Kontradmirał Czesław Dyrcz 1 SIEDZIBY SŁUŻBY HYDROGRAFICZNEJ MARYNARKI WOJENNEJ RP W JEJ HISTORYCZNYM ROZWOJU

Kontradmirał Czesław Dyrcz 1 SIEDZIBY SŁUŻBY HYDROGRAFICZNEJ MARYNARKI WOJENNEJ RP W JEJ HISTORYCZNYM ROZWOJU Przedstawiony poniżej materiał ma charakter dyskusyjny i jest próbą usystematyzowania problemu związanego z udzieleniem odpowiedzi na pytanie dotyczące miejsc dyslokacji siedzib służby hydrograficznej Wojennej RP w jej historycznym ciągu zmian organizacyjnych i etatowych. Celem prezentowanego artykułu jest zainicjowanie dyskusji w gronie hydrografów i kartografów, kadry zawodowej i pracowników wojska związanych ze służbą hydrograficzną, której efektem będzie usystematyzowana, szeroka wiedza na temat dyslokacji poszczególnych elementów składowych, komórek organizacyjnych służby hydrograficznej Wojennej RP. Podparciem konsultacji powinny być badania historyczne w Archiwum Wojennej i innych placówkach skupiających materiały archiwalne związane z tematyką badań i dociekań historyków. Do podzielenia się wiedzą i szerokiej dyskusji zapraszam Państwa bardzo serdecznie. Funkcjonowanie Służby Hydrograficznej Wojennej RP jest bardzo ściśle związane z dziejami naszego morskiego rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez najdłuższy okres swojego istnienia z jednym miastem Gdynią. To tutaj znajduje się obecnie siedziba Dowództwa Wojennej RP i Biura Hydrograficznego Wojennej (BHMW). Doskonałą okazją przybliżenia problematyki dyslokacji miejsca siedziby służby jest 86. rocznica utworzenia Urzędu Hydrograficznego Wojennej, którego historycznym kontynuatorem tradycji jest obecne Biuro Hydrograficzne 2, a także drugi powód jakim jest 80. rocznica nadania praw miejskich Gdyni. Polskie siły morskie powstały 28 listopada 1918 r. w myśl wydanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego dekretu o powołaniu Polskiej Wojennej, a służba hydrograficzna była jedną z jej pierwszych komórek organizacyjnych, gdyż powstała w dniu 19 lutego 1920 r., kiedy to utworzono Urząd Hydrograficzny, tuż po symbolicznych zaślubinach z Bałtykiem dokonanych 10 lutego 1920 r. Dzień utworzenia Urzędu Hydrograficznego uważany jest za święto państwowej służby hydrograficznej w jej ukształtowanym przez dziesiątki lat układzie przynależności i organizacji. Pierwszym szefem Urzędu został kpt. mar. Józef Unrug 3, późniejszy wiceadmirał, dowódca Floty i Obrony Wybrzeża w 1939 r. 1 Kontradmirał Czesław Dyrcz - dowódca 9. Flotylli Obrony Wybrzeża; w latach 2002-2004 szef Biura Hydrograficznego Wojennej. 2 W Polsce rolę państwowej morskiej służby hydrograficznej i oznakowania nawigacyjnego w zakresie hydrografii i kartografii morskiej, spełnia Biuro Hydrograficzne Wojennej zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 17 listopada 1994 r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z dnia 27 stycznia 1995 r.) Art. 3. Ponad zadania państwowe, BHMW realizuje zabezpieczenie nawigacyjno-hydrograficzne (NHZ) i oceanograficzno-meteorologiczne (METOC) działań sił Wojennej RP. 3 Józef Unrug (1884-1973). Urodził się w Brandenburgu pod Berlinem. Doświadczenie wojskowe zdobywał w pruskiej szkole morskiej i marynarce wojennej. Na pancerniku "Braunschweig" odbył rejs dookoła świata. I wojnę światową zakończył jako dowódca flotylli okrętów podwodnych Reichsmarine. 1 kwietnia 1919 r. zgłosił się do Wojska Polskiego i został wcielony do Polskiej Wojennej w stopniu kapitana marynarki. Po kilku miesiącach objął stanowisko szefa pierwszego Polskiego Urzędu Hydrograficznego w Gdańsku. W latach 1925-39 pełnił funkcję dowódcy Floty. Dzięki jego inicjatywie i zabiegom, marynarka wojenna otrzymała okręt szkolny ORP "Iskrę". Uważał, że wychowanie przyszłych marynarzy należy zaczynać od nauki na żaglowcu. Znawca jachtingu, który uprawiał jeszcze przed pierwszą wojną światową. Był prezesem kolegium

