczne stężenie pyłu PM10 na stanowiskach pomiarowych w Żywcu w latach 2009-2013. 9
Na rys. 4 przedstawiono obszary przekroczeń średnich stężeń rocznych pyłu zawieszonego PM10 - kryterium ochrona zdrowia. Rys. 4. Obszary przekroczeń średnich stężeń rocznych pyłu zawieszonego PM10 na terenie województwa śląskiego. 10
Strefa śląska badana ze względu na zanieczyszczenie pyłem PM2,5 mieści się w klasie C. - Wartości średnie stężeń pyłu PM2,5 w 2012 roku wyniosły w strefie śląskiej 38 µg/m 3 w Godowie (spadek względem 2012 roku) oraz 23 µg/m 3.Złotym Potoku w gminie Janów (wzrost względem 2012 roku). - Wartość dopuszczalna powiększona o margines tolerancji wynosi 26 µg/m 3. Strefa śląska ze względu na stężenie benzo-α-pirenu znalazła się w klasie C. - Wartości średnioroczne stężeń benzo-α-pirenu wyniosły od 5 do 11 ng/m 3 (wartość docelowa 1 ng/m 3 ). - W 2013 roku, w porównaniu do 2012 roku stężenie tej substancji w strefie śląskiej wzrosło na stanowiskach w Pszczynie, Myszkowie, Żywcu i Lublińcu, zmniejszyło się w Zawierciu, Tarnowskich Górach oraz Knurowie, bez zmian w Godowie. Ze względu na dopuszczalną częstość przekraczania stężeń 8-godzinnych ozonu strefa śląska znalazła się w klasie C. Ze względu na przekroczenie poziomu celu długoterminowego - D2. - W 2012 - strefa śląska przyjmowała klasę C - bez zmian w stosunku do 2013. - Dopuszczalna częstość przekroczenia poziomu docelowego 8 - godzinnego, wynoszącego 120 µg/m 3 w roku kalendarzowym uśrednione w ciągu trzech lat przekroczyła wartość dopuszczalną równą 25 dni na stanowiskach pomiarowych w Ustroniu (30 dni), Złotym Potoku (32 dni), Cieszynie (27 dni) oraz Wodzisławiu Śląskim (17 dni). - Przekroczenie na terenie całego województwa poziomu celu długoterminowego, na wszystkich stanowiskach pomiarowych wystąpiły przekroczenia maksymalnych 8-godzinnych stężeń ozonu ze względu na ochronę ludzi. Maksymalne przekroczenie zanotowano w Wodzisławiu Śląskim - było o około 47% wyższe niż poziom celu długoterminowego. 11
- Ze względu na ochronę roślin - brak przekroczenia poziomu docelowego oraz przekroczenie poziomu celu długoterminowego ozonu wyrażonego jako AOT 40, na stacji tła regionalnego -wskaźnik ten uśredniony dla kolejnych 5 lat wyniósł 16728 (µg/m 3 )*h przy poziomie docelowym 18000 (µg/m 3 )*h oraz uśrednieniu dla roku wyniósł 15800 (µg/m 3 )*h, przy poziomie celu długoterminowego wynoszącym 6000 (µg/m 3 )*h. Strefa śląska badana pod względem zanieczyszczenia dwutlenkiem siarki mieści się w klasie A. - W 2012 - strefa śląska przyjmowała klasę C (obszarem przekroczeń było miasto Żywiec) - W 2013 roku nie zaobserwowano przekroczeń dopuszczalnej częstości poziomów dopuszczalnych stężeń 1-godzinnych. - Brak przekroczeń poziomu dopuszczalnego stężeń 24-godzinnych (125 µg/m 3 ) - Na obszarze strefy śląskiej trzykrotnie (w Żywcu) wystąpiło przekroczenie dopuszczalnej częstości poziomów dopuszczalnych stężeń 24-godzinnych - (dopuszczalna częstość przekraczania 3 razy). - Brak przekroczenia poziomu dopuszczalnego w sezonie zimowym na stacji tła regionalnego w Złotym Potoku zanotowano 13 µg/m 3. Strefa śląska badana pod względem zanieczyszczenia benzenem klasa A. - Średnie roczne stężenia benzenu nie przekroczyły wartości dopuszczalnych na żadnym stanowisku pomiarowym. - Średnie roczne stężenie benzenu w Żywcu wyniosło 4,7 µg/m 3 przy poziomie dopuszczalnym równym 5 µg/m 3. Strefa śląska badana pod względem zanieczyszczenia ołowiem mieści się w klasie A. - Średnie roczne stężenia ołowiu nie przekroczyły wartości dopuszczalnych i wyniosły od 3-11% poziomu dopuszczalnego. 12
Strefa śląska badana pod względem zanieczyszczenia arsenem, kadmem i niklem mieści się w klasie A. - Średnie roczne stężenia arsenu, kadmu, i niklu wynosiły odpowiednio: - od 18% do 37% poziomu docelowego (6 ng/m 3 ) - dla arsenu - od 11% do 46% poziomu docelowego (5 ng/m 3 ) - dla kadmu - od 11% do 23% poziomu docelowego (20 ng/m 3 ) - dla niklu. Strefa śląska badana pod względem zanieczyszczenia tlenkiem węgla mieści się w klasie A. - Maksymalne stężenia tlenku węgla na terenie województwa śląskiego nie przekroczyły poziomu dopuszczalnego (10000 µg/m 3 ) na żadnym ze stanowisk i wynosiły od 23% do 49% wartości dopuszczalnej. Główne przyczyny przekroczeń pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu: - w okresie zimowym - emisja z indywidualnego ogrzewania budynków, - w okresie letnim - bliskość głównych dróg z intensywnym ruchem, - emisja wtórna zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników, boisk, - niekorzystne warunki meteorologiczne, występujące podczas powolnego rozprzestrzeniania się emitowanych lokalnie zanieczyszczeń, w związku z małą prędkością wiatru - napływ zanieczyszczenia z innej strefy lub spoza kraju. Głównymi przyczynami wystąpienia przekroczeń ozonu jest oddziaływanie naturalnych źródeł emisji lub zjawisk naturalnych niezwiązanych z działalnością człowieka. Z badań przeprowadzonych na terenie Polski w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska wynika, że ozon jest zanieczyszczeniem w strefie przyziemnej wykazującym tendencje do przekraczania poziomów dopuszczalnych na wielu obszarach kraju i Europy. Wysokie stężenia tej substancji pojawiają się w sprzyjających warunkach atmosferycznych tj. wysokiej temperatury i promieniowania słonecznego. Pod względem średnich temperatur miesięcznych w południowej Polsce 2013 rok był dość nietypowy. Dotyczy to przede wszystkim chłodniejszej połowy tego roku, choć w nieco mniejszym stopniu odnosi się również do jego cieplejszej połowy. W chłodniejszej połowie 13
roku najbardziej odbiegała in minus od normy średnia temperatura marca 2013, czego głównym powodem było istotne przesunięcie opóźnionych warunków zimowych na terenie Polski. Pół roku później końcowe trzy miesiące tego roku były wyraźnie cieplejsze od ich norm miesięcznych. Spośród nich najbardziej wyróżniał się grudzień z różnicą prawie +3ºC. Z kolei w cieplejszej połowie roku (od kwietnia do września) większość miesięcy była cieplejsza od swych norm, średnio o około +3ºC, a jedynie wrzesień 2013 był dość istotnie chłodniejszy od normy, średnio o ok. -1,7ºC. Generalnie można stwierdzić, iż rozpatrywany rok na tle wielolecia był cieplejszy od normy, co ilościowo potwierdza 8 miesięcy o średniej temperaturze powyżej normy, w stosunku do 4 miesięcy ze średnią temperaturą poniżej normy z wielolecia. Strefy klasy C zostały zakwalifikowane do programów ochrony powietrza (POP), w zakresie substancji, których dotyczyło przekroczenie. POP określa zakres działań niezbędnych do podjęcia w okresie najbliższych lat, w celu doprowadzenia do poprawy złej jakości powietrza na terenie województwa śląskiego, w tym m.in. wyeliminowanie spalania paliw złej jakości w piecach domowych, rozbudowa i integracja sieci ciepłowniczej, ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych oraz ograniczanie emisji ze źródeł przemysłowych. II. Monitoring hałasu w środowisku Zgodnie z programem Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach w 2012 roku przeprowadził badania monitoringowe hałasu w środowisku, mające na celu określenie klimatu akustycznego w miejscowościach Ślemień (gmina Ślemień) oraz Gilowice (gmina Gilowice). W obu przypadkach klimat akustyczny badanego miejsca porównywano względem poziomów dopuszczalnych odpowiadających przeznaczeniu terenu objętego badaniami oraz na podstawie wartości dopuszczalnych poziomów hałasu dla przyjętego punktu referencyjnego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U. 2014, poz. 112 ). 14
Dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (zał. do rozporządzenia MŚ z dnia 14 czerwca 2007 r. (tekst jednolity Dz. U. 2014, poz. 112). tab.1 i tab.3, pkt. 2a i 3a) obowiązywały odpowiednio następujące poziomy dopuszczalne hałasu: LAeq D = 61 db LAeq N = 56 db LDWN = 64 db LN = 59 db Ślemień Badanie wykonano w jednym rejonie pomiarowym RB1, w punkcie pomiarowym oznaczonym symbolem PP1. Lokalizacja punktu wybrana została po konsultacjach z Urzędem Gminy w Ślemieniu. Punkt zlokalizowany został na terenie sklasyfikowanym jako teren zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, na terenie szkolnym przy ulicy Szkolnej w rejonie pomiarowym - od granicy gminy Gilowice z granicą gminy Ślemień do skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 946. Położenie punktu na terenie miejscowości zaznaczono na Rys.5. Lp. Punkt monitoringowy 1. PP1 Tab.6. Lokalizacja punktu pomiarowego - współrzędne geograficzne. Lokalizacja - budynek teren Zespołu Szkół w Ślemieniu przy ulicy Szkolnej Współrzędne geograficzne Długość Szerokość Stopnie Minuty Sekundy Stopnie Minuty Sekundy 49 43 03,4 19 21 55,3 15
