Informacja o umowach na odbiór nieczystości ciekłych i stałych znajdujących się w bazie umów prowadzonej przez Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki Gdynia, 30 października 2015
Wstęp Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki przejął w 2007 r. od gmin członkowskich obowiązek prowadzenia ewidencji umów na odbiór odpadów i opróżnianie zbiorników bezodpływowych wynikający z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity: Dz. U. 2013 poz. 1399 ze zmianami). W związku z powyższym firmy wywozowe zobowiązane są do przesyłania wykazu właścicieli nieruchomości, z którymi w minionym okresie sprawozdawczym zawarto/zmieniono lub rozwiązano umowy. Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku z dn. 1 lipca 2011 r. nałożyła na gminy obowiązek zorganizowania odbierania odpadów komunalnych i objęcia systemem gospodarowania odpadami wszystkich nieruchomości, w których zamieszkują mieszkańcy. Na mocy powyższych zmian od 1 lipca 2013 roku zniknął obowiązek zawierania indywidualnych umów przez właścicieli/zarządców nieruchomości zamieszkałych w zabudowie jedno- i wielorodzinnej. W wyniku tych modyfikacji baza prowadzona przez Związek zawiera wyłącznie informacje dotyczące umów na odbiór odpadów podpisanych przez firmy wywozowe z przedsiębiorstwami i instytucjami. Wyjątek stanowi gmina Miasta Sopotu, która od 1 lipca 2014 r. objęła systemem gospodarowania odpadami również nieruchomości niezamieszkałe, a w związku z tym baza umów prowadzona przez KZG nie zawiera żadnych umów aktywnych na terenie Sopotu. Od 1 stycznia 2015 weszła w życie nowelizacja ww. ustawy, która zmieniła częstotliwość składania sprawozdań z kwartalnych na półroczne dla odpadów stałych. Zmiana ta nie dotyczyła częstotliwości przekazywania sprawozdań z nieczystości ciekłych i nadal przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych zobowiązani są do składania sprawozdań kwartalnych. Niniejsza analiza obejmuje dane dotyczące umów zawartych do 30 czerwca 2015 r.: na odbieranie odpadów stałych z nieruchomości niezamieszkałych na opróżnianie zbiorników bezodpływowych z nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych z terenu gmin zrzeszonych w Komunalnym Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki. 2
Odpady stałe Poniżej przedstawiono liczbę umów na odbiór odpadów stałych zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami nieruchomości niezamieszkałych z terenu gmin należących do Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki. Dane z okresu od 2006 do 30.06.2015 wskazują, że ilość umów utrzymuje się na podobnym poziomie dla wszystkich gmin z wyjątkiem Sopotu. Spadek ogólnej liczby umów od 30.06.2014 wynika z objęcia przez Sopot systemem gospodarowania odpadami również nieruchomości niezamieszkałych. Wykres 1. Liczba umów na odbiór odpadów stałych zawartych przez firmy wywozowe na terenie KZG 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Gdynia gm. Kosakowo gm. Szemud gm. Wejherowo Reda Rumia Wejherowo Sopot Tabela 1. Ilości aktywnych umów na odbiór odpadów stałych w poszczególnych latach na terenie gmin wchodzących w skład Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki Miasto/Gmina 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 30.06.2015 Gdynia 2 073 2 414 2 674 3 000 3 182 3 501 3 737 3 893 4 052 4 107 gm. Kosakowo 98 113 126 144 160 184 201 225 210 224 gm. Szemud 19 34 34 38 54 123 122 141 138 187 gm. Wejherowo 101 176 186 196 198 204 208 247 241 253 Reda 67 81 100 119 138 155 160 182 212 220 Rumia 413 459 514 574 605 636 653 701 713 741 Wejherowo 530 560 593 624 636 656 667 754 888 855 Sopot 697 745 798 810 820 870 935 1 141 0 0 Ogółem 3 998 4 582 5 025 5 505 5 793 6 329 6 683 7 284 6 454 6 587 3
Liczbę umów na odbiór odpadów stałych, zawartych między właścicielami nieruchomości niezamieszkałych, a firmami wywozowymi na dzień 30 czerwca 2015 roku zestawiono w tabeli 2. Do celów porównawczych zamieszczono również liczbę mieszkańców poszczególnych gmin na dzień 31 grudnia 2014 r. Tabela 2. Ilości aktywnych umów na odbiór odpadów komunalnych z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości, stan na 30.06.2015 r. Miasto/Gmina Liczba Udział gminy w Firmy Instytucje Razem mieszkańców* sumie umów [%] Gdynia 247 820 3 617 490 4 107 62% Wejherowo 50 292 720 135 855 13% Rumia 47 602 662 79 741 11% Sopot 37 654 0 0 0 0% gm. Wejherowo 23 573 229 24 253 4% Reda 23 565 194 26 220 3% gm. Szemud 16 406 169 18 187 3% gm. Kosakowo 12 342 197 27 224 3% Razem 459 254 5 788 799 6 587 100% *Dane z GUS na 