Projekt UCHWAŁA NR IV/.../2018 RADY MIEJSKIEJ W PIERZCHNICY z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2018r. poz. 994 z późn. zm.) oraz art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2018r. poz. 998 z późn. zm.), Rada Miejska uchwala co następuje: 1. Przyjmuje się do realizacji Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku. Burmistrz mgr inż. Stanisław Strąk Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 1 z 8
Załącznik do uchwały Nr IV/.../2018 Rady Miejskiej w Pierzchnicy z dnia 18 lutego 2019 r. Gminny Program Wspierania Rodziny I. Wprowadzenie i diagnoza problemu 1. Wprowadzenie na lata 2019 2021 Rodzina jest podstawową komórką społeczną oraz naturalnym środowiskiem wychowawczym zapewniającym prawidłowy rozwój wszystkich jej członków, w szczególności dzieci. Dziecko może się prawidłowo rozwijać wyłącznie w rodzinie prawidłowo funkcjonującej, bo tylko taka jest w stanie zaspokoić jego potrzebę bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego, przynależności, współdziałania, szacunku czy uznania. Rodzina prawidłowo funkcjonująca kształtuje także konstruktywnie proces socjalizacji dziecka oraz wpływa na jego prawidłowy rozwój psychofizyczny. W rodzinie dysfunkcjonalnej dziecko odbiera negatywny system wartości moralnych i społecznych, nie ma możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb, z reguły nie uczestniczy w życiu rodzinnym, ponieważ ono praktycznie nie istnieje. Między dzieckiem a rodzicem nie rozwija się naturalna więź emocjonalna, natomiast zwiększa się ryzyko powstawania trudności wychowawczych. Rodziny dysfunkcjonalne stanowią poważne zagrożenie dla prawidłowego procesu wychowawczego. Ponadto wczesne negatywne doświadczenia wyniesione z domu rodzinnego mają decydujące znaczenie dla rozwoju osobowościowego, społecznego i emocjonalnego młodego człowieka. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wskazuje na konieczność stworzenia spójnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną je wychowującą w sytuacji, kiedy ma ona trudności w prawidłowym wypełnianiu swoich funkcji. Działania podejmowane w ramach tego systemu powinny zapewnić rodzinie taką pomoc, aby w jej efekcie wyeliminowane zostało zagrożenie zabrania dziecka z rodziny lub, w przypadku dziecka, które z uwagi na swoje dobro musiało okresowo zostać umieszczone poza rodziną, aby zapewniony był szybki do niej powrót. Profilaktyka, udzielanie wsparcia rodzinie stanowi zadanie gminy i winno być realizowane przede wszystkim przez gminne instytucje oraz organizacje działające na rzecz dziecka i rodziny. 2. Podstawa prawna Podstawą prawną działań ujętych w programie jest: a) ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej b) ustawa z dnia 4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem c) ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej d) ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie e) ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi f) Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w gminie Pierzchnica na lata 2011 2020 3. Diagnoza Diagnoza lokalna dotycząca dysfunkcjonalności rodzin w zakresie pełnienia funkcji opiekuńczowychowawczych została dokonana w oparciu o dane Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pierzchnicy oraz Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach. Punktem wyjścia do określenia zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny jest analiza danych o osobach i rodzinach objętych wsparciem ośrodka pomocy społecznej w Pierzchnicy. Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 2 z 8
Dla potrzeb Programu opracowano kartę diagnostyczną, w której zawarto informacje podane w tabeli nr 1. Tabela Nr 1 Wyszczególnienie Rok 2018 Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej 169 Liczba rodzin korzystających ze świadczeń rodzinnych 271 Liczba rodzin korzystających z Funduszu Alimentacyjnego 10 Liczba rodzin korzystających z dodatku mieszkaniowego 3 Liczba dzieci zamieszkujących w Gminie (0 18 lat) 902 Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy, 187 w tym: - bez prawa do zasiłku 152 - z prawem do zasiłku 35 Na dzień 31 grudnia 2018 r. Gmina Pierzchnica liczyła 4648 mieszkańców. Przyczyny i nasilenie trudnych sytuacji życiowych