Załącznik Nr 2 do uchwały Nr 36/1101/12 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 5 września 2012 r. FORMULARZ KONSULTACJI Projektu rocznego programu współpracy samorządu województwa kujawskopomorskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2013 Lp. 1 S t r o n a Aktualny zapis programu Proponowane zmiany 1 Wstęp do Programu Proponujemy dodanie do "Wstępu" odwołań do "Wizji 2015" i diagnozy, które zostały ujęte w dokumencie "WIELOLETNI PROGRAM WSPÓŁPRACY SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2011-2015", 2 Rozdział II Pkt. 1 Cel główny 3 Rozdział II Pkt. 2 Cele 4 Rozdział II Pkt. 2 Cele 5 Rozdział II Pkt. 2 Cele Warto zmienić zapis celu głównego i szczegółowych na rozwijanie społeczeństwa obywatelskiego i przez dodanie w województwie kujawskopomorskim w oparciu o współpracę Województwa i kujawsko-pomorskich organizacji pozarządowych" Zmiana brzmienia celu nr 2) Budowanie partnerskiej współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych opartej o wzajemne zaufanie stron. Proponujemy rozwinięcie listy celów szczegółowych o cele wynikające z rekomendacji XIII Forum Organizacji Pozarządowych Województwa Kujawsko- Pomorskiego, Szczegółowe zestawienie poniżej w pkt. 5-9. Proponujemy rozwinięcie listy celów szczegółowych o cele wynikające z rekomendacji XIII Forum: 1. "zwiększanie roli i zaangażowanie organizacji pozarządowych we współkształtowaniu polityk Uzasadnienie Wówczas czytelna będzie zależność między celami programu rocznego a sytuacją i problematyką w regionie. Rozpoznania zawarte w programie wieloletnim nie tracą na aktualności, są szeroko wskazane, a jednocześnie - co ujęto we "Wstępie" - program roczny jest zgodny z założeniami programu wieloletniego. Nie chodzi więc tu o przeniesienie wizji i diagnozy z programu wieloletniego, ale o wyraźne nawiązanie do nich. Społeczeństwa obywatelskiego nie musimy już bowiem budować od podstaw, ale warto i należy nadal je rozwijać. Uzupełnienie podkreśli nie tylko obszar oddziaływania Programu, ale także najważniejszych Partnerów w jego realizacji. W pierwotnym brzmieniu celu brakuje wskazania stron tej "współpracy". Forum - dzięki wsparciu finansowemu Województwa - odbyło się w czerwcu 2012 roku w Bydgoszczy. Rekomendacje dostępne są pod adresem: http://www.federacjango.pl/rekomendacje-xiii-forumngo,120,l1.html Cel ten wynika z rekomendacji Forum wskazanych w części I i w części III ww. rekomendacji. Wskaźnikiem osiągnięcia celu mogą tu być: liczba konsultacji społecznych adresowanych do organizacji pozarządowych; liczba stanowisk i opinii od przedstawicieli organizacji
6 Rozdział II Pkt. 2 Cele 7 Rozdział II Pkt. 2 Cele, w tym stymulowanie i podnoszenie zaangażowania przedstawicieli organizacji w konsultacjach społecznych realizowanych w województwie" Proponujemy rozwinięcie listy celów szczegółowych o cele wynikające z rekomendacji XIII Forum: 2. "tworzenie warunków współpracy Województwa Kujawsko-Pomorskiego z organizacjami pozarządowymi służących wzrostowi profesjonalizacji organizacji m.in. poprzez powierzanie coraz większej liczby zadań organizacjom i wspieranie działań oddolnych oraz upowszechnianie wolontariatu, służące dążeniu do modelu <<profesjonalne, ale spontaniczne NGO>>". Proponujemy rozwinięcie listy celów szczegółowych o cele wynikające z rekomendacji XIII Forum: 3. "stałe podnoszenie wielkości kwoty środków na działalność organizacji pozarządowych". pozarządowych; liczba kandydatur przedstawicieli organizacji pozarządowych zgłoszonych do pracy w komisjach konkursowych; liczba zespołów konsultacyjnych z udziałem przedstawicieli ngo itp. Cel ten wynika z rekomendacji Forum wskazanych w części II ww. rekomendacji. Wskaźnikiem osiągnięcia celu mogą tu być: liczba zadań powierzonych do realizacji organizacjom pozarządowym; liczba wolontariuszy zaangażowanych w projektach realizowanych przy udziale środków Województwa; liczba inicjatyw oddolnych zgłoszonych do finansowania ze środków Województwa itp. Cel ten wynika z rekomendacji Forum wskazanych w części I i w części IV ww. rekomendacji. Wskaźnikiem osiągnięcia celu mogą tu być: wartość procentowa środków przekazywanych