Aspekt techniczny (narażenie) i formalny (procedura) stwierdzenia choroby zawodowej. Michał Langer WSSE Poznań
Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". - art. 235 1 Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
Wydane na podstawie art. 237 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.): Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych z dnia 30 czerwca 2009 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1367) Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób z dnia 1 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1379)
Rozporządzenie określa: 1) wykaz chorób zawodowych; 2) okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym; 3) sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych; 4) podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.
Rozporządzenie określa: 1) sposób dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób; 2) sposób prowadzenia rejestrów chorób zawodowych, w tym wzory dokumentów stosowanych w postępowaniu dotyczącym tych chorób; 3) dane objęte rejestrem chorób zawodowych.
pozycja 19 Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy: 1) przewlekłe zapalenia ścięgna i jego pochewki, 2) przewlekłe zapalenia kaletki maziowej, 3) przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej, 4) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku, 5) przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej, 6) zmęczeniowe złamanie kości.
pozycja 20 Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy: 1) zespół cieśni w obrębie nadgarstka, 2) zespół rowka nerwu łokciowego, 3) zespół kanału de Guyona, 4) uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących prace w pozycji kucznej
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych z dnia 14 marca 2000 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 26, poz. 313) Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet z dnia 10 września 1996 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545) Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac z dnia 24 sierpnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 200, poz. 2047)
praca fizyczna (wykonywanie ciężkich prac fizycznych np.: podczas ręcznego przemieszczania ciężarów, jak i obciążenie statyczne np.: długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej) pozycja ciała (wymuszona pozycja ciała np.: pozycja kuczna lub klęcząca, praca z rekami uniesionymi powyżej poziomu barków, długotrwałe stanie lub siedzenie) praca monotypowa (jednostajna monotypia ruchu, zaangażowanie tylko jednej grupy mięśni lub elementu układu ruchu) zmienne warunki klimatyczne (szczególnie praca w mikroklimacie zimnym, tj. chłodnie mroźnie, praca na wolnym powietrzu w miesiącach zimowych) wibracja (drgania mechaniczne o działaniu ogólnym i miejscowym) stres (fizyczne napięcie w tym odruchowe napięcie mięśni, które z kolei powoduje przeciążenie tych struktur, a w efekcie ból)
9 8 7 6 5 4 3 2 6 8 5 5 5 4 7 8 6 5 Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy 1 0 2009 2010 2011 2012 2013
ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 ze zm.)
zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej skierowanie na badania karta oceny narażenia zawodowego orzeczenie lekarskie (o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania) decyzja administracyjna
Zgodnie z 3 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych 1. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się: 1) właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.), właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu inspektorowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej, zwanym dalej "właściwym państwowym inspektorem sanitarnym", 2) właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy - których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy, w przypadku gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.
Podstawa prawna: art. 12 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 ze zm.): 1a. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny jest: 1) organem właściwym w stosunku do podmiotów, dla których powiat jest organem założycielskim lub organem prowadzącym, lub w których powiat jest podmiotem dominującym.
I stopnia: Wielkopolskie Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu wraz z ośrodkami w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile II stopnia: Instytut Medycyny Pracy w Łodzi Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu Instytut Medycyny Wsi w Lublinie
Zgodnie z 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych: właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, wszczyna postępowanie, a w szczególności kieruje pracownika lub byłego pracownika, którego dotyczy podejrzenie, na badanie w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, do jednostki orzeczniczej I stopnia.
Zgodnie z 6 ust. 3 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych: ocenę narażenia zawodowego przeprowadza: 1) w związku z podejrzeniem choroby zawodowej - lekarz, który sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie; 2) w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej - lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej, o której mowa w 5 ust. 2 i 3; 3) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - właściwy państwowy inspektor sanitarny.
Lekarz właściwy do orzekania w zakresie chorób zawodowych [zgodnie z 5 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z późn. zm.)] zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania na podstawie: wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia, oceny narażenia zawodowego.
Zgodnie z 7 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych: 1. Pracownik lub były pracownik, badany w jednostce orzeczniczej I stopnia, który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia. 2. Wniosek o przeprowadzenie ponownego badania składa się w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem jednostki orzeczniczej I stopnia zatrudniającej lekarza, który wydał to orzeczenie.
Zgodnie z 8 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych: 1. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.
Art. 127 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) 1. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.
Organem odwoławczym wyższego stopnia w stosunku do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego jest państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. Organem odwoławczym wyższego stopnia w stosunku do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego jest Główny Inspektor Sanitarny.
Art. 129 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. 2. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.
Art. 138 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której: 1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo 2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo 3) umarza postępowanie odwoławcze. 2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) Art. 53 1. Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie.