Scenariusz zajęć - 45 min. Grupa wiekowa: Szkoła podstawowa Temat: Jak zostać ekobohaterem? Cel ogólny zajęć: Kształtowanie świadomości ekologicznej uczniów związanej z właściwym zagospodarowaniem odpadów. Cele szczegółowe: Uczeń: wyjaśnia pojęcie recykling, segregacja odpadów, prawidłowo segreguje odpady (tworzywa sztuczne, papier, szkło), wie, jakie odpady należą do odpadów niebezpiecznych, wie, do czego można wykorzystać surowce wtórne, wie i potrafi wytłumaczyć, co to jest recykling, zna hierarchię postępowania z odpadami, wie, w jaki sposób można zapobiegać powstawaniu odpadów, wie, że w procesie spalania odpadów w specjalnych instalacjach wytwarzane są prąd i ciepło. zna podstawowe założenia systemu gospodarki odpadami w Poznaniu i regionie, wie, że jednym z jego elementów jest spalarnia odpadów (Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych). Metody nauczania: - praca w grupach, - rozmowa kierowana, - rozmowa z pokazem, - ćwiczenia praktyczne, - zadania manualne, - kierowanie własną działalnością dziecka. Środki dydaktyczne: - karty pracy,
- worek czystych odpadów domowych: butelki plastikowe, gazety, worki foliowe, kartony po sokach, mleku, plastikowe kubeczki, szklane butelki, słoiki, itp., - taśma, klej, nożyczki, - schemat obiegu odpadów. Przebieg zajęć: 1. Powitanie uczniów. 2. Nauczyciel tłumaczy uczniom, że ich zadaniem będzie odgadnięcie tematu dzisiejszych zajęć w oparciu o podane przez nauczyciela zdania. Dzieci, które domyślą się o czym będą zajęcia mają podnieść rękę do góry. Po podaniu wszystkich zdań uczniowie na znak nauczyciela podają głośno odpowiedź. Przykłady zdań: - Wszyscy je produkują. - Jest ich coraz więcej. - Większość to opakowania. - Mogą się w nie zaplątać zwierzęta. - Czasami są niebezpieczne. - Nie wolno ich palić w piecu domowym. - Mogą być z papieru, plastiku, metalu lub szkła. - W specjalnej spalarni powstaje z nich prąd i ciepło. - Czasami brzydko pachną. - Gdy są w pokoju to jest brudno. - Wyrzucamy je do kosza. 3. Nauczyciel prezentuje hierarchię postępowania z odpadami. Następnie uczniowie wykonują zadanie nr 1 na kartach pracy (załącznik nr 1). 4. Nauczyciel zaznacza, że aby odpady mogły zostać ponownie przetworzone i wykorzystane, wcześniej muszą być odpowiednio posegregowane. Pyta uczniów czy segregują w domu śmieci? Następnie uczniowie wykonują zadanie nr 2 na kartach pracy. 5. Nauczyciel zauważa, że wśród grupy odpadów wskazanych w zadaniu nr 2, do kolorowych pojemników nie trafiły baterie, żarówka czy przeterminowane leki, które nazywamy opadami niebezpiecznymi ze względu na rodzaj, skład lub ilość. Posiadają one groźne właściwości i potraktowane w niewłaściwy sposób mogą zagrażać zdrowiu ludzi
i zwierząt oraz środowisku. Mogą też wykazywać właściwości palne i wybuchowe. Nauczyciel wymienia, że odpadami niebezpiecznymi są: oleje smarowe, baterie i akumulatory, odpady medyczne i weterynaryjne, świetlówki i żarówki energooszczędne, przeterminowane leki. Niebezpieczne odpady można przekazywać do wyznaczonych punktów zbiórki: Przeterminowane leki do pojemników w aptekach, Baterie do pojemników w sklepach, urzędach, szkołach itp., Kleje, rozpuszczalniki, farby, środki ochrony roślin, aerozole, środki czyszczące, środki do konserwacji drewna oraz opakowania po tych substancjach, a także świetlówki, lampy fluorescencyjne i akumulatory do Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, Sprzęt RTV i AGD oddać w sklepie podczas zakupu nowego sprzętu lub pozostawić w punkcie serwisowym. 6. Nauczyciel informuje uczniów, że śmieci mogą zostać ponownie wykorzystane w procesie recyklingu. Prezentuje przedmioty i wskazuje z jakich surowców wtórnych zostały wykonane: - kartonowy długopis, - kartka z życzeniami z makulatury, - polar z plastikowych butelek, - wazon ze szkła. 7. Zadanie plastyczne - nauczyciel wskazuje uczniom, że posegregowanych odpadów mogą powstać nowe rzeczy i przedmioty. Dzieli uczniów na dwie grupy. Zadaniem każdej jest stworzenie ekobohatera z surowców wtórnych. Nauczyciel inspiruje do pracy, pomaga uczniom. 8. Nauczyciel prezentuje dzieciom schemat (załącznik nr 2) przedstawiający obieg odpadów. Omawia ilustracje i prezentuje to, co dzieje się kolejno z odpadami wyrzucanymi przez dzieci oraz wszystkich mieszkańców Poznania i regionu. Podsumowanie 9. Uczniowie wraz z nauczycielem zastanawiają się wspólnie jakie są zadania ekobohatera. Na podstawie informacji uzyskanych podczas zajęć, tworzą ślubowanie ekobohatera (Zadanie nr 3 na kartach pracy).
Przykład: Ja Ekobohater zobowiązuje się: - dbać o planetę Ziemię i moje otoczenie, - nie zaśmiecać środowiska, - ponownie wykorzystywać odpady, - używać toreb wielokrotnego użytku, - segregować odpady. Załącznik nr 1 KARTA PRACY SZKOŁA PODSTAWOWA 1. Połącz zdania z elementami hierarchii postępowania z odpadami, wpisując odpowiednie cyfry.
Podczas zakupów korzystaj z toreb wielokrotnego użytku. Już z 35 plastikowych butelek można wyprodukować bluzę polarową. Zamiast jednorazowych baterii kupuj baterie nadające się do ładowania tzw. akumulatorki wraz z ładowarką. Odzyskując 1 tonę makulaturowego papieru chronimy przed wycięciem 17 drzew. Zgniataj plastikowe butelki przed wyrzuceniem do żółtego pojemnika. Podczas przetwarzania odpadów w spalarni powstaje prąd i ciepło. Jedna z metod ochrony środowiska naturalnego, której celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz ponowne wykorzystanie odpadów. 2. Do jakich pojemników powinny trafić poszczególne śmieci? Połącz odpady z właściwymi pojemnikami. Jakie odpady pozostały niepołączone?
3. Napisz formie ślubowania Ekobohatera, 5 zadań związanych z właściwym postępowaniem z odpadami:
Ja, Ekobohater, zobowiązuję się: 1. 2. 3. 4. 5.