ARCHEOLOGIA POLSKI WAŻNIEJSZE DOSTRZEŻONE BŁĘDY DRUKU Str. Wiersz Jest Powinno być 302 15 od d. Przyszłość Przeszłość 308 3 od d. Marcinkj an Marciniak 347 2 od g. rysunku rynku 413 12 od d. c o m s a C o m s a 499 4 od g. usunąć odsyłacz 2 Archeologia Polski t. XIII, z. 2.
INSTYTUT HISTORII KULTURY MATERIALNEJ POLSKIEJ AKADEMII NAUK ARCHEOLOGIA POLSKI TOM XIII Zeszyt 2 WROCŁAW WARSZAWA KRAKÓW ZAKŁAD NARODOWY IMIENIA OSSOLIŃSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUK 1968
Redaktor ZDZISŁAW RAJEWSKI Sekretarze Redakcji ZBIGNIEW BUKOWSKI JERZY GĄSSOWSKI Adres Redakcji Instytut Historii Kultury Materialnej PAN Warszawa, Nowy Świat 72 Tel. 26-52-31, wewn. 166 Okładkę projektowali Alina i Leszek Kaćmowie Redaktorzy Anna Kotula, Zofia Dillenius-Kozłowska Redaktor techniczny Marian Łukaniec Printed in Poland Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo 1968. Nakład 480+120 egz. Ark. wyd. 20,35, ark. druk. 16, ark. form. Al 21,30. Papier druk. sat. kl IV, 70 g, 70X100. Oddano do składania 11 III 1968 r. Podpisano do druku 17 IX 1968, druk ukończono we wrześniu 1968 roku. Zakłady Kartograficzne Wrocław, ul. Kościuszki 29. Zam. nr 346 (R-&) Cena zł 50.
SPIS TREŚCI STUDIA I MATERIAŁY Witold Hensel, Badania nad początkami państwa polskiego osiągnięcia i perspektywy na przyszłość 271 Recherches sur les origines de l'état polonais résultats et perspectives pour l'avenir 274 Konrad Jażdżewski, Problematyka i potrzeby badań nad V VII wiekiem 277 Die Problemstellung und die Erfordernisse der dem 5.-7. Jahrhundert gewidmeten Forschungen 294 Edward Dąbrowski, Badania Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze nad wczesnym osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Ziemi Lubuskiej 299 Forschungen des Bezirksmuseums in Zielona Góra über die frühmittelalterliche Besiedlung des heutigen Lebuser Landes 315 Stanisław Kurnatowski, Badania Zakładu Historii Kultury Materialnej Wielkopolski i woj. zielonogórskiego nad okresem wpływów rzymskich i wczesnego średniowiecza na Ziemi Lubuskiej... 317 Die Forschungen des Instituts der Geschichte der Materiellen Kultur der Polnischen AdW Forschungsabteilung für Grosspolen und die Woiwodschaft Zielona Góra über die römische Kaiserzeit und das frühe Mittelalter in dem heutigen Lebuser Land 368 Andrzej Nadolski, Stan i potrzeby badań nad polską średniowieczną historią wojskową 372 L'état et les besoins des recherches sur l'histoire militaire de la Pologne médiévale 381 Kazimierz Żurowski, Badania nad reliktami architektury kamiennej w Wielkopolsce 383 Forschungen über Relikte der Steinarchitektur in Grosspolen.. 404 Helena Zoll -Adamikowa, Badania nad rytuałem ciałopalnym z pierwszych faz wczesnego średniowiecza w Małopolsce... 407 Forschungen über das Leichenverbrennungsritual aus den ersten Phasen des frühen Mittelalters in Kleinpolen 425 Zdzisław Rajewski, Rezerwaty archeologiczne i muzea na wolnym powietrzu 429 Archaeological Reserves and Open Air Museums 441 Stefan Karol Kozłowski, Z problematyki polskiego mezolitu (cz. 8). W sprawie tzw. górnego i późnego mezolitu 443 Des problèmes du Mésolithique polonais (8 e partie). Au sujet du Mésolithique dit supérieur et tardif 453
