TURYSTYKA GDAŃSKA Raport z badania przeprowadzonego w I kwartale 2017 r.

TURYSTYKA GDAŃSKA Raport z badania przeprowadzonego w I kwartale 2017 r. maj 2017 1

OPRACOWANIE Raport opracowany przez: Pomorski Instytut Naukowy im. prof. Brunona Synaka Adres: ul. Abrahama 1A, 80-307 Gdańsk Tel.: 58 511 22 70 e-mail: biuro@instytutnaukowy.org www.instytutnaukowy.org Autorzy Raportu: Projekt badania i opracowanie naukowe wyników: prof. UG dr hab. Robert Bęben; Oliwia Papis; Marta Kotlarz. Pomorski Instytut Naukowy im. prof. Brunona Synaka Turystyka Gdańska: Raport z badania przeprowadzonego w I kwartale 2017 r. 2017, Pomorski Instytut Naukowy im. prof. Brunona Synaka 2

SPIS TREŚCI WSTĘP..4 ZAŁOŻENIA... 5 1.1. Definicje i pojęcia... 5 1.2. Szacunek wielkości badanej populacji liczby turystów i odwiedzających, zarówno krajowych, jak i zagranicznych... 5 1.3. Dobór próby... 6 1.3. Realizacja i przebieg badania... 7 WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH... 9 2.1. Profil demograficzno-socjologiczny respondentów... 9 2.2. Miejsce zamieszkania i pochodzenie respondentów... 12 2.3. Który raz respondenci przyjechali do Gdańska... 15 2.4. Długość pobytu w Trójmieście i rola Gdańska w pobycie... 17 2.5. Osoby towarzyszące podczas podróży i pobytu... 19 2.6. Wybierane przez respondentów obiekty noclegowe... 20 2.7. Miejscowości komplementarne w stosunku do Gdańska... 21 2.8. Środki transportu wykorzystywane przez respondentów... 22 2.9. Cel przyjazdu i formy spędzania czasu... 23 2.10. Stopień zadowolenia z pobytu w Gdańsku i czynniki wpływające na to zadowolenie... 30 WYNIKI BADAŃ W KONTEKŚCIE WYBRANYCH ZAGADNIEŃ TEMATYCZNYCH... 38 3.1. Specyfikacja turystów ze względu na cel podróży oraz wpływ tego celu na zachowania i opinie turystów... 38 3.2. Turystyka biznesowa... 38 3.2.1. Profil respondenta biznesowego (metryczka)... 38 3.2.2. Specyfika podróży respondentów biznesowych... 40 3.2.3. Korzystanie z atrakcji przez respondenta biznesowego... 43 3.2.4. Ocena pobytu przez respondenta biznesowego... 44 3.2.5. Wydatki respondenta biznesowego... 46 3.2.6. Podsumowanie... 47 3.3. Turystyka celowa przyjazd do rodziny/znajomych... 47 3.3.1. Profil respondenta, który przyjechał do rodziny/znajomych (metryczka)... 47 3.3.2. Specyfika podróży respondentów, którzy przyjechali do rodziny lub znajomych... 49 3.3.3. Korzystanie z atrakcji przez respondenta, który przyjechał do rodziny lub znajomych... 52 3.3.4. Ocena pobytu przez respondenta, który przyjechał do rodziny lub znajomych... 53 3.3.5. Wydatki respondenta, który przyjechał do rodziny lub znajomych... 55 3.3.6. Podsumowanie... 55 3.4. Turystyka rekreacyjna... 56 3.4.1. Profil respondenta rekreacyjnego (metryczka)... 56 3.4.2. Specyfika podróży respondentów rekreacyjnych... 58 3.4.3. Korzystanie z atrakcji przez respondenta rekreacyjnego... 60 3.4.4. Ocena pobytu przez respondenta rekreacyjnego... 62 3.4.5. Wydatki respondenta rekreacyjnego... 63 3.4.6. Podsumowanie... 64 3.5. Turystyka eventowa... 64 3.5.1. Profil respondenta eventowego (metryczka)... 64 3.5.2. Specyfika podróży respondentów eventowych... 66 3.5.3. Korzystanie z atrakcji przez respondenta eventowego... 68 3.5.4. Ocena pobytu przez respondenta eventowego... 70 3.5.5. Wydatki respondenta eventowego... 71 3.5.6. Podsumowanie... 72 PODSUMOWANIE... 73 SPIS RYSUNKÓW... 78 SPIS TABEL... 78 3

WSTĘP Prezentujemy Czytelnikom raport opracowany na potrzeby projektu badania turystyki gdańskiej, realizowanego przez Pomorski Instytut Naukowy im. Profesora Brunona Synaka, we współpracy z Gdańską Organizacją Turystyczną. Niniejszy Raport stanowi podsumowanie wyników sondażu przeprowadzonego w I kwartale 2017 r. w formie indywidualnych wywiadów, będąc tym samym materiałem porównawczym dla danych uzyskanych w I kwartale 2016 r. Głównym celem realizowanego projektu badania turystyki gdańskiej jest poprawa jakości turystycznej oferty produktowej Gminy Miasta Gdańsk. Cel ten realizowany jest w oparciu o dane i informacje, umożliwiające kreowanie świadomej polityki produktowej gminy, korespondującej z dynamicznie zmieniającymi się potrzebami różnych grup odbiorców tego produktu. Podejście to opiera się o założenie, że miasto stanowi specyficzny rodzaj produktu turystycznego, składającego się z kompozycji towarów, produktów i usług, jak również innych walorów, z których korzystają turyści i odwiedzający. Docelowo realizacja polityki produktowej ukierunkowanej na potrzeby odbiorców, może umożliwić Gminie Miasta Gdańsk stworzenie oferty turystycznej zgodnej z bieżącymi, jak i potencjalnymi oczekiwaniami gości co z kolei w długim okresie czasu może przyczynić się do systematycznie zwiększającego się ruchu turystycznego na analizowanym obszarze, a co za tym idzie, generowania większych niż obecnie korzyści dla lokalnej gospodarki. Do celów szczegółowych, realizowanego projektu, należą: określenie społeczno-ekonomicznego profilu turystów i odwiedzających przyjeżdżających do Gdańska; zbadanie stopnia zadowolenia odwiedzających i turystów z poszczególnych aspektów pobytu w Gdańsku oraz zależności pomiędzy wskazywaną przez nich oceną tych aspektów, a ogólnym zadowoleniem z pobytu; dokonanie klasyfikacji turystów i odwiedzających wg. kryterium głównego celu podróży i dokonanie analizy różnic w cechach społeczno-ekonomicznych w tych grupach oraz w ich percepcji Gdańska jako produktu turystycznego; oszacowanie wielkości ruchu turystycznego. 4