Rys. 5. Lokalizacja punktu pomiarowego na terenie miejscowości Ślemień. Tab.7. Wyniki badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punkcie referencyjnym dla poszczególnych dni tygodnia pory lata, Ślemień 2013 rok. zmierzone wartości poziomu dźwięku [db] Miejscowość data pomiaru dzień tygodnia L AeqD L AeqN L dzień L wieczór L noc (16h) (8h) (12h) (4h) (8h) L DWN Obliczone [db] Ślemień 2013-07-22 pon 59,4 53,8 59,6 59,1 53,8 62,3 2013-07-16 wt 59,0 53,0 59,2 58,6 53,0 61,7 2013-07-17 śr 60,0 53,9 60,1 59,6 53,9 62,6 2013-07-18 czw 59,4 53,4 60,4 58,9 53,4 62,3 2013-07-19 pt 59,2 54,2 59,7 58,5 54,2 62,3 2013-07-20 sob 57,8 52,9 58,0 57,1 52,9 60,9 2013-07-21 nie 58,1 53,1 58,3 57,3 53,1 61,1 L AeqD równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00-22:00) L AeqN równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00-6:00) L dzień średni poziom dźwięku dla pory dnia (rozumiany jako przedział czasu od godz. 6:00 18:00) L wieczór średni poziom dźwięku dla pory wieczoru (rozumiany jako przedział czasu od godz. 18:00 22:00) L noc średni poziom dźwięku dla pory nocy (rozumiany jako przedział czasu od godz. 22:00 6:00) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ), 16
Tab.8. Wartości średnich poziomów dźwięku z okresu 7-dmiu dób w tygodniu, dla wskaźników L DWN 7d i L N 7n, dla rozpatrywanego punktu. Wskaźnik PP1 ul. Szkolna Ślemień L DWN 7d [db] 61,9 L N 7n [db] 53,5 L DWN 7d wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L DWN 1d z okresu 7-miu dób w tygodniu, L N 7n -wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L N 1n z okresu 7- miu pór nocy w tygodniu. w zakresie uzyskanych wartości wskaźników oceny hałasu środowiskowego Brak przekroczeń dla LDWN 7d i LN 7n. w zakresie czynników struktury i natężenia ruchu pojazdów: Natężenie ruchu pojazdów osiągnęło wartości 202 poj/godzinę, przy 15,8 % udziale pojazdów ciężkich. Gilowice Badanie wykonano w jednym rejonie pomiarowym RB1, w punkcie pomiarowym oznaczonym symbolem PP2. Lokalizacja punktu wybrana została po konsultacjach z Urzędem Gminy w Gilowicach. Punkt zlokalizowany został na terenie sklasyfikowanym jako teren zabudowy jednorodzinnej, na terenie prywatnym przy ulicy Krakowskiej w rejonie pomiarowym - od skrzyżowania z ul. Wspólną do granicy gminy Gilowice z gminą Ślemień. Położenie punktu na terenie miejscowości zaznaczono na Rys.6. Tab.9. Lokalizacja punktu pomiarowego - współrzędne geograficzne. Lp. Punkt monitoringowy Lokalizacja - budynek Współrzędne geograficzne Długość Szerokość Stopnie Minuty Sekundy Stopnie Minuty Sekundy 1. PP2 Ogród posesji prywatnej przy ulicy Krakowskiej 49 42 33,4 19 20 07,3 17
Rys. 6. Lokalizacja punktu pomiarowego na terenie miejscowości Gilowice. Tab.10. Wyniki badań poziomów dźwięku hałasu drogowego w punkcie referencyjnym dla poszczególnych dni tygodnia pory lata, Gilowice 2013 rok. zmierzone wartości poziomu dźwięku [db] Miejscowość data pomiaru dzień tygodnia L AeqD L AeqN L dzień L wieczór L noc (16h) (8h) (12h) (4h) (8h) L DWN Obliczone [db] Gilowice 2013-07-08 pon 60,1 54,4 59,0 58,8 54,4 62,3 2013-07-02 wt 60,5 54,1 60,8 59,1 54,1 62,8 2013-07-03 śr 60,1 54,9 60,4 58,9 54,9 63,0 2013-07-04 czw 62,8 57,3 62,5 63,7 57,3 65,9 2013-07-05 pt 59,4 52,4 59,7 58 52,4 61,4 2013-07-06 sob 60,2 55 59,8 61,4 55 63,5 2013-07-07 nie 62,9 54,4 61,5 65,5 54,4 65,4 L AeqD równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6:00-22:00) L AeqN równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22:00-6:00) L dzień średni poziom dźwięku dla pory dnia (rozumiany jako przedział czasu od godz. 6:00 18:00) L wieczór średni poziom dźwięku dla pory wieczoru (rozumiany jako przedział czasu od godz. 18:00 22:00) L noc średni poziom dźwięku dla pory nocy (rozumiany jako przedział czasu od godz. 22:00 6:00) L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ), 18
Tab.11. Wartości średnich poziomów dźwięku z okresu 7-dmiu dób w tygodniu, dla wskaźników L DWN 7d i L N 7n, dla rozpatrywanego punktu. Wskaźnik PP2 ul. Krakowska Gilowice L DWN 7d [db] 63,7 L N 7n [db] 54,9 L DWN 7d wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L DWN 1d z okresu 7-miu dób w tygodniu, L N 7n -wskaźnik poziomu dźwięku odpowiadający średniej logarytmicznej wartości wskaźnika L N 1n z okresu 7- miu pór nocy w tygodniu. w zakresie uzyskanych wartości wskaźników oceny hałasu środowiskowego brak przekroczeń dla LDWN 7d i LN 7n 1d przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L DWN o 1,9 db (4 lipca) i 1,4 db ( 7 lipca), 1d* przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq D o 1,8 db, (4 lipca) i 1,9 db (7 lipca), 1n* przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu L Aeq N o 1,3 db (4 lipca) w