270 SPIS TREŚCI METODOLOGIA I METODY Jan Żak, Archeologia w systemie nauk historycznych.... 455 Die Archäologie im System der Geschichtswissenschaften... 472 Leonid Pobol, Longin Kociszewski, Z badań nad ceramiką kultur białoruskiego Naddnieprza w okresie od VII w. p.n.e. do V w.n.e. 474 The Researches on Pottery of Cultures of the Belorussian Lands along the Dniepr from the VII c. B.C. to V c. A.D. 489 Bogusław Molski, Gatunki drewna używane w średniowiecznym Szczecinie do wyrobu przedmiotów codziennego użytku.... 491 Wood Species Used in the Mediaeval Szczecin for the Manufacture of Objects of Everyday Use 502 DYSKUSJE I POLEMIKI Jerzy Piaskowski, W sprawie dokładności niektórych analiz metaloznawczych dawnych przedmiotów żelaznych (na marginesie badań dr. A. Mazura i mgr inż. E. Nosek) 503 RECENZJE I OMÓWIENIA Э. С. Мугуревич, Восточная Латвия и соседние земли в X XIII вв. (Irena Górska) 512 V. Venedtova, Studne z doby vel'komoravskej v Pobedime (Irena Górska) 513 I. i K. Dąbrowscy, Cmentarzysko z okresów późnolateńskiego i wpływów rzymskich w Wesołkach, pow. Kalisz (Leszek Gajewski)... 514
SPIS TREŚCI Tomu XIII Archeologii Polski METODOLOGIA I METODY zesz. str. Molski Bogusław, Gatunki drewna używane w średniowiecznym Szczecinie do wyrobu przedmiotów codziennego użytku 2 491 502 Wood Species Used in the Mediaeval Szczecin for the Manufacture of Objects of Everyday Use 502 Pobol Leonid, Kociszewski Longin, Z badań na ceramiką kultur białoruskiego Naddnieprza w okresie od VII w. p.n.e. do V w. n.e 2 474 489 The Researches on Pottery of Cultures of the Belorussian Lands along the Dniepr from the VII c. B.C. to V c. A.D.... 489 490 Żak Jan, Archeologia w systemie nauk historycznych... 2 455 472 Die Archäologie im System der Geschichtswissenschaften.. 472 473 STUDIA I MATERIAŁY Dąbrowski Edward, Badania Muzeum Okręgowego w Zielonej Górze nad wczesnym osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Ziemi Lubuskiej 2 299 314 Forschungen des Bezirksmuseums in Zielona Góra über die frühmittelalterliche Besiedlung des heutigen Lebuser Landes 315 316 Dąbrowski Jan, Z problematyki wytwórczości metalurgicznej epoki brązu w północno-wschodniej Polsce i na terenach sąsiednich 1 151 183 Metallurgical Production in the Bronze Age in North-Eastern Poland and in the Neighbouring Territories 184 187 Hensel Witold, Badania nad początkami państwa polskiego osiągnięcia i perspektywy na przyszłość 2 271 274 Recherches sur les origines de 1'Etat polonais résultats et perspectives pour l'avenir 274 276 Jażdżewski Konrad, Problematyka i potrzeby badań nad V VII wiekiem 2 277 294 Die Problemstellung und die Erfordernisse der dem 5. 7. Jahrhundert gewidmeten Forschungen 294 298 Kostrzewski Józef, Grzechotki wczesnośredniowieczne bez polewy 1 211 218 Les crécelles sans glaęure du haut Moyen Age 218 Kozłowski Stefan Karol, Z problematyki polskiego mezolitu (cz. 8). W sprawie tzw. górnego i późnego mezolitu.... 2 443 453
519 Des Problemes du Mésolithique polonais (8 e partie). Au sujet du Mésolithique dit supérieur et tardif 453 454 Kulczycka-Leciejewiczowa Anna, Ze studiów nad kulturą ceramiki wstęgowej w Polsce 1 56 120 Study of the Band Ceramics Culture in Poland 120 124 Kurnatowski Stanisław, Badania Zakładu Historii Kultury Materialnej Wielkopolski i woj. zielonogórskiego nad okresem wpływów rzymskich i wczesnego średniowiecza na Ziemi Lubuskiej 2 317 368 Die Forschungen des Instituts der Geschichte der Materiellen