Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XV/71/2012 Rady Gminy w Chrostkowie z dnia 30 kwietnia 2012 roku Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Chrostkowo na lata 2012-2015 I. Wstęp. Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu rodziny odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji życia rodziny nie jest ona w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrz rodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz z oczekiwaniami społecznymi. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest zazwyczaj słabsza, a sprawca silniejszy. Zgodnie z art. 207 Kodeksu karnego, przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Ogólnie przyjmuje się, że przemoc w rodzinie to działanie: zamierzone i świadome, skierowane przeciwko innym członkom rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste osób doświadczających przemocy, w którym sprawca jest silniejszy, a osoba doświadczająca przemocy słabsza, powoduje ból i cierpienie. Przemoc domowa to każde zachowanie, które powoduje psychiczne lub/i fizyczne cierpienie osoby bliskiej, narusza jej podstawowe prawa i dobra osobiste- ma na celu utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Wyodrębnia się kilka rodzajów przemocy w rodzinie: Przemoc fizyczna to każde zachowanie, którego celem jest zadanie bólu fizycznego, uszkodzenie ciała, pogorszenie zdrowia lub pozbawianie życia osoby pokrzywdzonej przemocą.
Przykłady: bicie, policzkowanie, popychanie, ciągnięcie za włosy, wykręcanie rąk, kopanie, duszenie, zadawanie ran, odmawianie koniecznej pomocy medycznej, pozbawianie jedzenia, picia, snu, zmuszanie do zażywania alkoholu, narkotyków. Przemoc seksualna to każde zachowanie mające na celu zmuszenie osoby pokrzywdzonej przemocą do podjęcia współżycia lub zachowań seksualnych bądź zdeprecjonowanie jej seksualności. Przykłady: obmacywanie, gwałcenie, zmuszanie do uprawiania nieakceptowanych form współżycia, zmuszanie do współżycia z innymi osobami, wyśmiewanie preferencji seksualnych. Przemoc psychiczna to każde zachowanie, którego celem jest zmniejszenie poczucia własnej wartości, wzbudzenie w osobie doświadczającej przemocy strachu oraz pozbawianie jej poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem. Przykłady: ciągłe krytykowanie, grożenie, upokarzanie, poniżanie, wyzywanie, wmawianie choroby psychicznej, grożenie odebraniem dzieci, izolowanie od rodziny i przyjaciół, wrogie nastawianie dzieci, zabranianie opuszczania domu, stałe kontrolowanie. Przemoc ekonomiczna to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie osoby doświadczającej przemocy od sprawcy. Przykłady: zabieranie wynagrodzenia, kart kredytowych, zakazywanie wykonywania pracy zawodowej, niszczenie rzeczy osobistych, odmawianie pieniędzy na dom, kontrolowanie wydatków, ukrywanie informacji o stanie finansów rodziny. Problem przemocy domowej występuje we wszystkich społeczeństwach i kręgach kulturowych. Rodziny, w których dochodzi do krzywdzenia najbliższych skrzętnie ukrywają swój problem. Do przemocy dochodzi zazwyczaj za szczelnie zamkniętymi drzwiami domów. Wiele ofiar doznaje przemocy latami skrywając rozmiar doznawanej krzywdy. Przemoc w rodzinie jeszcze do niedawna, nie była postrzegana jako zjawisko stricte patologiczne...zaryzykować można stwierdzenie, iż uważano ją za nieodłączny element życia małżeńskiego i rodzinnego, zło konieczne, zjawisko w szeroko pojętej ocenie społecznej naganne, a jednak niepiętnowane i niewymagające interwencji i pomocy z zewnątrz. Nadal jednak przemoc w rodzinie stanowi problem wstydliwy i ukryty.
Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Mimo, że w relacjach międzyludzkich istniała ona zawsze, mówiono o niej niewiele, jakby nie postrzegając jej jako poważnego zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny. Mówiąc o przemocy należy pamiętać, że jest ona zjawiskiem, które występuje powszechnie w naszym społeczeństwie, jest ona obecna w codziennym życiu, zakładzie pracy, środkach masowego przekazu i w rodzinie. Przemoc doznana w rodzinie rodzi niezmiernie szkodliwe konsekwencje, dające o sobie znać w postaci zaburzeń emocjonalnych w bliższej lub dalszej perspektywie czasowej. Najbardziej jednak niepokojące jest to, że przemoc rodzi przemoc, tworząc swoistą pętlę przemocy, spinając coraz to nowe generacje pokoleń. II. Strategie i metody działania. 1. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii dla osób doznających przemocy w rodzinie. 2. Ochrona ofiar przemocy poprzez wsparcie: medyczne, prawne, psychologiczne i socjalne. 3. Budowanie skuteczności form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie. 4. Zamieszczenie na tablicach informacyjnych, na lokalnej stronie internetowej informacji o możliwościach i miejscach uzyskania pomocy. 5. Systematyczne podnoszenie kwalifikacji i wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych realizujących zadania przemocy w rodzinie. 6. Systematyczna edukacja środowiska lokalnego na temat przemocy w rodzinie. III. Podstawa prawna. Podstawę prawną działań związanych z pomocą dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie stanowią: Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z późn. zm.), Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124)
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz.1362 z późn. zm.), Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. 2011 r. Nr 287 poz.1687 z późn. zm.), Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy ( Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.), Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny ( Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.). Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chrostkowo na lata 2008 2016. Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną. Projekt realizacji w latach 2007 2015. Gminne Programy Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Chrostkowo. IV. Adresaci Programu. Program przeznaczony jest dla: ofiar i sprawców przemocy, rodzin, dzieci i osób dotkniętych zjawiskiem przemocy, przedstawicieli instytucji i służb pracujących z osobami i rodzinami dotkniętymi przemocą ( pedagodzy, psycholodzy, nauczyciele, pracownicy socjalni, kuratorzy rodzinni i społeczni, policjanci, pracownicy służby zdrowia ), wszystkich mieszkańców Gminy Chrostkowo. V. Cele. Celem Programu jest: zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie, zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy,
zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie, Cele ogólne będą realizowane przez: systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie, podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie, udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie. VI. Podstawowe zadania Gminy. 1. Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie systematyczna edukacja środowiska lokalnego na temat przemocy w rodzinie (ulotki, broszury, plakaty, artykuły do prasy lokalnej), systematyczne podnoszenie kwalifikacji i wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problemem przemocy w rodzinie (szkolenia), wymiana doświadczeń pomiędzy środowiskiem lokalnym i placówkami (wymiana informacji i współpraca), monitorowanie prowadzonych działań, które pozwolą na systematyczną ocenę efektów. 2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Punkt Konsultacyjny dla mieszkańców gminy Chrostkowo, mających problemy alkoholowe oraz ich rodzin, wspieranie działalności instytucji, stowarzyszeń i organizacji zajmujących się statutowo pomocą ofiarom przemocy w rodzinie, utworzenie Zespołu Interdyscyplinarnego. 3. Opracowanie i realizacja programu ochrony ofiar przemocy w rodzinie budowanie skutecznych form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie, nawiązanie współpracy z przedstawicielami poszczególnych służb i instytucji (współpraca ułatwia przepływ informacji, a więc pomaga w określeniu potrzeb rodziny jak i w przygotowaniu spójnego planu pomocy), monitorowanie prowadzonych programów, które pozwolą na systematyczną ocenę efektów programów.
VII. Realizatorzy Programu. Za realizację Programu odpowiadać będą: Wójt Gminy Chrostkowo Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Chrostkowie, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Chrostkowie, Posterunek Policji w Kikole punkt w Chrostkowie Szkoły na terenie gminy. VIII. Zagrożenia w realizacji zadań przeciwdziałających przemocy w rodzinie. 1. Brak specjalistów do pracy z rodzinami, szczególnie do pracy z ofiarami przemocy. 2. Negatywne wzorce zachowań społecznych. 3. Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych rodzin. 4. Problemy alkoholowe członków rodzin. 5. Słaba kondycja ekonomiczna rodzin. 6. Nieumiejętność rozwiązywania konfliktów w rodzinach. 7. Brak świadomości dotyczących możliwości rozwiązania swoich problemów za pomocą mediacji rodzinnych. 8. Brak działalności specjalistów w zakresie mediacji rodzinnych. 9. Brak motywacji ekonomicznej dla członków Zespołu Interdyscyplinarnego. IX. Finansowanie. Źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie są środki finansowe z budżetu gminy, dotacje celowe oraz środki pozabudżetowe pozyskane z innych źródeł. X. Monitorowanie i realizacja programu. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Chrostkowie przygotowuje kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Chrostkowie Pani Zalewska Małgorzata odpowiedzialna za koordynację Programu, i przedłoży Radzie Gminy Chrostkowo do końca miesiąca następującego po roku, za który przedłoży sprawozdanie. Sporządziła : Zalewska Małgorzata Kierownik GOPS w Chrostkowie.