zakresie czynników struktury i natężenia ruchu pojazdów: Natężenie ruchu pojazdów osiągnęło wartości 156 poj/godzinę, przy 14,1 % udziale pojazdów ciężkich. III. Monitoring pól elektromagnetycznych Zgodnie z programem Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach kontynuował pomiary w drugim trzyletnim cyklu pomiarowym. Badania monitoringowe pól elektromagnetycznych przeprowadzono w miejscowościach: Rycerka Górna, Ujsoły, Ślemień.. Podstawę badań stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. Nr 221, Poz. 1645). Pomiary dotyczyły pól elektromagnetycznych w przedziale częstotliwości 100 khz 3 GHz (składowej elektrycznej E) w środowisku, w miejscach dostępnych dla ludności. 19
W badanych miejscowościach w promieniu 300 m od punktu pomiarowego nie były zlokalizowane żadne instalacje radiokomunikacyjne, radiolokacyjne, radionawigacyjne lub inne, emitujące pola elektromagnetyczne do środowiska. Na podstawie pomiarów obliczono średnią arytmetyczną wartości skutecznych natężeń pola elektrycznego (E), która w żadnym z pomiarów nie przekroczyła wartości dopuszczalnej 7[V/m], określonej w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania i dotrzymywania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz.1883). Tab.12. Wyniki pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych częstotliwości 100 khz 3 GHz w środowisku. l.p. Punkt pomiarowy poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku Natężenie pola elektromagnetycznego E* [V/m] Natężenie pola elektromagnetycznego podczas pomiarów w poprzednim cyklu pomiarowym [V/m] 1. Rycerka Górna 0,12 0,16 Ujsoły, ul. Bystra 0,22 0,08 Ślemień, szkoła 0,25 0,17 E * [V/m] średnia wartość arytmetyczna wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania elektromagnetycznego w zakresie częstotliwości 100 khz 3 GHz, w danym punkcie obserwacji w środowisku. 20
IV. Monitoring wód powierzchniowych Wprowadzenie do oceny Ocenę stanu wód powierzchniowych wykonuje się w odniesieniu do jednolitych części wód, na podstawie wyników państwowego monitoringu środowiska i prezentuje poprzez ocenę stanu ekologicznego (w przypadku wód, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka poprzez ocenę potencjału ekologicznego), ocenę stanu chemicznego i ocenę stanu. Stan ekologiczny / potencjał ekologiczny jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych klasyfikuje się poprzez nadanie jednolitej części wód jednej z pięciu klas jakości, przy czym klasa pierwsza oznacza bardzo dobry stan ekologiczny, klasa druga dobry stan ekologiczny, zaś klasy trzecia, czwarta i piąta odpowiednio stan ekologiczny umiarkowany, słaby i zły. W przypadku potencjału ekologicznego, klasa pierwsza oznacza potencjał maksymalny. O przypisaniu ocenianej jednolitej części wód określonej klasy decydują wyniki klasyfikacji poszczególnych elementów biologicznych, przy czym obowiązuje zasada, że klasa stanu / potencjału ekologicznego odpowiada klasie najgorszego elementu biologicznego. 1 W przypadku gdy ocena elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry lub dobry stan/ potencjał ekologiczny ale ocena wspierających elementów fizykochemicznych wykaże niespełnienie wymagań dla klasy I lub klasy II (w przypadku stanu dobrego), ocenę stanu / potencjału ekologicznego obniża się o jedną klasę. Schemat postępowania przy klasyfikacji stanu ekologicznego dla jednolitej części wód przedstawiono na rysunku 7. 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. Nr 257, poz. 1545). 21
Rys. 7. Schemat klasyfikacji stanu ekologicznego Klasyfikacji stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych dokonuje się na podstawie analizy wyników pomiarów zanieczyszczeń chemicznych, w tym tzw. substancji priorytetowych. Podstawą analizy jest porównanie uzyskanych wyników ze środowiskowych normami jakości. 1 Przyjmuje się, że jednolita część wód jest w dobrym stanie chemicznym, jeżeli żadna z obliczonych wartości stężeń nie przekracza dopuszczalnych stężeń maksymalnych lub średniorocznych. Jeżeli woda nie spełnia tych wymagań, stan chemiczny ocenianej jednolitej części wód określa się jako poniżej dobrego. Stan jednolitej części wód ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu / potencjału ekologicznego i stanu chemicznego. Jednolita część wód może być oceniona jako będąca w dobry stanie, tylko jeśli jednocześnie jej stan / potencjał ekologiczny jest sklasyfikowany przynajmniej jako dobry, a stan chemiczny sklasyfikowany jest jako dobry. Sposób oceny stanu wód przedstawiono w tabeli 13. Tab. 13. Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Stan chemiczny bardzo dobry stan ekologiczny potencjał ekologiczny dobry lub powyżej dobrego dobry stan ekologiczny potencjał ekologiczny dobry lub powyżej dobrego umiarkowany stan ekologiczny umiarkowany potencjał ekologiczny słaby stan ekologiczny słaby potencjałekologiczny zły stan ekologiczny zły potencjał ekologiczny dobry dobry stan wód dobry stan wód zły stan wód zły stan wód zły stan wód poniżej dobrego zły stan wód zły stan wód zły stan wód zły stan wód zły stan wód 22
