Moduł 3 Dobór urządzeń techniki komputerowej do stanowiska 1. Wprowadzenie 2. Wyposażenie stanowiska komputerowego 3. Zasady wyboru urządzeń techniki komputerowej do określonych warunków technicznych i zastosowań 4. Technologie i systemy poprawiające pracę na stanowisku komputerowym
1. Wprowadzenie Komputerowe stanowisko pracy jest zbiorem uzupełniających się elementów. Wśród nich wyszczególnić należy: urządzenia techniki komputerowej, urządzenia techniki biurowej, meble i wyposażenie wnętrz, oprogramowanie komputerowe, elementy aranżacji i mikroklimat wnętrza. W tym module zajmiemy się przede wszystkim opisaniem zasad doboru urządzeń techniki komputerowej do stanowiska komputerowego. 2.Wyposażenie stanowiska komputerowego. Urządzenia techniki komputerowej, które mogą wchodzić w skład stanowiska komputerowego, to: jednostka centralna komputera osobistego, monitor komputerowy, klawiatura, mysz komputerowa, drukarka, skaner, modem lub router, urządzenia do archiwizacji danych, urządzenia audiowizualne, urządzenia multimedialne, zasilacz awaryjny (UPS), specjalistyczne wyposażenie (np. urządzenia pomiarowe). Stanowiska komputerowe różnią się od siebie wyposażeniem w urządzenia techniki komputerowej ze względu na rodzaj i miejsce pracy oraz ich zastosowanie do wykonywanych przez pracownika czynności. Przykładowo, inne wyposażenie będzie miało stanowisko komputerowe nauczyciela, inne sekretarki a jeszcze inne fotografa. Ze względu na charakter pracy możemy podzielić komputerowe stanowiska pracy na dwie grupy: Stanowiska komputerowe o charakterze biurowym. Stanowiska komputerowe specjalistyczne. Stanowiska komputerowe specjalistyczne organizowane są indywidualnie tak aby dopasować je do wymagań technologicznych linii produkcyjnej lub specjalistycznych urządzeń współpracujących z systemem komputerowym. Stanowiska takie można spotkać na przykład w zakładach przemysłowych, szpitalach lub laboratoriach. Na rysunku 2.1 przedstawiono przykładowe stanowisko specjalistyczne (monterskie) przygotowane do współpracy z systemem komputerowym. 2
Najczęściej jednak organizowane są stanowiska o charakterze pracy biurowej z niewielkimi różnicami w wyposażeniu i oprogramowaniu. Wszystkie rodzaje stanowisk muszą jednak podlegać takim samym rygorom dotyczącym ergonomii i bezpiecznej pracy. Rysunek 2.1 Przykład specjalistycznego stanowiska komputerowego wideomikroskop. Źródło: http://www.renex.com.pl Na rysunku 2.2 przedstawiono wzorcowe stanowisko komputerowe typu biurowego. 3
Rysunek 2.2 Ergonomiczne stanowisko komputerowe typu biurowego. Źródło: http://www.pip.gov.pl/ergonomia/ergonomiczne_st.html Wyposażenie określonego stanowiska komputerowego zależy przede wszystkim od rodzaju pracy użytkownika systemu komputerowego. Jednak jest kilka czynników, które mogą wpłynąć na ilość i typ urządzeń techniki komputerowej, w które wyposażymy stanowisko. Do takich czynników określających wyposażenie stanowiska komputerowego zaliczyć należy liczbę wszystkich stanowisk w firmie oraz specyfika używanej infrastruktury sieciowej. Jeżeli mamy do czynienia ze słabą infrastrukturą sieciową lub z jej brakiem, a ilość stanowisk jest niewielka to każde stanowisko powinno być wyposażone w drukarkę, skaner czy zasilacz awaryjny. Natomiast przy zaawansowanej i otwartej strukturze sieciowej orazwiększej ilości stanowisk komputerowych, należy pewne funkcje urządzeń ze stanowiska komputerowego przenieść do usług sieciowych. Najczęściej udostępniane są wówczas takie urządzenia jak drukarki, skanery czy macierze dyskowe. Wykorzystuje się w takich sytuacjach również centralne urządzenia zasilania awaryjnego. Rozwiązania takie są bezpieczniejsze, trwalsze i przede wszystkim tańsze. Innym czynnikiem określającym w co wyposażymy dane stanowisko pracy jest polityka bezpieczeństwa firmy czy kompetencje poszczególnych pracowników. Mogą zdarzyć się bowiem stanowiska bez dostępu do Internetu lub pozbawione możliwości drukowania. 4