31.12.2014 Tabela 2 ukazuje prostą zależność między liczbą mieszkańców, a ilością umów na odbiór odpadów zawartych przez przedsiębiorstwa i instytucje w danej gminie. W miastach zarejestrowanych jest zdecydowana większość podmiotów gospodarczych, co przekłada się na dużą liczbę podpisanych umów na wywóz odpadów komunalnych (Wykres 2). Najwięcej umów na odbiór nieczystości stałych zawartych jest na terenie miasta Gdyni (62 %), Wejherowa (13 %) i Rumi (11 %). Miasto Reda stanowi wyjątek wśród miast członkowskich KZG, gdzie ilość umów jest porównywalna z gminami wiejskimi (3 %). Tereny wiejskie są zdecydowanie mniej atrakcyjne dla lokalizacji przedsiębiorstw ze względu na mniejszą liczbę mieszkańców i znaczne ich rozproszenie, co przekłada się na niedużą ilość podpisanych umów w gminach: Wejherowo (4 %), Szemud (3 %) i Kosakowo (3 %). Wykres 2. Ilość aktywnych umów na odbiór odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych w poszczególnych gminach Związku - stan na 30.06.2015 r. 4% 3% 3% 3% 13% 11% 62% Gdynia Wejherowo Rumia gm. Wejherowo Reda gm. Szemud gm. Kosakowo 4
Firmy odbierające odpady działające na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki Na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki 88 firm jest wpisanych do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Jednak aktywną działalność w tym zakresie prowadzą tylko 22 firmy, które posiadają umowy na odbiór odpadów od przedsiębiorstw i instytucji. W tabeli 3 zestawiono wszystkie firmy wywozowe z ilością posiadanych przez nie aktywnych umów oraz ich procentowy udział w rynku. Analiza informacji przedstawionych na wykresie 3 wskazuje, że trzy firmy, które zawarły najwięcej umów (Sanipor, ZUK i PUK) obsługują ponad 75 % rynku. Natomiast pierwsze 7 firm wywozowych wskazanych na wykresie 3 obsługuje prawie 94 % wszystkich przedsiębiorców i instytucji na terenie KZG. Pozostałe przedsiębiorstwa mają znikomą (<2 %) ilość umów na wywóz odpadów stałych. Tabela 3. Zestawienie firm odbierających odpady stałe działających na terenie Związku - stan na 30.06.2015 r. Lp. Firma wywozowa Liczba zawartych umów Procent zawartych umów 1. Sanipor 3 234 49,10% 2. ZUK 886 13,45% 3. PUK 835 12,68% 4. ZOM Z. Strach 386 5,86% 5. Metalpol 366 5,56% 6. Remondis 260 3,95% 7. Agora 217 3,29% 8. Clean- Bud 122 1,85% 9. WIR 107 1,62% 10. Stachtrans 74 1,12% 11. CTL Północ 45 0,68% 12. ZOM Sopot 11 0,17% 13. KOM- BIS 10 0,15% 14. Elwoz 8 0,12% 15. Eko Logistik 7 0,11% 16. SITA Północ 7 0,11% 17. Radpol 3 0,05% 18. Malwa 3 0,05% 19. Mar-Pol 2 0,03% 20. Jan-Mar 2 0,03% 21. Sita 1 0,02% 22. Trans Nauta 1 0,02% Suma 6 587 100% 5
Wykres 3. Zestawienie ilości umów na odbieranie odpadów stałych zawartych przez poszczególne firmy wywozowe działające na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki - stan na 30.06.2015 r. Umowy zawarte na odbiór odpadów komunalnych w poszczególnych gminach Poniżej przedstawiono informacje o ilości firm wywozowych obecnie obsługujących przedsiębiorstwa i instytucje w poszczególnych gminach Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki. Tabela 4. Ilość firm wywozowych obsługujących przedsiębiorstwa i instytucje w gminach KZG w 2015 r. gm. gm. gm. Gdynia Rumia Reda Wejherowo Szemud Kosakowo Wejherowo Firmy 17 8 6 7 6 4 8 Instytucje 14 4 6 6 4 5 5 GDYNIA Na terenie Gdyni najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma Sanipor (3 038). Druga pod względem udziału w rynku firma wywozowa (ZOM Z. Strach) ma prawie 10 razy mniej umów niż pierwsza (tabela 5). W Gdyni aktywne umowy posiada 20 firm wywozowych, a wykres 4 pokazuje, że cztery firmy z największą ilością umów obsługują prawie 94% miasta. Tabela 5. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie Gdyni, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Sanipor ZOM Z. Strach Metalpol Remondis Clean-Bud CTL Północ Firmy 3 617 2 655 344 214 201 90 41 Instytucje 490 383 21 20 13 32 3 Razem 4 107 3 038 365 234 214 122 44 Umowy w % 100% 73,97% 8,89% 5,70% 5,21% 2,97% 1,07% 6
PUK Stachtrans ZOM Sopot Kom-Bis Sita Północ Malwa Mar-Pol Firmy 33 4 11 9 6 3 0 Instytucje 4 6 0 0 1 0 2 Razem 37 10 11 9 7 3 2 Umowy w % 0,90% 0,24% 0,27% 0,22% 0,17% 0,07% 0,05% ZUK Jan-Mar Radpol Elwoz Sita Trans Nauta Agora Firmy 2 1 1 0 0 1 1 Instytucje 0 1 1 2 1 0 0 Razem 2 2 2 2 1 1 1 Umowy w % 0,05% 0,05% 0,05% 0,05% 0,02% 0,02% 0,02% Wykres 4. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie Gdyni, stan na 30.06.2015 r. 74,0% 8,9% 5,2% 5,7% 3,0% 2,2% 1,1% Sanipor ZOM Z. Strach Metalpol Remondis Clean-Bud CTL Północ Inne 7