na realizację zadań przez organizacje w stosunku do wielkości budżetu Województwa; wartość procentowa budżetu poszczególnych konkursów o środki WKP liczona w porównaniu do roku poprzedniego itp. 8 Rozdział II Pkt. 2 Cele 2 S t r o n a Proponujemy dodanie listy celów szczegółowych: 4. "stałe zwiększanie liczby zadań powierzanych do realizacji organizacjom pozarządowych" Akcentowanie i wspierania powierzania zadań kosztem modelu wspierania zadań jest oczekiwane w sektorze, bowiem zadanie powierzone pozwala na pełną odpowiedzialność organizacji, unikanie modelu (trudnego do wykonania przez wiele NGO) montażu finansowego etc. Jednocześnie w kontekście planowanej zmiany sposobu rozliczania (sprawozdawczości) w oparciu o rezultaty, a bez rozliczenia finansowego pozwoli na uzyskiwanie
wysokiej jakości wykonanych zadań (zwiększa się jakość działań dzięki ograniczeniu obowiązków dokumentacyjnych w zakresie finansowym i proceduralnym). 9 Rozdział II Pkt. 2 Cele 10 Rozdział V Formy współpracy Pkt.2 11 Rozdział VI Priorytetowe Pkt. 1) ppkt.c) 12 Rozdział VI Priorytetowe ppkt.d) 3 S t r o n a Proponujemy dodanie listy celów szczegółowych: 5. "rozwijanie form współpracy z organizacjami pozarządowymi poprzez angażowanie organizacji pozarządowych w tworzenie budżetu partycypacyjnego". Do części "2. Współpraca o charakterze niefinansowym..." proponujemy dodać "włączanie organizacji pozarządowych w proces opracowywania Strategii Rozwoju Województwa" ppkt c nie powinien być w umieszczony w pkt 1 "Zadania z zakresu pomocy i integracji społecznej" Należy rozróżnić wspieranie rodzin w zakresie społecznego wykluczenia od zdecydowanie szerszego kontekstu problematyki wspierania rodzin. Postulujemy dodać odrębne zadania publiczne jako priorytetowe dotyczące wspierania rodzin, lecz niekoniecznie w katalogu i w optyce wykluczenia społecznego. Model ten jest też zgodny z cytowanym wyżej (w rekomendacjach XIII Forum) modelem "profesjonalnego, ale spontanicznego NGO", gdzie organizacja pozarządowa dba o jakość wykonywanej pracy (będącej też jej zobowiązaniem wobec Województwa rozumianego jako grantodawca), ale jednocześnie jej działalność nie traci elementu społecznego, w pewnym wymiarze spontanicznego (koncentruje się bowiem na swojej misji i celach). Wskaźnikiem dla tego celu może być np. liczba zadań powierzanych organizacjom liczona w porównaniu do lat ubiegłych. Budżet partycypacyjny jako rozwiązanie stopniowo wdrażane i rozwijające się w gminach, powinien również pojawić się na poziomie regionu. Rekomendujemy rozwiązanie na zasadzie: przygotowania do wprowadzenia budżetu partycypacyjnego w 2013 roku, a w 2014 roku podjęcie pierwszej próby jego opracowania i wdrożenia. W związku z planowanym przyjęciem tego dokumentu w najbliższych miesiącach i koniecznością wysłuchania również głosu środowiska pozarządowego. Merytorycznie nie uzasadnione jest umieszczenie zadania w tej części sfer pożytku. Sformułowanie jest znacznie szersze niż problematyka wykluczenia społecznego. Działania na rzecz rodzin jako takich nie powinny być 'wrzucane' do jednego worka z problematyką wykluczenia. Kwestie problematyki wspierania rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, ojcostwa są odrębnym zadaniem publicznym wg Ustawy o pożytku. Jednym z priorytetowych zadań wspieranych także przez samorząd szczebla wojewódzkiego
powinno być zadanie sfery pożytku publicznego wymienione w Ustawie w art. 4 pkt. 31) działalność na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka; Problematyka działań możliwych do podjęcia przez organizacje pozarządowe regionu zgodnie z intencją ustawodawcy jest bowiem szersza niż np. społeczne wykluczenie czy pomoc społeczna i dlatego powinna mieć swoje odrębne miejsce w programie oraz finansowaniu. 