Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych

Ewa Sławińska-Tomtała Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych 1. Wstęp Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN statut to zbiór przepisów określających strukturę, zadania i sposób działania instytucji lub organizacji 1 i taka funkcja statutu jest w zasadzie jednolita dla wszystkich tego typu dokumentów. Jednakże w zależności od tego, czy podmiot należy do sfery prawa publicznego, czy też prywatnego wymagania co do formy i treści poszczególnych rodzajów statutów będą określone każdorazowo przez inne przepisy. Różnice pomiędzy zawartością statutów można także zaobserwować w samym sektorze publicznym, np. pomiędzy sektorem rządowym a samorządowym. Zakres pojęciowy sektora publicznego (sektora finansów publicznych) w świetle przepisów o finansach publicznych został od 2001 r. rozszerzony i określony poprzez wyliczenie kategorii podmiotów wchodzących w jego skład 2. W sektorze publicznym na podstawie statutów działają np. wszelkie urzędy centralne i terenowe administracji rządowej (nie mylić z organami administracji), urzędy JST oraz agencje, fundusze i inne instytucje publiczne. Statut w sektorze publicznym może podlegać zatwierdzeniu przez organ władzy publicznej poprzez wydanie odpowiedniego aktu normatywnego lub odpowiednich uchwał (np. w JST). Ogólnie przyjmuje się, że głównym zadaniem statutu jest przede wszystkim określenie wewnętrznej organizacji danego podmiotu. Ponieważ w sektorze publicznym statut jest najczęściej aktem pochodnym od innych aktów normatywnych, musi on być zgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami. Założenia tego nie należy rozumieć jako koniecz- 1 http://sjp.pwn.pl/ (dostęp: 18.5.2016 r.). 2 E. Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, Warszawa 2003, s. 14. 3

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej ność powielania w statutach zapisów ustawowych, wręcz przeciwnie zasadą powinno być tworzenie w statucie rozwiązań uzupełniających i rozwijających zapisy powszechnie obowiązujące, powtórzenia tekstu ustawy zaś powinny być dopuszczone jedynie wyjątkowo, gdy jest to absolutnie niezbędne. Dobry statut powinien być napisany logicznie, przejrzyście, w miarę prosto, ułatwiając zrozumienie zakresu i formy funkcjonowania. Jeśli statut będzie nieprecyzyjny lub niezgodny z prawem, mogą pojawić się problemy w codziennej pracy organizacji. Wszelkie działania, prowadzone przez jednostkę, muszą być zgodne ze statutem (muszą z niego wynikać) i nie mogą mu zaprzeczać. 2. Statut na przykładzie gminy Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 1 SamGminU uchwalenie statutu gminy należy do wyłącznej kompetencji jej organu stanowiącego, czyli rady gminy. Jednak w związku z art. 3 ust. 2 SamGminU, w przypadku największych gmin (powyżej 300 000 mieszkańców), uchwalenie statutu wymaga uzgodnienia z prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. W SamGminU nie wskazano żadnego specjalnego trybu podejmowania uchwały w sprawie statutu gminy, zatem obowiązują ogólne zasady zawarte w art. 14 SamGminU. Oznacza to, że statut jest przyjmowany zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady i jest to głosowanie jawne. Opublikowany w wojewódzkim dzienniku urzędowym statut (art. 22 ust. 2 SamGminU) wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia. Statut jest aktem prawa miejscowego, uchwalanym na czas nieokreślony. W statucie gminy uregulowane powinny być m.in.: 1) zagadnienia ustrojowo-organizacyjne (ustrój gminy) łączące się m.in. z organizacją wewnętrzną gminy i trybem pracy organów gminy, przy czym należy zauważyć, że o ustroju gminy stanowi więcej aktów prawnych (np. Konst, SamGminU), 2) zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej (art. 5 ust. 3 SamGminU), 3) zasady dostępu do związanych z działalnością tej jednostki dokumentów (art. 11b ust. 3 SamGminU), 4) zasady i tryb działania komisji rewizyjnej (art. 18a ust. 5 SamGminU), 5) organizacja wewnętrzna oraz tryb pracy organów gminy (art. 22 ust. 1 SamGminU), 6) zasady działania klubów radnych (art. 23 ust. 2 SamGminU), 7) zasady udziału przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej w pracach rady gminy (art. 37a SamGminU), 8) zakres zarządzania mieniem komunalnym i korzystania z niego oraz rozporządzania dochodami z tego źródła przez jednostki pomocnicze gminy oraz tzw. jednostki niższego rzędu, jak również zakres czynności dokonywanych przez jednostki pomocnicze gminy oraz jednostki niższego rzędu w zakresie przysługującego im mienia (art. 48 ust. 1 i 1a SamGminU), 9) uprawnienia jednostek pomocniczych do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy (art. 51 ust. 3 SamGminU). 4

Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych Przy projektowaniu statutu gminy warto przeanalizować orzecznictwo SA, a także wyroki TK odnoszące się do zapisów w statutach gminnych. Wskazać należy, iż w doktrynie pojawiła się wątpliwość dotycząca zakresu zagadnień mogących stanowić materię statutową. Przede wszystkim nie do końca jasne jest, czy w statucie gminy mogą znaleźć się wyłącznie te kwestie, które mają odrębną szczegółową podstawę prawną w ustawie, czy też organ stanowiący może zawierać w tym akcie prawa miejscowego wszystkie zagadnienia związane z funkcjonowaniem danej gminy, jeśli nie naruszają one przepisów prawa powszechnie obowiązującego 3. Konstytucja w art. 169 ust. 4 stwierdza, że JST określają w granicach ustaw swój ustrój wewnętrzny, zatem statut gminy jest to akt pochodny i uzupełniający względem przepisów SamGminU. Na podstawie orzecznictwa należy przyjąć następujące założenia dla statutu gminy: 1) nie powinien zawierać postanowień sprzecznych z ustawą, 2) jego postanowienia nie mogą być interpretowane w sposób sprzeczny z przepisami, 3) nie może wykraczać poza przepisy SamGminU, np. nie powinien powtarzać jej zapisów ustawowych, 4) nie mogą ograniczać sfery wolności i praw obywatelskich oraz uprawnień jednostek wynikających z przepisów prawa cywilnego i innych jego działów, 5) może określać ustrój gminy, jej zadania oraz sposoby procedowania tylko w takim zakresie, w jakim nie przesądzają tego przepisy wyższego rzędu, 6) nie może ustanawiać odmiennych wymagań co do zdolności uchwałodawczej organów gminy (quorum) lub prawomocności ich uchwał (większość) niż określone w przepisach SamGminU bądź w przepisach szczególnych, przez które należy rozumieć inne przepisy rangi ustawowej. Orzecznictwo Statut gminy jest aktem prawnym o charakterze normatywnym. Postanowienia statutu są prawem, którego naruszenie przez uchwałę organu gminy uzasadnia stwierdzenie jej nieważności (wyr. WSA w Poznaniu z 14.2.2008 r., III SA/Po 696/07, Legalis). 3. Przykład statutu gminy Rozdział I Postanowienia ogólne Ilekroć w Statucie mowa jest o: 1) Gminie należy przez to rozumieć... ; 2) Radzie należy przez to rozumieć... ; 3) radnym należy przez to rozumieć... ; 1 3 Dolnicki Bogdan (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2010. 5