RUMIA Na terenie Rumi najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma PUK (tabela 6). Aktywne umowy posiada 8 firm wywozowych, a wykres 5 pokazuje, że trzy firmy z największą ilością umów obsługują prawie 96% miasta. Tabela 6. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie Rumi, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów PUK Metalpol Sanipor Remondis Agora ZOM Z. Strach KOM-BIS Stachtrans Firmy 662 502 70 60 23 2 3 1 1 Instytucje 79 57 15 6 0 1 0 0 0 Razem 741 559 85 66 23 3 3 1 1 Umowy w % 100% 75,4% 11,5% 8,9% 3,1% 0,4% 0,4% 0,1% 0,1% Wykres 5. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie Rumi, stan na 30.06.2015 r. 3,1% 1,1% 11,5% 8,9% 75,4% PUK Metalpol Sanipor Remondis Inne 8
REDA W Redzie aktywne umowy posiada 7 firm wywozowych. Na terenie miasta najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma PUK (tabela 7). Tabela 7. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie Redy, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów PUK Agora ZUK WIR Metalpol Sanipor Remondis Firmy 194 97 32 25 21 15 0 4 Instytucje 26 9 6 4 1 1 5 Razem 220 106 38 29 22 16 5 4 Umowy w % 100% 48,2% 17,3% 13,2% 10,0% 7,3% 2,3% 1,8% Wykres 6. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie Redy, stan na 30.06.2015 r. 2,3% 1,8% 7,3% 10,0% 48,2% 13,2% 17,3% PUK Agora ZUK WIR Metalpol Sanipor Remondis 9
WEJHEROWO W Wejherowie aktywne umowy posiada 7 firm wywozowych. Na terenie miasta najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma ZUK (tabela 8), a wykres 7 pokazuje, że samodzielnie obsługuje prawie 81% miasta. Tabela 8. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie Wejherowa, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów ZUK Agora WIR Remondis Elwoz Metalpol Sanipor Firmy 720 579 67 54 14 2 2 2 Instytucje 135 113 13 2 0 3 3 1 Razem 855 692 80 56 14 5 5 3 Umowy w % 100% 80,9% 9,4% 6,5% 1,6% 0,6% 0,6% 0,4% Wykres 7. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie Wejherowa, stan na 30.06.2015 r. 80,9% 9,4% 6,5% 1,6% 0,4% 0,6% 0,6% ZUK Agora WIR Remondis Elwoz Metalpol Sanipor 10
GMINA SZEMUD Na terenie gminy Szemud najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma Stachtrans (tabela 9). W gminie aktywne umowy posiada 6 firm wywozowych, a wykres 8 pokazuje, że firmy Stachtrans, Sanipor i Agora podzieliły równomiernie między siebie prawie 90% rynku. Tabela 9. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie gminy Szemud, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Stachtrans Sanipor Agora ZUK Radpol Remondis Firmy 169 61 49 42 15 1 1 Instytucje 18 2 7 5 4 0 0 Razem 187 63 56 47 19 1 1 Umowy w % 100% 33,7% 29,9% 25,1% 10,2% 0,5% 0,5% Wykres 8. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie gminy Szemud, stan na 30.06.2015 r. 0,5% 0,5% 10,2% 33,7% 25,1% 29,9% Stachtrans Sanipor Agora ZUK Radpol Remondis W bazie ewidencji umów dla miasta Wejherowo, poza umowami na odbiór odpadów komunalnych od przedsiębiorstw i instytucji, znajduje się 86 umów z indywidualnymi gospodarstwami domowymi, które obsługuje firma ZUK. Ta sytuacja dotyczy rodzin mieszkających na terenie ogródków działkowych, czyli nieruchomości uznawanych za niezamieszkałe i nie objętych przez miasto gminnym systemem gospodarki odpadami. Podobna sytuacja występuje w gminie Wejherowo, gdzie takich indywidualnych umów w bazie KZG jest 14. 11
GMINA KOSAKOWO Na terenie gminy Kosakowo najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma PUK (tabela 10). W gminie aktywne umowy posiada 5 firm wywozowych. Tabela 10. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie gminy Kosakowo, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów PUK Sanipor Metalpol ZOM Z. Strach CTL Północ firmy 197 123 43 15 16 0 instytucje 27 9 5 10 2 1 Razem 224 132 48 25 18 1 umowy w % 100% 58,9% 21,4% 11,2% 8,0% 0,4% Wykres 9. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie gminy Kosakowo, stan na 30.06.2015 r. 0,4% 11,2% 8,0% 21,4% 58,9% PUK Sanipor Metalpol ZOM Z. Strach CTL Północ 12
GMINA WEJHEROWO Na terenie gminy Wejherowo najwięcej zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorstwami i instytucjami użyteczności publicznej ma firma ZUK (tabela 11). W gminie aktywne umowy posiada 9 firm wywozowych, a wykres 10 pokazuje, że cztery firmy z największą ilością umów obsługują prawie 95% rynku. Tabela 11. Zestawienie umów zawartych przez firmy wywozowe z właścicielami firm i instytucji na terenie gminy Wejherowo, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów ZUK Agora WIR Sanipor Eko Logistik Remondis Elwoz PUK Metalpol Firmy 229 128 43 28 17 7 4 0 1 1 Instytucje 24 16 5 1 1 0 0 1 0 0 Razem 253 144 48 29 18 7 4 1 1 1 Umowy w % 100% 56,9% 19,0% 11,5% 7,1% 2,8% 1,6% 0,4% 0,4% 0,4% Wykres 10. Procentowy udział umów zawartych przez firmy wywozowe z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji na terenie gminy Wejherowo, stan na 30.06.2015 r. 2,8% 1,6% 1,2% 7,1% 11,5% 56,9% 19,0% ZUK Agora WIR Sanipor Eko Logistik Remondis Inne 13
