..:... uuw.,a'-'a nasz podczas Ostatniej został wydany, ustanowił Eucharystyczną nocy, i Krwi swojej, aby w na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak Oblubienicy Kościołowi i Zmartwychwstania: jedności, KL47 1 Por. G. S 6 l l. Eucharistie und arz,env ere 11.nmv Fundament salesianischer f'rt)m1ni~ 1cei:t. W: Lebensgestaltung aus dem Geiste des.1..u;;.u "';o:::n Johannes Bosco. Schriftenreihe zur Pflege salesianischer Nr l. Ensdorf 1980 s.9. 2 G. Lem o y n e, A. Am ad ei, E. Cer i a. Memorie di S. Giovanni Bosco. T.l-20. San Benigno Canavese-Turyn 1898-1948 (odtąd Tu T. IV s. 459.
80 LEWKO MARIAN, ŚWIDA ANDRZEJ stosować system prewencyjny w wychowaniu odnotowuje: Zapamię na11e1ds2:a rrtetc>aa r1"""''""''""" wvch~:>w:ama jest odprawienie do br~ spowiedzi i godne przyjmowanie świętej" 3 W uczęszczaniu do tycł całą siłę swego posłannictwa mł 1 oa:l1e:;wvveł:l~o chłopcy - do wychowanków - czy chcecie być zawsze:: radośni i zadowoleni? Kochajcie całym sercem Jezusa w Najświętszym Sakra. Starał się, by oni się do Sakramentu często i regularnie~ nacisku. ich do tego i chciał, by zachęcani przez innych, lec2 Częsta spowiedź i częsta Komunia święta to filary,...,,n,,..,...""' dźwigać gmach wychowania, od którego trzeba trzymać z groźbę i bat" - podkreślał5. Jednakże zastrzegał, że nigdy nie powinno się zmuszać crnrop1co'w do uczęszczania dodawać odwagi i podawać rękę dla ich wygody celem tego przy różnych okazjach. Aby dać sposobność, organizował i zachęcał do 0Koucz11os1c1c>w'vcn tryduach, nowennach i świętach. On zaś 3 Tamże s. 555. 4 Tamże s. 457. s Tamże s. 549. 6 MB VII 795. 7 Tamże s. 678, 68 L 8 Por. S o 11, jw. s. 9-10.
ć PEDAGOGIA EUCHARYSTYCZNA JANA BOSKO 81 9 MB VI 185. 10 Zob. K. Owczarek. 11 Por. MB VI 186-187. K01titer encje wyg!1osz1one Sakramentu. 1 2 Zob. MB IV 457. 13 MB XIII 992. 14 Tamże IV 386. 15 Tamże XVU 177. 1 6 Zob. S o 11, s. 7. 17 Por. tamże s. 10. 18 Zob. np. MB VII 610.
82 LEWKO MARIAN, ŚWIDA ANDRZEJ 19 MB VI 145. 2 Cyt za: A. C a v i g l i a. O duchu salezjańskim. Tłum. A. prawach rękopisu). 21 MB XI278. 22 Tamże XH 30. 23 Tamże VIII 49. 24 Tamże VI 187. Przyłęków 1956 s. 62
PEDAGOGIA EUCHARYSTYCZNA JANA BOSKO 83 nawiedzenie Najświętszego Sakramentu 25. winnością - napisał w artykule 18,,.,...,.,"...,,,.,., to sobie przyjemną pozwracając się tak do Jezusa w Najpowinno to...,.._,...,,"" podejmowano. -często wychowawca sobie sprawę, że harmonijnie należy wychowywać całego jak i nadnatuże w centrum wychowawczych zabiegów zdążających do pełnego zintegrowania katolickiej osobowości Eucharys- Dlatego przyjmuje pedagogię eucharystyczną" 26 za z głównych sposobów pozyskania,,jak dostrzegamy podwójne wyrazu pedagogia strony naturalnej i nadnaturalnej człowieka) określeeucharystyczna ma Eucharystii nie osiąga się harmonijnego naturalnego i nadnaturalnego, albo też m oże oznaczać, że jest Eucharystia nie tylko jednym ze środków, nawet głównym środkiem naturalnej, 25 Zob. tamże s. 320. 26 Zob. E. V a 1 en t i n i. La pedagogia eucaristica". Salesianum" 1952 nr 4. 27 Tamże s. 638
84 LEWKO MARIAN, ŚWIDA ANDRZEJ 28 r a i d o. Il sistema preventivo di Don Bosco. 1955 s. 285. 29 P. S t e 11 a. Don Bosco nella storia della reti1f!1c1su,a. 30 MB III 354. 31 F. Des ram a ut. Don Bosco e la vita Turyn 1970 s. 12. 32 MB III 163. 33 Tamże s. 162. 34 Tamże s. 163. 3 5 A. C a v i g 1 a. Savio Domenico e Don Bosco. W: o n B o s c o. Opere editi e inediti. T. 4. 1943 s. 366.