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej 4) Przewodniczącym Rady należy przez to rozumieć Przewodniczącego Rady Gminy... ; 5) wójcie należy przez to rozumieć Wójta Gminy...; 6) urzędzie należy przez to rozumieć Urząd Gminy w...; 7) Skarbniku należy przez to rozumieć... ; 8) Statucie należy przez to rozumieć Statut Gminy...; 9) ustawie o samorządzie gminnym należy przez to rozumieć ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1515 ze zm.). Rozdział II Ustrój Gminy 2 1. Gmina... jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. 2. Siedzibą władz gminy jest... 3. Terytorium gminy obejmuje obszar o powierzchni... Granice gminy zaznaczone są na mapie poglądowej stanowiącej załącznik nr 1 do statutu. 4. Herbem gminy jest.... 5. Barwami gminy są.... 6. Wzór herbu i barw gminy stanowi załącznik nr 1 do statutu. 7. Zasady i warunki używania herbu i barw gminy określi odrębna uchwała. 3 1. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami w tym z organizacjami pozarządowymi. 2. Wykaz gminnych jednostek organizacyjnych zawiera załącznik nr 2 do statutu. 4 1. Rada uchwala statut gminnej jednostki organizacyjnej. 2. Statut gminnej jednostki organizacyjnej określa między innymi nazwę, zakres działania, siedzibę, zakres wyposażenia jej w majątek trwały oraz zakres uprawnień dotyczących rozporządzania tym majątkiem. 5 1. Zadania publiczne gminy mogą być realizowane w drodze współdziałania międzygminnego lub z jednostkami samorządu terytorialnego. 2. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych Rada może podjąć uchwałę o utworzeniu lub przystąpieniu do związku komunalnego (międzygminnego) lub stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. 3. Gmina może zawrzeć porozumienie komunalne z inną gminą w celu powierzenia jednej z nich, określonych przez nie zadań publicznych. 6

Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych 1. Organami gminy są: 1) Rada Gminy; 2) Wójt. Rozdział III Organizacja wewnętrzna oraz tryb pracy organów gminy 6 2. Organem wykonawczym gminy jest wójt, który wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu gminy oraz gminnych jednostek organizacyjnych. 7 1. Działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów z posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy. 2. Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa rozdział VI statutu. 8 3. Rada jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy z wyłączeniem spraw rozstrzyganych przez mieszkańców w drodze referendum. Zasady i tryb przeprowadzenia referendum gminnego określa ustawa. 4. Rada kontroluje działalność burmistrza, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy, w tym celu powołuje komisję rewizyjną. 5. Rada może zlecić komisji rewizyjnej przeprowadzenie kontroli o charakterze doraźnym. 6. Regulamin pracy komisji rewizyjnej określa załącznik do statutu. 7. Rada określa organizację wewnętrzną rady oraz kierunki rozwoju gminy. 8. Rada uchwala statut gminnej jednostki organizacyjnej. 9 1. Rada składa się z... radnych wybranych przez mieszkańców gminy w głosowaniu powszechnym na okres 4 lat, licząc od dnia wyborów. 2. Rada wybiera ze swojego grona przewodniczącego i... wiceprzewodniczących w głosowaniu... (jawnym lub tajnym), bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady. 3. Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczących następuje na wniosek... ustawowego składu rady w trybie określonym w ust. 2. 4. Funkcji określonych w ust. 2 nie można łączyć z członkostwem w komisji rewizyjnej. 5. W przypadku rezygnacji przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego rada podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji nie później niż w ciągu... miesiąca od dnia złożenia rezygnacji. 7