ZAŁOŻENIA 1.1. Definicje i pojęcia W trakcie opracowywania niniejszego Raportu, Autorzy posługiwali się szeregiem terminów, które zdefiniowali (podobnie, jak w przypadku poprzednich raportów) w następujący sposób: populacja ogół osób spoza Trójmiasta w wieku powyżej 16 lat, przybywających do Gdańska w celach innych niż stałe zatrudnienie lub studia; próba ogół respondentów, którzy wzięli udział w badaniu; turyści osoby z populacji, których pobyt w Gdańsku obejmuje przynajmniej jeden nocleg; odwiedzający - osoby z populacji, których pobyt w Gdańsku nie obejmuje noclegu; respondent/turysta/odwiedzający biznesowy osoba z populacji, która odpowiedziała na pytanie Proszę wskazać główny cel Pana/i podróży? podróż w sprawach zawodowych; respondent/turysta/odwiedzający eventowy - osoba z populacji, która odpowiedziała na pytanie Proszę wskazać główny cel Pana/i podróży? wydarzenie kulturalne, rozrywkowe, sportowe, etc.; respondent/turysta/odwiedzający rekreacyjny - osoba z populacji, która odpowiedziała na pytanie Proszę wskazać główny cel Pana/i podróży? pobyt rekreacyjny; respondent/turysta/odwiedzający, który przyjechał do rodziny/ znajomych - osoba z populacji, która odpowiedziała na pytanie Proszę wskazać główny cel Pana/i podróży? wizyta u rodziny/znajomych. 1.2. Szacunek wielkości badanej populacji liczby turystów i odwiedzających, zarówno krajowych, jak i zagranicznych Szacunku liczby turystów i odwiedzających dokonano w oparciu o prognozowaną liczbę korzystających z noclegów w I kwartale 2017 roku zgodnie z danymi GUS. Zastosowana metoda służy uzyskania liczby uczestników ruchu turystycznego in capita, a więc osób, a nie odwiedzin/przyjazdów. Szacunku dokonano w oparciu o następującą procedurę. Proces szacunku Liczba turystów została oszacowana wg. wzoru: LT = LGK +LGZ+ NLGK +NLGZ, gdzie: LT całkowita liczba turystów w danym okresie LGK = liczba krajowych osób korzystających w danym okresie z bazy noclegowej wg. GUS LGZ = liczba zagranicznych osób korzystających w danym okresie z bazy noclegowej wg. GUS NLGK = liczba krajowych turystów zakwaterowanych poza bazą noclegową GUS (osoby wybierające zakwaterowanie u rodziny lub znajomych lub w innych jednostkach nie objętych obowiązkiem raportowania do GUS) liczona w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań ankietowych wg. wzoru: NLGK = LGK*wynikający z badań ankietowych stosunek turystów krajowych deklarujących zakwaterowanie w obiektach objętych obowiązkiem raportowania do GUS do turystów deklarujących zakwaterowanie u rodziny lub znajomych NLGZ = liczba zagranicznych turystów zakwaterowanych poza bazą noclegową GUS (osoby wybierające zakwaterowanie u rodziny lub znajomych lub w innych jednostkach nie objętych obowiązkiem raportowania do GUS) liczona w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań ankietowych wg. wzoru: 5

NLGZ = LGZ*wynikający z badań ankietowych stosunek turystów zagranicznych deklarujących zakwaterowanie w obiektach objętych obowiązkiem raportowania do GUS do turystów deklarujących zakwaterowanie u rodziny lub znajomych Liczbę odwiedzających została oszacowana wg. wzoru: LO = LOK+LOZ, gdzie: LO liczba odwiedzających w danym okresie LOK liczba odwiedzających krajowych liczona w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań ankietowych wg. wzoru: LOK = LGK*wynikający z badań ankietowych stosunek turystów krajowych do odwiedzających krajowych LOZ - liczba odwiedzających zagranicznych liczona w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań ankietowych wg. wzoru: LOZ = LGZ*wynikający z badań ankietowych stosunek turystów zagranicznych do odwiedzających zagranicznych. Na podstawie wyżej opisanej metodyki, otrzymano liczebność populacji na poziomie 355 196 osób. Nazwa kategorii Krajowi Zagraniczni Ogółem Turyści 153 077 82 076 235 153 Odwiedzający 92 158 27 885 120 043 Ogółem 245 235 109 961 355 196 Należy przy tym zauważyć, że powyższa wartość ma wyłącznie charakter orientacyjny i pomimo, iż nie zastosowano żadnego zaokrąglenia należy ją traktować wyłącznie jako określenie skali badanego zjawiska, a więc ruchu turystycznego. Szczegółowe określenie faktycznej liczby turystów i odwiedzających Gdańsk lub jakiekolwiek inne miasto czy region jest niemożliwe stąd zastosowana metoda ma wyłącznie charakter aproksymacyjny. Jednak już sama wartość szacunkowa, poza zapewnieniem możliwości analizowania wpływu turystyki na wiele aspektów życia społeczno-gospodarczego miasta i kwantyfikacji tego wpływu, umożliwia także monitorowanie zarówno zmian wielkościowych ruchu turystycznego ogółem, jak i zmian zachodzących w samej strukturze tego ruchu. 1.3. Dobór próby Istotnym etapem procesu badawczego, którego sposób przeprowadzenia wpływa na możliwość ekstrapolacji wyników badania na całą badaną populację, jest dobór próby. Etap ten to ściśle określone postępowanie badawcze, polegające na wyodrębnieniu z szerszego zbioru elementów o wspólnych cechach (tzw. populacja generalna), ograniczonej liczby ich reprezentantów, w celu oszacowania ich właściwości lub zachodzących między nimi relacji. Ważnym parametrem cechującym daną próbę badawczą, jest poziom jej reprezentatywności, który określa w jakim stopniu próba badawcza odzwierciedla cechy całej populacji, którą zainteresowani są przeprowadzający badanie. Reprezentatywność badania jest parametrem stopniowalnym, aczkolwiek wyrażenie w postaci np. procentowej tego parametru (stopnia reprezentatywności) jest bardzo trudne i nie należy go mylić ze współczynnikiem prawdopodobieństwa błędu. Charakter badanej w niniejszym opracowaniu populacji nie pozwala na przeprowadzenie badania w pełni reprezentatywnego, z uwagi na brak możliwości przeprowadzenia badania w pełni spełniającego warunki badania losowego. Ponadto, niemożliwym było wykorzystanie także metodologii badań stanowiących uproszczoną formę doboru losowego, np. stosujących dobór systematyczny, co spowodowane było realnym brakiem możliwości zastosowania odpowiedniego interwału, pozwalającego na statystyczne zbadanie próby na całej jej szerokości, który w tym przypadku wynosiłby ponad 1 000 osób, w zależności od ostatecznych założeń. W niniejszym badaniu, ze względu na specyfikę badanej populacji, dobór stosowanych metod był znacząco 6

ograniczony. Z tego względu zastosowano nielosowy kwotowy schemat doboru osób ankietowanych, wykorzystujący próbę okolicznościową (respondenci byli osobami dostępnymi). Zwraca się jednak uwagę, że Autorzy opracowania dołożyli wszelkich starań, zarówno w zakresie oszacowania próby badawczej, jak i nadzorując sam proces przeprowadzanego badania, aby uzyskane w trakcie badania wyniki charakteryzowały się możliwie jak najwyższym poziomem reprezentatywności i aby tym samym możliwe było świadome stosowanie założenia, że ekstrapolacja uzyskanych wyników na ogół badanej populacji obarczona będzie stosunkowo niewielkim błędem. Gdzie: N liczność populacji; p spodziewany rząd wielkości szacowanej frakcji (0,5); q 1 - p; zα 2,05 dla α=0,05; d dopuszczalny błąd szacunku frakcji p (0,05). Ze względu na brak przeprowadzenia badania pilotażowego, spodziewany rząd wielkości szacowanej frakcji został zdefiniowany jako p = 0,5. Dodatkowo założono współczynnik ufności na poziomie 95,00%. Zakładana wielkość populacji została przyjęta na poziomie analogicznym tożsamego okresu 2016 r., a więc 500 000 osób. W oparciu o powyższe założenia minimalna liczebność próby badawczej została oszacowana na poziomie 599 osób. Ostatecznie przeprowadzono 389 skutecznych wywiadów, a na podstawie przeprowadzonego badania wielkość populacji została oszacowana na poziomie 355 196 osób, co oznacza, że błąd maksymalny w badaniu był w przedziale 5%. 1.3. Realizacja i przebieg badania Badanie turystyki gdańskiej w I kwartale 2017 r., będące podstawą do opracowania niniejszego Raportu, zostało przygotowane i przeprowadzone przez Pomorski Instytut Naukowy im. Profesora Brunona Synaka w Gdańsku. Głównym celem badania było określenie profilu turystów i odwiedzających miasto Gdańsk, poznanie ich opinii o mieście oraz uzyskanie informacji na temat ich aktywności podczas pobytu w Gdańsku. Badanie przeprowadzono na podstawie kwestionariusza ankiety, stworzonego przez Pomorski Instytut Naukowy im. Profesora Brunona Synaka we współpracy z Gdańską Organizacją Turystyczną oraz Referatem Badań i Analiz Społeczno-Gospodarczych Wydziału Polityki Gospodarczej Urzędu Miasta Gdańsk. Tabela 1. Zestawienie miejsc oraz zrealizowanej liczby ankiet Miejsce przeprowadzenia badania Liczba zrealizowanych ankiet Stare/Główne Miasto 168 Port Lotniczy 95 Dworzec PKP 126 RAZEM 389 Źródło: Opracowanie własne. Badanie opierało się na analizie między innymi takich zagadnień jak: miejsce zakwaterowania turystów, środki transportu za pomocą których respondenci przybyli do Gdańska, a także poruszali się po mieście, charakterystyka grup towarzyszących, z którymi przyjechali do Gdańska, etc. Zweryfikowano także źródła, z których respondenci 7

dowiadywali się o Gdańsku oraz zbadano ich opinię na temat miasta. Wyniki badania preferencji respondentów przeanalizowano w podziale na poszczególne grupy, biorąc pod uwagę takie zmienne, jak: wiek, płeć, wykształcenie oraz sytuację zawodową respondentów. 8

WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH 2.1. Profil demograficzno-socjologiczny respondentów Analiza wyników badania sondażowego, przeprowadzonego w I kwartale 2017 r. rozpoczęła się od zweryfikowania profilu demograficzno-socjologicznego respondentów. Analizę przeprowadzono w podziale na turystów i odwiedzających oraz na krajowych i zagranicznych uczestników gdańskiego ruchu turystycznego. Tabela 2. Struktura respondentów według płci z podziałem na turystów i odwiedzających Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Mężczyzna 203 52,19% 64 48,48% 139 54,09% Kobieta 186 47,81% 68 51,52% 118 45,91% Razem 389 100% 132 100% 257 100% W analizowanym okresie widoczna była nieznaczna przewaga mężczyzn, bowiem w badaniu udział wzięło 52,2% mężczyzn i 47,8% kobiet. W porównaniu z wynikami właściwymi dla I kwartału 2016 r. struktura ta uległa znacznej zmianie. W I kwartale 2016 r. struktura płciowa była odwrócona, gdyż to kobiety przeważały nad mężczyznami, przy czym również w dość nieznacznym stopniu (47,4% mężczyzn i 52,6% kobiet). Co ciekawe w I kwartale 2017 r. przewaga mężczyzn uwidoczniła się jednie wśród liczniejszej grupy respondentów, tj. wśród turystów. Wśród odwiedzających nieznacznie przeważały kobiety. Tabela 3. Struktura respondentów według płci z podziałem na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego Mężczyzna 203 52,19% 159 50,64% 44 58,67% Kobieta 186 47,81% 155 49,36% 31 41,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% W analizowanym okresie przewaga mężczyzn widoczna była zarówno wśród krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego, przy czym ich najwyższy udział wystąpił wśród osób spoza Polski. I tak w I kwartale 2017 r. mężczyźni przyjeżdzający z zagranicy stanowili 58,7% badanej grupy, natomiast w roku poprzednim stanowili oni 50,7% badanych w tej grupie. Tabela 4. Struktura respondentów według wieku z podziałem na turystów i odwiedzających Ogółem % Odwiedzający % Turyści % od 16 do 24 lat 117 30,08% 41 31,06% 76 29,57% od 25 do 34 lat 107 27,51% 45 34,09% 62 24,12% od 35 do 44 lat 99 25,45% 26 19,70% 73 28,40% od 45 do 54 lat 49 12,60% 19 14,39% 30 11,67% od 55 do 64 lat 11 2,83% 0 0,00% 11 4,28% 65 lat i powyżej 6 1,54% 1 0,76% 5 1,95% Razem 389 100% 132 100% 257 100% W analizowanym okresie najliczniejszą grupę (30,1%) stanowiły osoby najmłodsze to jest w wieku od 16 do 24 lat. Kolejnymi grupami, które były niemal tak samo liczne, były grupy respondentów w wieku od 25 do 34 lat (27,5%) oraz od 35 do 44 lat (25,5%). Te trzy grupy ankietowanych stanowiły razem ponad 83,0% badanych. Pozostałe niecałe 17,0% stanowili respondenci w wieku powyżej 45 roku życia. 9

Struktura wiekowa wśród turystów wyglądała podobnie jak w ogóle populacji (przy czym nieco więcej osób było w wieku od 35 do 44 lat, niż w wieku od 25 do 34 lat), natomiast w gronie odwiedzających najliczniejszą grupę stanowiły osoby w wieku od 25 do 34 lat i stanowili oni 34,1% odwiedzających. W stosunku do wyników badania przeprowadzonego w analogicznym kwartale 2016 roku, należy zauważyć przede wszystkim wzrost udziału najmłodszych respondentów, tj. osób do 24 roku życia. W I kwartale 2016 r. w przypadku stanowili oni bowiem 21,3% wszystkich badanych. Z kolei nieznacznie zmalał odsetek osób w wieku ponad 55 lat. Tabela 5. Struktura respondentów według wieku z podziałem na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego od 16 do 24 lat 117 30,08% 99 31,53% 18 24,00% od 25 do 34 lat 107 27,51% 87 27,71% 20 26,67% od 35 do 44 lat 99 25,45% 77 24,52% 22 29,33% od 45 do 54 lat 49 12,60% 39 12,42% 10 13,33% od 55 do 64 lat 11 2,83% 7 2,23% 4 5,33% 65 lat i powyżej 6 1,54% 5 1,59% 1 1,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Udział poszczególnych grup wiekowych wśród respondentów krajowych był zbliżony do ogólnej struktury cechującej badaną populację. Najliczniejsze grupy stanowili respondenci w wieku od 16 do 24 lat (31,5% respondentów krajowych) oraz osoby w wieku od 25 do 34 lat (27,7% respondentów krajowych). Z kolei najmniej liczną grupą były osoby w wieku 65 lat i więcej (1,6% respondentów krajowych). W gronie badanych z zagranicy najliczniejsi byli natomiast badani w wieku od 35 do 44 lat i stanowili oni 29,3% respondentów zidentyfikowanych w tej grupie osób. Tabela 6. Struktura respondentów według wykonywanego zawodu z podziałem na odwiedzających i turystów Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Praca umysłowa 92 23,65% 31 23,48% 61 23,74% Praca fizyczna 74 19,02% 28 21,21% 46 17,90% Pracujący na własny rachunek 61 15,68% 24 18,18% 37 14,40% Student(-ka) 79 20,31% 26 19,70% 53 20,62% Uczeń/uczennica 28 7,20% 11 8,33% 17 6,61% Emeryt(-ka)/rencista(-ka) 15 3,86% 2 1,52% 13 5,06% Niepracująca osoba zajmująca się domem 6 1,54% 2 1,52% 4 1,56% Żadne z powyższych 32 8,23% 7 5,30% 25 9,73% Bezrobotny 2 0,51% 1 0,76% 1 0,39% Razem 389 100% 132 100% 257 100% Najwyższy udział wśród respondentów ogółem stanowiły osoby pracujące umysłowo oraz studenci. Porównując uzyskane wyniki do tych z analogicznego kwartału 2016 r. można zaobserwować różnice, które są konsekwencją zmian w strukturze wiekowej respondentów, a w szczególności zwiększenie udziału studentów w próbie. Największą różnicę w stosunku do poprzedniego roku odnotowano w grupie respondentów pracujących fizycznie. W bieżącym okresie roku grupa ta stanowiła 19,0%, natomiast w I kwartale 2016 roku zaledwie 8,3%. 10

