Piotr Zygmuntowicz 23.04.2010 nr albumu 74686 SUM INF GE Bankowość internetowa Organizacja usług komercyjnych w Internecie - Laboratorium
1. Definicja i początki bankowości internetowej Bankowość internetowa jest jednym z kanałów bankowości elektronicznej, którą nie sposób opisać jedną definicją. Podstawową ideą bankowości elektronicznej jest przede wszystkim elektroniczna obsługa klienta, tj. włączenie klienta jako użytkownika do skomputeryzowanego systemu bankowego. Istotą jej jest zaś możliwość korzystania z usług bankowych niezależnie od miejsca i czasu. Alternatywnie stosowanymi nazwami są: e-banking czy bankowość wirtualna. Bankowość internetowa polega na przeprowadzaniu usług i transakcji bankowych z wykorzystaniem sieci internet. Witryna internetowa banku umożliwia dokonywanie on-line różnorodnych operacji na rachunku. Do korzystania z zalet e-bankowości potrzebny jest komputer, przeglądarka WWW na nim zainstalowana oraz dostęp do sieci internet. Bankowość internetowa zrodziła się w grudniu 1994 roku w Stanach Zjednoczonych. To właśnie w USA, bank o nazwie LA Jolla Bank FSB z Kalifornii po raz pierwszy umożliwił dokonywanie transakcji przez sieć Internet. Pierwszym w pełni wirtualnym bankiem na świecie został Security First Network Bank z Atlanty, który 18 października 1995 roku rozpoczął świadczenie usług bankowych przez Internet. Przez jakiś czas pozostał jedynym bankiem, w którym całkowita obsługa konta odbywała się za pośrednictwem internetu. Działalność banku SFNB okazała się wielkim sukcesem. Już w pierwszym roku funkcjonowania udało mu się bez dużych nakładów na reklamę przekonać do siebie 10 000 klientów. W Europie natomiast pionierami bankowości internetowej zostały w 1996 roku banki skandynawskie, głównie fińskie i szwedzkie (m.in. MeritaNordbanken oraz SEB). W Polsce z kolei prekursorem e-bankowości został w 1998 roku Powszechny Bank Gospodarczy z Łodzi. Dnia 14 października 1998 roku uruchomił pierwszy wirtualny oddział dla klientów indywidualnych i małych firm. Z początkiem kolejnego roku został włączony do banku Polska Kasa Opieki S.A. (PeKaO S.A.), w wyniku czego w listopadzie 1999 r. powstała pełna wersja konta internetowego dla klientów PeKaO SA, o nazwie Eurokonto WWW. W 1999 roku rozpoczęły również działalność internetową Wielkopolski Bank Kredytowy S.A. oraz Bank Przemysłowo- Handlowy. Pierwszym bankiem w Polsce, który oparł swoją dystrybucję tylko na Internecie jest należący do BRE Banku mbank, następnymi były Volkswagen Bank Direct oraz Inteligo.
2. Sieć Internet jako podstawowe medium kontaktu z klientem Zakres wykorzystania ogólnodostępnej sieci przez banki jest zróżnicowany. Mogą one eksploatować ją na wiele sposobów do realizacji różnych celów. Generalnie wyróżnia się trzy zasadnicze formy zastosowania Internetu w tych instytucjach. Są to: punkt informacji, punkt kontaktu, punkt sprzedaży. Punkt informacji (Point of Information) sprowadza się do wykorzystania Internetu jako miejsca, gdzie klienci mogą uzyskać informacje o banku, jego ofercie czy danych finansowych, takich jak chociażby kursy walut. Zazwyczaj jest to proste przeniesienie treści z tradycyjnych broszur reklamowych dostępnych w oddziale na strony WWW. Punkt kontaktu (Point of Contact) stanowi wzbogacenie poprzedniego przypadku o możliwość komunikacji między bankiem, a klientem. Odbywa się ona zazwyczaj za pośrednictwem poczty elektronicznej. Ciekawym rozwiązaniem, wprowadzonym między innymi przez bank BPH, jest umieszczenie zdjęć i danych (imię i nazwisko) pracowników banku, z którymi odbywać będzie się kontakt emailowy. Dodatkowo dopuszczalna jest także tradycyjna (listowna) forma kontaktu. Często w ramach serwisów bankowych umożliwia się użytkownikom wypełnienie formularza czy ankiety, co stanowi dla banku źródło danych o kliencie (obecnym lub potencjalnym), jego wymaganiach i oczekiwaniach. Punkt sprzedaży (Point of Sale) oznacza wykorzystanie Internetu jako kanału sprzedaży produktów i usług bankowych, co pozwala na wykonywanie transakcji bez konieczności odwiedzania oddziału.
3. Formy organizacyjne banków internetowych Można wyróżnić trzy modele banków świadczących swoje usługi poprzez sieć Internet: a) Tradycyjny bank z dostępem przez Internet Polega na wykorzystaniu Internetu przez tradycyjne banki jako kolejnego kanału dystrybucji produktów i usług. Klienci posiadający konto w takiej instytucji mogą w każdej chwili skorzystać z takiego sposobu komunikacji z bankiem, bez konieczności otwierania nowego rachunku. b) Internetowy oddział banku tradycyjnego Sprowadza się do wydzielenia niezależnego oddziału, który świadczy usługi w sieci. Czasami banki stosują taktykę tworzenia spółki-córki działającej na rynku elektronicznym pod własną nazwą, ale w ramach grupy kapitałowej banku. Obszar jej działania nie jest jednak powiązany z dotychczasową działalnością banku, z którego została wyodrębniona. Dlatego osoby chcące mieć dostęp do zgromadzonych oszczędności przez Internet zmuszone są otworzyć kolejny rachunek w oddziale internetowym. Spółki-córki czerpią korzyści, jakie posiadają inne banki "czysto" internetowe. Są to głównie korzyści ekonomiczne w postaci oszczędności. Jednocześnie mogą one liczyć na wsparcie założyciela, chociażby w postaci udostępnionej sieci bankomatów. Fakt ten przekłada się na ofertę banku, która jest korzystniejsza, niż w instytucji macierzystej, co skłania jej klientów do rezygnacji i przejścia do nowo powstałego oddziału. c) Bank internetowy Instytucja działająca wyłącznie w Internecie, nie mająca tradycyjnych placówek oraz zatrudniająca znacznie mniej pracowników, niż tradycyjny bank. Wszelkie operacje finansowe wykonywane przez klientów oraz kontakt z bankiem odbywają się poprzez sieć Internet oraz interfejs stron WWW. Niektóre z banków internetowych wykorzystują dodatkowo inne elektroniczne kanały dystrybucji, które mają stanowić jedynie formę wsparcia, a nie główne medium, za pomocą którego świadczone są usługi, np. telefon. Osoby chcące otworzyć rachunek w banku internetowym mogą wydrukować umowę udostępnioną na stronie banku, a następnie po zapoznaniu się z nią i następnie podpisaniu wysłać na adres siedziby banku. Po kilku dniach nastąpi otwarcie konta i aktywacja dostępu do niego przez sieć. Istnieje także możliwość zawierania umowy w formie elektronicznej, potwierdzonej podpisem elektronicznym.
4. Korzyści klienta wynikające z korzystania z usług banku internetowego Spośród korzyści klienta można wyróżnić takie o charakterze finansowym: niskie koszty utrzymania swojego konta, niższe opłaty za usługi w ramach prowadzenia konta; niekiedy wyższe odsetki od środków ulokowanych na koncie bankowym; korzystniejsze warunki udzielania kredytów za pośrednictwem Internetu (ograniczona zostaje rola osoby pośredniczącej przy udzielaniu kredytu). Istnieją też korzyści o charakterze wygody obsługi konta w banku internetowym: łatwość, szybkość i wygoda korzystania z usług banku wirtualnego (bez wychodzenia z domu); nieograniczony dostęp do konta bankowego przez całą dobę.