13 Rozdział VI Priorytetowe Pkt 4 ppkt c) 14 Rozdział VI Priorytetowe Pkt 5) edukacja, oświata i wychowanie "wspieranie dostępu dzieci i młodzieży do wczesnej wielospecjalistycznej interwencji w niepełnosprawność Postulujemy dodanie możliwości realizacji zadań w zakresie: - rozwijania kształcenia w formach pozaszkolnych - rozwoju kształcenia nieformalnego, - wspierania innowacji w edukacji. Sformułowanie niejasne, może być niezrozumiałe. Ponadto wczesne wspomaganie dotyczy raczej jedynie dzieci niż młodzieży (taka jest idea wczesnego wspomagania). Wszystkie zadania odwołują się do realizacji 'Strategii edukacji województwa...', która tworzona była w 2008 roku - więc jej aktualność jest wątpliwa. Strategia obejmuje co prawda lata 2008-2013 i jest zatem 'oficjalnie' aktualna, lecz w edukacji - tak jak i w wielu innych dziedzinach - zmiany zachodzą bardzo szybko. W odniesieniach do strategii, które czytamy w Programie brakuje tak podstawowych jak: kształcenie nieformalne, pozaszkolne. 15 Rozdział VI Priorytetowe 4 S t r o n a pkt 8) ppkt. d) i e) Niejasny zakres realizacji zadań dotyczących stypendiów. Potrzebne wyjaśnienia: Czy przyznawanie stypendiów sportowych mieści się w katalogu zadań, które powinny być wspierane w ramach Programu? Czy nie są to zadania 'własne' samorządu, który - jeśli uznaje je za istotne - powinien je realizować z budżetu podstawowego? Na czym polegać ma realizacja tej części zadania: na wsparciu organizacyjnym [które byłoby do przyjęcia] czy też na finansowaniu stypendiów i potraktowanie Programu współpracy z NGO jako swoistego pośrednika w dystrybucji
środków? 16 Rozdział VI Priorytetowe Pkt..12 Proponujemy dopisanie do nazwy zadania słówka m.in. Wówczas lista zadań nie będzie skończona i ograniczona do ppkt. a) do d) Nie zamykajmy katalogów dostępnych dla NGO działań. 17 Rozdział VI Priorytetowe Pkt. 13., ppkt.o) Podejmowanie działań zmierzających do utworzenia funduszu pożyczkowego dla organizacji pozarządowych" Proponujemy skonkretyzowanie tego punktu, bowiem Samorząd Województwa realizuje obecnie (jako partner projektu) projekt innowacyjny "Fundusz Pożyczkowy Ekonomii Społecznej". Fundusz ten adresuje swoją ofertę do szeroko zdefiniowanych podmiotów ekonomii społecznej, w tym również NGO, ale prowadzących działalność gospodarczą i/lub odpłatną. Wydaje się więc zasadne uwzględnienie w ww. Funduszu wydzielonych środków dla organizacji pozarządowych, w tym dla organizacji nieprowadzących działalności gospodarczej lub/oraz odpłatnej. Federacja postulowała utworzenie Funduszu w roku ubiegłym i postulat ten został wpisany do programu rocznego na 2012 rok. Teraz czas ten postulat zaktualizować. 18 Rozdział VI Priorytetowe Pkt. 14 ppkt. b) 5 S t r o n a Proponujemy zmianę brzmienia podpunktu b) na: zlecenie realizacji przez podmiot pozarządowy (lub inny podmiot sektora ekonomii społecznej) oraz współpraca merytoryczna przy organizacji i przeprowadzeniu Kujawsko-Pomorskiego Forum Ekonomii Społecznej. Postulat ten Federacja zgłaszała również w roku ubiegłym i uzasadnienie dla niego pozostaje nadal aktualne: Zlecenie organizacji i realizacji dorocznego Kujawsko- Pomorskiego Forum Ekonomii Społecznej może stać się kolejną (po zlecaniu organizacjom pozarządowym realizacji dorocznego Forum NGO) dobrą praktyką współpracy międzysektorowej, przy założeniu, że za kwestie organizacji odpowiedzialny jest podmiot pozarządowy (czy inny podmiot sektora ekonomii społecznej), a kwestie merytoryczne ustalane są przez organizatora we współpracy z Samorządem Województwa. Rozwiązanie takie pozwoli na lepszą współpracę Stron, jak też pozwoli na stworzenie przedsięwzięcia organizowanego przez podmioty sektora ekonomii społecznej dla podmiotów sektora ekonomii społecznej, a nie jak miało to
miejsce dotychczas organizacji przez samorząd regionalny przedsięwzięcia dla podmiotów sektora ekonomii społecznej bez ich faktycznego zaangażowania w realizację działań. Rozwiązanie to wpisuje się również w realizację zasady pomocniczości, zasady efektywności oraz zasady partnerstwa. Jednocześnie ubiegłoroczne uzasadnienia ROPS do odrzucenia ww. postulatu Federacji nie podważa zasadności tego postulatu, cytat: "Formuła Forum zaproponowana i realizowana przez ROPS to szereg różnorodnych działań budujących partnerstwo, których inicjatorem są NGO, spółdzielnie socjalne, Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej a ROPS jest ich koordynatorem. Jest to także przykład montażu finansowego (środków samorządu województwa oraz środków pozyskiwanych w ramach projektów