Tabela 7. Struktura respondentów według wykonywanego zawodu z podziałem na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego Praca umysłowa 92 23,65% 74 23,57% 18 24,00% Praca fizyczna 74 19,02% 55 17,52% 19 25,33% Pracujący na własny rachunek 61 15,68% 47 14,97% 14 18,67% Praca fizyczna 79 20,31% 67 21,34% 12 16,00% Uczeń/uczennica 28 7,20% 24 7,64% 4 5,33% Emeryt(-ka)/rencista(-ka) 15 3,86% 11 3,50% 4 5,33% Niepracująca osoba zajmująca się domem 6 1,54% 6 1,91% 0 0,00% Żadne z powyższych 32 8,23% 28 8,92% 4 5,33% Bezrobotny 2 0,51% 2 0,64% 0 0,00% Razem 389 100% 314 100% 75 100% W porównaniu do I kwartału 2016 r., największy wzrost odsetka pracujących fizycznie zaobserwowano w grupie respondentów z zagranicy. W badanym okresie taki status zawodowy zadeklarowało 25,3% ankietowanych, zaś w I kwartale 2016 r. jedynie 5,5% respondentów w tej grupie. Zarówno w grupie respondentów krajowych, jak i zagranicznych zauważalny był relatywnie niski odsetek emerytów i rencistów, co jest naturalne w kontekście uwidocznionej w I kwartale 2017 r. struktury wiekowej respondentów, w której niski odsetek osób stanowiły osoby w wieku powyżej 55 roku życia. Tabela 8. Struktura respondentów według wykształcenia z podziałem na odwiedzających i turystów Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Wyższe 176 45,24% 63 47,73% 113 43,97% Średnie 133 34,19% 37 28,03% 96 37,35% Zasadnicze zawodowe 55 14,14% 21 15,91% 34 13,23% Gimnazjalne lub poniżej 25 6,43% 11 8,33% 14 5,45% Razem 389 100% 132 100% 257 100% W I kwartale 2017 r. najliczniejszą grupę zarówno wśród respondentów ogółem, jak i w podziale na odwiedzających i turystów, stanowili respondenci deklarujący posiadanie wykształcenia wyższego (45,2% - respondenci ogółem, 47,7% - odwiedzający, 44,0% - turyści). Należy jednak wskazać, iż w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, udział osób z wykształceniem wyższym uległ zmniejszeniu. Wśród respondentów ogółem bowiem w I kwartale 2016 r. aż 64,8% osób deklarowało posiadanie wyższego wykształcenia. W analizowanym okresie nieco niższy udział niż osoby w z wykształceniem wyższym stanowiły osoby z wykształceniem średnim. W przypadku tej grupy osób ich najwyższy odsetek widoczny był wśród turystów, wśród których stanowili oni aż 37,4%. Podobnie jak w I kwartale 2016 r. najniższy udział stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej. Tabela 9. Struktura respondentów według wykształcenia z podziałem na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu Wyższe 176 45,24% 140 44,59% 36 48,00% Średnie 133 34,19% 112 35,67% 21 28,00% Zasadnicze zawodowe 55 14,14% 40 12,74% 15 20,00% Gimnazjalne lub poniżej 25 6,43% 22 7,01% 3 4,00% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Choć wśród krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego, podobnie jak wśród turystów i odwiedzających zdecydowanie dominowały osoby z wykształceniem wyższym i średnim, to na uwagę zasługuje przede 11

wszystkim wysoki odsetek osób z zagranicy, które wskazały, iż posiadają wykształcenie zasadnicze zawodowe. Można jednak uznać, iż jest to anomalia, bowiem w I kwartale 2016 r. udział osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym wśród osób spoza Polski był nieznaczny. Trudno zatem dopatrywać się w tym aspekcie powtarzającej się prawidłowości. Tabela 10. Struktura respondentów według statusu materialnego z podziałem na odwiedzających i turystów Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Powodzi mi się bardzo dobrze 70 17,99% 22 16,67% 48 18,68% Powodzi mi się raczej dobrze 228 58,61% 85 64,39% 143 55,64% Powodzi mi się znośnie/średnio 78 20,05% 23 17,42% 55 21,40% Powodzi mi się raczej źle 11 2,83% 2 1,52% 9 3,50% Powodzi mi się bardzo źle 2 0,51% 0 0,00% 2 0,78% Razem 389 100% 132 100% 257 100% Ostatnim analizowanym obszarem, dotyczącym profilu demograficzno-społecznego respondentów, był ich status materialny. I tak ankietowani ogółem najczęściej wskazywali, iż ich sytuacja materialna jest raczej dobra (58,6%) lub powodzi im się znośnie/ średnio (20,1%). W badanym okresie bardziej zadowoleni ze swojej sytuacji materialnej byli odwiedzający niż turyści. W porównaniu do I kwartału 2016 r. widoczny jest nieznacznie wyższy udział respondentów, którzy stwierdzili, że powodzi im się źle lub bardzo źle, przy czym różnica ta jest nieznaczna i raczej nie przesądza o możliwości wystąpienia prawidłowości w tym zakresie. Tabela 11. Struktura respondentów według statusu materialnego z podziałem na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego Powodzi mi się bardzo dobrze 70 17,99% 55 17,52% 15 20,00% Powodzi mi się raczej dobrze 228 58,61% 185 58,92% 43 57,33% Powodzi mi się znośnie/średnio 78 20,05% 61 19,43% 17 22,67% Powodzi mi się raczej źle 11 2,83% 11 3,50% 0 0,00% Powodzi mi się bardzo źle 2 0,51% 2 0,64% 0 0,00% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Poddając analizie sytuację materialną respondentów w podziale na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego, na uwagę zasługuje przewaga zagranicznych respondentów, wskazujących, iż powodzi im się bardzo dobrze (20,0%) nad respondentami krajowymi, wybierającymi tą samą odpowiedź. Należy jednak wskazać, iż w porównaniu do I kwartału 2016 r. udział zagranicznych respondentów, którym powodzi się bardzo dobrze, zdecydowanie zmalał (w I kwartale 2016 r. wynosił 56,2%). Co ciekawe żaden respondent zagraniczny nie wskazał, iż uważa, że jego sytuacja materialna jest zła lub bardzo zła. Takie zjawisko mogło mieć istotny wpływ na chęć podejmowania przez tę grupę różnych rodzajów aktywności, w trakcie ich pobytu w Gdańsku, w tym głównie aktywności związanych z koniecznością wydawania pieniędzy. Respondenci krajowi byli nieco bardziej od zagranicznych sceptycznie nastawieni do swojej sytuacji finansowej, przy czym udział osób ewidentnie niezadowolonych z niej był nieznaczny. 2.2. Miejsce zamieszkania i pochodzenie respondentów W I kwartale 2017 r. wśród respondentów zdecydowanie przeważali uczestnicy ruchu turystycznego z Polski. Widać zatem wyraźnie, iż ta grupa respondentów przeważa w każdym z analizowanych okresów, co może świadczyć o tym, że Gdańsk jest ciekawą destynacją wyjazdową zwłaszcza dla respondentów krajowych. Równocześnie należy jednak podkreślić, iż w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, ich udział zdecydowanie wzrósł (w I kwartale 2016 r. stanowili oni 68,3% respondentów). 12