Zbiorniki bezodpływowe Na wykresie 11 przedstawiono sumaryczne ilości umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych zawartych przez firmy na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki. Z zebranych danych wynika, że liczba zawieranych umów stale rośnie. Wyjątek stanowi miasto Wejherowo, gdzie nastąpił spadek ilości zawartych umów w analizowanym czasie. Wykres 11. Liczba umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych zawartych przez firmy wywozowe na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki w okresie od 31.12.2013 do 30.06.2015. 3 500 3 000 2 500 Gdynia gm. Kosakowo 2 000 gm. Szemud gm. Wejherowo 1 500 1 000 Reda Rumia Wejherowo Sopot 500 0 2012 2013 2014 30.06.2015 Tabela 12. Ilości aktywnych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych na terenie gmin wchodzących w skład Związku w okresie od 31.12.2013 do 30.06.2015. Gmina 2012 2013 2014 30.06.2015 Gdynia 1 025 1 171 1 137 1 221 gm. Kosakowo 238 274 289 293 gm. Szemud 6 15 356 427 gm. Wejherowo 1 842 2 686 2 945 3 112 Reda 117 112 96 153 Rumia 429 427 431 449 Wejherowo 666 669 168 171 Sopot 9 9 8 11 Ogółem 4 332 5 363 5 430 5 837 14
Właściciele nieruchomości wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe niezależnie od rodzaju (zamieszkana/niezamieszkana) mają obowiązek zawierania indywidualnych umów na ich opróżnianie. Ilość umów z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości przedstawia tabela 13. Tabela 13. Ilości aktywnych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości, stan na 30.06.2015 r. Miasto/Gmina Zabudowa Zabudowa jednorodzinna wielorodzinna Firmy Instytucje Ogółem [%] Gdynia 1 016 20 153 32 1 221 20,9% gm. Kosakowo 257 0 33 3 293 5,0% gm. Szemud 404 0 18 5 427 7,3% gm. Wejherowo 3 020 8 49 35 3 112 53,3% Reda 138 0 13 2 153 2,6% Rumia 358 5 75 11 449 7,7% Wejherowo 153 1 14 3 171 2,9% Sopot 5 0 3 3 11 0,2% Ogółem 5 351 34 358 94 5 837 100,0% Tabela 13 i wykres 12 obrazują procentowy udział ilości umów w poszczególnych gminach w stosunku do całego Związku. Najwięcej umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych zawartych jest w gminie Wejherowo (53,3%). Duża powierzchnia tej gminy i liczne, pojedyncze nieruchomości powodują wysokie koszty podłączenia kanalizacji w tym rejonie. Dodatkowo w ostatnich latach gmina zweryfikowała ewidencję szamb i przeprowadziła kontrole podpisanych umów na ich opróżnianie, w związku z tym wzrosła znacznie ilość umów zawartych m. in. przez domki letniskowe nad jeziorami. Gmina Szemud i Kosakowo chociaż są gminami wiejskimi, to na ich terenie zamieszkuje znacznie mniej osób. Poza tym obie te gminy graniczą bezpośrednio z Gdynią, w której sieć kanalizacyjna jest rozbudowana, więc koszty budowy dalszych odcinków są znacznie niższe. Duża ilość umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych w Gdyni wynika z bardzo szybkiego rozwoju zachodnich dzielnic miasta (Chwarzno - Wiczlino, Dąbrowa). Na tym terenie przybywa bardzo dużo domów, a nie idzie za tym rozbudowa sieci kanalizacji. Dodatkowo przedsiębiorstwo PEWIK z Gdyni zweryfikowało umowy zawarte w bazie prowadzonej przez Związek, w wyniku czego uzyskaliśmy informację, że część nieruchomości posiadających aktywne w bazie umowy jest już podłączona do sieci kanalizacyjnej. Po skontaktowaniu się z firmami, które wykazały nam umowy z właścicielami nieruchomości podłączonych już do kanalizacji, otrzymaliśmy odpowiedź, że właściciele tych nieruchomości nie wypowiedzieli umów, więc są one traktowane jako nadal obowiązujące. 15