rodzin pokazuje tabela nr 2. Tabela Nr 2 Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Ubóstwo 88 Bezrobocie 64 Długotrwała lub ciężka choroba 103 Niepełnosprawność 59 Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych rodzina 11 wielodzietna Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych rodzina niepełna 13 Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia 4 gospodarstwa domowego Alkoholizm 23 Przemoc w rodzinie 8 Wielodzietność 21 Dominującymi problemami w rodzinach korzystających ze wsparcia pomocy społecznej jest długotrwała lub ciężka choroba, a w następnej kolejności: ubóstwo (dochód poniżej 514 zł/528 zł na osobę w rodzinie), bezrobocie, niepełnosprawność i bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych. Znaczną liczbę rodzin stanowią rodziny wieloproblemowe, które nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć trudności życiowych. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego jest najczęstszą przyczyną trudności w pełnieniu prawidłowych ról społecznych i rodzicielskich. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprowadza funkcję asystenta rodziny, który ma pomóc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, wspierać w prowadzeniu gospodarstwa domowego i innych codziennych czynnościach na pierwszym etapie pomocy rodzinie. Jeżeli konieczne jest odebranie dzieci z rodziny biologicznej, powinny one trafić do rodzinnej pieczy zastępczej (rodzina zastępcza lub rodzinny dom dziecka). Zanim jednak zostanie podjęta decyzja o odebraniu dziecka, zadanie asystenta rodziny jest m.in. wspieranie jej członków w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w celu przywrócenia rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pierzchnicy zatrudnia 1 asystenta rodziny. W roku 2018 z usług asystenta rodziny skorzystało 11 rodzin. Praca asystenta ukierunkowana jest na działania profilaktyczne z rodziną oraz dążenie do utrzymania dziecka w rodzinie biologicznej i wspieranie ich członków w przywracaniu zdolności do właściwego wypełniania zadań. Na dzień 31 grudnia 2018 r. w pieczy zastępczej przebywało 3 dzieci z Gminy Pierzchnica, w 19 rodzinach wykonywanie władzy rodzicielskiej poddane jest nadzorowi kuratora. Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 3 z 8
Działania ujęte w Programie mają na celu wsparcie rodziny przeżywającej trudności celem przywrócenia zdolności do wypełniania prawidłowych ról społecznych. Wszelkie działania powinny być prowadzone za zgodą rodziny i jej aktywnym zaangażowaniem, uwzględniając zasadę pomocniczości. Chodzi tu nie tylko o kontaktowanie się z rodziną, ale o współpracę z nią, zmierzającą do przywrócenia naturalnych więzów i normalizacji życia rodzinnego. II. Czas realizacji Programu Gminny Program Wspierania Rodziny został opracowany na lata 2019 2021. III. Odbiorcy Programu Odbiorcami Programu są: 1) Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych. 2) Dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia należytej opieki. 3) Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodzin. IV. Cele główne i szczegółowe Cel główny Programu Celem głównym Programu jest pomoc rodzinom w stwarzaniu optymalnych warunków do wychowywania dzieci w środowisku rodziny biologicznej oraz wspieranie rodzin dysfunkcyjnych w prawidłowym wypełnianiu obowiązków opiekuńczo-wychowawczych. Cel szczegółowy: 1 Zabezpieczanie podstawowych potrzeb rodziny i dziecka Zadania Wskaźniki realizacji zadania Realizator - liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną; - liczba dzieci korzystających z posiłku; - liczba rodzin z dziećmi korzystających z pomocy żywnościowej (POPŻ, Bank Żywności); - liczba rodzin z dziećmi korzystających z zasiłków celowych na zakup żywności; - liczba rodzin z dziećmi korzystająca ze świadczeń rodzinnych; - liczba rodzin z dziećmi korzystająca ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego; - liczba rodzin z dziećmi pobierających świadczenie wychowawcze (500+); - liczba rodzin z dziećmi korzystająca z programu Dobry start ; - liczba rodzin z dziećmi korzystająca z dodatku mieszkaniowego lub energetycznego; Zapewnienie pomocy pieniężnej, niepieniężnej i rzeczowej rodzinom z dziećmi Monitorowanie sytuacji rodzin z dziećmi - liczba wizyt pracowników socjalnych w rodzinach z dziećmi; - liczba wywiadów środowiskowych Cel szczegółowy: 2 Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży Udzielanie pomocy w formie stypendiów szkolnych, zasiłków - liczba rodzin/dzieci korzystających ze stypendiów Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 4 z 8