Tabela 12. Respondenci z Polski i zagranicy w podziale na odwiedzających i turystów Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Z Polski 314 80,72% 118 89,39% 196 76,26% Z zagranicy 75 19,28% 14 10,61% 61 23,74% Razem 389 100% 132 100% 257 100% W badanym okresie wśród respondentów z zagranicy zdecydowanie przeważali respondenci z Niemiec (33,3% respondentów z zagranicy), Anglii/ Wielkiej Brytanii (17,3%) oraz Norwegii (12,0%). Przedstawiciele innych krajów stanowili zdecydowaną mniejszość wśród badanej grupy respondentów. Wśród nich znalazły się osoby z: Szwecji, Danii, Austrii, Włoch, Francji, Szkocji, Danii, Hiszpanii, Irlandii, Słowacji i Węgier. To już kolejny okres (podobnie było w I kwartale 2016 r. oraz w I kwartale 2015 r.), w którym uwidacznia się prawidłowość, iż za wyjątkiem Niemców i Anglików, w okresie zimowych Gdańsk jest szczególnie interesującą destynacją dla osób ze Skandynawii. Tabela 13. Udział respondentów z zagranicy z poszczególnych państw w liczbie respondentów z zagranicy ogółem Udział w respondentach z zagranicy (%) Anglia/ Wielka Brytania 17,33% Austria 5,33% Czechy 1,33% Dania 6,67% Francja 2,67% Hiszpania 1,33% Irlandia 1,33% Niemcy 33,33% Norwegia 12,00% Słowacja 1,33% Szkocja 2,67% Szwecja 9,33% Węgry 1,33% Włochy 4,00% Razem 100% Choć zarówno wśród odwiedzających, jak i turystów zdecydowanie przeważali respondenci z Niemiec, ich udział był wyższy wśród odwiedzających (co jest odmiennym zjawiskiem od tego, które widać było w I kwartale 2016 r.). Z kolei wśród respondentów z Anglii/ Wielkiej Brytanii zdecydowanie przeważali turyści nad odwiedzającymi. Najwięcej osób polskiej narodowości wystąpiło w przypadku turystów z Anglii/ Wielkiej Brytanii oraz z Niemiec, co może wynikać z częstych przyjazdów osób na stałe pracujących w tym kraju do Polski, w celu odwiedzenia rodziny lub znajomych. Tabela 14. Udział odwiedzających i turystów z zagranicy według kraju pochodzenia Odwiedzający Turyści Liczba % W tym osoby polskiej narodowości Liczba % W tym osoby polskiej narodowości Anglia 1 7,14% 0 12 19,67% 6 Austria 0 0,00% 0 4 6,56% 0 Czechy 0 0,00% 0 1 1,64% 0 Dania 0 0,00% 0 5 8,20% 1 Francja 1 7,14% 1 1 1,64% 1 Hiszpania 0 0,00% 0 1 1,64% 1 Irlandia 0 0,00% 0 1 1,64% 1 Niemcy 8 57,14% 0 17 27,87% 3 Norwegia 1 7,14% 0 8 13,11% 0 Słowacja 0 0,00% 0 1 1,64% 1 Szkocja 0 0,00% 0 2 3,28% 0 Szwecja 2 14,29% 0 5 8,20% 0 Węgry 0 0,00% 0 1 1,64% 1 Włochy 1 7,14% 0 2 3,28% 0 Razem 14 93% 1 61 100% 15 Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych. 13

Gdańsk jako miejsce zakwaterowania najczęściej wskazywany był przez respondentów z Norwegii, wśród których wszyscy zdecydowali się na nocleg w tym mieście. Nieco mniejsze zainteresowanie Gdańskiem wykazywali goście z Wielkiej Brytanii/ Anglii i Niemiec, przy czym w porównaniu z I kwartałem 2016 r., można zaobserwować wzrost liczby turystów z tych krajów. Tabela 15. Zależność pomiędzy miastem zakwaterowania, a krajem stałego zamieszkania respondenta zatrzymującego się na noc w Trójmieście (bez uwzględnienia respondentów, którzy wskazali, iż posiadają polskie obywatelstwo) Niemcy Anglia/Wielka Brytania Norwegia Zatrzymujący się w Gdańsku 77,27% 90,91% 100,00% Zatrzymujący się poza Gdańskiem 22,73% 9,09% 0,00% w tym w Sopocie 22,73% 0,00% 0,00% w tym w Gdyni 0,00% 9,09% 0,00% pozostałe 0,00% 0,00% 0,00% W analizowanym kwartale wśród respondentów z Polski najwięcej osób przyjechało z Warszawy (13,1%) i Krakowa (8,3%). Pozostali respondenci byli bardzo rozproszeni terytorialnie, przy czym na wyróżnienie zasługują przyjezdni z: Tczewa, Torunia, Poznania, Łodzi, Radomia, Bydgoszczy, Kutna, Malborka, Zakopanego, Koszalina, Lublina, Piły, Wejherowa. Rysunek 1. Najliczniej reprezentowane przez respondentów miasta w Polsce Wejherowo Piła Lublin Koszalin Zakopane Malbork Kutno Bydgoszcz Radom Łódź 1,3% 1,3% 1,3% 1,3% 1,6% 1,6% 1,6% 1,6% 1,9% 1,9% Poznań Toruń Tczew 2,9% 3,5% 3,5% Kraków 8,3% Warszawa 13,1% Wśród respondentów z Polski największy odsetek stanowili mieszkańcy województwa pomorskiego (21,0%). Drugą co do wielkości grupą krajowych respondentów były osoby z województwa mazowieckiego (18,5%). Również w I kwartale 2016 r. osoby z tych dwóch województw stanowiły najwyższy odsetek w badanej grupie, przy czym w poprzednim roku najwięcej osób zadeklarowało, iż przyjechało z województwa mazowieckiego, zaś nieco mniej z pomorskiego (tym samym obie te grupy zamieniły się miejscami w rankingu). Z pozostałych województw relatywnie liczną reprezentację stanowiły osoby z województwa małopolskiego (głównie za sprawą dużej liczby osób z Krakowa), a także z województwa kujawsko-pomorskiego. 14

Tabela 16. Struktura krajowych respondentów w podziale na turystów i odwiedzających według województwa, z którego pochodzą Liczba respondentów % wszystkich respondentów z Polski Odwiedzający % Turyści % dolnośląskie 9 2,87% 2 1,69% 7 3,57% kujawsko-pomorskie 30 9,55% 12 10,17% 18 9,18% lubelskie 10 3,18% 4 3,39% 6 3,06% lubuskie 4 1,27% 0 0,00% 4 2,04% łódzkie 17 5,41% 4 3,39% 13 6,63% małopolskie 36 11,46% 10 8,47% 26 13,27% mazowieckie 58 18,47% 21 17,80% 37 18,88% podkarpackie 3 0,96% 1 0,85% 2 1,02% podlaskie 7 2,23% 1 0,85% 6 3,06% opolskie 2 0,64% 0 0,00% 2 1,02% pomorskie 66 21,02% 47 39,83% 19 9,69% śląskie 9 2,87% 2 1,69% 7 3,57% świętokrzyskie 6 1,91% 1 0,85% 5 2,55% warmińsko-mazurskie 18 5,73% 7 5,93% 11 5,61% wielkopolskie 21 6,69% 1 0,85% 20 10,20% zachodniopomorskie 18 5,73% 5 4,24% 13 6,63% Razem 314 100% 118 100% 196 100% Analiza wyników wyboru miasta zakwaterowania przez krajowych uczestników ruchu turystycznego, którzy przybyli do Trójmiasta na dłużej niż jeden dzień pokazuje, że respondenci ze wszystkich województw Polski najchętniej wybierali miejsca noclegowe znajdujące się w Gdańsku. W innych niż Gdańsk miastach często na nocleg zatrzymywali się respondenci z województwa warmińsko-mazurskiego, podkarpackiego oraz dolnośląskiego. Tabela 17. Struktura krajowych turystów według województwa, z którego pochodzą oraz według miejsca zakwaterowania (Gdańsk, poza Gdańskiem) ogółem osoby przebywające w Trójmieście dłużej niż 1 dzień miejsce zakwaterowania - Gdańsk % w respondentach przebywające w Trójmieście dłużej niż 1 dzień miejsce zakwaterowania - poza Gdańskiem % w respondentach przebywające w Trójmieście dłużej niż 1 dzień dolnośląskie 9 7 77,78% 2 22,22% kujawsko-pomorskie 22 18 81,82% 4 18,18% lubelskie 7 6 85,71% 1 14,29% lubuskie 4 4 100,00% 0 0,00% łódzkie 15 13 86,67% 2 13,33% małopolskie 30 26 86,67% 4 13,33% mazowieckie 44 37 84,09% 7 15,91% podkarpackie 3 2 66,67% 1 33,33% podlaskie 7 6 85,71% 1 14,29% opolskie 2 2 100,00% 0 0,00% pomorskie 21 19 90,48% 2 9,52% śląskie 8 7 87,50% 1 12,50% świętokrzyskie 6 5 83,33% 1 16,67% warmińsko-mazurskie 18 11 61,11% 7 38,89% wielkopolskie 20 20 100,00% 0 0,00% zachodniopomorskie 17 13 76,47% 4 23,53% Razem 233 196 84,12% 37 15,88% 2.3. Który raz respondenci przyjechali do Gdańska Przyjmując, iż liczba powrotów stanowi pośredni wskaźnik zadowolenia respondentów z pobytu w danym miejscu, miasto Gdańsk po raz kolejny uzyskało od respondentów dobrą ocenę. Spośród wszystkich ankietowanych aż 76,6% osób odwiedziło Gdańsk już po raz kolejny. Należy jednak podkreślić, iż jest to wynik niższy od widocznego w tożsamym okresie roku poprzedniego, w którym odsetek osób, które wskazały, iż są w Gdańsku po raz pierwszy wyniósł 19,1% (w badanym okresie wyniósł on dla porównania 23,4%). 15