3.Zasady wyboru urządzeń techniki komputerowej do określonych warunków technicznych i zastosowań. Dobór poszczególnych elementów stanowiska komputerowego nie powinien być przypadkowy. Każde stanowisko pracy jest częścią aranżacji wnętrz i koncepcji wyposażeniazaprojektowanego pomieszczenia, piętraczy całego budynku. Bardzo istotnym elementem jest współpraca przy organizacji komputerowego stanowiska pracy z innymi poziomami projektowania i organizacji biura czy przedsiębiorstwa. Od strony informatycznej, ważnymi obszarami infrastruktury budynku będzie projekt okablowania strukturalnego, instalacji elektrycznej i wentylacji czy klimatyzacji. Ramami wyznaczającymi określone parametry urządzeń techniki komputerowej będą zasady BHP, ergonomii stanowiska pracy z zestawem komputerowym, wewnętrzne regulaminy oraz procedury pracy. 3.1 Obudowa komputerowa. Obudowa komputerowa powinna być dobrana domiejsca ustanowienia komputera (stołu, biurka, itp.)i stanowić realizację wyboru koncepcji pracy z istotnym elementem usytuowania go pod blatem (tower) lub na blacie (desktop). Poza tym, obudowa musi pomieścić zgodne z wymaganiami użytkownika podzespoły i umożliwić łatwe i ergonomiczne korzystanie z niej. Umiejscowienie obudowy powinno umożliwiać odpowiednią cyrkulację powietrza ułatwiając chłodzenie podzespołów wewnątrz obudowy. Istotnym elementem w obudowie jest jej zasilacz. Powinno się dążyć do maksymalnego obniżenia hałasu generowanego przez ten podzespół. Najlepszym rozwiązaniem byłoby zastosowanie zasilacza pasywnego, takiego jak pokazany na rysunku 3.1. Rysunek 3.1 Zasilacz pasywny zamontowany w obudowie Źródło: www.pclab.pl 5
3.2 Urządzenia wskazujące. Urządzenia wskazujące wykorzystywane są do obsługi współczesnych systemów operacyjnych z interfejsem graficznym oraz edycji tekstu. Urządzenia wskazujące dobieramy w taki sposób,aby były idealnie dopasowane do specyfiki pracy użytkownika i jego indywidualnych upodobań oraz maksymalnie poprawiały ergonomię pracy. Rysunek 3.2 Ergonomiczna klawiatura SmartFishErgoMotion. Źródło: http://www.komputerswiat.pl/testy/sprzet/klawiatury Dla użytkownika, który przede wszystkim edytuje tekst, niezbędnym wyposażeniem będzie ergonomiczna klawiatura, której przykład pokazuje rysunek 3.2. Coraz częściej pojawiają się na rynku akcesoriów komputerowych również klawiatury przeznaczone dla graczy. Przy zastosowaniach w rachunkowości należy zwrócić uwagę na obecność grupy klawiszy numerycznych ułatwiającychwprowadzanie danych liczbowych. Przy doborze myszy komputerowej najistotniejszymi parametrami będą dokładność oraz rodzaj komunikacji z jednostką centralą. Obecnie myszy komputerowe pod względem budowy dzielimy na kulkowe, optyczne i laserowe. Myszy komputerowe mogą zostać przyłączone do komputera za pomocą różnych interfejsów, wśród których wyróżniamy: Port szeregowy. Najstarszy sposób przyłączenia myszy komputerowej do płyty głównej, dzisiaj uznany za przestarzały. Złącze PS/2. Do niedawna najpopularniejszy sposób przyłączania myszy do komputera klasy PC. Złącze ma budowę 6-pinowego gniazda mini-din w kolorze zielonym i służy wyłącznie do przyłączania myszy. Magistrala USB. Najpopularniejszy obecnie interfejs. Bluetooth i WLAN. Połączenie z komputerem realizowane jest za pomocą standardu Bluetooth lub sieci bezprzewodowej WiFi. W sytuacji gdzie jest ograniczona przestrzeń robocza można zamiast tradycyjnej myszy komputerowej zastosować trackball. 6
Tam, gdzie dokładność odwzorowania kształtów będzie priorytetem, oprócz myszki należy zastosować tablet graficzny. Tablet graficzny jest też dobrym elementem wyposażenia dla stanowiska komputerowego nauczyciela lub wykładowcy. Dla osób prowadzących wykład lub szkolenia warto wyposażyć stanowisko we wskaźnik laserowy z możliwością bezprzewodowej obsługi prezentacji multimedialnych. Rysunek 3.3 Tablet graficzny Źródło: http://www.impuls-pc.pl 3.3 Monitor. Rodzaj, wielkość oraz pozostałe parametry monitora dobieramyzgodnie z indywidualnymi wymaganiami użytkownika. Zdarza się, że stanowisko komputerowe musi być wyposażone w kilka monitorów skonfigurowanych według określonych potrzeb. W miejscach publicznych (lotniska, banki itp.) możemy spotkać się z doposażeniem monitora w specjalistyczne filtry zapewniające ochronę prywatności użytkownika. Dzięki temu obraz widoczny jest jedynie dla osoby siedzącej naprzeciw ekranu. Na stanowiskach komputerowych wykorzystujących kilka monitorów lub monitor i projektor multimedialny może być konieczność zastosowania rozdzielaczy sygnału video (spliter). 3.4 Drukarka. 7
Wybór drukarki uwarunkowany jest rodzajem i jakością wydruku jaki mamy uzyskać oraz kosztami eksploatacyjnymi samej drukarki. Obecnie możemy wyposażyć stanowisko komputerowe następującymi rodzajami drukarek: Drukarki atramentowe - najwolniejsze, oraz zwykle najtańsze drukarki na rynku, oferują jednak bardzo wysoką jakość wydruków fotografii na odpowiednim papierze i przy zastosowaniu odpowiednich pojemników z tuszem. Drukarki atramentowe wydają się bardzo tanie, ale należy pamiętać, że wymiana pojemników z atramentem jest kosztowna. Drukarki laserowe monochromatyczne - ceny drukarek laserowych spadły do poziomu, przy którym stają się one atrakcyjną alternatywą dla drukarek atramentowych. Jeżeli drukujemy dużo tekstu, drukarka laserowa okaże się dużo szybsza, wygodniejsza i tańsza w eksploatacji. Drukarka taka świetnie sprawdza się w usługach sieciowych. Drukarki laserowe kolorowe - kolorowe drukarki laserowe są przeznaczone do miejsc, gdzie wydruki muszą być kolorowe i o wysokiej jakości. Eksploatacja w dłuższym okresie czasu jest tańsza od drukarki atramentowej. Jednak wadą takich drukarek jest ich wysoka cena zakupu. Urządzenia wielofunkcyjne - często wykorzystywane na stanowiskach biurowych gdzie mamy do czynienia z ograniczeniami dotyczącymi miejsca na blacie biurka. Urządzenia takie składają się najczęściej z drukarki i skanera. Niektóre posiadają dodatkowo funkcję faxu. Umożliwiają łączność bezprzewodową oraz drukowanie z kart pamięci. Plotery - komputerowe urządzenie peryferyjne, służą do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogą nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp. Ploterów używają głównie graficy komputerowi i architekci. 3.5 Zasilacz awaryjny. Pojedynczy zasilacz UPS dobieramy mając na uwadze przede wszystkim moc odbiorników, które będą z niego zasilane. Należy zwrócić uwagę zarówno na moc pozorną odbiorników jak i na ich moc czynną. Przy obliczaniu mocy minimalnej UPS należy uwzględnić ewentualny planowany wzrost mocy odbiorników w przyszłości oraz współczynnik mocy (standardowo 0,9). W doborze zasilacza UPS istotnym jest określenie minimalnego czasu podtrzymania zasilanego sprzętu w razie awarii. Standardowo dla biurowych zasilaczy, czas ten wynosi przy 100% obciążeniu około 10 minut. Obniżając obciążenie (czyli zwiększając moc zasilacza) wydłużamy czas podtrzymania. Zasilacze awaryjne stosuje się w sytuacjach gdy niezbędne jest podtrzymanie ciągłego działania systemu (banki, urzędy, stanowiska systemów alarmowych i antykryzysowych). UPS-y wykorzystuje się również dla zabezpieczenia danych i ochrony stabilności systemu operacyjnego. W takich przypadkach zasilacze maja za zadanie podtrzymać napięcie tak długo, aż użytkownik zapisze dane i zamknie system. Zasilacze awaryjne mogą zabezpieczać szafy serwerowe jak również całą infrastrukturę firmy. W przypadku zabezpieczeń centralnych nie ma potrzeby wyposażać pojedynczych stanowisk w indywidualne UPS-y. 8