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej 10 1. Rada obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż... 2. Przewodniczący rady: 1) zwołuje sesje Rady; 2) przewodniczy obradom; 3) sprawuje policję sesyjną; 4) zarządza i przeprowadza głosowanie nad projektami uchwał; 5)... ; 6).... 3. Sesje rady są jawne. 4. Rada może postanowić o wyłączeniu jawności, jeżeli wynika to z przepisów ustawowych. 11 Organizację wewnętrzną, tryb pracy Rady oraz tryb przygotowania sesji i sposób jej prowadzenia określa regulamin rady stanowiący załącznik 3 do statutu. 12 1. Do właściwości Rady należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania Gminy, jeśli ustawy nie stanowią inaczej. 2. Ponadto do wyłącznej właściwości Rady należy: 1)...; 2)...; 3)...; 3. Rada ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań. 4. Liczbę członków komisji, ich skład osobowy oraz szczegółowy zakres działania Rada określa w odrębnej uchwale. 5. Rada może decydować o łączeniu lub podziale komisji problemowych lub o utworzeniu komisji doraźnych. 13 Wykaz radnych stanowi załącznik nr 4 do statutu. 14 Obsługę techniczno-organizacyjną rady, komisji oraz radnych zapewnia... 15 1. Wójt uczestniczy w sesjach Rady. 2. Wójt wykonuje uchwały Rady Gminy i zadania Gminy określone przepisami prawa. 3. Wójt przedkłada Wojewodzie uchwały Rady w terminie 7 dni od ich podjęcia. 4. Rada ustala wysokość wynagrodzenia Wójta. 5. Wójt ustala wysokość wynagrodzenia sekretarza Gminy i skarbnika. 6. Wójt w drodze zarządzenia powołuje oraz odwołuje swojego zastępcę. 7. Wójt określa zakres zadań swojego zastępcy. 8. Wójt działa pod kontrolą Rady, której składa sprawozdanie ze swojej działalności. 8

Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych Rozdział IV Zasady tworzenia klubów radnych Rady Gminy 16 1. Radni mogą tworzyć kluby radnych. 2. Klub radnych może być utworzony przez co najmniej...radnych. 3. Radny może należeć do jednego klubu. 4. Kluby radnych mogą posiadać własne regulaminy. Nie mogą być one sprzeczne ze Statutem. 5. Działalność klubu radnych nie może być finansowana z budżetu Gminy, z zastrzeżeniem ust. 6. 6. Kluby radnych mogą występować do Wójta o nieodpłatne udostępnienie im pomieszczeń w celu odbywania spotkań i dyżurów. 7. Stanowisko klubu radnych może być przedstawiane na sesji rady przez jego przedstawiciela. Rozdział V Jednostki pomocnicze gminy zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia 17 1. Jednostkami pomocniczymi gminy są:.... 2. Jednostki pomocnicze tworzone, łączone, dzielone oraz znoszone są na podstawie uchwały Rady podjętej z inicjatywy... (rady po uzyskaniu opinii mieszkańców danego obszaru, mieszkańców). 3. Jednostki pomocnicze mają własne organy uchwałodawcze (stanowiące i kontrolne) i wykonawcze. 18 1. Przy podziale gminy na jednostki pomocnicze uwzględnia się przede wszystkim naturalne uwarunkowania przestrzenne i istniejące więzi między mieszkańcami. 2. Organizację, zakres i zasady działania jednostek pomocniczych określają odrębne statuty uchwalone przez Radę. 3. Statut jednostki pomocniczej określa w szczególności: 1) nazwę i obszar jednostki pomocniczej; 2) zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej; 3) organizację i zadania organów jednostki pomocniczej; 4) zakres zadań przekazywanych jednostce przez gminę oraz sposób ich realizacji; 5) zakres i formy kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej. 4. Rada w uchwale budżetowej na dany rok może wydzielić środki dla jednostek pomocniczych. 5. Dochody jednostek pomocniczych pochodzą z... 6. Podział środków jest zgodny z obowiązującą klasyfikacją budżetową. 19 Nadzór nad działalnością organów jednostek pomocniczych, o których mowa w 4 ust. 1, sprawuje.... 9