(Źródło: Strona internetowa Gdyni www.gdynia.pl. Gdyński Panteon) Fot. 1. Józef Unrug, wiceadmirał, pierwszy szef Urzędu Hydrograficznego, późniejszy dowódca Floty i dowódca Obrony Wybrzeża we wrześniu 1939 r. Kpt. mar. Józef Unrug, jako kierownik Urzędu Hydrograficznego, początkowo swoją siedzibę miał w śródmieściu Gdańska, a biura nowoutworzonego Urzędu Hydrograficznego ulokowano w Nowym Porcie (Neufahrwasser) 4. Gdańsk został wybrany na tymczasową siedzibę urzędu ze względu na istnienie połączeń telekomunikacyjnych z instytucjami znajdującymi się w Warszawie. W sierpniu 1920 r., w ramach reorganizacji struktur Wojennej, Urząd Hydrograficzny przemianowano na Służbę Hydrograficzną Wojennej. W styczniu 1921 r. nastąpiło przeniesienie siedziby Służby Hydrograficznej Wojennej z Gdańska do Gdyni na ulicę Nadbrzeżną, obecnie ul. Waszyngtona, do willi Tusia 5. W tym okresie czasu prowadzone były intensywne prace hydrograficzne, geodezyjne i hydrotechniczne przy powstającym porcie. Motywami, jakimi kierowano się podejmując taką decyzję, najprawdopodobniej była potrzeba bliskości nadzoru pracowników urzędu nad prowadzonymi pracami hydrograficznymi w rejonie budowy. W tym roku rozpoczęto wydawanie Wiadomości Żeglarskich, prowadzenie korekty map i pomocy nawigacyjnych, a także opracowywanie własnych instrukcji nawigacyjnych. W roku 1922 nastąpiły kolejne zmiany organizacyjne, w których wyniku zmieniono nazwę Urzędu Hydrograficznego Wojennej na Biuro Hydrograficzne Wojennej (BHMW), z kpt. mar. Tadeuszem Bramińskim jako szefem. Na początku 1923 r. nastąpiło przeniesienie siedziby BHMW z Gdyni do Pucka, gdzie do dyspozycji biura przydzielono mały parterowy domek w bocznej uliczce tuż przy rynku, a sytuacja lokalowa biura uległa znacznemu pogorszeniu. W 1924 r. przeprowadzono reorganizację służby hydrograficznej Wojennej dając tym podstawy do stworzenia silnej instytucji w postaci BHMW, której powierzono wszelkie sprawy związane z nawigacyjno-hydrograficznym zabezpieczeniem działań sił morskich 6. Kolejne przenosiny miejsca siedziby kierownictwa BHMW nastąpiły w 1925 r. Tym razem z Pucka do sędziowskiego w czasie pierwszych regat w Gdyni, a na ORP "Smok" towarzyszył pierwszym regatom morskim na Bornholm w 1933 r. Czynnie uczestniczył w życiu gdyńskich klubów żeglarskich - był wśród założycieli Klubu, Sportowego "Gryf", pełnił funkcję komandora Oddziału Morskiego YKP oraz Oficerskiego Yacht Klubu. (Źródło: Strona internetowa Gdyni www.gdynia.pl. Gdyński Panteon). 4 D. Grabiec, Służba hydrograficzna Polskiej Wojennej w latach 1920-1989, Rozprawa doktorska, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2003, s. 15. 5 Tamże, s. 18. 6 D. Grabiec, Służba hydrograficzna, s. 30.

Warszawy i to na dłuższy okres, aż do rozpoczęcia II wojny światowej i otrzymaniu przez szefa biura rozkazu o jego likwidacji 4 września 1939 r. (Źródło: zbiory archiwalne Wojennej RP) Fot. 2. Oksywski Port Wojenny w roku 1930 widziany (najprawdopodobniej) z Willi admirała J. Unruga, która w okresie powojennym przez kilkanaście lat była siedzibą komórek organizacyjnych służby hydrograficznej. (Źródło: zbiory archiwalne Muzeum Miasta Gdyni i BHMW) Fot. 3. Willa Tusia w Gdyni (widok od Zatoki Gdańskiej) w latach 1921-1923 siedziba Służby Hydrograficznej Wojennej i Biura Hydrograficznego Wojennej.