Kultur der Polnischen AdW Forschungsabteilung für Grosspolen und die Woiwodschaft Zielona Góra über die römische Kaiserzeit und das frühe Mittelalter in dem heutigen Lebuser Land 368 371 Nadolski Andrzej, Stan i potrzeby badań nad polską średniowieczną historią wojskową 2 372 381 L'etat et les besoins des recherehes sur 1'histoire militaire de la Pologne medievale 381 382 Rajewski Zdzisław, Rezerwaty archeologiczne i muzea na wolnym powietrzu 2 429 441 Archaeological Reserves and Open Air Museums.... 441 442 Szymański Wojciech, Niektóre aspekty kontaktów słowiańsko-bałtyjskich w świetle wyników badań w Szeligach, pow. Płock 1 188 209 Some Aspects of Slavonic-Baltic Contacts in the Light of Researches Carried out at Szeligi, Płock District.... 209 210 Tabaczyński Stanisław, Główne etapy rozwojowe wspólnot wczesnorolniczych na Bliskim Wschodzie. Problematyka i przegląd ostatnich odkryć 1 7 50 The Main Stages of Development of the Early Agricultural Communes in the Near East. General Problems and Review of Recent Discoveries 50 55 Wojciechowski Włodzimierz, Ze studiów nad kulturą pucharów lejowatych na Dolnym Śląsku. Zagadnienie periodyzacji 1 125 148 Aus den Studien über die Trichterbecherkultur in Niederschlesien. Das Problem der Periodisation 148 150 Zoll-Adamikowa Helena, Badania nad rytuałem ciałopalnym z pierwszych faz wczesnego średniowiecza w Małopolsce 2 407 425 Forschungen über das Leichenverbrennungsritual aus den ersten Phasen des frühen Mittelalters in Kleinpolen 425 428 Żurowski Kazimierz, Badania nad reliktami architektury kamiennej w Wielkopolsce 2 383 404 Forschungen über Relikte der Steinarchitektur in Grosspolen 404 406 DYSKUSJE I POLEMIKI Piaskowski Jerzy, W sprawie dokładności niektórych analiz metaloznawczych dawnych przedmiotów żelaznych (na marginesie badań dr. A. Mazura i mgr inż. E. Nosek...2 503 511 Szymański Wojciech, Przyczynek do dyskusji nad zagadnieniem znaków garncarskich na wczesnośredniowiecznej ceramice słowiańskiej 1 219 223
520 RECENZJE I OMÓWIENIA Chevalier R., Guy M., Un avantprojet de carte archéologique systématique (Wojciech Szymański) 1 224 227 Clark J. G. D., Godwin H., The Neolithic in the Cambridgeshire Fens (Ludmiła Paderewska) 1 241 243 Cmentarzysko kultury łużyckiej w Częstochowie-Rakowie (Jan Dąbrowski) 1 247 249 Dąbrowscy J. i K., Cmentarzysko z okresów późnolateńskiego i wpływów rzymskich w Wesołkach, pow. Kalisz (Leszek Gajewski) 2 514 517 Fischer Weltgeschichte (Jan Dąbrowski) 1 2.27 229 Godłowski K., Wymiana handlowa ludności kultury przeworskiej na Górnym Śląsku z imperium rzymskim (Jerzy Wielowiejski) 1 250 259 Herrmann J., Tornow und Vorberg (Wojciech Szymański).. 1 259 264 Keller J., Das keltische Fürstengrab von Reinheim (Alina K i e 11 i ń- ska) 1 249 250 Мугуревич Э. С., Восточная Латвия и соседние земли в X XIII вв. (Irena Górska) 2 512 513 Müller-Beck Н., Seeberg Burgäschisse-Süd (Maria Chmielewska) 1 243 247 Sprockhoff E., Atlas der Megalithgräber Deutschlands (Jan Kowalczyk 1 239 240 Stadtkernforschung in Leipzig (Irena Górska) 1 229 232 Valoch K., Archaické industrie mladšího paleolitu z okolí Brna (P. Grigoriew) 1 232 239 Valoch K., Bořky II, eine Freilandstatión des Aurignacien in Brno-Maloměřice (P. Grigoriew) 1 232 239 Venedtova V., Studné z doby vel'komoravskej v Pobedime (Irena Górska) 2 513 514