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej 20 1. W gminie utworzono... 2. Wykaz jednostek pomocniczych stanowi załącznik 5 do statutu. Rozdział VI Zasady dostępu i korzystania przez obywateli z dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych 21 1. Dokumenty wynikające z wykonywania zadań publicznych przez organy Gminy udostępniane są: 1) na stronach Biuletynu Informacji Publicznej; 2) na tablicy ogłoszeń Urzędu Miejskiego; 3) do wglądu w siedzibie organów gminy. 2. Informacje o terminach sesji Rady i posiedzeń Komisji dostępne są na tablicy ogłoszeń w Urzędzie oraz w Biuletynie Informacji Publicznej. 22 1. Osoba, która chce skorzystać z dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, składa w tej sprawie wniosek na piśmie do Wójta, informując, do jakich dokumentów chce mieć wgląd. 2. Wójt w terminie nie dłuższym niż 14 dni zawiadamia na piśmie osobę wnioskującą o terminie, miejscu i sposobie wglądu do dokumentów lub odmawia dostępu do dokumentów, podając przyczynę odmowy. Ograniczenia jawności mogą wynikać jedynie z ustaw. 3. Dokumenty mogą być udostępniane wyłącznie w budynku urzędu w obecności upoważnionego przez burmistrza pracownika urzędu. Rozdział VII Zasady i tryb działania Komisji rewizyjnej 23 1. Komisja składa się z: Przewodniczącego, Zastępcy Przewodniczącego oraz pozostałych członków w liczbie określonej odrębną uchwałą. 2. Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej wybiera Rada nie później niż na trzeciej sesji nowej kadencji Rady. 3. Zastępcę Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej wybiera Komisja Rewizyjna. 24 1. Pracę Komisji organizuje i prowadzi jej obrady Przewodniczący Komisji. 2. W przypadku nieobecności Przewodniczącego Komisji lub niemożności działania jego zadania wykonuje Zastępca Przewodniczącego Komisji. 25 1. Członkowie Komisji podlegają wyłączeniu od udziału w jej działaniach w sprawach, w których może powstać lub istnieje konflikt interesów. 10

Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych 2. W sprawie wyłączenia Zastępcy Przewodniczącego Komisji oraz poszczególnych członków decyduje Komisja. 3. O wyłączeniu Przewodniczącego Komisji decyduje Rada. 4. Wyłączony członek Komisji może odwołać się na piśmie od decyzji o wyłączeniu do Rady w terminie 7 dni od daty powzięcia wiadomości o treści tej decyzji. 26 1. Komisja obraduje na posiedzeniach zwoływanych przez Przewodniczącego, zgodnie z planem pracy oraz w miarę potrzeb. 2. Przewodniczący Komisji może zaprosić na jej posiedzenia: 1) Radnych niebędących członkami Komisji Rewizyjnej; 2) osoby zaangażowane na wniosek Komisji w charakterze biegłych lub ekspertów. 3. Z posiedzenia Komisji sporządza się protokół, który podpisuje osoba prowadząca posiedzenie Komisji. 27 1. Komisja Rewizyjna może rozpocząć obrady w obecności co najmniej połowy jej składu osobowego. 2. Komisja Rewizyjna przyjmuje swoje opinie i wnioski w głosowaniu jawnym zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu Komisji. 3. W sprawach wymagających specjalistycznej wiedzy Komisja może korzystać z porad, opinii i ekspertyz osób posiadających taką wiedzę w zakresie związanym z przedmiotem działania Komisji. 4. W przypadku, gdy skorzystanie z form określonych w ust. 3 wymaga zawarcia umowy i wydatkowania środków finansowych, Przewodniczący Komisji przedstawia sprawę Przewodniczącemu Rady. 28 1. Komisja przedkłada Radzie do zatwierdzenia plan pracy w terminie 14 dni przed pierwszą sesją w danym roku, z zastrzeżeniem ust. 5. 