(Źródło: zbiory archiwalne Muzeum Miasta Gdyni i BHMW) Fot. 4. Willa Tusia w Gdyni (w perspektywie ulicy Nadbrzeżnej, obecnie Waszyngtona) w latach 1921-1923 siedziba Służby Hydrograficznej Wojennej i Biura Hydrograficznego Wojennej. (Źródło: zbiory archiwalne Muzeum Miasta Gdyni i BHMW) Fot. 5. Willa Tusia w Gdyni (stojąca tuż przy gdyńskiej plaży) w latach 1921-1923 siedziba Służby Hydrograficznej Wojennej i Biura Hydrograficznego Wojennej. Dokonując analizy działalności służby hydrograficznej w okresie przedwojennym można przyjąć, iż służba hydrograficzna podlegała częstym reorganizacjom, które skutkowały wewnętrznymi zmianami organizacyjnymi oraz umiejscowieniem służby w strukturze Wojennej, co wiązało się również z przenosinami miejsca siedziby. W tym czasie siedziby biura znajdowały się w Gdańsku, Gdyni, Pucku i Warszawie. Okres wojny przerwał działanie Biura Hydrograficznego, które we wrześniu 1939 r. ewakuowało się z Warszawy wraz z Kierownictwem Wojennej, w którego było składzie. Po drugiej wojnie światowej, 7 lipca 1945 r. reaktywowano BHMW 7. Biuro, początkowo jako Oddział 7 Podstawą formalną tworzenia powojennej służby hydrograficznej Wojennej w Polsce był rozkaz organizacyjny nr 00163/Org. naczelnego dowódcy Wojska Polskiego z dnia 7 lipca 1945 r., powołujący do życia

Hydrograficzny Sztabu Głównego MW, a następnie Biuro Hydrograficzne Wojennej, Szefostwo Hydrografii Sztabu Głównego MW i Szefostwo Hydrografii MW, znajdowało swoje miejsce w strukturach Sztabu MW. Nowo powstała hydrografia od razu podjęła obowiązki służby hydrograficznej, wynikające z potrzeby wyznaczenia nowych szlaków żeglugowych i opracowania map nawigacyjnych dla polskich obszarów morskich. Przystąpiono do opracowywania i wydawania cotygodniowych Wiadomości Żeglarskich, a pierwsza mapa powojenna ukazała się już w 1946 r. (Źródło: zbiory archiwalne IMGW; Strona internetowa IMGW - Oddział Morski) Fot. 6. Budynek przy ul. Waszyngtona 42 po zakończeniu II wojny światowej był siedzibą Sztabu Głównego Wojennej, a tym samym siedzibą BHMW do 7 grudnia 1948 r. Siedziba odtworzonej hydrografii znajdowała się w Sztabie Głównym Wojennej w budynku przy ul. Waszyngtona 42 w Gdyni. Ze względu na fakt, że budynek ten został przydzielony Ministerstwu Żeglugi i Handlu Zagranicznego, które umiejscowiło w nim Państwowy Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny (PIHM) personel BHMW (ponowny powrót do nazwy od maja 1947 r.) musiał zmienić swoją siedzibę. Propozycję zmian w tej sprawie szef BHMW przedstawił na początku listopada ówczesnemu szefowi Wydziału Kwaterunkowo-Budowlanego Głównego Kwatermistrzostwa Wojennej. Po ponadrocznym okresie oczekiwania, 7 grudnia 1948 r. siedziba BHMW została przeniesiona na Oksywie i pomimo wielu kolejnych zmian organizacyjnych, do 1968 r. nie zmieniła swojej dyslokacji 8. W okresie od czerwca 1947 r. do grudnia 1950 r. BHMW funkcjonowało jako oddzielna jednostka wojskowa o numerze 5393 9. W strukturze organizacyjnej BHMW (1947 r.) znajdowały się między innymi następujące komórki organizacyjne: Wydział Kartograficzny, Wydział Pomiarowy, Sekcja Wydawnicza, Sekcja Instrumentów i Referat Zaopatrzenia. Funkcjonowanie BHMW jako odrębnej jednostki nie było długie, gdyż trwało zaledwie ponad trzy lata. Na początku grudnia 1950 r. zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej biuro zostaje ponownie włączone do struktur organizacyjnych Sztabu Głównego Wojennej i przyjmuje nazwę Szefostwa Hydrografii Sztabu Głównego Wojennej. W 1956 r. Szefostwo Hydrografii Sztabu Głównego MW zmienia nazwę na Szefostwo organy dowódcze i instytucje Wojennej. Wg D. Grabca, Służba hydrograficzna Polskiej Wojennej w latach 1920-1989, s. 81. 8 D. Grabiec, Służba hydrograficzna, s. 85. 9 Tamże, s. 84.

