Artykuł opublikowany przez LOK w Biuletynie CZATA nr 6 / 2016 Modernizacja i rewitalizacja obiektu strzelnicy w Mielcu przykładem realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego wspieranej przez Stowarzyszenie LOK Funkcjonująca w Polsce idea społeczeństwa obywatelskiego wspierana jest współcześnie demokratycznym systemem prawnym, stanowiąc wartościowy potencjał w całym spektrum dziedzin naszego życia. Jednakże przyjąć można stwierdzenie, iż w procesach zapewnienia bezpieczeństwa idea ta (pomimo istniejących korzystnych trendów dla jej dalszego rozwoju) nie jest wykorzystywana w sposób umożliwiający pełne spożytkowanie potencjalnych możliwości dla dobra lokalnych społeczności. Temat ujęty w tytule chciałbym opisać, przedstawiając działalność społeczności powiatu mieleckiego i miasta przez pryzmat spojrzenia na nowoczesne społeczeństwo obywatelskie postrzegane w małej skali. Znane są nam powszechnie założenia oraz główne cele Stowarzyszenia LOK w działaniach pro publico bono, które na przestrzeni lat nie utraciły swej aktualności. Dynamiczne społeczeństwo w naszych czasach nie jest organizmem poddającym się nadmiernej regulacji, zaś idea zrzeszania się służy tworzeniu oraz wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego. Myśl ta posiada silne oparcie także we wcześniej podjętych międzynarodowych deklaracjach oraz aktach prawnych, które określają możliwość zrzeszania się obywateli kluczowym właśnie elementem realizacji praw człowieka i obywatela wraz z przestrzeganiem wolności politycznych. Celem moim nie jest szczegółowa analiza przedmiotowej problematyki, w tym na bazie istniejących dziś rozwiązań prawnych. Przypomnieć jednak należy, że Stowarzyszenie LOK posiadając kwalifikowane i sprawne w działaniu kadry, które umożliwiły osiągnięcie statusu Organizacji Pożytku Publicznego, predestynowane jest do dalszej szerokiej intensyfikacji wysiłków celem poprawy współdziałania w systemie bezpieczeństwa oraz działania pro-społecznego. Dotyczy to szczególnie skuteczności działania, z docelowym wymaganiem zachowania jego efektywności finansowej. Celem egzemplifikacji tej problematyki opisano działania organizacji oraz członków LOK na wszystkich poziomach organizacji i we współpracy ze środowiskiem lokalnym, którego są emanacją i władzami powiatu mieleckiego oraz miasta. Dotyczą odbudowy, modernizacji oraz rewitalizacji strzelnicy w Mielcu wraz z poszerzeniem dostępu dla osób niepełnosprawnych. Mielecka strzelnica jest obiektem posiadającym w praktyce wysoki standard pracy i szkolenia, jednak na przestrzeni lat wymagania dla obiektów szkoleniowych ciągle rosły. Tym samym nie należy się spodziewać by trend ten uległ zmianie. Na zdjęciu poniżej widok na budynek główny (po jego modernizacji). Widok budynku głównego (na wprost) oraz wejście strzelnicy (w lewej części zdjęcia). Źródło: Archiwum Klubu Strzeleckiego VIS w Mielcu, wygląd po modernizacji spływu wody deszczowej.