Ze względu na dużą liczbę jednolitych części wód w Polsce objęcie ich wszystkich monitoringiem jest niemożliwe. Z tego powodu przy prezentowaniu oceny stanu / potencjału ekologicznego rozróżnia się wyniki dla jednolitych części wód monitorowanych, i dla jednolitych części wód niemonitorowanych, które klasyfikowane są poprzez ekstrapolację, na podstawie wyników uzyskanych dla części wód monitorowanych. Wyniki klasyfikacji stanu / potencjału ekologicznego, ze względu na stosunkowo niski poziom ufności, prezentuje się poprzez nadanie tak ocenianym jednolitym częściom wód dwóch klas: stan / potencjał ekologiczny co najmniej dobry oraz poniżej dobrego. Monitoring wód powierzchniowych na terenie powiatu żywieckiego w roku 2013 Przedstawiona poniżej ocena jednolitych części wód na terenie powiatu żywieckiego jest oceną wstępną wykonaną tylko na podstawie badań prowadzonych w roku 2013 i nieuwzględniającą wyników dziedziczonych z lat wcześniejszych. Ostateczna ocena uwzględniająca zasady dziedziczenia wykonana zostanie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach w terminie do końca czerwca 2014 roku i opublikowana na stronie internetowej pod adresem www.katowice.pios.gov.pl. Rok 2013 w zakresie badań i oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) był pierwszym rokiem drugiej części sześcioletniego cyklu gospodarowania wodami (od 2010 do 2015). Na terenie powiatu żywieckiego badania prowadzone były w 13 punktach pomiarowych zlokalizowanych na 21 jednolitych częściach wód powierzchniowych. Punkty pomiarowo-kontrolne i ich lokalizację przedstawiono na rysunku 8. Na terenie powiatu żywieckie badania prowadzono w zakresie: rzek - monitoring operacyjny (2 jcwp) - monitoring obszarów chronionych (8 jcwp) zbiorników zaporowych - monitoring operacyjny (1 jcwp) - monitoring obszarów chronionych (1 jcwp) - monitoring badawczy (1 jcwp) 23
Rys. 8. Lokalizacja punktów pomiarowych na terenie powiatu żywieckiego w roku 2013 24
Monitoring operacyjny rzek ocena stanu chemicznego W dwóch jednolitych częściach wód - Soła do Wody Ujsolskiej oraz Soła od Wody Ujsolskiej do Zbiornika Tresna - badano te substancje, które przekraczały normy środowiskowe dla substancji priorytetowych w latach poprzednich. W obu przypadkach badane średnie stężenia sumy Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu nie przekroczyły wartości dopuszczalnej dla stanu dobrego. Zbiorcza ocena przedstawiona została w tabeli 14. Tab. 14. Ocena stanu chemicznego jcwp na terenie powiatu żywieckiego wg danych za rok 2013 Lp Nazwa ocenianej jcw Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Benzo(g,h,i)perylen (µg/l) Indeno(1,2,3-cd)piren (µg/l) st. śr. STAN CHEMICZNY 1 Soła do Wody Ujsolskiej Soła - powyżej Rycerki 12 N 0,001 DOBRY 2 Soła od Wody Ujsolskiej do Zbiornika Tresna Soła - wplyw do zbiornika Tresna 14 T 0,002 DOBRY W roku 2013 nie prowadzono badań stanu/potencjału ekologicznego rzek na terenie powiatu żywieckiego. Kolejne badania w ramach monitoringu operacyjnego zaplanowane zostały na rok 2015. Monitoring zbiorników zaporowych. W roku 2013 prowadzone były badania jednolitej części wód Kaskada Soły. Badania prowadzono w zakresie monitoringu operacyjnego (zbiornik Międzybrodzie), w zakresie monitoringu badawczego (zbiornik Tresna) oraz w zakresie monitoringu obszarów chronionych dla jednolitych części wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia (zbiornik Czaniec). Oceniana jednolita część wód, w związku z III klasą wskaźnika biologicznego uzyskała umiarkowany potencjał ekologiczny. Żaden z badanych wskaźników fizykochemicznych, zarówno w punkcie monitoringu badawczego jak i operacyjnego nie przekroczył wartości dopuszczalnej dla klasy I. Zbiorcza ocena przedstawiona została w tabeli 15. 25