Hydrografii Wojennej z jednoczesną zmianą struktury organizacyjnej, która została w następnym roku mocno rozbudowana. (Fot. Marian Kluczyński, 24.01.2006 r.) Fot. 7. Obecny budynek dowództwa 3. Flotylli Okrętów (dawny budynek Komendy Portu Wojennego w Gdyni-Oksywiu) w latach 1948-74 był siedzibą BHMW, Szefostwa Hydrografii Sztabu Głównego MW i Szefostwa Hydrografii MW. (Fot. Marian Kluczyński, 24.01.2006 r.) Fot. 8. Obecny widok Willi admirała J. Unruga, w latach powojennych siedziba Wydziału Kartograficznego Szefostwa Hydrografii Sztabu Głównego MW 10, a po zmianach organizacyjnych Wydziału Kartograficznego Szefostwa Hydrografii Wojennej. Bardzo ważnym momentem rozwoju polskiej służby hydrograficznej było powołanie w dniu 4 maja 1959 r. Oddziału Zabezpieczenia Hydrograficznego MW (OZH MW), jednostki wojskowej o numerze 5511 z miejscem dyslokacji w Porcie Wojennym w Gdyni-Oksywiu. Nowo utworzone jednostki, jakimi był OZH MW i Warsztaty Naprawcze Szefostwa Hydrografii Wojennej oraz przeformowana Składnica Nawigacyjno-Hydrograficzna, jako elementy służby hydrograficznej, podporządkowano szefowi Sztabu Głównego MW poprzez szefa Hydrografii. W połowie 1962 r. (po trzech latach istnienia) przeformowano Warsztaty Naprawcze Szefostwa Hydrografii Wojennej na Zakłady Sprzętu Nawigacyjno-Hydrograficznego Wojennej, które przestały 10 Wywiad środowiskowy przeprowadzony w dniu 18 stycznia 2006 r. przez mgr inż. Beatę Wojewską z Oddziału Informacji Nautycznej BHMW.