Wśród osób, które wskazały, iż jest to ich pierwsza wizyta w Gdańsku dominowali turyści, zaś wśród osób które były już w Gdańsku przynajmniej jeden raz, przeważały osoby dla których była to wizyta któraś z kolei, przy czym na pewno byli w Gdańsku więcej niż 5 razy i jak wynika z uzyskanych odpowiedzi, byli to głównie odwiedzający. Można zatem uznać, iż dla turystów częściej Gdańsk jest miejscem dobrym na wypad jednorazowy, zaś dla odwiedzających, jest on destynacją, którą odwiedzają wielokrotnie. Tabela 18. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na turystów i odwiedzających na pytanie: Jak często odwiedza Pan(i) Gdańsk? [pytanie jednokrotnego wyboru] Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Jestem po raz pierwszy 91 23,39% 18 13,64% 73 28,40% Jestem po raz drugi 80 20,57% 19 14,39% 61 23,74% Byłem/am tu 3-5 razy 88 22,62% 33 25,00% 55 21,40% Byłem/am tu więcej niż 5 razy 130 33,42% 62 46,97% 68 26,46% Razem 389 100% 132 100% 257 100% W I kwartale 2017 r. widoczny był dość wysoki udział respondentów z zagranicy, dla których pobyt w Gdańsku był którymś z kolei. Jak wynika z uzyskanych wskazań, ta grupa respondentów częściej wskazywała, iż była już w Gdańsku kiedyś, niż osoby z Polski. Najczęściej respondenci z zagranicy wskazywali, iż byli w Gdańsku więcej niż 5 razy, co z kolei może wynikać z dość dużego odsetka osób z Wielkiej Brytanii i Niemiec, deklarujących posiadanie polskiego obywatelstwa (osoby te najprawdopodobniej pochodzą z Gdańska lub okolic i często wracają do kraju w celu odwiedzenia rodziny lub znajomych). Tabela 19. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu na pytanie: Jak często odwiedza Pan(i) Gdańsk? [pytanie jednokrotnego wyboru] Jestem po raz pierwszy 91 23,39% 74 23,57% 17 22,67% Jestem po raz drugi 80 20,57% 68 21,66% 12 16,00% Byłem/am tu 3-5 razy 88 22,62% 70 22,29% 18 24,00% Byłem/am tu więcej niż 5 razy 130 33,42% 102 32,48% 28 37,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Wśród respondentów krajowych również przeważały osoby deklarujące, że były w Gdańsku już więcej niż 5 razy, przy czym wśród tej grupy znaczny odsetek stanowiły równocześnie osoby, dla których wizyta w tym mieście była pierwszą w życiu. Tabela 20. Struktura odpowiedzi zagranicznych respondentów według kraju pochodzenia na pytanie: Jak często odwiedza Pan(i) Gdańsk? [dwie odpowiedzi - jestem po raz pierwszy, byłem tu więcej niż raz] Bez osób polskiego pochodzenia Jestem po raz pierwszy Byłem tu więcej niż raz Anglia/ Wielka Brytania 14,29% 85,71% Austria 75,00% 25,00% Czechy 100,00% 0,00% Dania 0,00% 100,00% Hiszpania 0,00% 100,00% Niemcy 18,18% 81,82% Norwegia 33,33% 66,67% Słowacja 0,00% 100,00% Szkocja 0,00% 100,00% Szwecja 100,00% 0,00% Węgry 100,00% 0,00% Włochy 66,67% 33,33% W celu przeprowadzenia analizy popularności miasta Gdańska wśród gości z zagranicy, dokonano pogłębienia powyższych wniosków o wskazanie krajów, z których pochodzili respondenci, którzy byli w Gdańsku po raz pierwszy oraz tych, dla których wizyta w mieście była kolejną z odbytych (należy podkreślić, iż analizę tę przeprowadzono z wyłączeniem osób posiadających polskie obywatelstwo). Po raz pierwszy wizytę w Gdańsku odbyli przede 16

wszystkim respondenci z Czech, Szwecji i Węgier, zaś wizytę którąś z kolei osoby z: Danii, Hiszpanii, Słowacji i Szkocji. 2.4. Długość pobytu w Trójmieście i rola Gdańska w pobycie Ważnym elementem analizy ruchu turystycznego w Gdańsku jest deklarowana przez respondentów długość ich pobytu w mieście oraz główny cel ich podróży. Dzięki tym aspektom możliwe jest bowiem zidentyfikowanie, czy Gdańsk jest postrzegany jako samodzielna destynacja podróży, czy też stanowi raczej element oferty turystycznej miast ościennych (w tym głównie Gdyni i Sopotu). W I kwartale 2017 r. aż 78,2% respondentów ogółem zdecydowało się na pobyt w Trójmieście obejmujący przynajmniej jeden dzień z noclegiem. Najwyższy udział tego typu wskazań wystąpił w przypadku respondentów z zagranicy, wśród których aż 94,7% osób zdecydowało się na nocleg w Trójmieście. Należy jednak wskazać, iż zjawisko to jest naturalne z punktu widzenia efektywności podróży odbywanej przez osoby spoza Polski. Co do zasady nie opłaca się bowiem odbywać długiej podróży, w celu odbycia krótkiej wizyty w danym miejscu (o ile np. sprawy zawodowe tego nie wymagają). Spośród ogółu respondentów największy odsetek stanowiły osoby, które deklarowały, iż spędzą w Trójmieście od 4 do 7 noclegów (32,1%) oraz osoby pozostające w Trójmieście od 2 do 3 nocy (21,9% ogółu respondentów). Z kolei najmniej liczną grupę stanowiły osoby, które planowały spędzić w Trójmieście do 3 godz. (4,9%), przy czym najkrótszą z możliwych wizytę w Gdańsku planowali odbyć tylko respondenci krajowi. Tabela 21. Struktura respondentów według długości pobytu w Trójmieście Do 3 godzin 19 4,88% 19 6,05% 0 0,00% powyżej 3 godzin, ale bez noclegu 66 16,97% 62 19,75% 4 5,33% Pobyt z noclegiem, w tym: 304 78,15% 233 74,20% 71 94,67% Jeden nocleg 28 7,20% 24 7,64% 4 5,33% Od 2 do 3 noclegów 85 21,85% 65 20,70% 20 26,67% Od 4 do 7 noclegów 125 32,13% 91 28,98% 34 45,33% 8 i więcej noclegów 38 9,77% 26 8,28% 12 16,00% Brak odpowiedzi 28 7,20% 27 8,60% 1 1,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Następnie badaniu poddano to, czy respondenci przyjechali do Gdańska bezpośrednio z miejsca swojego zamieszkania, czy też nie. Aspekt ten bowiem mógł mieć związek z tym, czy Gdańsk stanowił dla nich główny cel podróży, czy też był tylko jednym z punktów na ich mapie podróży. Tabela 22. Respondenci, którzy przyjechali bezpośrednio lub niebezpośrednio do Gdańska w podziale na odwiedzających i turystów Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Bezpośrednio 372 95,63% 129 97,73% 243 94,55% Niebezpośrednio 17 4,37% 3 2,27% 14 5,45% Razem 389 100% 132 100% 257 100% Zgodnie z odpowiedziami respondentów ustalono, iż 95,6% respondentów ogółem przyjechało do Gdańska bezpośrednio z miejsca swojego zamieszkania. Tym samym w porównaniu do I kwartału 2016 r. odsetek osób odbywających bezpośrednią podróż zdecydowanie wzrósł (wtedy odsetek ten wyniósł 84,8% ogółu badanych). Nieznacznie częściej bezpośrednio ze swojego miejsca zamieszkania przyjeżdżali do Gdańska odwiedzający, niż turyści (97,7% odwiedzających, 94,6% turystów), co zdaje się być naturalną konsekwencją ich z reguły bardziej złożonego charakteru podróży. 17