Tab. 15. Ocena potencjału ekologicznego jcw Kaskada Soły wg danych za rok 2013 Lp Nazwa ocenianej jcw Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Klasa elementów biologicznych Klasa elementów hydromorfologicznych Klasa elementów fizykochemicznych Klasa elementów fizykochemicznych - specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY 1 Kaskada Soły zb. Międzybrodzie - strefa przejściowa 0 S III II I n.b. UMIARKOWANY Monitoring obszarów chronionych W roku 2013 dziewięć jednolitych części wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia, zostało ocenionych pod kątem spełniania wymagań dla obszarów chronionych. Wszystkie dziewięć jednolitych części wód spełniło wymagania dla obszaru chronionego zarówno w zakresie kategorii fizykochemicznej, jak i kategorii mikrobiologicznej. Zbiorcza ocena przedstawiona została w tabeli 16. Tab. 16.. Ocena spełniania wymagań obszarów chronionych jednolitych części wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia na terenie powiatu żywieckiego w 2013 roku. L.p. Nazwa ocenianej JCW Nazwa ppk Kategoria fizykochemiczna 1) Kategoria mikrobiologiczna 1) wymagania dla dobrego stanu wód 2) A1, A2 A1, A2, A3 ocena za 2013 rok Ocena spełnienia wymagań dla obszaru chronionego 1 Bystra Bystra - powyżej ujęcia wody A2 A2 T 2 Żabniczanka Romanka - powyżej ujęcia wody A2 A3 T 3 Cięcinka Cięcinka - powyżej ujęcia wody A1 A2 T 4 Krzyżówka Krzyżówka - Glinna powyżej ujęcia wody A1 A3 T 5 Sopotnia Sopotnianka - powyżej ujęcia wody A2 A3 T 6 Koszarawa od Krzyżówki bez Krzyżówki do ujścia Koszarawa - most obok Delphi A2 A3 T 7 Soła od Wody Ujsolskiej do Zbiornika Tresna Przybędza - powyżej ujęcia wody A1 A2 T 8 Kaskada Soły (Soła od zb. Tresna do zb. Czaniec) Zbiornik Czaniec - Na wysokości ujęcia GPW A2 A2 T 9 Łękawka Kocierzanka - m. Kocierz Moszczanicki A1 A2 T 1) na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludnosci w wodę do spożycia (Dz.U. Nr 204, 2) na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych poz.1728) części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. Nr 257, poz. 1545) T N spełnione wymagania dla obszaru chronionego niespełnione wymagania dla obszaru chronionego 26
Wyniki badań wód powierzchniowych prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 roku na terenie powiatu żywieckiego (wartości minimalne, maksymalne i średnioroczne wskaźników)
Zastosowane skróty: jcw RZGW MORW MORWS MO (RW,RWS) / +P MO (RW,RWS) / P MOEU MONA MOPI MOIN MB < Typ abiotyczny jednolita część wód powierzchniowych Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej program monitoringu operacyjnego realizowany na jcw rzecznej naturalnej program monitoringu operacyjnego realizowany na jcw rzecznej sztucznej lub silnie zmienionej program monitoringu operacyjnego obejmujący wskaźniki biologiczne, fizykochemiczne z grup 3.1 do 3.5 oraz wybrane wskaźniki z grup 3.6 lub 4.1, 4.2 * program monitoringu operacyjnego obejmujący wybrane wskaźniki z grup 3.6 lub 4.1, 4.2 * program monitoringu obszarów chronionych wrażliwych na eutrofizację ze źródeł komunalnych program monitoringu obszarów chronionych zależnych od wód, w tym na terenach ochrony siedlisk lub gatunków (Natura 2000) program monitoringu obszarów chronionych przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia program intensywnego monitorowania program monitoringu badawczego, w tym monitoringu wód granicznych poniżej granicy oznaczalności (do obliczenia wartości średniorocznych przyjeto połowę wartości granicy oznaczalności) zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. Nr 258, poz. 1549) * grupy wskaźników zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. Nr 258, poz. 1550 ze zm.)
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Nazwa ppk Soła - powyżej Rycerki Kod ppk PL01S1301_1725 Rzeka Soła Km 80,9 Długość geograficzna 19,068663 Szerokość geograficzna 49,489445 Dorzecze Wisła Nazwa jcw Soła do Wody Ujsolskiej Kod jcw PLRW200012213219 Kategoria jcw rzeka Typ abiotyczny 12 RZGW Kraków Powiat żywiecki Gmina Rajcza Rodzaj monitoringu w 2013 roku MORW / P, SoE Grupy wskaźników Substancje priorytetowe Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka Benzo(g,h,i)perylen (µg/l) Indeno(1,2,3-cd)piren (µg/l) Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 12 <0,0006 0,006 0,0011 12 <0,0006 0,0037 0,0007 WIOŚ Katowice, 2014 1/22