podlegać szefowi Hydrografii MW. Okręty hydrograficzne funkcjonowały do 1 stycznia 1968 r. na podstawie odrębnych etatów i podlegały bezpośrednio szefowi Sztabu Głównego MW przez szefa Hydrografii MW, kiedy to weszły w skład OZH MW 11. Kolejne zmiany organizacyjne w służbie hydrograficznej rozpoczęły się w marcu 1968 r. wyłączając ze składu Szefostwa Hydrografii Wojennej Wydział II Kartograficzny, powołując Oddział Kartograficzny Dowództwa Wojennej (OKart. DMW). Oddział Kartograficzny DMW był oddzielną jednostką Wojennej powołaną do zabezpieczenia jednostek Wojennej oraz instytucji i przedsiębiorstw cywilnych w wydawnictwa kartografii morskiej oraz informację nautyczną. Oddział Kartograficzny DMW rozpoczął swoją działalność 1 sierpnia 1968 r., a pierwszą jego siedzibą był budynek Komendy Portu Wojennego w Gdyni- Oksywiu 12. Oddział składał się z Wydziału Kartograficznego i Wydziału Informacji Nautycznej. W następnych latach Oddział podlegał licznym zmianom etatowym. W listopadzie 1974 r. Oddział Kartograficzny przeniesiony został z Oksywia na Witomino, a cztery lata potem w roku 1978 do budynku Dowództwa Wojennej (kompleks nr 4011) i stanowiącego z nim jeden kompleks tzw. plomby 13. 15 lipca 1983 r. przeniesiono siedzibę OKart. DMW z powyższego kompleksu do budynku nr 174 znajdującego się w Porcie Wojennym w Gdyni-Oksywiu 14. W grudniu 1968 r. zmieniła się dotychczasowa struktura Szefostwa Hydrografii Wojennej na strukturę wydziałową, a kolejne zmiany miały miejsce w grudniu 1974 r. W połowie 1968 r. wychodząc naprzeciw potrzebom Brygady Okrętów Desantowych, utworzono w Świnoujściu Wydział Hydrograficzny 8. Flotylli Obrony Wybrzeża. W latach 1981-1989 w dokumentach źródłowych często stosowana była nazwa Szefostwo Hydrografii Sztabu Wojennej 15 naprzemiennie z Szefostwem Hydrografii Wojennej. W lutym 1984 r. Wydział Informacji Nautycznej OKart. DMW przeniesiony został do budynku nr 81 na terenie Portu Wojennego w Gdyni-Oksywiu, a we wrześniu 1992 r. ponownie do budynku nr 174 16. (Fot. Marian Kluczyński, 24.01.2006 r.) Fot. 9. Budynek nr 174 w Porcie Wojennym w Gdyni-Oksywiu od 15 lipca 1983 r. jest siedzibą Oddziału Kartograficznego DMW, a obecnie Oddziału Kartografii Morskiej BHMW. 11 Tamże, s. 91. 12 Tamże, s. 132. 13 Wywiad środowiskowy przeprowadzony w dniu 18 stycznia 2006 r. przez mgr inż. Beatę Wojewską z Oddziału Informacji Nautycznej BHMW. 14 D. Grabiec, Służba hydrograficzna, s. 136. 15 Tamże, s. 130. 16 Wywiad środowiskowy przeprowadzony w dniu 18 stycznia 2006 r. przez mgr inż. Beatę Wojewską z Oddziału Informacji Nautycznej BHMW.

(Fot. Marian Kluczyński, 24.01.2006 r.) Fot. 10. Siedziba Oddziału Informacji Nautycznej O Kart. DMW (1984-92), a następnie Oddział Nautycznej BHMW (1996-2004) i drukarni. Informacji W latach 1991-95 służba hydrograficzna Wojennej utraciła formalnie charakter państwowej służby hydrograficznej i oznakowania nawigacyjnego na rzecz powstałej instytucji cywilnej Biura Hydrograficznego Rzeczypospolitej Polskiej (BHRP) 17. Na podstawie określonych zapisów ustawowych z 1994 r. BHMW otrzymało status państwowej morskiej służby hydrograficznej i oznakowania nawigacyjnego w zakresie hydrografii i kartografii morskiej 18. W lipcu 1995 r. nastąpiła reorganizacja struktur BHMW oraz wydzielenie Biura ze Sztabu MW i podporządkowanie go zastępcy dowódcy MW RP. Siedziba BHMW umiejscowiona została w kompleksie przy ulicy Jana z Kolna 8 na siódmym i części piątego piętra. Obecna struktura organizacyjna BHMW została wprowadzona w lipcu 2004 r. W grudniu 2004 r. do kompleksu przy ulicy Jana z Kolna przedyslokował się Oddział Informacji Nautycznej, a poza siedzibą pozostaje Oddział Kartografii Morskiej i skład map Wydziału Zabezpieczenia. Powojenną działalnością BHMW (Oddziału Hydrograficznego Sztabu Głównego MW, Szefostwa Hydrografii Sztabu Głównego MW, Służby Hydrograficznej MW, Szefostwa Hydrografii MW) kierowali: kmdr por. Karol ZAGRODZKI (1945-1953), kmdr por. Edward ŁĄCZNY (1953-1957), kmdr Celestyn SPYRA (1957-1981), kmdr Józef KUŚMIDER (1981-1990), kmdr Władysław KIERZKOWSKI (1990-2002), kmdr Czesław DYRCZ (2002-2004) i obecnie kmdr Piotr PERNACZYŃSKI (od 2005 r.). 17 D. Grabiec, Służba hydrograficzna, s. 182. 18 Ustawa z dnia 17 listopada 1994 r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z dnia 27 stycznia 1995 r.).

