W JEDEN DZEŃ
SBN 978-83-272-3319-6
Spis treści GRAFCZNE PRZEDSTAWENE SYSTEMU CZASÓW ANGELSKCH...6 LEGENDA i OGÓLNY OPS RYSUNKU:...7 KONSTRUKCJA CZASÓW ANGELSKCH...8 SKRÓCONY OPS CZASÓW ANGELSKCH...9 SKRÓCONY OPS CZASÓW ANGELSKCH...10 PRESENT SMPLE...11 PRESENT SMPLE...11 PRESENT CONTNUOUS...17 PAST SMPLE...27 PAST CONTNUOUS...33 PRESENT PERFECT...43 PRESENT PERFECT CONTNUOUS...53 FUTURE SMPLE...63 FUTURE CONTNUOUS...69 FUTURE GONG TO...79 PAST PERFECT...89 PAST PERFECT CONTNUOUS...95 FUTURE PERFECT...105 FUTURE PERFECT CONTNUOUS...111
Od autora Wśród uczących się języka angielskiego panuje powszechne przekonanie, że czasy to wyjątkowo trudny materiał do opanowania. Niesłusznie. Wieloletnie doświadczenie nauczycielskie pozwoliło mi opracować odkrywczą i niezwykle skuteczną metodę uczenia czasów. Wykorzystanie autorskiego diagramu zawierającego graficzną prezentację wszystkich czasów oraz towarzyszącego mu lapidarnego opisu z wieloma odniesieniami do języka polskiego, sprawiało, że problem dla uczących się przestawał istnieć w ciągu nie więcej niż dwóch, trzech zajęć. Ten właśnie materiał stanowi podstawę niniejszej książki. Kstia czasów wyjaśniona została w sposób klarowny i przejrzysty, zrozumiały nat dla najbardziej antyjęzykowych umysłów. Ponadto, każdy czas pokrótce omówiony jest z osobna. A zamieszczony poniżej zestaw ćwiczeń ma na celu utrwalenie świeżo przyswojonej wiedzy. Znaczącym atutem książki jest klucz do ćwiczeń opatrzony komentarzami, dzięki którym uczący się nie ma wątpliwości co do tego, dlaczego taki, a nie inny czas został w danym zdaniu zastosowany.
GRAFCZNź PRZźŹSTAWźNź SYSTźMU CZASÓW ANGźLSKCH Żuture Perfect Continuous minie X czasu od kiedy Tomorrow / / will have / won t have been eating for... coś trwa / dzieje się zdarzyło się / stan rzeczy do tej pory dzieje się od jakiegoś czasu Żuture going to zamierzać / zanosi się (na to że...) Żuture Perfect zdarzy / skończy się zanim / przed / do... / / will have / won t have eaten by Monday. Continuous działo się zanim... działo się przez pewien czas kiedy... dzieje się teraz w przyszłości / isn t going będzie się działo wydarzyło się zanim... wydarzyło się zdarza się zwyczajowo wydarzy się 6
LźGźNŹA i OGÓLNY OPS RYSUNKU: - stan rzeczy, czyli czasowniki oznaczające Nź czynność, lecz istniejącą sytuację: have a car. - Mam samochód; t is warm. - Jest ciepło; understand. - Rozumiem d. To nie są czynności, tak po prostu jest i już. Czasowniki oznaczające stan rzeczy występują w czasach SMPLź. - wydarzenie / stwierdzenie faktu, czyli interesuje nas, co się zdarzyło, zdarza lub zdarzy - sam fakt. nformacja czy, i jak długo dana czynność trwała, jest nieistotna nie to jest tu ważne: np. lived in Warsaw - Mieszkałem w Warszawie; have eaten snails twice in my life. - Dwa razy w życiu jadłem ślimaki; will bring t materials. Przyniosę materiały. Stwierdzamy jedynie fakty, że coś się zdarzyło / zdarzy, miało miejsce (lub nie - w przypadku przeczenia) d. - (nie*)trwa, (nie*)dzieje się, (nie 1 )działo, (nie*)będzie się działo, czyli bardziej niż samo wydarzenie istotnym jest fakt trwania czynności. To, że coś się dzieje w tej chwili, działo się w