Tabela 23. Respondenci, którzy przyjechali bezpośrednio lub niebezpośrednio do Gdańska w podziale na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego Bezpośrednio 372 95,63% 301 95,86% 71 94,67% Niebezpośrednio 17 4,37% 13 4,14% 4 5,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Respondenci krajowi nieznacznie częściej od zagranicznych przyjeżdżali do Gdańska bezpośrednio z miejsca swojego zamieszkania. Niemniej jednak w przypadku obu tych grup odsetek tego typu wskazań był bardzo wysoki. Ponieważ analogiczne wyniki uzyskiwane są w kolejnych badaniach można przyjąć, iż świadczy to o postrzeganiu Trójmiasta jako jednego organizmu, gdyż odpowiedzi takiej udzieliła również większość respondentów zakwaterowanych poza Gdańskiem. Tabela 24. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na turystów i odwiedzających na pytanie: Czy głównym celem Pana(i) podróży jest odwiedzenie Gdańska [pytanie jednokrotnego wyboru] Ogółem % Odwiedzający % Turyści % Tak 303 77,89% 94 71,21% 209 81,32% Nie 86 22,11% 38 28,79% 48 18,68% Nie moim celem podróży jest całe Trójmiasto 47 12,08% 20 15,15% 27 10,51% Nie jest jednym z miejsc w dłuższej podróży 17 4,37% 2 1,52% 15 5,84% Nie inny, jaki? 22 5,66% 16 12,12% 6 2,33% Razem 389 100% 132 100% 257 100% Kolejnym analizowanym aspektem ruchu turystycznego był odsetek respondentów, którzy wskazali, iż Gdańsk, był ich głównym celem podróży. I tak w I kwartale 2017 r. 77,9% respondentów ogółem wskazało, iż celem ich podroży było odwiedzenie Gdańska. Byli to przede wszystkim turyści, przy czym wśród odwiedzających również to wskazanie uzyskało wysoki odsetek. Wśród osób, które przyjechały w innym głównym celu, niż odwiedzenie Gdańska, najczęściej wskazywano, iż celem podróży było całe Trójmiasto. Tabela 25. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego na pytanie: Czy głównym celem Pana(i) podróży jest odwiedzenie Gdańska [pytanie jednokrotnego wyboru] Tak 303 77,89% 244 77,71% 59 78,67% Nie 86 22,11% 70 22,29% 16 21,33% Nie moim celem podróży jest całe Trójmiasto 47 12,08% 41 13,06% 6 8,00% Nie jest jednym z miejsc w dłuższej podróży 17 4,37% 8 2,55% 9 12,00% Nie inny, jaki? 22 5,66% 21 6,69% 1 1,33% Razem 389 100% 314 100% 75 100% W analizowanym okresie zauważyć można niewielką przewagę respondentów zagranicznych nad krajowymi pod względem odsetka osób deklarujących Gdańsk jako główny cel swojej podróży. Jest to tym samym odmienne zjawisko, niż widoczne w I kwartale 2016 r. Wśród badanych z Polski, dla których celem wyjazdu nie był konkretnie Gdańsk, większość wskazała, że ma zamiar zwiedzić całe Trójmiasto (13,1%). Z kolei wśród respondentów z zagranicy wysoki odsetek osób wskazał, iż Gdańsk stanowił jedynie jedno z miejsc podczas dłuższej podróży (12,0%). 18

Tabela 26. Struktura odpowiedzi respondentów, którzy zatrzymali się w Gdańsku i w innej miejscowości na co najmniej 1 nocleg w podziale na krajowych i zagranicznych, na pytanie: W jakiej miejscowości się Pan(i) zatrzymał(a) (ma miejsce zakwaterowania)? [pytanie jednokrotnego wyboru] Gdańsk 257 84,54% 196 84,12% 61 85,92% Gdynia 11 3,62% 10 4,29% 1 1,41% Sopot 31 10,20% 24 10,30% 7 9,86% Inna, jaka? 5 1,64% 3 1,29% 2 2,82% Razem 304 100% 233 100% 71 100% Analiza struktury odpowiedzi respondentów w zakresie wybieranego przez nich miasta zakwaterowania (uwzględniająca tylko osoby, które zdecydowały się na co najmniej jeden nocleg), wykazała, że w I kwartale 2017 r. respondenci ogółem najchętniej korzystali z miejsc noclegowych zlokalizowanych w Gdańsku (84,5%). Kolejno, choć w zdecydowanie mniejszym zakresie, respondenci wykazywali zainteresowanie noclegiem w Sopocie (10,2%) oraz Gdyni (3,6%). Badanie miejsc zakwaterowania respondentów krajowych i zagranicznych wskazuje, że z noclegów w Gdańsku częściej korzystali goście z zagranicy, niż z Polski. Z oferty miejsc noclegowych w Gdyni i Sopocie częściej korzystali respondenci krajowi, niż zagraniczni. Tabela 27. Struktura odpowiedzi turystów, którzy zatrzymali się w Gdańsku oraz odwiedzających, którzy zatrzymali się w innej miejscowości na co najmniej 1 nocleg na pytanie: Czy głównym celem Pana(i) podróży jest odwiedzenie Gdańska [pytanie jednokrotnego wyboru] Tak % Nie % Gdańsk 243 84,38% 14 87,50% Gdynia 11 3,82% 0 0,00% Sopot 29 10,07% 2 12,50% Inna, jaka? 5 1,74% 0 0,00% Razem 288 100% 16 100% W analizowanym okresie wybór miejsca zakwaterowania przez respondentów nie był powiązany z celem ich podróży. Co ciekawe zarówno respondenci, dla których Gdańsk był i nie był głównym celem podróży, najczęściej wybierali obiekty noclegowe właśnie zlokalizowane w Gdańsku. Może to oznaczać, iż bez względu na cel odbywanej podroży, oferta obiektów noclegowych w Gdańsku jest na tyle rozbudowana, że przyciąga najwięcej osób przyjeżdżających do Trójmiasta. 2.5. Osoby towarzyszące podczas podróży i pobytu W trakcie badania sondażowego, przeprowadzonego w I kwartale 2017 r. weryfikowano także towarzystwo, w jakim respondenci przyjechali do Trójmiasta. W analizowanym okresie zdecydowana większość ankietowanych przyjechała do Trójmiasta z osobami towarzyszącymi (67,9%). Najczęściej w podróży respondentom towarzyszyli członkowie ich rodziny (38,8%), zaś nieco rzadziej znajomi (21,3%). Sporadycznie pojawiały się osoby, które przyjechały do Gdańska w towarzystwie grupy mieszanej, składającej się zarówno z członków rodziny, jak i znajomych, a także wraz ze zorganizowaną grupą. Tabela 28. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na turystów i odwiedzających na pytanie: Czy podczas podróży ktoś Panu(i) towarzyszy? i Kto Panu(i) towarzyszy? [pytania jednokrotnego wyboru] Ogółem % Odwiedzający % Turysta % Bez osób towarzyszących 125 32,13% 53 40,15% 72 28,02% Znajomi/znajomy, ile osób: 83 21,34% 26 19,70% 57 22,18% Rodzina/członek rodziny/partner/ka, ile osób: 151 38,82% 41 31,06% 110 42,80% Grupa mieszana (znajomi i rodzina), ile osób: 16 4,11% 7 5,30% 9 3,50% Grupa turystyczna/zorganizowana, ile osób: 14 3,60% 5 3,79% 9 3,50% Razem 389 100% 132 100% 257 100% Podróże w towarzystwie innych osób cieszyły się zdecydowanie większą popularnością wśród turystów, niż odwiedzających, co może wynikać ze specyfiki odbywanych podróży (częściej są to podróże rekreacyjne, które co 19