Wykres 12. Ilość aktywnych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych w poszczególnych gminach Związku stan na 30.06.2015 r. Wejherowo 2,9% Gdynia 20,9% gm. Wejherowo 53,3% Sopot 0,2% gm. Szemud 7,3% gm. Kosakowo 5,0% Reda 2,6% Rumia 7,7% Ilości nieczystości ciekłych odbieranych z terenu gmin zrzeszonych w Komunalnym Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki przedstawiono w tabeli 14. Informacje za okres od 2013 do 30 czerwca 2015 wskazują na tendencję rosnącą ilości odbieranych ścieków. Wyjątek stanowi miasto Wejherowo, gdzie nastąpił spadek odbieranych ilości nieczystości ciekłych w analizowanym czasie, co jest zgodne ze zmniejszeniem się liczby zawartych umów. Zmiana ta spowodowana jest rozwiązaniem przez przedsiębiorstwo ZUK części umów, jednocześnie żadna z pozostałych firm wywozowych w przekazywanych do KZG ewidencjach nie wykazała zawarcia na terenie Wejherowa tylu nowych umów. Tabela 14. Ilości nieczystości ciekłych odebranych z terenu gmin należących do Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki Miasto/Gmina 2012* 2013* 2014* 30.06.2015* Gdynia 47 198 55 401 59 982 32 305 gm. Kosakowo 3 826 6 402 6 753 3 047 gm. Szemud 12 709 13 062 12 835 5 366 gm. Wejherowo 84 234 106 427 137 947 61 252 Reda 1 826 893 4 418 2 582 Rumia 10 266 10 095 10 608 4 976 Wejherowo 8 116 6 096 2 767 1 712 Sopot 604 495 846 352 Ogółem 168 779 192 469 236 156 111 593 * Danie ze sprawozdań kwartalnych składanych do KZG przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe [m 3 ] 16
Firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe działające na terenie Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki Na obszarze Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki działa 28 firm opróżniających zbiorniki bezodpływowe. Przedsiębiorstwo WIR obsługuje ponad trzy razy więcej klientów niż kolejna w rankingu firma (WIK). Trzy firmy z największą liczbą podpisanych umów obsługują prawie 50% rynku (tabela 15). Połowa (14) przedsiębiorstw obsługuje prawie 96% wszystkich klientów (wykres 13). Tabela 15. Zestawienie firm opróżniających zbiorniki bezodpływowe działających na terenie KZG - stan na 30.06.2015r. Lp. Nazwa przedsiębiorstwa Liczba zawartych Procent umów zawartych umów 1. WIR 1 635 28,01% 2. WIK 568 9,73% 3. M. Mielewczyk 560 9,59% 4. ZUK 518 8,87% 5. Transport Ciężarowy 413 7,08% 6. K. Lemke 361 6,18% 7. A. Golla 311 5,33% 8. Sanipor 254 4,35% 9. Lab-Trading 242 4,15% 10. PUK 218 3,73% 11. Tran- szam 201 3,44% 12. Agora 182 3,12% 13. Ekobeka 70 1,20% 14. B. Bartczak 68 1,16% 15. M. Kwidziński 44 0,75% 16. B&Bewent 44 0,75% 17. Richert 39 0,67% 18. J. Wiśniewski 31 0,53% 19. M. Doering 25 0,43% 20. Urząd gm. Wejherowo 15 0,26% 21. Pod Skarpą 11 0,19% 22. Sieć 10 0,17% 23. Cleaner 9 0,15% 24. T. Groth 3 0,05% 25. SITA Północ 2 0,03% 26. Przydomowa Oczyszczalnia 1 0,02% 27. ZOM Z. Starch 1 0,02% 28. Clean-Bud 1 0,02% Suma 5 837 100% 17
Wykres 13. Ilość aktywnych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych wszystkich firm działających na terenie Związku, stan na 30.06.2015 r. 30% 25% 20% 0,8% 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% 15% 10% 5% 0% Umowy zawarte na opróżnianie zbiorników bezodpływowych w poszczególnych gminach Związku Poniżej przedstawiono informacje o ilości firm, które opróżniają zbiorniki bezodpływowe na podstawie umów z mieszkańcami domów jednorodzinnych, zarządcami nieruchomości wielorodzinnych, przedsiębiorstw i instytucji w poszczególnych gminach Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki. Tabela 16 Ilość firm opróżniających zbiorniki bezodpływowe obsługujących przedsiębiorstwa i instytucje w gminach KZG Gdynia Sopot Rumia Reda Wejherowo gm. Szemud gm. Kosakowo gm. Wejherowo Jednorodzinne 15 3 7 4 5 5 7 8 Wielorodzinne 4 0 2 0 1 0 0 3 Firmy 12 3 5 6 5 4 5 5 Instytucje 6 3 3 2 3 2 2 6 GDYNIA Na terenie Gdyni najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma K. Lemke (tabela 17). W Gdyni aktywne umowy posiada 17 firm wywozowych, a wykres 14 pokazuje, że pięć firm z największą ilością umów obsługuje ponad 91 % miasta. 18
Tabela 17. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Gdyni, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów K. Lemke Sanipor Mielewczyk Tran-szam A. Golla Jednorodzinne 1 016 293 152 219 173 98 Wielorodzinne 20 1 16 0 0 1 Firmy 153 59 43 7 17 10 Instytucje 32 5 18 0 1 2 Razem 1 221 358 229 226 191 111 Umowy w % 100% 29,3% 18,8% 18,5% 15,6% 9,1% Richert Doering Pod Skarpą Kwidziński PUK Sieć Jednorodzinne 34 25 10 6 1 1 Wielorodzinne 0 0 0 2 0 0 Firmy 2 0 1 1 7 4 Instytucje 3 0 0 0 0 3 Razem 39 25 11 9 8 8 Umowy w % 3,2% 2,0% 0,9% 0,7% 0,7% 0,7% Agora Cleaner Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków Transport Ciężarowy ZOM Z. Strach Jednorodzinne 0 0 1 1 1 1 Wielorodzinne 0 0 0 0 0 0 Firmy 1 1 0 0 0 0 Instytucje 0 0 0 0 0 0 Razem 1 1 1 1 1 1 Umowy w % 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% Wykres 14. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Gdyni, stan na 30.06.2015 r. ZUK 18,8% 18,5% 15,6% 9,1% 3,2% 29,3% 2,0% 0,9% 2,5% K. Lemke Sanipor M. Mielewczyk Tran-szam A. Golla Richert M. Doering Pod Skarpą Inne 19