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Nazwa ppk Kod ppk Rzeka Km 6,5 Długość geograficzna 19,056464 Szerokość geograficzna 49,602287 Dorzecze Nazwa jcw Kod jcw Kategoria jcw Typ abiotyczny 12 RZGW Powiat Gmina Rodzaj monitoringu w 2013 roku Bystra - powyżej ujęcia wody Grupy wskaźników Stan fizyczny Warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne Zasolenie Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 4 1,3 15,4 8,2 4 0 30 8 4 <4 4,2 2,6 4 9,7 12,8 11,1 4 0,6 1,4 1,1 4 <1,5 7 2,9 4 91,3 97,2 93,4 4 <3 17 8,2 4 49 80 68 4 9,2 13,5 11,9 4 <1 1,04 0,9 Zakwaszenie Odczyn ph 4 7,2 7,5 7,2-7,5 Substancje biogenne Specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne Substancje priorytetowe Temperatura ( o C) Barwa (mg/l Pt) ChZT - Cr (mg O 2 /l) Przewodność w 20 o C (us/cm) Siarczany (mg SO 4 /l) Chlorki (mg Cl/l) Azot Kjeldahla (mg N/l) Fosforany (mg PO 4 /l) Arsen (mg As/l) Bar (mg Ba/l) Bor (mg B/l) Chrom sześciowartościowy (mg Cr +6 /l) Chrom ogólny (suma +Cr3 i +Cr6) (mg Cr/l) Cynk (mg Zn/l) Miedź (mg Cu/l) Fenole lotne (indeks fenolowy) (mg/l) Węglowodory ropopochodne - indeks olejowy (mg/l) Cyjanki wolne (mg CN/l) Selen (mg Se/l) Wanad (mg V/l) Fluorki (mg F/l) Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka Zawiesina ogólna (mg/l) Tlen rozpuszczony (mg O 2 /l) BZT5 (mg O 2 /l) OWO (mg C/l) Nasycenie wód tlenem (%) Kadm i jego związki (µg/l) Heksachlorocykloheksan (HCH) (µg/l) Ołów i jego związki (µg/l) Rtęć i jej związki (µg/l) Nikiel i jego związki (µg/l) Benzo(a)piren (µg/l) Benzo(b)fluoranten (µg/l) Benzo(k)fluoranten (µg/l) Benzo(g,h,i)perylen (µg/l) Indeno(1,2,3-cd)piren (µg/l) Bystra - powyżej ujęcia wody PL01S1301_3394 Bystra Wisła Bystra PLRW20001221323299 rzeka Kraków żywiecki Milówka MOPI / Liczba mieszkańców < 10 tys. 4 <0,2 0,31 0,18 4 <0,05 <0,05 <0,05 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 0,033 0,042 0,038 4 <0,08 <0,08 <0,08 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,05 <0,05 <0,05 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,1 <0,1 <0,1 4 <0,02 0,07 0,03 4 <0,006 <0,006 <0,006 4 <2 <2 <2 4 <0,015 0,049 0,023 4 <5 <5 <5 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,0006 0,0006 0,0004 4 <0,0006 <0,0006 <0,0006 WIOŚ Katowice, 2014 2/22
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Bystra - powyżej ujęcia wody Grupy wskaźników Inne substancje zanieczyszczające (według KOM 2006/0129 COD) Grupa wskaźników charakteryzujących występowanie innych substancji chemicznych Wskaźniki mikrobiologiczne Pozostałe badane wskaźniki Aldryna (µg/l) Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka o Dieldryna (µg/l) Endryna (µg/l) Izodryna (µg/l) DDT całkowity (µg/l) Żelazo rozpuszczone (mg Fe/l) Mangan (mg Mn/l) Substancje powierzchniowo czynnie anionowe (mg/l) Bakterie grupy Coli NPL (w 100 ml wody) Bakterie grupy Coli typu kałowego - NPL (w 100 ml wody) Liczba paciorkowców kałowych (enterokoki) (w 100 ml wody) Amoniak całkowity (mg NH 4 /l) Azotany (mg NO 3 /l) Pestycydy og. (mg/l) Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 4 <0,0075 <0,0075 <0,0075 4 <0,02 0,088 0,03 4 <0,02 <0,02 <0,02 4 <0,05 0,057 0,03 4 28 980 500 4 1 55 32 4 1 61 21,75 4 <0,26 <0,26 <0,26 4 1,92 3,3 2,3 4 <0,00015 <0,00015 <0,00015 WIOŚ Katowice, 2014 3/22
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Nazwa ppk Kod ppk Rzeka Km 1,2 Długość geograficzna 19,20036 Szerokość geograficzna 49,56175 Dorzecze Nazwa jcw Kod jcw Kategoria jcw Typ abiotyczny 12 RZGW Powiat Gmina Rodzaj monitoringu w 2013 roku Romanka - powyżej ujęcia wody Grupy wskaźników Stan fizyczny Warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne Zasolenie Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 4 1,1 13,9 8,1 4 0 15 4 4 <4 28 9,3 4 9,9 12,9 11,2 4 0,5 1,5 1,2 4 <1,5 5,2 1,9 4 90,7 97 93,9 4 <3 15 7 4 76 159 123 4 8,5 14,7 11,9 4 1,02 1,48 1,2 Zakwaszenie Odczyn ph 4 7,5 7,9 7,5-7,9 Substancje biogenne Specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne Substancje priorytetowe Temperatura ( o C) Barwa (mg/l Pt) ChZT - Cr (mg O 2 /l) Przewodność w 20 o C (us/cm) Siarczany (mg SO 4 /l) Chlorki (mg Cl/l) Azot Kjeldahla (mg N/l) Fosforany (mg PO 4 /l) Arsen (mg As/l) Bar (mg Ba/l) Bor (mg B/l) Chrom sześciowartościowy (mg Cr +6 /l) Chrom ogólny (suma +Cr3 i +Cr6) (mg Cr/l) Cynk (mg Zn/l) Miedź (mg Cu/l) Fenole lotne (indeks fenolowy) (mg/l) Węglowodory ropopochodne - indeks olejowy (mg/l) Cyjanki wolne (mg CN/l) Selen (mg Se/l) Wanad (mg V/l) Fluorki (mg F/l) Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka Zawiesina ogólna (mg/l) Tlen rozpuszczony (mg O 2 /l) BZT5 (mg