1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI I. IWaferlaly dokumentacyjne 1/1 relacja właściwa l. i 5. J - l 1/2 - dokumenty (sensu slricfo) doł. osoby relalora------ 1/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora II. Materiały uzupełnłenlające relację III. In n e m a teriały (zebrane przez relatora ): 111/1- dot. rodziny relalora ------ III/2 - doł. ogólnie okresu sprzed 1039 r. III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939-1945) 111/4 - dot. ogólnie okresu po 1045 r. 1/5- Inne... IV. Korespondencja i ). h k M ę y i /. A Ł. A... >J. V. Wypisy ze źródeł [tzw.: nazwiskowe kaity informacyjne"] VI. Fofnnrafln Li 2
3
Wanda Cybulska-Swarcewicz zame 00-735 Warszawa Przebieg działalności w okresie okupacji Jesienią 1939r. wstąpiłam do tajnej organizacji "Rota" w Grudziądzu, pełniąc funkcję łączniczki między Pomorzem a Warszawą /"Szare Szeregi^. W czerwcu 1940r aresztowana w Warszawie jako zakładniczka za ówczesnego mojego narzeczonego Jana Cybulskiego przebywałam na "Pawiaku" do jesieni 1940 r* Przewieziona do więzienia w Grudziądzu, gdzie toczyło się śledztwo Berlińskiego SęĄu Wojennego w sprawie "Roty". Na skutek gruźlicy płuc zostałam warunkowo zwolniona z więzienia z obowiązkiem meldowania się w Gestapc Uciekam przez zieloną granicę do Warszawy, gdzie kontynuuję działalność konspiracyjną w ZWZ AK kolportując tajną prasę /w Warszawie do lipca 1942r» a w Raitciborowicach k/h#rubieszowa do października 42 Jesienią 1942r. wraz z mężem Janem Cybulskim skierowana zostaję przez Komendę Główną AK na tereny wschodnie,gdzie działam najpierw w Peliszczach k/kamieńca Litewskiego /placówka "Emilia"/, a następnie do lata 1944r. 22.VII 1944r. w Kobryniu "/Obwód "Kasztan",/pełniąc funkcję łączniczki między obwodem a placówkami w terenie. Działam pod p s."janina". - zakończenie wojny zastaje mnie w maj.łańcuchów k/lublina. Za działalność konspiracyjną zostałam odznaczona m.inn Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem za Warszawę. 4
Żona J.Cybulskiego /obecnie Wanda Cybulska-Swarcewicz/ z d.pawelec ta członkiem organizacji "Rota" oraz Szarych Szeregów jak również iłnierzem AK ps."janina". W czerwcu 1940 r. została aresztowana jako zakładniczka za ówczesnego jej narzeczonego <$ana Cybulskiego i osadzona na Pawiaku. Na okres śledztwa członków "Roty" została przewieziona do więaienia w Grudziądzu.Z powodu choroby /gruźlica płuc/ została zwolniona warunkowo i uciekła do Warszawy.Kolportowała tajną prasę na terenie Warszawy do lipca 1942r. Razem z mężem Janem Cybulskim została skierowana przez Komendę Gł.A K na teren Polesia. Była łączniczką między Obwodem "Kasztan" a jego placówkami w terenie. Za działalność w konspiracji została odznaczona:krzyżem Armii Krajowej /leg.9-93-20 z 7.VII 93r.nadana przez Prezydenta RP# Krzyżem Partyzanckim/leg.1011-82-14 z 6.X.82 r./ nadany przez Radę Państwa/, Medalem za Warszawę) /leg.2286-76-82 z dn. 15.XII.76r./ nadany przez Radę Państwa/^f939-1945 / Medal Zwycięstwa i Wolności /leg.537-75-41 z dn.21.v.1975 r./ nadany przez Radę Państwa. 5
6
F U N D A C J A A ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK BIURO FUNDACJI 87-100 TORUŃ UL. WIELKIE GARBARY 2 TEL. (0-56) 65-22-186 http://www.um.torun.pl/archak, e-mail: AK@um.torun.pl, fapak@wp.pl KONTO: WIELKOPOLSKI BANK KREDYTOWY SA W TORUNIU NR RACHUNKU 82 1090 1506 0000 0000 5002 0244 Toruń 14.02.2005 r. WilSLLK l.d a. O - Pani Swarcewicz Wanda 00-735 Warszawa Szanowna P ani! Jestem dokumentalistką Archiwum Fundacji i w związku z tym chciałabym prosić o podanie niektórych faktów dotyczących Pani życia oraz walki z okupantem w czasie II wojny światowej. Informacje te są niezbędne do opracowania w przyszłości Pani biogramu celem opublikowania go w Słowniku biograficznym konspiracji pomorskiej 1939-1945. Na pewno wie Pani, że biogram śp. Jana Cybulskiego został opublikowany w cz. 3 wspomnianego wyżej Słownika. Wracając do mojej prośby, to byłabym zobowiązana za udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: -proszę o datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców oraz nazwisko panieńskie matki, -czym zajmowała się Pani do wybuchu wojny ( nazwa szkoły), do jakich organi zacji Pani należała, pełnione tam funkcję; czy przeszła Pani jakieś szkolenia, -kto wprowadził Panią do Roty, kiedy składała Pani przysięgę, z kim współpra cowała, czy były punkty kontaktowe w Warszawie, do których docierała Pani ja ko łączniczka; co może Pani powiedzieć o swojej działalności w Szarych Szere gach, -przez kogo została Pani w Warszawie wprowadzona do ZWZ-AK i z kim na tamtym terenie Pani współpracowała; czy może spotkała Pani tam też innych mieszkańców Pomorza działających w konspiracji. -z jakim wydziałem K Gł. AK współpracowała Pani w Warszawie, kto był Pani przełożonym zarówno w Warszawie jak i potem, gdy działała Pani w Placówce AK Emilia oraz w Obwodzie Kasztan. -jaki posiada Pani zawód, kiedy przeszła Pani na emeryturę oraz do jakich organizacji należy Pani; czy posiada Pani uprawnienia kombatanckie. Proszę także o przesłanie swojego zdjęcia oraz chociaż kserokopii legitymacji posiadanych odznaczeń, stopni wojskowych oraz innych materiałów. Z góry dziękuję za spełnienia mojej prośby. Łączę życzenia zdrowia. 7,, Z wyrazami szacunki i poważania...... Elżbieta Skerska dokumentalistka 7
8
9
10