3.6 Urządzenia multimedialne. W przypadku organizowania stanowisk multimedialnych, możemy spotkać się z wyposażeniem w postaci projektorów multimedialnych, tablic interaktywnych,głośników czy zestawów mikrofonowych. Tutaj również dobór określonych urządzeń powinien być poprzedzony analizą przyszłych zastosowań i czynnościwykonywanych przez użytkowników pracujących na stanowisku komputerowym. Wyposażenie multimedialne spotykane jest najczęściej przy organizowaniu stanowisk komputerowych dla szkół, uczelni wyższych i sal konferencyjno-szkoleniowych. 3.7 Urządzenia sieciowe. Do najczęściej spotykanych urządzeń sieciowych na stanowiskach komputerowych zaliczamy: karty sieciowe, routery, access pointy (AP) oraz różnego rodzaju anteny pasywne i aktywne. Urządzenia sieciowe mają zapewnić połączenie z siecią komputerową w sposób przewodowy lub bezprzewodowy. Dlatego wybór określonych urządzeń ściśle uzależniony jest od infrastruktury sieciowej miejsca, w którym znajduje się dane stanowisko komputerowe. 3.8 Urządzenia do archiwizacji danych Archiwizacja danych jest ważnym obszarem pracy każdego stanowiska komputerowego. Elementem polityki bezpieczeństwa każdej organizacji jest zapewnienie procedur i urządzeń do wykonywania kopii bezpieczeństwa danych. W zależności od poziomu technologicznego rozwiązaniaproblemu, spotykane są albo rozwiązaniasystemowe (dla całej sieci komputerowej i stanowisk do niej podłączonych) albo stanowiskowe (dla jednego stanowiska komputerowego). Przy rozwiązaniach systemowych stosuje się najczęściej sieciowe macierze dyskowe. Macierze dyskowe (np. typu RAID) to od kilku dokilkudziesięciu dysków fizycznych połączonych w jedną logiczną całość przy pomocy odpowiednich sterowników i odpowiedniej konfiguracji. Macierze tego typu mają za zadanie zabezpieczanie danych, poprzez jednoczesne zapisywanie informacji na różnych dyskach fizycznych. Rysunek 3.6. Macierze dyskowe 9
źródło: www.akte.com.pl Przy rozwiązaniach jednostanowiskowych, stosuje się pojedyncze zewnętrzne dyski USB lub Wi-Fi. Często też korzysta się z pamięci flashtypupendrive i SSD. Jednakże ze względu na awaryjność urządzeń i nietrwałość zapisu w tego typu technologii,rozwiązaniate traktowane są jako archiwizacja robocza, krótkoterminowa. 4.Technologie i systemy poprawiające pracę na stanowisku komputerowym Udostępnianie zasobów w sieci to usługa, która w prosty i bezpieczny sposób wpływa na organizację pracy w grupie stanowisk komputerowych. Rozwiązanie takie pozwala na weryfikację dostępu do zasobów programowych i sprzętowych, jego kontrolę i zabezpieczenie przed kradzieżą lub zniszczeniem danych. Przy większej liczbie stanowisk obniża koszty zakupu urządzeń peryferyjnych. Dużym ułatwieniem i oszczędnością w wyposażaniu stanowisk w oprogramowanie komputerowe jest wykorzystanie chmury obliczeniowej. Mianem tym określamy wirtualne środowisko magazynowania danych, programów i aplikacji, z którego można korzystać po zalogowaniu się na zdalny serwer. Jedną z technologii zmieniających podejście do projektowania stanowiska komputerowego i doboru urządzeń techniki komputerowej są tzw. ekrany dotykowe. Pozwalają one na zmniejszenie dystansu do monitora, zwiększenie ich rozdzielczości oraz rezygnacja, podczas wielu czynności z korzystania z myszy komputerowej. W niedalekiej przyszłości być może ekrany dotykowe z folii, rozciągnięte na blacie biurka, zupełnie wypchną z użycia tradycyjne urządzenia typu monitor, mysz czy klawiatura. Rysunek 3.7 Zestaw komputerowy z ekranem dotykowym. 10
Źródło: http://www8.hp.com/pl 11