PEDAGOGIA EUCHARYSTYCZNA JANA BOSKO 85 36 y l ń s k i. życia wewnętrznego. Kielce 1947 s. 135. 37 Por. Ca v i g 1 i a. Savio Domenico, s. 366n.
86 LEWKO MARIAN, ŚWIDA ANDRZEJ wśród okrutnych. mąk zostaje urulput!:'.11~11' Krew swoją do ostatniej kropli". w ten sposób chce i realną obecność Jezusa Chrystusa we mszy świętej, mniej może '7Ulf"<:ló' <:l 1 '" 1 " uwagę na obecność w Słowie Bożym. Jeśli zaś celem zajęcia czymś wychowanków polecał im modlitwę ustną w czasie to zarezerwował milczenie, mc>d111te,.vn11ku - że Jezus znajduje się w Najświętszym proszącego o ". W swoim turyńskim Salezego i w domach formacyjnych zaprowadził 38 MB X 47. 39 Zob. tamże XIII 897. 40 Zob. np. MB VI 209. 41 KL 14. Podobnie zresztą postanawiał Sobów 1 r\t,rlp111c-1n 42 KL 7.
PEDAGOGIA EUCHARYSTYCZNA JANA BOSKO 87 charakterystyczną pobożności XIX w. było u.u- VV" ' " '-'"" Pana Jezusa. 43 Por. MB XIII 283. 44 Zob. tamże VIII 424. 45 Tamże XI 446. 46 Tamże XI 249. 47 Tamże XVI 195. 48 Por. S o 11, jw. s. 11.
88 LEWKO MARIAN, ŚWIDA ANDRZEJ 49 Zob. tamże s. 11-12. so Por. tamże s. 51 Tamże. 52 Por. tamże s. 16. 53 a n a we 54 Tamże. 55 Por. S o 11, s. 18.
PEDAGOGIA EUCHARYSTYCZNA JANA BOSKO 89 w Chrystusie Kościoła" 56. THE IN THE The article quotes a number of opinions which show St. John Bosco's solicitude about teaching the boys in his institutions ardent love of the Eucharist. Don Bosco looked upon the Eucharist as a source of graces and the sign of closest union between man and God, and ałso as an excellent means of education keeping young people from evil and as the foundation of a life of faith. That is why he encouraged frequent confession and Communion and private prayer before the Blessed Sacrament. He was the apostle and precursor of an early Communion. He wanted the meeting with Christin the Eucharist to by the nourishment of virtue and a cure against temptations contrary to the strict principles of the Jansenists, according to whom the Holy Communion was the reward of virtue and who required the perfect love of God and absence of venial sin. In a time of growing cult of the Sacred Heart Don Bosco saw in the Eucharist the greatest sign of the love of the Sacred Heart. The Eucharist was at the centre of his own life and he considered it to be the best means of ensuring the good conduct of a young man. 56 KL 10.