(Fot. Marian Kluczyński, 24.01.2006 r.) Fot. 11.Budynek w którym mieści się obecna siedziba Biura Hydrograficznego Wojennej (od 1995 r.; aktualnie wszystkie komórki organizacyjne z wyjątkiem Oddziału Kartografii Morskiej i składu map Wydziału Zabezpieczenia). Współczesną służbę hydrograficzną MW tworzy Biuro Hydrograficzne Wojennej, dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego MW oraz komórki funkcjonalne zawiązków taktycznych Wojennej RP. Zasadniczymi komórkami organizacyjnymi BHMW są: - Oddział Hydrograficzny (odpowiedzialny za planowanie, organizację i nadzorowanie prac hydrograficznych prowadzonych siłami własnymi służby, a także weryfikowanie wszelkich hydrograficznych materiałów sprawozdawczych. Oddział odpowiada za wdrażanie i utrzymywanie systemów informatycznych oraz produkcję elektronicznych map nawigacyjnych - ENC i innych cyfrowych produktów hydrograficznych, wydawanych przez Biuro dla zabezpieczenia działalności człowieka na morzu) - usytuowany w kompleksie przy ul. Jana z Kolna 8 w Gdyni; - Oddział Informacji Nautycznej (wydaje publikacje nautyczne, utrzymuje aktualności map i wydawnictw Biura oraz zapewnia funkcjonowanie krajowego systemu ostrzeżeń nawigacyjnych) - usytuowany od 2004 r. w kompleksie przy ul. Jana z Kolna 8 w Gdyni; - Oddział Kartografii Morskiej (opracowuje i wydaje papierowe morskie mapy nawigacyjne i atlasy map) usytuowany w budynku nr 174 na terenie Portu Wojennego w Gdyni; - Oddział Oceanograficzno-Meteorologiczny (odpowiada za przedsięwzięcia zabezpieczenia meteorologiczno-oceanograficznego - METOC na potrzeby sił MW RP i sił sojuszniczych) - usytuowany w kompleksie przy ul. Jana z Kolna 8 w Gdyni; - Wydział Zabezpieczenia (utrzymuje i prowadzi przedsięwzięcia wyposażania oraz remontów sprzętu nawigacyjno-hydrograficznego i meteorologicznego na okrętach i w jednostkach brzegowych MW RP oraz skład map) - usytuowany w kompleksie przy ul. Jana z Kolna 8 w Gdyni (z wyjątkiem składu map); - inne komórki i stanowiska zabezpieczające funkcjonowanie Biura (finansowe, planistyczne, szkoleniowe, prawne) - usytuowane w kompleksie przy ul. Jana z Kolna 8 w Gdyni.

WYDZIAŁ ZABEZPIECZENIA (Źródło: Opracowanie własne) Rys. 1. Obecna struktura organizacyjna Biura Hydrograficznego Wojennej (podstawowe komórki organizacyjne). Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego jest samodzielną jednostką wykonawczą Służby Hydrograficznej. Jako jednostka wojskowa został utworzony w 1959 r., najpierw jako Oddział Zabezpieczenia Hydrograficznego, a od 1987 r. jako dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego MW (dzh). Zasadnicze strukturalne elementy składowe dywizjonu to okręty, kutry i motorówki hydrograficzne, brzegowe grupy pomiarowe, systemy radionawigacyjne MW i pododdziały zabezpieczenia i logistyczne. Siedzibą dowództwa, sztabu i pododdziałów dywizjonu obecnie są budynki znajdujące się na terenie Portu Wojennego Gdynia, który jest jednocześnie portem stałej dyslokacji jednostek pływających dywizjonu. (Fot. Andrzej Kowalski; 16.01.2006 r.) Fot. 12. Siedziba dowództwa i sztabu dywizjonu Zabezpieczenia Hydrograficznego w Porcie Wojennym Gdynia.