do zasady zazwyczaj odbywają się w towarzystwie innych osób). Zarówno wśród odwiedzających, jak i turystów najbardziej popularne były wyjazdy w towarzystwie rodziny (31,1% wśród odwiedzających i 42,8% wśród turystów). Również w towarzystwie znajomych znacznie częściej podróżowali turyści, niż odwiedzający. Z kolei w grupie mieszanej czy zorganizowanej chętniej podróżowali odwiedzający, niż turyści. Tabela 29. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na krajowych i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego na pytanie: Czy podczas podróży ktoś Panu(i) towarzyszy? i Kto Panu(i) towarzyszy? [pytania jednokrotnego wyboru] Bez osób towarzyszących 125 32,13% 104 33,12% 21 28,00% Znajomi/znajomy, ile osób: 83 21,34% 66 21,02% 17 22,67% Rodzina/członek rodziny/partner/ka, ile osób: 151 38,82% 118 37,58% 33 44,00% Grupa mieszana (znajomi i rodzina), ile osób: 16 4,11% 14 4,46% 2 2,67% Grupa turystyczna/zorganizowana, ile osób: 14 3,60% 12 3,82% 2 2,67% Razem 389 100% 314 100% 75 100% Przyjazdy w towarzystwie częściej występowały w przypadku respondentów zagranicznych, niż krajowych, co stanowi tożsamy wynik do widocznego w I kwartale 2016 r. Zarówno osoby z Polski, jak i z zagranicy najchętniej podróżowały wraz z członkami rodziny. W porównaniu z analogicznym okresem roku 2016, znacznemu spadkowi uległa liczba respondentów krajowych i zagranicznych podróżujących samotnie. Rysunek 2. Wielkość grupy w jakiej respondenci przyjechali do Gdańska 2,20 2,23 2,20 2,20 2,13 Ogółem Odwiedzający Turysta Krajowi Zagraniczni W analizowanym okresie średnia liczba osób towarzyszących przyjeżdżającym do Gdańska wynosiła ponad dwie osoby. W porównaniu do I kwartału 2016 r. liczba osób towarzyszących respondentom w trakcie podróży uległa nieznacznemu zwiększeniu, głównie w przypadku odwiedzających, a także zagranicznych uczestników ruchu turystycznego (w I kwartale 2016 r. wśród wszystkich grup respondentów średnia liczba osób towarzyszących nie przekroczyła 2 osób). 2.6. Wybierane przez respondentów obiekty noclegowe Kolejnym obszarem, który poddano analizie, była specyfika wybieranych przez respondentów miejsc noclegowych. Analizę tę przeprowadzono wśród osób, które zadeklarowały, że ich pobyt w Trójmieście trwać będzie przynajmniej jeden dzień wraz z noclegiem. Analizę przeprowadzono zarówno w podziale na krajowych, jak i zagranicznych uczestników ruchu turystycznego, a także w podziale na miasta, w których respondenci byli zakwaterowani. Tabela 30. Struktura odpowiedzi turystów, którzy zakwaterowali się w Gdańsku na pytanie: Jaki jest rodzaj/typ obiektu Pana(i) zakwaterowania? [pytanie wielokrotnego wyboru] z podziałem na turystów zagranicznych i krajowych Zagraniczni z polskim obywatelstwem Hotel * 4 1,32% 4 1,72% 0 0,00% 0 Hotel ** 35 11,51% 26 11,16% 9 12,68% 3 Hotel *** 53 17,43% 40 17,17% 13 18,31% 4 Hotel **** 44 14,47% 22 9,44% 22 30,99% 8 Hotel ***** 7 2,30% 6 2,58% 1 1,41% 0 20

Pensjonat 9 2,96% 7 3,00% 2 2,82% 0 Motel 18 5,92% 17 7,30% 1 1,41% 1 Hostel/dom wycieczkowy 19 6,25% 18 7,73% 1 1,41% 0 Schronisko młodzieżowe 4 1,32% 3 1,29% 1 1,41% 1 Ośrodek wczasowy 1 0,33% 1 0,43% 0 0,00% 0 Pole namiotowe/kemping (camping) 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 U rodziny / znajomych 80 26,32% 66 28,33% 14 19,72% 9 Pokój gościnny/kwatera prywatna 14 4,61% 10 4,29% 4 5,63% 4 Wynajęte mieszkanie/apartament 9 2,96% 9 3,86% 0 0,00% 0 Własne mieszkanie/dom 10 3,29% 6 2,58% 4 5,63% 3 inne, jakie? 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 Zgodnie z wynikami przeprowadzonego badania sondażowego, udział osób, które wybrały nocleg w hotelu (bez względu na liczbę posiadanych przez dany obiekt gwiazdek) wyniósł 47,0% respondentów ogółem (dla porównania w I kwartale 2016 r. odsetek ten wynosił 38,7%), przy czym dominowały wśród nich osoby, które wybrały hotele *** (17,4%) oraz hotele **** (14,5%). Podobnie jak w poprzednich okresach wysoki odsetek stanowili respondenci deklarujący zakwaterowanie u rodziny lub znajomych (26,3%), przy czym w porównaniu do I kwartału 2016 r. ich udział spadł o ok. 5 p.p. Pozostałe formy zakwaterowania był wybierane raczej sporadycznie, przy czym tylko pola namiotowego nie wskazał żaden ankietowany (co jest naturalne zważywszy na porę roku w której przeprowadzane było badanie) pozostałe formy zakwaterowania zostały wskazane przynajmniej przez jedną osobę. Droższe formy zakwaterowania, w tym przede wszystkim w hotelach **** były wybierane częściej przez respondentów z zagranicy, niż respondentów krajowych. Z kolei na nocleg u rodziny lub znajomych zdecydowanie częściej decydowali się właśnie krajowi uczestnicy ruchu turystycznego. Tabela 31. Częstotliwość wyboru danego rodzaju zakwaterowania przez respondentów, którzy w Trójmieście przebywają dłużej niż 1 dzień według kryterium miejsca zakwaterowania i obiektu noclegowego Gdańsk Gdynia Sopot U rodziny / znajomych 26,46% 36,36% 9,68% Hotel ** 11,28% 27,27% 9,68% Hotel *** 17,12% 9,09% 25,81% Hotel **** 14,01% 0,00% 25,81% Pensjonat 1,95% 18,18% 6,45% Analiza struktury preferowanych obiektów noclegowych wykazała, że respondenci, którzy wybrali zakwaterowanie w Gdańsku i Gdyni najchętniej wybierali nocleg u rodziny lub znajomych. Z kolei osoby zakwaterowane w Sopocie najchętniej decydowały się na nocleg w hotelach *** i ****. 2.7. Miejscowości komplementarne w stosunku do Gdańska Następnie w oparciu o zebrane odpowiedzi w trakcie badania sondażowego weryfikacji poddano to, czy respondenci zagraniczni i krajowi podczas swojego pobytu w Gdańsku, korzystali także z oferty turystycznej pozostałych miast będących częścią Trójmiasta oraz innych okolicznych miejscowości. Analiza taka pozwala bowiem na stwierdzenie, czy ofertę całego Trójmiasta można uznać za spójną i ciekawą dla odwiedzających i turystów. Tabela 32. Struktura odpowiedzi respondentów w podziale na krajowych i zagranicznych na pytanie: Czy podczas Pana(i) pobytu odwiedza Pan(i) także inne miejscowości poza Gdańskiem? Tak 116 29,82% 97 30,89% 19 25,33% Nie 273 70,18% 217 69,11% 56 74,67% Razem 389 100% 314 100% 75 100% 21