momencie, gdy wydarzyło się coś innego (tło dla Past Simple), dzieje się od pewnego czasu d. Na przykład: am (not) wring now. (Nie*) Piszę teraz; was (not) wring wn came / yesterday at 5 pm. (Nie*) Pisałem, kiedy przyszedłeś / wczoraj o piątej; have (not) been wring for two hours. (Nie*) Piszę od dwóch godzin. d. Wszędzie forma ciągła, ponieważ istotny jest fakt, że czynność trwała, była w trakcie. OPS RYSUNKU: Na rysunku, patrząc od lej, mamy PAST PźRFźCT CONTNUOUS i PAST PźRFźCT. Jak widać obydwa opisują to, co działo się, wydarzyło się jeszcze wcześniej przed innym wydarzeniem, czynnością przeszłą (stąd poniżej umowna nazwa kolumny: PRZźDWCZORAJ ) przed tym, co opisują czasy PAST SMPLź i PAST CONTNUOUS. PAST SMPLź (coś, co się zdarzyło; było, minęło) i PAST CONT- NUOUS (coś się działo, gdy zdarzyło się coś innego lub w danym momencie) opisują zamkniętą przeszłość (zwykle wiadomo kiedy coś miało miejsce) stąd umowna nazwa: WCZORAJ. PRźSźNT PźRFźCT SMPLź, jak widać, w pewien sposób dotyka teraźniejszości, ponieważ opisuje to, co wydarzyło się gdzieś, kiedyś do tej pory / do tej chwili / do tego momentu (nieważne kiedy i nie wiadomo kiedy) i coś z tego teraz wynika; lub stan rzeczy, który trwa do tej pory np. have been re for a year. Jestem tu od roku (na rysunku zielony pasek). PRźSźNT PźRFźCT CONTNUOUS obejmuje zarówno przeszłość jak i teraźniejszość (na rysunku umiejscowiony jest zarówno w kolumnie WCZORAJ jak i w kolumnie DZSAJ ), czyli coś się dzieje, ktoś coś robi od pewnego czasu. Czasy PRźSźNT SMPLź (wyraża rutyno, zwyczajo czynności i wydarzenia oraz teraźniejsze stany rzeczy) i PRźSźNT CONTNUOUS (wyraża to, co dzieje się w tym momencie, obecnie, tymczasowo, ktoś coś robi w przyszłości konkretne plany) opisują teraźniejszość, stąd umowna nazwa: DZSAJ. Czasy FUTURź SMPLź (mówi, że coś się wydarzy, ktoś coś zrobi) i FUTURź CONTNUOUS (mówi, że coś się będzie działo, ktoś coś będzie robił przez pewien czas lub w danym momencie) opisują przyszłość, stąd umowna nazwa: JUTRO. FUTURź GONG TO oznacza, że ktoś coś zamierza zrobić / robić lub że zanosi się na coś np. t is going to rain. Zanosi się na deszcz. FUTURź PźRFźCT podkreśla fakt, że coś zostanie zrobione / zakończone do pewnego momentu. FUTURź PźRFźCT CONTNOUS obejmuje przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Mówi nam, że w pewnym momencie minie ileś czasu, od kiedy coś się dzieje, trwa, ktoś coś robi np. Tomorrow will have been learning English for two eks. Jutro miną dwa tygodnie, od kiedy uczę się angielskiego. * dla przeczeń 7
KONSTRUKCJA CZASÓW ANGźLSKCH PRźSźNT SMPLź Twierdzenie Przeczenie Pytanie wre don t (do not) do / don t wre. ty wre? t wres t doesn t (does not) does / doesn t s PRźSźNT CONTNUOUS Przeczenie Pytanie am am not am (not) isn't is / isn t is wring. (is wring. s wring? t t not) are aren't (are not) are / aren t ty PAST SMPLź Przeczenie Pytanie t worked. wrote (irregular) t didn't (did not) wre. did / didn't s ty PAST CONTNUOUS Przeczenie Pytanie was wasn't (was not) was / wasn't s t t wring. re wring. ren't (re not) re / ren't ty PRźSźNT PźRFźCT SMPLź Przeczenie Pytanie hav e haven't (have not) worked. spoken. have / haven't ty t has worked. spoken. (irregular) t PRźSźNT PźRFźCT CON- TNUOUS have been wring. T y hasn't (has not) Przeczenie haven't been (have not been) wring. has / hasn't have / haven t s Pytanie wre? wring worked? spoken? ty been wring. t has been t hasn't (has not been) has / hasn t s 8
