FORUM OBROTU 2012: TGE SA w 2012 Grzegorz Onichimowski Giżycko, 25 czerwca 2012
TGE SA ZMIENIŁA WŁAŚCICIELA, ALE NIE ZMIENIŁA FILOZOFII SWEGO DZIAŁANIA Podtrzymujemy nasz stały dialog z Członkami TGE (Rada Konsultacyjna i Forum Obrotu. Prowadzimy prace przygotowawcze do wprowadzenia mechanizmów zapewniających bliższą współpracę Giełdy z uczestnikami rynku giełdowego poprzez usprawnienie systemu komunikacji z uczestnikami giełdy oraz szeroki system ankietowania uczestników Giełdy. Współpracujemy z Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu aby zwiększyć zainteresowanie Giełdą Odbiorców Przemysłowych. Trwają prace przygotowawcze do uruchomienia rynku gazu: aukcji pierwotnej we współpracy z PGNiG, a następnie rynku fizycznego forward i rynku dnia następnego. Rozważamy uruchomienie i biomasy, rynku energii ekologicznej, może platform węgla (rynek terminowy), przygotowujemy się do uruchomienia handlu białymi certyfikatami. Jesteśmy zainteresowani budową rynków finansowych w oparciu o kompetencje i indeksy prowadzonych rynków fizycznych, w oparciu o uzyskane licencje w tym zakresie.
UWARUNKOWANIA DZIAŁALNOŚCI TGE SA Programy strategiczne i plany działania TGE SA muszą wpisywać się w proponowany przez Komisję i Radę Europejską zakres działań wdrożeniowych europejskiego wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu oraz ich rynków regionalnych i unowocześniania rynku krajowego. W skali Unii Europejskiej porządkowane są obecnie regulacje dotyczące rynków, co stanowi bardzo ważny element realizacji zapisów dyrektyw i rozporządzeń, które weszły w zestaw dokumentów opublikowanego w 2009 roku 3. Pakietu Energetycznego. Uruchomiona w marcu 2011 r. Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) wspólnie z Krajowymi Urzędami Energetyki jest obecnie inicjatorem istotnych zmian w modelach funkcjonowania rynków krajowych. Podjęte zostały inicjatywy integracyjne rynków regionalnych ze sprecyzowanymi celami technicznymi i terminowymi, co wiąże się z potrzebą partycypacji TGE w budowie oraz kosztach projektowych i wdrożeniowych tych projektów. Na forum europejskim przyjęto zasadę, że implementacja rynków regionalnych i rynku europejskiego energii elektrycznej realizowana jest poprzez wspólne działania koordynowane przez ACER i Regulatorów Krajowych z jednoznacznym przypisaniem zdań i odpowiedzialności w podziale na obszar techniczny i rynkowy.
POLSKI HURTOWY RYNEK ENERGII WEDŁUG OCEN AREW 2011 R. WOLUMEN OBROTÓW NA POLSKIM RYNKU ENERGII WYNIÓSŁ OK. 340 TWh O ŁĄCZNEJ WARTOŚCI RYNKOWEJ PONAD 65 MLD ZŁ Według danych ICIS Heren wynika, że obrót na platformach brokerskich w 2011 roku wyniósł ok. 45 TWh a obrót energią na TGE w tym samym okresie wyniósł ponad 126 TWh. Pozostała część obrotu realizowana jest na rynku kontraktów dwustronnych.
OBROTY NA PARKIECIE TGE SA mld zł 40 5,4 31,5 LATA 2009 2011 CHARAKTERYZUJĄ SIĘ BARDZO DYNAMICZNYM WZROSTEM WARTOŚCI OBROTÓW NA PARKIECIE TGE SA 20 20,4 RPM RDNiB RTT+aukcje 0 4,5 2009 2010 2011
PLANY TGE SA NA ROK 2012 (1) Aktywnie uczestniczymy w budowie rynku energii elektrycznej w kraju i za granicą. Kładziemy duży nacisk na rozwój giełdowego rynku SPOT, którego motorem będzie integracja z sąsiednimi rynkami. Współpracujemy z URE i PSEO i wspólnie prowadzimy prace przygotowawcze do uruchomienia mechanizmów łączenia rynków, Prowadzimy wspólnie z NPS mechanizm market coupling na kablu SwePol Link, Współpracujemy z EUROPEX, EFET, EURELECTRIC oraz z interesariuszami rynków regionalnych CEE, CWE i NWE. Projektujemy Giełdową Platformę Informacyjną rynku energii elektrycznej i gazu.
PLANY TGE SA NA ROK 2012 (2) Dostosowujemy zakres produktowy i harmonogram notowań do potrzeb uczestników przy zapewnieniu dużej płynności rynku Aktywnie uczestniczymy w pracach projektowych w ramach Europexu nad modelem PCR (Price Coupling of Regions) opracowanym przez Europex dla rynku dnia następnego. Bierzemy udział w pracach przygotowawczych związanych z wdrożeniem projektu modelem XBID (cross-border intra-day) trans-granicznego rynku dnia bieżącego w oparciu o propozycję Europexu, który został uzgodniony w sierpniu 2011 roku przez ENTSO-E i Europex.
