Inwentaryzacja zasobów drzewnych Metody inwentaryzacji zapasu. Charakterystyka metody reprezentacyjnej.
Przypomnienie Metody inwentaryzacji: - pomiarowa - szacunkowa - pomiarowo-szacunkowa - reprezentacyjna (statystyczna)
Przypomnienie Metoda pomiarowa bardzo dokładna, bardzo pracochłonna, moŝliwości pomyłek, trudności pomiaru wielu cech Metoda szacunkowa mało dokładna (błędy systematyczne), mało pracochłonna
Przypomnienie Metoda pomiarowo-szacunkowa kompromisowa miedzy metodą pomiarowa a szacunkową, moŝliwość powstania błędu systematycznego, trudności wyboru miejsca załoŝenia pow. próbnych
Statystyczna metoda reprezentacyjna znany błąd oszacowania mierzonych cech, moŝliwość dopasowania pracochłonności i dokładności. Przypomnienie
Rodzaje powierzchni próbnych Przypomnienie Stałe lub czasowe, - kołowe, - relaskopowe, - o stałej liczbie drzew, itd. np. koncentryczne, grona
Teoretyczne podstawy metody statystycznej - reprezentacyjnej Określanie średniej generalnej na podstawie próby Obliczanie błędów Wyznaczanie wielkości próby
Istotne znaczenie w statystycznych metodach inwentaryzacji ma ustalanie wielkości próby. PRÓBA - moŝliwie najmniejsza, lecz taka aby wyniki otrzymane na jej podstawie nie odbiegały od stanu faktycznego o więcej niŝ z góry załoŝony błąd dopuszczalny.
Teoretyczna liczebność próby (n) n = V % p % t β 2 n = u 2 ασ d 2 2
Metoda inwentaryzacji zapasu obrębu wg IUL 2003 Ogólna koncepcja A. Szacowanie zapasu drzewostanów w czasie taksacji B. Inwentaryzacja zasobów obrębu metodą reprezentacyjną C. Wyrównanie miąŝszości oszacowanej (drzewostany) i obliczonej (warstwy gatunkowo-wiekowe) przy pomocy równań regresji
Etapy metody inwentaryzacji zapasu dla obrębu - Wyliczenie wielkości próby - Rozdzielenie próby na warstwy - Lokalizacja powierzchni próbnych w terenie - Realizacja prac pomiarowych - Kontrola jakości wykonania prac
Zbiór drzewostanów do inwentaryzacji zapasu tworzony jest na podstawie następujących informacji (pobieranych z SILP-LAS): a) gatunek panujący drzewostanu, b) wiek drzewostanu, tj. wiek gatunku panującego (zbiór tworzą wszystkie drzewostany od 21 lat wzwyŝ); c) zróŝnicowanie składu gatunkowego i budowy pionowej, w tym: drzewostany jednopiętrowe i jednogatunkowe (jeŝeli gatunek panujący stanowi ponad 70% składu gatunkowego drzewostanu), drzewostany pozostałe (dwupiętrowe, wielopiętrowe, w KO, w KDO, BP oraz te jednopiętrowe, w których gatunek panujący stanowi 70% i poniŝej 70% składu gatunkowego drzewostanu)
Podział zbioru na warstwy Warstwy buduje się według wieku panującego oraz według gatunku panującego tworzącego drzewostan. wg wieku: IIa IIb IIIa IIIb IVa IVb Va Vb VI i starsze KO+KDO BP wg gatunku panującego: So Md Św Jd Dg Db Bk Brz Os Ol Js Gb Inne Uwaga: dla innych gatunków powierzchnia warstwy nie powinna być mniejsza niŝ 30 ha.
Jaka ilość prób? Ile prób w kaŝdej warstwie?
Jaka ilość prób? gdzie: 400 minimalna liczba prób, przy której podwójny błąd standardowy miąŝszości w obrębie nie powinien przekroczyć 5%; A łączna powierzchnia wszystkich drzewostanów objętych pomiarem (w ha); p łączna powierzchnia (w ha) drzewostanów o zróŝnicowanym składzie gatunkowym i zróŝnicowanej budowie pionowej (drzewostanów pozostałych, tj. nie ujętych jako jednopiętrowe i jednogatunkowe).