Strzelnica kulowa funkcjonowała na terenie Mielca od lat 50-tych ubiegłego wieku, będąc obiektem szkoleniowym. Podczas II wojny światowej teren obecnej strzelnicy przynależał do utworzonego przez niemiecką administrację wojskową obozu Lager Mielec. W obrębie tym znajdowały się zarówno obiekty infrastruktury szkoleniowej, jak również wypoczynkowej. Do czasu obecnego pozostał schron (bierny) używany wtedy przez wojska niemieckie, dobrze widoczny przy ul. Wolności na wysokości ronda z ul. Partyzantów (50.289869 21.472153). Jest jedną z niewielu dostępnych na tym terenie pozostałości po obozie przywoływanym na bazie historycznej, w tym artykule. Obecny stan wskazywanego obiektu i widok niemieckiego bunkra, I WW Ypres 1917 r. Źródło: http://strzelectwo.mielec.pl/strzelnica_w_mielcu.php (25.11.2016), niemiecki schron z II WW w Mielcu i https://www.awm.gov.au/collection/h06971/ (28.11.2016), Passchendaele, Belgium. c. 1917, two Canadian soldiers standing on top of a German pillbox which was waterlogged and out of action. Podczas II wojny na terenie Mielca i okolic, walkę z okupantem kontynuowały oddziały partyzanckie. Aktywnością w działaniach przeciwko okupantowi wyróżniał się oddział "Jędrusie" (początkowo samodzielny, potem w AK) zorganizowany przez absolwenta mieleckiego gimnazjum Władysława Jasińskiego "Jędrusia", który zginął 9 stycznia 1943 r. w potyczce z żandarmami. Oddział jednak nadal sprawnie funkcjonował, 29 marca 1943 r. rozbił więzienie w Mielcu i uwolnił około 170 osób 1. W lipcu 1944 r., po kilku dniach walk we wschodniej części ziemi mieleckiej i wymianie ognia, w nocy z 5 na 6 lipca przed południem weszły do Mielca oddziały radzieckiej 5 Armii ( ) i oddział AK 2. Miasto uchroniło się od większych zniszczeń, mimo ostrzału zza Wisły. Trzeba (nam) powiedzieć, że celem walk nie był Mielec, ale przyczółek Baranowsko-Sandomierski 3. Teren opuszczonego poligonu został przejęty pod zarząd wojskowy, w późniejszym czasie utworzono poligon Smoczka, jednak dane z tamtego okresu wymagają dalszego uściślenia w badaniach historycznych. Bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych ponownie rozwijają się Polskie Zakłady Lotnicze (PZL), wpisane w tradycje Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP). W czasach II RP było to jedno z największych przedsięwzięć ekonomicznych, zmierzających do wzrostu potencjału ekonomicznego i podniesienia zatrudnienia przez budowę przemysłu ciężkiego. Powojenna odbudowa gospodarcza wzmaga dalsze zainteresowanie obiektem strzelnicy, który wykorzystywano do strzelań z broni kulowej. W kolejnych latach poszerzano funkcjonalność obiektu, działania te wspierali m.in. Ferdynand Jagusiak i Adam Sakowicz oraz sympatycy strzelectwa działający przy kole LOK przy WSK PZL-Mielec. Kadra szkoleniowa WSK oraz LOK prowadziła zajęcia zarówno w zakresie strzelectwa powszechnego, jak również sportowego oraz pracę z młodzieżą i dla okolicznych szkół. Mimo ograniczeń możliwości zrzeszania się, społeczeństwo podejmowało oddolnie działania mające na celu zaspokojenie potrzeb, których państwo nie chciało lub nie mogło zaspokoić. Reglamentacja sfery 1 http://www.encyklopediamiastamielca.pl/historia-miasta-ii-wojna-swiatowa/index.html (24.09.2016). 2 Tamże. 3 Nadwisłocze, nr 3 (12) 2006.