FUTURź SMPLź Twierdzenie Przeczenie Pytanie will / wre. won't / shan t wre. shall (will not / shall not) will / won t s wre? t will wre. t won't (will not) wre. ty FUTURź CON- TNUOUS Przeczenie Pytanie t will be wring. t won't (will not) wring. will / won't s ty wring t had been t hadn't been (had not been) wring. had / hadn't s ty been PAST PźRFźCT Przeczenie Pytanie had worked. wrten t hadn't (had not) worked. wrten. had / s worked? wrten? t hadn t ty PAST PźRFźCT CONTNU- OUS Przeczenie Pytanie wring. FUTURź PźRFźCT Przeczenie Pytanie t will have wrten. t won't (will not) have wrten. will / won't s ty have FUTURź PźRFźCT CONTNU- Przeczenie Pytanie OUS t will have been wring. t won't (will not) have been wring. will / won t s ty have been wring. wrten. wring. 9
SKRÓCONY OPS CZASÓW ANGźLSKCH CZAS źnglsh POLSK CZAS źnglsh POLSK JEM / PSZĘ; ale lepiej Present (don t) eat / formę tego czasu oddaje Present am (not) eating Simple wre every day. tłumaczenie: / wring JADAM/ Continuous now. Present Perfect Simple Past Simple Past Perfect Simple Future Simple Future Perfect Future going to have (haven t) eaten / wrten / known so far ate / wrote (didn t eat / wre) yesterday had eaten / wrten before came. will eat / wre tomorrow. will have eaten / wrten by Friday am going to eat / be eating.. PSUJĘ (np. często, zwyczajowo w restauracjach / do gazety) do tej pory, do teraz d.: ZJADŁEM, JADŁEM / NAPSAŁEM / ZNAM tłumaczenie ZJADŁEM / NAPSAŁEM lepiej oddaje formę tego czasu niż np. jadłem, ponieważ jest to po prostu stwierdzenie faktu ZJADŁEM / NAPSA- ŁEM zanim... tłumaczenie ZJEM / NAPSZĘ lepiej oddaje formę tego czasu niż np. będę jadł, ponieważ jest to po prostu stwierdzenie faktu ZJEM / NAPSZĘ zanim / do... ZAMERZAM JEŚĆ / WYżLĄDA NA TO, ŻE ZJEM / BĘDĘ JADŁ Present Perfect Continuous Past Continuous Past Perfect Continuous Future Continuous Future Perfect Continuous have (haven t) been eating / wring since last ek / for a ek. was eating / wring wn came. had been eating / wring before came. will be eating / wring tomorrow at ten am. Tomorrow will have been eating / wring for two eks. JEM / PSZĘ (np. w tej chwili, teraz, obecnie, tymczasowo d.) JEM / PSZĘ od jakiegoś czasu JADŁEM / PSAŁEM przez jakiś czas lub gdy coś się wydarzyło JADŁEM / PSAŁEM przez jakiś czas zanim BĘDĘ JADŁ / PSAŁ przez jakiś czas, lub w danym momencie w przyszłości W przyszłości MNE X CZASU, OD KEDY JEM / PSZĘ 10
PRźSźNT SMPLź Żuture Perfect Continuous minie X czasu od kiedy Tomorrow / / will have / won t have been eating for... coś trwa / dzieje się zdarzyło się / stan rzeczy do tej pory dzieje się od jakiegoś czasu Żuture going to zamierzać / zanosi się (na to że...) Żuture Perfect zdarzy / skończy się zanim / przed / do... / / will have / won t have eaten by Monday. Continuous działo się zanim... działo się przez pewien czas kiedy... dzieje się teraz w przyszłości / isn t going będzie się działo wydarzyło się zanim... wydarzyło się zdarza się zwyczajowo wydarzy się 11