Jaka ilość prób? Przykład: A = 10 000 ha, p = 3000 ha N = 400 + [10 000 / 50] = 1000 x [3000 / 10 000] = 900
Rozdział prób do warstw ( 52 +przykład) Ile prób w kaŝdej warstwie? kolejność podziału: - po 2 powierzchnie do kaŝdej warstwy - pozostałe do warstw wiekowych i gatunkowych proporcjonalnie do powierzchni warstwy (dla warstwy o powierzchni powyŝej 30 ha min 4 próby)
Sposób losowania próby oraz rozmieszczenie powierzchni próbnych 1. Losujemy drzewostany z danej warstwy, w których załoŝone będą powierzchnie próbne. 2. Na wylosowane drzewostany nanosimy siatkę 100 x 100m (ewent. zagęszczona) 3. Losujemy powierzchnie do załoŝenia (na podstawie ponumerowanych punktów węzłowych siatki)
Lokalizacja prób w terenie Domiary do charakterystycznych szczegółów terenowych. Oznaczenie w terenie środka, numeru powierzchni i drzew granicznych. Szkic.
Wielkość i kształt powierzchni próbnej IIa - 0,005 ha (r = 3,99 m) IIb - 0,01 ha (r = 5,64 m) IIIa i IIIb - 0,02 ha (r = 7,98 m) IVa i IVb - 0,03 ha (r = 9,77 m) Va i Vb 0,04 ha (r = 11,28) VI i starsze, KO,KDO i BP 0,05 ha (r = 12,64) Powierzchnia na stoku - pomiar kąta nachylenia terenu i korekta promienia r.
Pomiary na powierzchniach kołowych: - kąt nachylenia terenu, - wyznaczenie granic powierzchni próbnej, - gatunek i przynaleŝność do piętra, - pierśnice wszystkich drzew (> 7 cm) - wysokości kaŝdego gatunku drzewa i z kaŝdego piętra (lub wysokość 2 drzew gat. panującego w drzewostanach jednogatunkowych, tj. o udziale gat. panującego na pow. próbnej >70%)
Na powierzchniach próbnych mierzy się: pierśnice wszystkich drzew Ŝywych wysokości wybranych drzew poszczególnych gatunków (z wyróŝnieniem warstw wiekowych tych gatunków).
Wyskalowane ramię średnicomierza zawsze skierowane do środka powierzchni
Zaliczanie drzew do powierzchni TAK NIE
Sposób ustalania wysokości 1,3 m dla drzew w terenie nachylonym oraz dla drzew pochyłych 1,3 m 1,3 m pierśnice wyskalowane ramięśrednicomierza zawsze w kierunku środka powierzchni) wszystkie drzewa o pierśnicy od 7 cm wzwyŝ, z dokładnością do 1 mm,
Pomiar wysokości dla kaŝdego gatunku drzewa, (ewent. dla kaŝdego gatunku w warstwie wiekowej) mierzy się dla drzewa o pierśnicy zbliŝonej do przeciętnej w danej grupie gatunkowej i wiekowej, W drzewostanach wielogatunkowych jedno z pięciu najbliŝej połoŝonych od środka powierzchni; W drzewostanach jednogatunkowych trzecie i czwarte z sześciu połoŝonych najbliŝej środka uszeregowanych wg pierśnic
określenie zapasu pow. próbnej i obrębu MiąŜszość powierzchni próbnej suma miąŝszości drzew na powierzchni próbnej MiąŜszość warstwy średnia zasobność z pow. próbnych w warstwie przemnoŝona przez powierzchnię drzewostanów warstwy MiąŜszość obrębu suma miąŝszości warstw i miąŝszości powierzchni nie mierzonych tą metodą (I klasa wieku, halizny, gr. les. niezalesione, gr. związane z gosp. les., grunty nieleśne)
MiąŜszość drzewostanu (w opisie taksacyjnym) Wyrównanie miąŝszości oszacowanej dla drzewostanu (V2) i obliczonej na podstawie pomiaru kołowych powierzchni próbnych w warstwach (V1), dla kaŝdego taksatora wg równania regresji: V1 = a + b*v2
V1 = a + b*v2 zasobność oszacowana zasobność z pow próbnych
Inwentaryzacja - podsumowanie Stosowana metoda inwentaryzacji wg IUL 2003 Etapy inwentaryzacji zapasu obrębu Wielkość próby Rozmieszczenie powierzchni Pomiary na kołowych powierzchniach próbnych Określanie - zasobności drzewostanu - zapasu obrębu