Lp. 1. Tabela 1. ZESTAWIENIE DYSLOKACJI KOMÓREK ORGANIZACYJNYCH SŁUŻBY HYDROGRAFICZNEJ MW Okres czasu 19.02.1920-01.1921 r. Nazwa służby hydrograficznej MW Urząd Hydrograficzny Nazwa komórki organizacyjnej służby hydrograficznej MW Dyslokacja Uwagi 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kierownik Urzędu Śródmieście Gdańska 2. 3. 4. 5. 6. 01.1921-1923 r. 1923-1925 r. 1925-04.09.1939 07.07.1945 07.12.1948 07.12.1948-1968 Służba Hydrograficzna Wojennej (1920-1922) Biuro Hydrograficzne Wojennej (od 1922r.) Biuro Hydrograficzne Wojennej Oddział Hydrograficzny Sztabu Głównego MW, od maja 1947 r. ponownie nazwa Biuro Hydrograficzne Wojennej Biuro Hydrograficzne Wojennej (1947-1950) Szefostwo Hydrografii Sztabu Głównego MW (1950-1956) Biura Urzędu Cała służba Cała służba Cała służba Nowy Port (Neufahrwasser) Gdynia, ul. Nadbrzeżna (obecna ul. Waszyngtona); willa Tusia Puck (mały parterowy domek w bocznej uliczce tuż przy rynku Warszawa Gdynia, ul. Waszyngtona 42 (obecny budynek IMGW) Oksywie, Port Wojenny (willa adm. J. Unruga i obecny budynek 3 Flotylli Okrętów) 7. 8. 1968-1995 Szefostwo Hydrografii Wojennej (1956-1995) Oddział Kartograficzny DMW (1968-95) - samodzielna jednostka podporządkowana pod szefa hydrografii Oksywie, Port Wojenny (budynek KPW - obecny budynek 3. FO),

Lp. Okres czasu Nazwa służby hydrograficznej MW Nazwa komórki organizacyjnej służby hydrograficznej MW Kierownictwo biura Dyslokacja Witonino, Oksywie (budynek nr 174 i 81) Uwagi 1995-2004 Biuro Hydrograficzne Wojennej Oddział Hydrograficzny Oddział Gdynia, ul. Jana z Kolna 8 Piętro 5 Oceanograficzno- Meteorologiczny Oddział Informacji Oksywie, Port Nautycznej (do 1996 r. Wojenny, razem z Oddziałem budynek nr 81 Kartograficznym w (od 1996 r.) budynku nr 174) Oddział Kartograficzny (od 2002 r.) Wydział Logistyki (do 2002 r.), a następnie Wydział Zabezpieczenia Wydział Organizacji i Planowania Pion Głównego Księgowego Pozostałe komórki organizacyjne biura Kierownictwo biura Oksywie, Port Wojenny, budynek nr 174 Gdynia, ul. Jana z Kolna 8 Piętro 5 i 5 Piętro 5 2004-2006 Biuro Hydrograficzne Wojennej Oddział Hydrograficzny Oddział Informacji Nautycznej Oddział Oceanograficzno- Meteorologiczny Oddział Kartografii Morskiej Wydział Logistyki (do 2002 r.), a następnie Wydział Zabezpieczenia Wydział Organizacji i Planowania Pion Głównego Księgowego Pozostałe komórki organizacyjne biura Gdynia, ul. Jana z Kolna 8 Oksywie, Port Wojenny, budynek nr 174 Gdynia, ul. Jana z Kolna 8 Piętro 5 Piętro 5, od 2003 r. piętro 7 i 5 Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych w wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym 18 stycznia 2006 r. przez mgr inż. Beatę Wojewską z Oddziału Informacji Nautycznej BHMW i

rozprawy doktorskiej D. Grabca, Służba hydrograficzna Polskiej Wojennej w latach 1920-1989, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2003). Artykuł poświęcam hydrografom, kartografom, topografom, meteorologom, hydrologom, oceanografom, redaktorom publikacji, załogom okrętów i jednostek hydrograficznych i ich dowódcom, operatorom systemów, służbom dyżurnym zapewniającym przekaz informacji nautycznych, personelowi administracyjnemu, kadrze zawodowej, marynarzom, pracownikom wojska oraz kierującym tymi zespołami szefom i dowódcom wszystkich szczebli, wszystkim wspaniałym specjalistom Służby Hydrograficznej Wojennej RP, którzy w przeciągu mijających 86. lat ją budowali i tworzyli. Jednocześnie zachęcam Państwa do wzbogacenia Waszym doświadczeniem i wiedzą - treści powyższego materiału. Będę wdzięczny za wszystkie komentarze i uzupełnienia.