PRźSźNT SMPLź (TźRAŹNźJSZY PROSTY) Konstrukcja: Twierdząca Przecząca Pytająca wre. don't (do not) do / don t wre. t wres. t doesn't (does not) does / doesn t ty s wre Jak wynika z rysunku na poprzedniej stronie czas Present Simple (pokazuje go duża czerwona strzałka) stosuje się, gdy: 1. Stwierdzamy ogólne fakty, wydarzenia (na rysunku czerwona gwiazdka) np. work in school. Pracuję w szkole. speaks English. Ona mówi po angielsku. - Takie są fakty. 2. Mówimy o czynnościach rutynowych, zwyczajowych, regularnie się powtarzających: drinks coffee every morning. Pije kawę każdego ranka. go to school by bus. Jeżdżę do szkoły autobusem. Rutyna. 3. Stwierdzamy stan rzeczy (nie czynności na rysunku zielone tło): have a car. Mają samochód. don t understand me. Nie rozumiesz mnie. know. Znam cię. - Taka jest sytuacja, stan rzeczy. Nie mamy tu do czynienia z czynnościami. JźSZCZź KLKA PRZYKŁAŹÓW: often drinks beer. Ona często pije piwo. Rutyna, zwyczaj. First pour t milk, tn add some sugar... Najpierw lejesz mleko, potem dodajesz trochę cukru - Rutyna, tak się to robi zawsze. remember. Pamiętam. Stan rzeczy. Pamiętanie to nie jest czynność, tylko stan. T meeting starts at 3 o clock pm. Spotkanie rozpoczyna się o trzeciej. T train leaves at 5 o clock pm. Pociąg odjeżdża o piątej. Rutyna. Taki jest harmonogram, rozkład jazdy. Water boils at 100 degrees Celsius. Woda gotuje się przy 100 stopniach Celsjusza. Normalka. Tak jest zawsze. is a good musician. On jest dobrym muzykiem. Stan rzeczy. Present Simple stosuje się też w zdaniach czasowych, po wn, if, unless, as soon as d., gdy w zdaniu głównym mówimy o przyszłości: Wn graduate 'll move to England. 12
. Wpisz właściwą formę czasowników w nawiasach (Present Simple)Ś 1. always (carry) r handbag under r arm. 2. John (watch) TV at least three hours a day. 3. This food (not look) too good. 4. (not speak) Żrench, but s (speak) very good źnglish. 5. (not know) what to tell. 6. żeorge (wash) his car every Saturday. 7. Bob (say) that (party) every ekend. 8. (not play) t guar, but s (play) t piano. 9. Wnever (go) fishing (catch) a lot of fish. 10. (do) a very good job in this company. 11. This man (get married) every five years. 12. Annie (try) to pass t driving licence exam every few months. 13. Jenny (fly) to Warsaw every second ek. 14. Penny (say) that r baby (cry) every night. 15. (not believe) r, do? 16. think s (punish) r children much too often. 17. often (forget) that (have) a family to support. 13
. PrzetłumaczŚ 1. Często chodzę na spacery. 2. Jak często masz wolny ekend? 3. Mój pociąg odchodzi o 5.00. 4. Najpierw łączysz pierwszy element z drugim, potem instalujesz głośnik... 5. Nie mam samochodu. 6. Pracuję w BM. 7. Ten samolot nie odlatuje o czwartej. 8. Ty mnie nie rozumiesz. 9. Znam dwa języki. 10. Zwykle nie piję piwa. 11. Dlaczego on chodzi do parku co niedzielę? 12. żdzie kupujesz chleb? 13. le on zarabia? 14. Kto za to wszystko płaci? 15. Kto tutaj pracuje? 16. O której odjeżdża twój pociąg? 17. Woda zamarza przy 0 C. 14