DOSTOSOWUJEMY INFRASTRUKTURĘ TECHNICZNĄ GIEŁDY DO POTRZEB RYNKU Wprowadzamy ulepszenia funkcjonalne i techniczne do używanych systemów IT. Prowadzimy rozmowy dotyczące integracji z zewnętrznymi systemami transakcyjnymi, w celu zapewnienia szerokiej dostępności do rynków TGE. Powadzimy prace przygotowawcze do modyfikacji systemów publikacji informacji rynkowej. Prowadzimy rozmowy z posiadaczami systemów informatycznych zapewniających budowę rynku dnia następnego i dnia bieżącego na rynkach regionalnych. Przewidujemy podpisanie w II połowie 2012 stosownych umów licencyjnych w ramach Europex, aby stać się współwłaścicielem oprogramowania niezbędnego dla budowy rynku regionalnego i rynku pan- Europejskiego.
PODSUMOWANIE NIEZBĘDNE INICJATYWY USTAWODAWCZE W OBSZARZE RYNKU ENERGII Wprowadzenie zasady nadzoru regulacyjnego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nad rynkami towarowymi energii elektrycznej. W ramach zmian proponowanych w Ustawie Deregulacyjnej zniesienie licencjonowania zawodu maklera giełd towarowych i obowiązku jego zatrudnienia przez firmy obrotu - regulacja szczególnie krytykowana przez firmy zagraniczne, które traktują te przepisy jako zamykające im bezpośredni dostęp do giełdowego rynku energii (zwłaszcza, że na pozagiełdowym rynku energii nie ma takiego wymogu). Zmiany w Ustawie o Giełdach Towarowych zrównujące status zleceń obcych z giełdy zagranicznej ze zleceniami giełdowymi z rynku krajowego w ramach mechanizmu łączenia rynków (market coupling), co stanowi dostosowanie do unijnych standardów giełdowych rynków towarowych energii elektrycznej. Zmiany w Ustawie o Giełdach Towarowych umożliwiające giełdzie towarowej notowanie kontraktów futures lub uzyskanie przez giełdę towarową statusu rynku regulowanego. Dostosowanie przepisów i przeniesienie do polskiego prawa regulacji UE w zakresie przejrzystości i stabilności działania rynków energii elektrycznej.
PODSUMOWANIE PROBLEM OPŁAT WĘZŁOWYCH metoda węzłowa, nawet jeżeli jest dobrym narzędziem do zarządzania siecią przez OSP, to jej wprowadzenie powinno zostać poprzedzone symulacjami zarówno w zakresie skuteczności, weryfikację jej skutków dla uczestników rynku, jak i zgodności z innymi europejskimi rozwiązaniami modelowymi opłaty węzłowe jako narzędzie generujące sygnały inwestycyjne są niemożliwe do wprowadzenia ze względu na plany integracji rynku europejskiego, metoda węzłowa daje sygnały krótkoterminowe i ze względu na opóźnienie czasowe swego działania stwarza bieżące ryzyko finansowe dla uczestników rynku, uważamy, że możliwe jest ograniczone stosowanie metody węzłowej jako dodatkowego mechanizmu analitycznego dla potrzeb zarządzania ograniczeniami przesyłowymi i systemowymi i według posiadanych przez nas informacji nie jest obecnie przewidywana do wdrożenia przez OSP.
PODSUMOWANIE RYNEK BILANSUJĄCY operatorski rynek bilansujący powinien zostać ograniczony do reagowania przez OSP na sytuacje sensu stricte kryzysowe, awaryjne i występujące ograniczenia; stosowany mechanizm powinien generować sygnały ekonomiczne i stymulować inwestycje w moce wytwórcze i regulacyjne rynek bilansujący powinien zachęcać uczestników do samobilansowania w reakcji na pojawiające się różnice pomiędzy zakontraktowanymi zdolnościami wytwarzania i możliwościami zużycia energii elektrycznej; POWINNY WRÓCIĆ CENY ROZCHYLONE DLA UAKTYWNIENIA GIEŁDOEGO RYNKU DNIA BIEŻĄCEGO koszty związane z bilansowaniem energii oraz z utrzymaniem centralnego mechanizmu bilansującego powinny obciążać uczestników rynku bilansującego proporcjonalnie do wielkości braku zbilansowania generowanego przez każdego (lub grupę) uczestników, w odniesieniu do każdego okresu rozliczeniowego braki techniczne KSE powinny być usuwane przez OSP w trybie inwestycyjnym (poprzez odpowiednią kontraktację usług systemowych ) lub poprzez działania organizacyjne(zmiany w zasadach działania prowadzenia systemu)
Czy uda się zbudować w terminie sprawny i transparentny europejski rynek energii zapewniający korzystne efekty ekonomiczne oto jest pytanie!
Dziękuję za uwagę 13