SOPOT W Sopocie aktywne umowy na opróżnianie zbiorników bezodpływowych posiada pięć firm wywozowych, jednak są to pojedyncze umowy, a w całym mieście obsługiwanych jest tylko 11 szamb. Tabela 18. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Sopotu, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Sanipor SITA Północ Transzam Sieć Lemke Jednorodzinne 5 2 0 2 0 1 Wielorodzinne 0 0 0 0 0 0 Firmy 3 1 1 0 1 0 Instytucje 3 1 1 0 1 0 Razem 11 4 2 2 2 1 Umowy w % 100% 36,4% 18,2% 18,2% 18,2% 9,1% Wykres 15. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Sopotu, stan na 30.06.2015 r. 9% 18% 36% 18% 18% Sanipor SITA Północ Tran-szam Sieć K. Lemke 20
RUMIA Na terenie Rumi najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma A. Golla (tabela 19). W mieście aktywne umowy posiada 8 firm wywozowych, a wykres 16 pokazuje, że firmy A. Golla, M. Mielewczyk i PUK podzieliły równomiernie między siebie ponad 98% rynku. Tabela 19. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Rumi, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Golla Mielewczyk PUK Sanipor Kwidziński Bartczak Clean-Bud WIK Jednorodzinne 358 139 137 78 1 1 1 1 0 Wielorodzinne 5 1 0 4 0 0 0 0 0 Firmy 75 35 8 30 1 0 0 0 1 Instytucje 11 2 0 8 0 1 0 0 0 Razem 449 177 145 120 2 2 1 1 1 Umowy w % 100% 39,4% 32,3% 26,7% 0,4% 0,4% 0,2% 0,2% 0,2% Wykres 16. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Rumi, stan na 30.06.2015 r. 32,3% 26,7% 39,4% 1,6% Golla Mielewczyk PUK Inne 21
REDA Na terenie Redy najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma B. Bartczak (tabela 20). W mieście aktywne umowy posiada 7 firm wywozowych, a wykres 17 pokazuje, że cztery firmy podzieliły między siebie prawie 98% rynku. Tabela 20. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Redy, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Bartczak WIR Wiśniewski PUK Sanipor Agora ZUK Jednorodzinne 138 62 33 30 13 0 0 0 Wielorodzinne 0 0 0 0 0 0 0 0 Firmy 13 4 2 1 3 2 0 1 Instytucje 2 1 0 0 0 0 1 0 Razem 153 67 35 31 16 2 1 1 Umowy w % 100% 43,8% 22,9% 20,3% 10,5% 1,3% 0,7% 0,7% Wykres 17. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Redy, stan na 30.06.2015 r. 23% 20% 44% 10% 1% 1% 1% B. Bartczak WIR J. Wiśniewski PUK Sanipor Agora ZUK 22
WEJHEROWO Na terenie Wejherowa najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma ZUK (tabela 21). W mieście aktywne umowy posiada 9 firm wywozowych, a wykres 18 pokazuje, że firmy ZUK, WIR i Agora podzieliły między siebie prawie 92 % rynku. Tabela 21. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Wejherowa, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów ZUK WIR Agora Cleaner Transzam Urząd gm. Wejherowo Groth WIK B&Bewent Jednorodzinne 153 118 16 17 0 0 0 0 1 1 Wielorodzinne 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 Firmy 14 2 3 0 7 1 0 1 0 0 Instytucje 3 0 0 0 1 1 1 0 0 0 Razem 171 120 20 17 8 2 1 1 1 1 Umowy w % 100% 70,2% 11,7% 9,9% 4,7% 1,2% 0,6% 0,6% 0,6% 0,6% Wykres 18. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie Wejherowa, stan na 30.06.2015 r. 4,7% 1,2% 2,3% 9,9% 11,7% 70,2% ZUK WIR Agora Cleaner Tran-szam Inne 23
GMINA SZEMUD W gminie Szemud aktywne umowy posiada 5 firm wywozowych. Na terenie gminy najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma Transport Ciężarowy (tabela 22), a wykres 19 pokazuje, że obsługuje ona ponad 96% rynku. Tabela 22. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Szemud, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Transport Ciężarowy Kwidziński Sanipor A. Golla ZUK Jednorodzinne 404 393 5 3 1 2 Wielorodzinne 0 0 0 0 0 0 Firmy 18 15 1 1 1 0 Instytucje 5 4 1 0 0 0 Razem 427 412 7 4 2 2 Umowy w % 100% 96,5% 1,6% 0,9% 0,5% 0,5% Wykres 19. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Szemud, stan na 30.06.2015 r. 96,5% 0,5% 0,5% 0,9% 1,6% Transport Ciężarowy M. Kwidziński Sanipor Golla ZUK 24
GMINA KOSAKOWO Na terenie gminy Kosakowo najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma M. Mielewczyk (tabela 23). W gminie aktywne umowy posiada 8 firm wywozowych, a wykres 20 pokazuje, że firmy M. Mielewczyk i PUK obsługują 87% wszystkich klientów. Tabela 23. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Koskowo, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów Mielewczyk PUK Golla Sanipor Transzam Kwidziński Lemke Jednorodzinne 257 175 55 10 11 4 1 0 1 Wielorodzinne 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Firmy 33 13 12 6 1 0 0 1 0 Instytucje 3 1 0 2 0 0 0 0 0 Razem 293 189 67 18 12 4 1 1 1 Umowy w % 100% 64,5% 22,9% 6,1% 4,1% 1,4% 0,3% 0,3% 0,3% ZUK Wykres 20. Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Kosakowo, stan na 30.06.2015 r. 23% 65% 4% 6% 1% 1% M. Mielewczyk PUK A. Golla Sanipor Tran-szam Inne 25