szkolnych Prowadzenie świetlic dla dzieci i młodzieży Realizowanie programów profilaktycznych i edukacyjnych dla dzieci i młodzieży Wsparcie dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych poprzez poradnictwo - liczba rodzin/dzieci korzystająca z zasiłków szkolnych; - liczba świetlic funkcjonujących na Miejsko-Gminna Biblioteka terenie gminy; Publiczna, organizacje - liczba dzieci i młodzieży pozarządowe korzystająca ze świetlic; - liczba zrealizowanych programów; szkoły,, organizacje pozarządowe - liczba pedagogów szkolnych; - liczba udzielonych konsultacji; szkoły psychologiczne, pedagogiczne Cel szczegółowy: 3 Kształtowanie i wzmacnianie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziców przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji Wspieranie rodzin przeżywających trudności opiekuńczowychowawcze Wspieranie rodzin biologicznych, których dzieci przebywają w pieczy zastępczej Zapewnienie innych form wsparcia dla rodzin przeżywających trudności opiekuńczowychowawcze Realizowanie działań profilaktycznych i edukacyjnych dla rodziców Cel szczegółowy: 4 - liczba zatrudnionych asystentów rodziny; - liczba rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny; - liczba pracowników socjalnych; - liczba rodzin wspierających; - liczba zatrudnionych pedagogów; - liczba spraw skierowanych do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodziny; - liczba rodzin, w których wykonywanie władzy rodzicielskiej poddano nadzorowi kuratora; - liczba dzieci przebywających w pieczy zastępczej ogółem; - liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w roku sprawozdawczym; - częstotliwość kontaktów dziecka z rodzicem biologicznym (brak kontaktu, sporadyczny kontakt, regularny kontakt); - liczba dzieci, które powróciły do rodzin biologicznych; - liczba rodzin objętych nadzorem kuratora; - liczba rodzin, które skorzystały z poradnictwa prawnego, psychologicznego; - liczba udzielonych porad/ konsultacji; - liczba programów; - ilość zorganizowanych spotkań dla rodziców; Zwiększenie poziomu bezpieczeństwa rodziny, dzieci i młodzieży Monitorowanie środowisk zagrożonych uzależnieniami i motywowanie do podjęcia leczenia/terapii, ze szczególnym - liczba rodzin z dziećmi, którym udzielono pomocy z powodu uzależnienia; - liczba konsultacji psychologicznych/, szkoły, PCPR, PPP, szkoły, organizacje pozarządowe, KRPA Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 5 z 8
uwzględnieniem rodzin z dziećmi Realizowanie zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Współfinansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej Organizowanie form aktywnego spędzania czasu wolnego dla dzieci, młodzieży, rodzin z dziećmi terapeutycznych; - liczba spraw skierowanych do KRPA; - liczba uruchomionych procedur Niebieska Karta, w tym w rodzinach z dziećmi; - liczba utworzonych grup roboczych; - liczba spraw skierowanych do prokuratury; - liczba spraw skierowanych do KRPA; - liczba spraw skierowanych do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodziny; - liczba rodzin, w których wykonywanie władzy rodzicielskiej poddano nadzorowi kuratora; - wysokość środków finansowych przeznaczonych na współfinansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej; - liczba programów/projektów; - liczba uczestników; - formy spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież; - formy aktywnego spędzania czasu wolnego przez rodziny z dziećmi; - formy/ilość organizowanych form wypoczynku letniego dla dzieci; - ilość dzieci biorących udział w zorganizowanych formach wypoczynku letniego; - liczba rodzin posiadających KDR; - liczba rodzin korzystających z KDR w ramach programu gminnego dla rodzin wielodzietnych;, policja, organizacje pozarządowe, świetlice Cel szczegółowy: 5 Wspieranie kobiet w ciąży i rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych Praca środowiskowa Zapewnienie innych form wsparcia dla rodzin - liczba rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny; - liczba rodzin objętych pracą socjalną; - liczba rodzin korzystających z poradnictwa psychologicznego, prawnego, skoordynowanych działań w zakresie kompleksowego wsparcia kobiet w ciąży i ich rodzin; - liczba rodziców lub opiekunów korzystających z opieki wytchnieniowej; - liczba osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub ze spektrum autyzmu korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania lub ŚDS; Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 6 z 8