2. Plan przedłożony Radzie musi zawierać co najmniej: 1) terminy odbywania posiedzeń; 2) terminy i wykaz jednostek, które zostaną poddane kontroli kompleksowej. 3. Do przedłożonego planu pracy Komisji Rada może wnieść zmiany. 4. Komisja może przystąpić do wykonywania kontroli po zatwierdzeniu planu pracy. 5. Komisja Rady nowej kadencji przedkłada plan pracy w terminie 2 miesięcy od dnia jej powołania. 29 1. Komisja składa Radzie na pierwszej sesji w danym roku kalendarzowym roczne sprawozdanie ze swojej działalności za rok poprzedni, a w roku upływu kadencji nie później niż na ostatniej sesji kończącej się kadencji Rady. 2. Sprawozdanie powinno zawierać w szczególności: 1) liczbę, przedmiot, miejsca, rodzaj i czas przeprowadzonych kontroli; 2) wykaz istotnych nieprawidłowości; 11

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej 3) wykaz uchwał podjętych przez Komisję; 4) wykaz analiz kontroli dokonanych przez inne podmioty wraz z najważniejszymi wnioskami, wynikającymi z tych kontroli. 30 Komisja Rewizyjna dokonuje kontroli gospodarki finansowej i wykonywania budżetu gminy pod względem: 1) legalności; 2) gospodarności; 3) rzetelności; 4) celowości oraz zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym. 31 1. Komisja Rewizyjna może na zlecenie Rady współdziałać w wykonywaniu funkcji kontrolnej z innymi Komisjami Rady, w zakresie ich właściwości rzeczowej. 2. Współdziałanie może polegać w szczególności na wymianie uwag, informacji i doświadczeń dotyczących działalności kontrolnej. 3. Komisja Rewizyjna może wnioskować do Rady o przeprowadzenie kontroli przez Regionalną Izbę Obrachunkową, Najwyższą Izbę Kontroli lub przez inne organy kontroli. 32 1. Postępowanie kontrolne przeprowadza się w sposób umożliwiający bezstronne i rzetelne ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności kontrolowanego podmiotu, rzetelne jego udokumentowanie i ocenę kontrolowanej działalności według kryteriów określonych w 30. 2. Stan faktyczny ustala się na podstawie dowodów zebranych w toku postępowania kontrolnego. 3. Jako dowód mogą być wykorzystane w szczególności: dokumenty, wyniki oględzin, zeznania świadków, opinie biegłych oraz pisemne wyjaśnienia i oświadczenia kontrolowanych. 33 1. Kontrole przeprowadzane są na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez Przewodniczącego Komisji, określającego kontrolowany podmiot, zakres kontroli oraz osoby (osobę) wydelegowane do przeprowadzenia kontroli. 2. Kontrolujący obowiązani są przed przystąpieniem do czynności kontrolnych okazać kierownikowi kontrolowanego podmiotu zarówno upoważnienia, o których mowa w ust. 1, oraz dowody tożsamości, jak i dokonać wpisu w książce kontroli. 3. Czynności kontrolne wykonywane są w dniach oraz godzinach pracy kontrolowanego podmiotu. 34 1. Kierownik kontrolowanego podmiotu obowiązany jest w szczególności: 1) zapewnić warunki i środki niezbędne dla prawidłowego przeprowadzenia kontroli; 2) przedkładać na żądanie kontrolujących dokumenty i materiały niezbędne do przeprowadzenia kontroli; 3) umożliwić kontrolującym wstęp do obiektów i pomieszczeń kontrolowanego podmiotu. 35 1. Kontrolujący sporządzają z przeprowadzonej kontroli protokół pokontrolny, obejmujący: 1) podstawę prawną kontroli; 12