GMINA WEJHEROWO Na terenie gminy Wejherowo najwięcej zawartych umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych ma firma WIR (tabela 24), kolejne przedsiębiorstwo ma prawie trzy razy mniej klientów. W gminie aktywne umowy posiada 15 firm wywozowych, a wykres 21 pokazuje, że cztery firmy z największą ilością umów obsługują prawie 90% gminy. Tabela 24. Zestawienie ilości umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Wejherowo, stan na dzień 30.06.2015 r. Ilość umów WIR WIK ZUK Lab- Trading Agora Ekobeka B&Bewent Jednorodzinne 3 020 1 537 559 376 242 161 70 39 Wielorodzinne 8 4 1 0 0 0 0 0 Firmy 49 27 4 12 0 0 0 2 Instytucje 35 12 2 5 0 2 0 2 Razem 3 112 1 580 566 393 242 163 70 43 Umowy w % 100% 50,8% 18,2% 12,6% 7,8% 5,2% 2,2% 1,4% Kwidziński Urząd gm. Wejherowo PUK A. Golla Transzam T. Groth Sanipor K. Lemke Jednorodzinne 23 0 5 3 1 2 1 1 Wielorodzinne 0 3 0 0 0 0 0 0 Firmy 2 0 2 0 0 0 0 0 Instytucje 0 11 0 0 1 0 0 0 Razem 25 14 7 3 2 2 1 1 Umowy w % 0,8% 0,4% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,0% 0,0% Wykres 21 Procentowy udział umów zawartych przez firmy opróżniające zbiorniki bezodpływowe na terenie gminy Wejherowo, stan na 30.06.2015 r. 18% 13% 8% 51% 5% 2% 2% 1% WIR WIK ZUK Lab-Trading Agora Ekobeka B&Bewent Inne 26
Podsumowanie i wnioski Odpady stałe 1. Minęły dwa lata od wprowadzenia nowego systemu gospodarowania odpadami, który zniósł obowiązek zawierania indywidualnych umów na odbiór odpadów komunalnych przez właścicieli/zarządców nieruchomości zamieszkałych. Obecnie odpowiedzialność za zorganizowanie odbierania odpadów stałych pochodzących z jedno i wielorodzinnej spoczywa na gminach. Miasto Sopot jako jedyna gmina należąca do Związku od lipca 2014 roku systemem gospodarowania odpadami komunalnymi objęła również nieruchomości niezamieszkałe tj. przedsiębiorstwa i instytucje. 2. Po przejęciu przez gminy organizacji odbioru odpadów od mieszkańców, nie zauważono istotnych zmian w ilości zawieranych umów na odbiór odpadów z przedsiębiorstw i instytucji. Jest to wynikiem współpracy Związku z gminami członkowskimi, które przez lata pracowały nad uszczelnieniem systemów, więc wprowadzone zmiany ustawy nie spowodowały zauważalnego skoku w ilości zawieranych umów przez nieruchomości niezamieszkałe. Niemniej na terenie KZG od lat obserwować można stały wzrost liczby umów zawartych przez przedsiębiorstwa i instytucje. 3. W większości gmin wchodzących w skład Komunalnego Związku Gmin Dolina Redy i Chylonki, do tej pory przetargi na odbiór i zagospodarowanie odpadów od mieszkańców wygrywały firmy mające najwięcej zawartych umów w danej gminie. Pomimo znacznego zmniejszenia się rynku klientów, indywidualnie podpisane umowy z przedsiębiorstwami i instytucjami posiadają 22 firmy wywozowe, z których siedem firm obsługuje 94% wszystkich umów, kolejne trzy firmy mają nieznaczny udział w rynku i posiadają 4,5% wszystkich umów, a pozostałe łącznie 1,5 % umów. Wskazuje to na duże rozproszenie przedsiębiorstw i instytucji obsługiwanych przez poszczególne firmy wywozowe. Nie stwierdzono jednak przypadków rozwiązywania umów z przedsiębiorstwami i instytucjami w gminach oddalonych od siedziby firmy, na terenie których nie są obsługiwane nieruchomości zamieszkałe. 4. We wszystkich gminach, oprócz miasta i gminy Wejherowo, zamieszkałe posesje na terenie ogrodów działkowych traktowane są jako nieruchomości zamieszkałe i z ich terenu odpady odbierane są przez firmy wybrane przez gminy w drodze przetargu. Natomiast w mieście i gminie Wejherowo posesje zlokalizowane na obszarze ogrodów działkowych traktowane są jako nieruchomości niezamieszkałe, co skutkuje tym, że w mieście indywidualne umowy z firmą ZUK ma zawarte 86 gospodarstw domowych (w gminie Wejherowo umów takich jest 14). 27