O 2 /l) OWO (mg C/l) Nasycenie wód tlenem (%) Kadm i jego związki (µg/l) Heksachlorocykloheksan (HCH) (µg/l) Ołów i jego związki (µg/l) Rtęć i jej związki (µg/l) Nikiel i jego związki (µg/l) Benzo(a)piren (µg/l) Benzo(b)fluoranten (µg/l) Benzo(k)fluoranten (µg/l) Benzo(g,h,i)perylen (µg/l) Indeno(1,2,3-cd)piren (µg/l) Romanka - powyżej ujęcia wody PL01S1301_3391 Romanka Wisła Żabniczanka PLRW2000122132349 rzeka Kraków żywiecki Węgierska Górka MOPI / Liczba mieszkańców < 10 tys. 4 <0,2 0,23 0,13 4 <0,05 0,071 0,037 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 0,019 0,035 0,029 4 <0,08 <0,08 <0,08 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,05 <0,05 <0,05 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,1 <0,1 <0,1 4 <0,02 0,03 0,02 4 <0,006 <0,006 <0,006 4 <2 <2 <2 4 <0,015 0,024 0,016 4 <5 <5 <5 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,0006 0,0024 0,0012 4 <0,0006 0,0021 0,0008 WIOŚ Katowice, 2014 4/22
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Romanka - powyżej ujęcia wody Grupy wskaźników Inne substancje zanieczyszczające (według KOM 2006/0129 COD) Grupa wskaźników charakteryzujących występowanie innych substancji chemicznych Wskaźniki mikrobiologiczne Pozostałe badane wskaźniki Aldryna (µg/l) Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka o Dieldryna (µg/l) Endryna (µg/l) Izodryna (µg/l) DDT całkowity (µg/l) Żelazo rozpuszczone (mg Fe/l) Mangan (mg Mn/l) Substancje powierzchniowo czynnie anionowe (mg/l) Bakterie grupy Coli NPL (w 100 ml wody) Bakterie grupy Coli typu kałowego - NPL (w 100 ml wody) Liczba paciorkowców kałowych (enterokoki) (w 100 ml wody) Amoniak całkowity (mg NH 4 /l) Azotany (mg NO 3 /l) Pestycydy og. (mg/l) Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 4 <0,0075 <0,0075 <0,0075 4 <0,02 0,086 0,029 4 <0,02 <0,02 <0,02 4 <0,05 <0,05 <0,05 4 51 10810 3119 4 1 840 230 4 0 187 51,25 4 <0,26 <0,26 <0,26 4 1,75 2,73 2,1 4 <0,00015 <0,00015 <0,00015 WIOŚ Katowice, 2014 5/22
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA WYNIKI BADAŃ WÓD POWIERZCHNIOWYCH - RZEKI, 2013 ROK Nazwa ppk Kod ppk Rzeka Km 6,0 Długość geograficzna 19,170822 Szerokość geograficzna 49,593819 Dorzecze Nazwa jcw Kod jcw Kategoria jcw Typ abiotyczny 12 RZGW Powiat Gmina Rodzaj monitoringu w 2013 roku Cięcinka - powyżej ujęcia wody Grupy wskaźników Stan fizyczny Warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne Zasolenie Ilość pomiarów MIN MAX ŚR 4 0,9 12,9 7,5 4 0 5 1 4 <4 6,4 4,3 4 9,9 13 11,1 4 0,5 1,8 1,1 4 <1,5 1,8 1 4 88,9 93,9 92 4 4,1 7,4 6,3 4 109 217 164 4 12 17,4 15,3 4 1,91 2,02 2 Zakwaszenie Odczyn ph 4 7,4 7,9 7,4-7,9 Substancje biogenne Specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne Substancje priorytetowe Temperatura ( o C) Barwa (mg/l Pt) ChZT - Cr (mg O 2 /l) Przewodność w 20 o C (us/cm) Siarczany (mg SO 4 /l) Chlorki (mg Cl/l) Azot Kjeldahla (mg N/l) Fosforany (mg PO 4 /l) Arsen (mg As/l) Bar (mg Ba/l) Bor (mg B/l) Chrom sześciowartościowy (mg Cr +6 /l) Chrom ogólny (suma +Cr3 i +Cr6) (mg Cr/l) Cynk (mg Zn/l) Miedź (mg Cu/l) Fenole lotne (indeks fenolowy) (mg/l) Węglowodory ropopochodne - indeks olejowy (mg/l) Cyjanki wolne (mg CN/l) Selen (mg Se/l) Wanad (mg V/l) Fluorki (mg F/l) Nazwa wskaźnika jakości wód, jednostka Zawiesina ogólna (mg/l) Tlen rozpuszczony (mg O 2 /l) BZT5 (mg O 2 /l) OWO (mg C/l) Nasycenie wód tlenem (%) Kadm i jego związki (µg/l) Heksachlorocykloheksan (HCH) (µg/l) Ołów i jego związki (µg/l) Rtęć i jej związki (µg/l) Nikiel i jego związki (µg/l) Benzo(a)piren (µg/l) Benzo(b)fluoranten (µg/l) Benzo(k)fluoranten (µg/l) Benzo(g,h,i)perylen (µg/l) Indeno(1,2,3-cd)piren (µg/l) Cięcinka - powyżej ujęcia wody PL01S1301_3395 Cięcinka Wisła Cięcinka PLRW20001221323569 rzeka Kraków żywiecki Węgierska Górka MOPI / Liczba mieszkańców < 10 tys. 4 <0,2 <0,2 <0,2 4 <0,05 0,076 0,038 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 0,021 0,041 0,03 4 <0,08 <0,08 <0,08 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,01 <0,01 <0,01 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,05 <0,05 <0,05 4 <0,005 <0,005 <0,005 4 <0,003 <0,003 <0,003 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,1 0,11 0,065 4 <0,02 <0,02 <0,02 4 <0,006 <0,006 <0,006 4 <2 <2 <2 4 <0,015 0,091 0,033 4 <5 <5 <5 4 <0,015 <0,015 <0,015 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,004 <0,004 <0,004 4 <0,0006 <0,0006 <0,0006 4 <0,0006 <0,0006 <0,0006 WIOŚ Katowice, 2014 6/22