przez organizacje), pozwalającego na efektywne i racjonalne finansowanie w ramach Forum działań merytorycznych. Taka formuła Forum jest postrzegana jako dobra praktyka wśród innych samorządów, które intensyfikują swoje działania w obszarze przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu." Forum nie straci nic ze swojej atrakcyjności ani oferty, a wręcz oferta ta zostanie rozwinięta i pokaże na niespotykany w skali kraju przykład współpracy międzysektorowej na rzecz promowania ekonomii społecznej, jak też przyczyni się do wsparcia tego sektora (choćby przez sam fakt powierzenia Forum organizacji pozarządowej, zaliczającej się do sektora ekonomii społecznej). 19 Rozdział VI Priorytetowe Pkt. 13 n) Należy rozszerzyć opis o: promowanie i wspieranie procesu tworzenia oraz rozwoju sieci organizacji pozarządowych... Sieci powiązań organizacji w regionie już funkcjonują: np. nieformalne działające lokalnie, czy też formalne działające w skali całego regionu. 20 Rozdział VI Priorytetowe Niejasny zakres realizacji zadania. Wyjaśnienia wymaga sposób w jaki 6 S t r o n a
Pkt. 14c) poprzez Program współpracy z NGO będzie się odbywać realizacja i monitoring 'Kujawsko-Pomorskiego Programu na Rzecz Ekonomii Społecznej' - czy będzie to wsparcie organizacyjne, promocyjne czy też również finansowe? 21 Rozdział VIII, punkt 11) promowanie i wspieranie procesu tworzenia sieci organizacji pozarządowych poprzez udzielanie wsparcia finansowego i pozafinansowego przedsięwzięciom zorientowanym na realizację programów tworzenia sieci organizacji pozarządowych." proponuję dodanie po "tworzenia" również "i rozwoju". Tzw. sieciowanie organizacji pozarządowych jest procesem złożonym i nie powinno być postrzegane wyłacznie jako tworzenie nowych sieci, ale jako wspieranie rozwoju sieci już istniejących. 22 Rozdział IX Postulujemy po raz kolejny, aby w zdaniu "Samorząd województwa przeznaczy na realizację Programu środki budżetowe w wysokości co najmniej 5 470 000 zł." dodać informację jaka jest to kwota (procentowo) w porównaniu z rokiem ubiegłym, jak też jaka jest wartość środków budżetowych przeznaczonych na realizację Programu w odniesieniu do całości budżetu województwa (w formule np. 1,1%). Jeżeli na etapie przyjmowania Programu przez Sejmik Województwa nie będzie znana wartość budżetu, wystarczające, ale i pożądane jest wskazanie, że w roku ubiegłym środki na realizację Programu zostały zaplanowane na poziomie XX% wartości budżetu, a wartość na rok kolejny (2013) nie będzie mniejsza niż ten procent. 23 Rozdział X Winny zostać wskazane wartości bazowe wobec których porównawczo liczone będą wskaźniki (czyli wartości zaplanowane albo wypracowane w 2012 roku), jak też liczbowy poziom wskaźnika oczekiwanego do osiągnięcia w 2013 roku. 24 Rozdział X Brakuje wskaźników jakościowych zwłaszcza, że Program zawiera tego typu cele, które trudno zmierzyć np. zwiększenie efektywności realizacji zadań. Cel jest jak najbardziej sensowny i zasługuje na mierzenie. Jednak w sytuacji braku wskaźników dla niego należy go W przeciwnym razie każda wartość wskaźnika musi zostać uznana za sukces Programu. Zasadniczo Program zawiera listę mierników obrazujących realizację Programu w ujęciu ilościowym. Obecna lista mierników nie pozwoli uznać cel dotyczący zwiększenia efektywności za zrealizowany w jakimkolwiek stopniu. 7 S t r o n a
usunąć z programu. Inne uwagi Dane uczestnika konsultacji Nazwa organizacji Adres organizacji Numer telefonu/adres e-mail organizacji Imię i nazwisko osoby do kontaktu Numer telefonu, mail osoby do kontaktu Kujawsko-Pomorska Federacja Organizacji Pozarządowych 87-100 Toruń, ul. Mostowa 27 56 652 23 56 federacja@federacja-ngo.pl Jan M.Grabowski 56 652 23 56 federacja@federacja-ngo.pl Uwaga: Wypełnione formularze należy przesłać w nieprzekraczalnym terminie do 10 października 2012 r. (liczy się data wpływu do Urzędu ) pocztą, faksem lub mailem na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Biuro Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi Plac Teatralny 2 87-100 Toruń, tel.: 56 62 18 371 lub 56 62 18 403, faks: 56 62 18 275, e-mail: ngo@kujawskopomorskie.pl 8 S t r o n a