5. Istnieje prosta zależność między liczbą mieszkańców, a ilością umów na odbiór odpadów zawartych przez przedsiębiorstwa i instytucje w danej gminie. W miastach znajduje się zdecydowana większość podmiotów gospodarczych, co przekłada się na dużą liczbę podpisanych umów na wywóz odpadów komunalnych. Najwięcej umów na odbiór nieczystości stałych zawartych jest na terenie miasta Gdyni (62 %), Wejherowa (13 %) i Rumi (11 %). Miasto Reda stanowi wyjątek wśród miast członkowskich KZG, gdzie ilość umów na wywóz odpadów z firm i instytucji jest porównywalna z gminami wiejskimi (3 %). Zbiorniki bezodpływowe 1. Właściciele nieruchomości, na terenie których znajdują się zbiorniki bezodpływowe zobowiązani są do zawarcia umów na ich opróżnianie z przedsiębiorstwem posiadającym zezwolenie wójta, burmistrza lub prezydenta. Na terenie gmin należących do Związku zezwolenia takie posiada 46 przedsiębiorców, a w bazie umów KZG zaewidencjonowane jest 28 firm wykazujących umowy na opróżnianie zbiorników bezodpływowych. Pomimo ustawowego obowiązku, nie wszyscy mieszkańcy podpisują umowy na opróżnianie zbiorników bezodpływowych, więc ilości zawartych umów, jakie są przekazywane przez firmy wywozowe do Związku nie odzwierciedlają stanu faktycznego, co do ilości nieruchomości posiadających szamba i zlecających usługę ich opróżnienia. Wynika to z faktu wykonywania tej usługi przez część firm tylko na podstawie pojedynczego zlecenia telefonicznego. 2. Zezwolenia na opróżnianie szamb i transport nieczystości ciekłych wydawane są na okres do 10 lat. Część przedsiębiorców działa jeszcze na podstawie zezwoleń wydanych przed nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (z dnia 1.07.2011 r.), która rozszerzyła obowiązek sprawozdawczy (poza informacją o zawieranych umowach) o wykaz ilości odbieranych ścieków i wskazanie stacji zlewnych, do których są kierowane. Dlatego też Komunalny Związek po zmianie statutu i przejęciu obowiązku prowadzenia w imieniu gmin sprawozdawczości wynikającej ze znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wysłał pisma do wszystkich przedsiębiorców posiadających zezwolenia na odbiór odpadów i opróżnianie zbiorników bezodpływowych (o których KZG miało informacje), o nowych obowiązkach i konieczności składania sprawozdań do Związku. 3. Pracownicy KZG podejmowali szereg prób wyegzekwowania ustawowego obowiązku sprawozdawczego poprzez pisma wzywające do składania wymaganych prawem informacji Związkowi, prowadzenie wyjaśniających rozmów telefonicznych z gminami i właścicielami firm. Dzięki takim działaniom udało się uzupełnić bazę danych i uzyskać brakujące informacje głównie od firm działających na terenie Redy i gminy Wejherowo. Teoretycznie możliwa jest jednak sytuacja, że istnieją firmy odbierające 28
nieczystości ciekłe, które nie sprawozdają się ze swojej działalności do KZG i nie ponoszą z tego tytułu żadnych kar finansowych, ponieważ ustawodawca nie przewidział takiej możliwości. Zgodnie z ustawą niezłożenie terminowo rzetelnych sprawozdań kwartalnych z zakresu odbierania nieczystości ciekłych nie skutkuje nałożeniem na takie podmioty kar pieniężnych. 4. Tylko w mieście Wejherowo nastąpił znaczny spadek odbieranych ilości nieczystości ciekłych w 2014 r, co jest zgodne ze zmniejszeniem się liczby zawartych umów. Zmiana ta spowodowana jest rozwiązaniem przez przedsiębiorstwo ZUK części umów, jednocześnie żadna z pozostałych firm wywozowych w przekazywanych do KZG ewidencjach nie wykazała zawarcia na terenie Wejherowa tylu nowych umów. Przy współpracy z przedsiębiorstwem PEWIK i Miastem, Związek podejmie działania mające na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. 5. Pomimo ciągłej rozbudowy sieci kanalizacyjnej na terenie gmin należących do Związku, ilość umów i ścieków odbieranych ze zbiorników bezodpływowych stale rośnie. Po zakończeniu roku kalendarzowego ilości nieczystości ciekłych wykazane w sprawozdaniach kwartalnych składanych przez firmy opróżniające szamba weryfikowane są przez pracowników KZG z informacjami otrzymanymi z poszczególnych stacji zlewnych, do których te nieczystości były transportowane. 6. Ciągły wzrost ilości umów na opróżnianie szamb przekłada się na rosnącą ilość transportowanych ścieków do stacji zlewnych. Z tego wynika, że najwięcej do zrobienia przy rozbudowie sieci kanalizacyjnej i podłączeniu do niej nieruchomości ma gmina Wejherowo, Gdynia i Rumia. 7. Wśród wykazanych umów (szczególnie w Gdyni) mogą występować również takie, które dotyczą nieruchomości podłączonej już do sieci kanalizacyjnej. Wynika to z braku zobowiązania mieszkańca do wypowiedzenia umowy na opróżnianie szamba. Problem ten można by rozwiązać przy współpracy gmin z przedsiębiorstwami wodociągowymi. Analiza dotycząca ilości umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych jest pierwszą wykonaną przez Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki i będzie podstawą do porównań w kolejnych latach. Opracowane przez Dział Gospodarki Odpadami KZG 29