obywatelskiej utrudniała rozwój, gdyż powstające w tym czasie organizacje społeczne nie mogły być lokowane w szerszych ideowo ramach. Utrudnienia dotyczyły też działalności naszego LOK, zaś upływ czasu i podziały gospodarcze mieleckiej WSK pogorszały stan strzelnicy, równolegle w ciągu lat rosły wymagania dla strzelectwa. W latach 90. Rejonowy Klub Strzelecki działając dla mieleckiego LOK wsparł proces unowocześnienia obiektu, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa, ograniczenia emisji obciążeń i warunków ochrony środowiska. Inicjatywa okazała się być skuteczną. Kolejno w 1999 roku udało się powołać Honorowy Komitet Odbudowy Strzelnicy. Solidarnie współpracujące ze sobą organizacje lokalne wraz z władzami naszego miasta i gminy Mielec, jak też powiatu, KPP, WKU, PPSP, Podkarpackiego ZSS oraz Nadleśnictwami i kołami PZŁ, przy wsparciu organizacji wojewódzkiej oraz centralnej naszego LOK, doprowadziły mielecką strzelnicę do stanu pozwalającego na uzyskanie nowego atestu bezpieczeństwa, w tym dla prowadzenia szkoleń PZSS/ISFF oraz resortowych; dla strzelań wojska, policji i innych służb oraz pracowników ochrony, zgodnie z przepisami wynikającymi z nowych wymagań i przepisów ich szkolenia. Widok mieleckiej strzelnicy w 1999r. oraz jej stan obecny podczas rewitalizacji obiektu. Źródło: Korso (Mielec), nr 32, 12 sierpnia 1999r. i dokumentacja zdjęciowa BPZW LOK Rzeszów 2016r. Szeroką intensyfikację działań LOK przeprowadzono w latach 2006-2008. Oprócz pracy społecznej członków naszej społeczności lokalnej uzyskano łącznie na remont obiektu 86.000 zł, które pochodziły z FC ZG LOK Warszawa 9.000 zł, BPZW LOK Rzeszów 34.000 zł, ZR LOK Mielec 43.000 zł 4. Dziś mieleckie strzelectwo rozumiane poprzez ogół aktywności związanej zarówno z użyciem broni tak sportowym, jak i w celu szkoleniowym oraz rekreacyjnym, ma swe zasłużone, ciężko wypracowane i bezpieczne miejsce. Strzelnica posiada pomieszczenia klubowe oraz sędziowskie, zaplecze magazynowe, stanowisko do czyszczenia broni, magazyn broni oraz zaplecze socjalne, salę kominkową i teren rekreacyjny na dziedzińcu. Baza szkoleniowo-rekreacyjna obiektu była systematycznie modernizowana na przestrzeni upływających lat. W 2015 r. rozpoczęto wykonanie prac rewitalizacji obiektu przez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, w tym usprawnienie oraz poszerzenie zakresu pracy szkoleniowej z systematycznym obniżeniem występujących uciążliwości. Polegają one na m.in. na przebudowie przechwytywaczy (BPZW LOK i ZR Mielec i Ogniomistrz) wraz z robotami ziemnymi oraz gruntowną przebudową daszku oraz stanowisk strzeleckich (BPZW LOK i ZR Mielec oraz VIS Mielec), które dopełniono wstępną modernizacją stanowisk strzeleckich, ekonomizacją oświetlenia wewnętrznego oraz zewnętrznego wraz z poprawą odprowadzenia wody deszczowej przez VIS. Większość wskazanych prac w 2016 r. została wykonana społecznie w LOK. Na rok przyszły, zaplanowano pozyskanie środków celowych dla ułatwienia również osobom niepełnosprawnym pełniejszego dostępu do zajęć rekreacyjno-sportowych. Inicjatywa dotyczy również organizacji zajęć rekreacyjnych dla seniorów. Pomimo opisanych wyżej sukcesów organizacji LOK, nie można zapominać o wcześniej wykonanych pracach. 4 Dane dostępne są w dokumentacji i na tablicy poglądowej przedstawiającej zamierzania oraz osiągnięcia BPZW.
Tablica w Sali Kominkowej ufundowana w rocznicę odzyskania niepodległości państwa. Źródło: Archiwum BPZW LOK, ZR Mielec/Ogniomistrz/VIS w Mielcu. Projekt/wykonanie GRAWERSTWO. Kluby Strzeleckie VIS w Mielcu oraz Ogniomistrz, przy merytorycznej koordynacji BPZW LOK w Rzeszowie oraz pomocy mieleckiego ZR, jak też współpracy mniejszych organizacji, Kół i Klubów LOK, wykonały remonty pokojów sędziów oraz kadry naszego KŻR i PZSS. Pamiątką wysiłku członków naszej społeczności lokalnej (obywatelskiej), jest tablica ufundowana do Sali Kominkowej Strzelnicy LOK w Mielcu. ZENON KRAWIEC