Wsparcie finansowe rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym V. Realizatorzy Programu - ilość rodzin korzystających z jednorazowego świadczenia w wys. 4000 zł w ramach programu Za życiem Koordynatorem Programu jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pierzchnicy we współpracy z nw. podmiotami: 1) Szkoła Podstawowa im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Pierzchnicy 2) Społeczna Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Drugni 3) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 4) Świetlice wiejskie 5) Organizacje pozarządowe 6) Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie 7) Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 8) Samorządowy Zakład Opieki Zdrowotnej 9) Komisariat Policji w Morawicy 10) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Chmielniku 11) Sąd Rejonowy w Busku-Zdroju (Kuratorzy sądowi ds. rodzinnych i nieletnich) VI. Źródła finansowania Programu Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 są środki finansowe poszczególnych podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań określonych w ustawach stanowiących podstawę prawną Programu oraz środki pozyskane na zadania związane z realizacją Programu w formie dotacji celowych z budżetu państwa, dotacji na realizację rządowych programów: wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, programu dla rodzin wielodzietnych, programu Za życiem, a także środki unijne. VII. Oczekiwane rezultaty Spodziewanymi rezultatami Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 są: 1) Poprawa funkcjonowania rodzin przeżywających trudności w sprawowaniu funkcji opiekuńczowychowawczej i przywrócenie im zdolności do prawidłowego wypełniania obowiązków rodzicielskich; 2) Ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego rodzin z różnego rodzaju dysfunkcjami; 3) Powrót dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej do rodziny biologicznej; 4) Podniesienie świadomości społeczeństwa o dostępnych formach wsparcia rodzin przeżywających trudności lub nimi zagrożonych; VIII. Monitoring i ewaluacja Programu Przedmiotem ewaluacji będzie skuteczność podejmowanych działań w oparciu o analizę założonych wskaźników. Celem ewaluacji będzie ocena realizacji zadań i ich postępów, jak również dokonywanie zmian w zależności od zaistniałych potrzeb. Monitorowanie Programu odbywać się będzie na podstawie sporządzanej sprawozdawczości z wykonywania zadań oraz analizy zbieranych informacji na temat realizacji kierunków działań ujętych w Programie. Informacje te przedkładane będą Radzie Miejskiej w corocznym sprawozdaniu z działalności Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pierzchnicy w terminie do 31 marca każdego roku. Program ma charakter otwarty i będzie podlegał ewaluacji w zależności od pojawiających się potrzeb. Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 7 z 8
Uzasadnienie do projektu uchwały Nr IV/.../2019 Rady Miejskiej w Pierzchnicy z dnia 18 lutego 2019r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2019 2021 został opracowany na podstawie art. 176 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2018 r., poz. 998 ze zm.). Powołany przepis stanowi, że do zadań własnych gminy w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej należy opracowanie i realizacja 3 letnich programów wspierania rodziny. Program określa kierunki działań w zakresie wspierania rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb rodzin przejawiających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych z terenu gminy Pierzchnica. Biorąc pod uwagę powyższe podjęcie uchwały jest zasadne. Burmistrz mgr inż. Stanisław Strąk Id: CECC19CB-181C-4F83-8025-993D0DA1A7EF. Projekt Strona 8 z 8