Rozdział I. Statut w sektorze finansów publicznych 2) nazwę i adres kontrolowanego podmiotu; 3) skład zespołu kontrolującego; 4) daty rozpoczęcia i zakończenia czynności kontrolnych; 5) określenie przedmiotowego zakresu kontroli i okresu objętego kontrolą; 6) imię i nazwisko kierownika kontrolowanego podmiotu; 7) przebieg i wynik czynności kontrolnych, a w szczególności wnioski kontroli wskazujące na stwierdzone nieprawidłowości w działalności kontrolowanego podmiotu; 8) wskazanie dowodów potwierdzających ustalenia zawarte w protokole; 9) datę i miejsce podpisania protokołu; 10) podpisy kontrolującego (kontrolujących) i kierownika kontrolowanego podmiotu lub adnotację o odmowie podpisania protokółu przez kierownika kontrolowanego podmiotu. 2. Protokół z kontroli podpisuje przewodniczący zespołu kontrolnego. 3. Protokół pokontrolny sporządza się w czterech egzemplarzach, które w terminie 3 dni od daty podpisania protokołu otrzymują: Wójt, Przewodniczący Komisji Rewizyjnej oraz kierownik kontrolowanego podmiotu. 4. Kontrolujący może wnieść zdanie odrębne do protokołu. W takim przypadku podpisuje protokół, załączając do niego pisemnie zdanie odrębne. 5. W razie powzięcia w toku kontroli uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa Przewodniczący Komisji Rewizyjnej, na wniosek przewodniczącego zespołu kontrolnego, niezwłocznie zawiadamia o tym Wójta. 6. Kierownik kontrolowanego podmiotu może złożyć Komisji swoje opinie i wyjaśnienia dotyczące ustaleń zawartych w protokole pokontrolnym w terminie 7 dni od daty przedstawienia kierownikowi kontrolowanego podmiotu protokołu pokontrolnego do podpisania. Opinie, wyjaśnienia kontrolowanego podmiotu przekazywane są Przewodniczącemu Rady. 7. Na podstawie protokołu z kontroli i uwagi oraz wyjaśnień kontrolowanego Komisja Rewizyjna sporządza sprawozdanie z kontroli. Sprawozdanie to w szczególności stwierdza wykonanie lub niewykonanie przez kontrolowanego zaleceń pokontrolnych, określonych w protokole z kontroli. Protokół Komisji Rewizyjnej z posiedzenia, którego przedmiotem są ustalenia pokontrolne, podpisują wszyscy członkowie Komisji obecni na posiedzeniu, a w przypadku odmowy podpisania przez członka Komisji protokołu zamieszcza się w protokole adnotację o odmowie. 8. W przypadkach określonych w ustawie Przewodniczący Komisji Rewizyjnej lub przewodniczący zespołu kontrolnego, za zgodą Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej, mogą podjąć decyzję o wyłączeniu jawności posiedzenia odpowiednio Komisji Rewizyjnej lub zespołu kontrolnego. 36 1. Przewodniczący Komisji przedstawia na najbliższej sesji Rady sprawozdanie z kontroli wraz z ewentualną opinią i wyjaśnieniami bądź zdaniem odrębnym kierownika kontrolowanego podmiotu. Rozdział VIII Pracownicy samorządowi 37 1. Pracownikami samorządowymi zatrudnionymi w urzędzie oraz jednostkach organizacyjnych gminy są osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy na podstawie: 1) wyboru wójt; 13

Część I. Dokumentacja z zakresu organizacji i kontroli zarządczej 2) powołania zastępcy wójta, skarbnik gminy; 3) umowy o pracę pozostali pracownicy. 2. Sekretarz gminy zapewnia sprawne funkcjonowanie urzędu oraz organizuje pracę urzędu. Prowadzi sprawy gminy powierzone przez Wójta. 3. Skarbnik gminy wykonuje funkcję głównego księgowego budżetu. 4. Szczegółowe zasady podziału zadań i kompetencji pomiędzy kierownictwo Urzędu określa regulamin organizacyjny urzędu. P o d s t a w a p r a w n a: a r t. 3 u s t. 2, a r t. 5 u s t. 3, a r t. 1 1 b u s t. 3, a r t. 1 4, 1 8 u s t. 2 p k t 1, a r t. 1 8 a u s t. 5, a r t. 2 2 u s t. 1 i 2, a r t. 2 3 u s t. 2, a r t. 3 7 a, 4 8 u s t. 1 i 1 a, a r t. 5 1 u s t. 3 S a m G m i n U, a r t. 1 6 9 u s t. 4 K o n s t. 14