Ochrona Własności Intelektualnej cz. III dr inŝ.tomasz Ruść
Spis treści Co to jest znak towarowy? Dlaczego opłaca się bronić znak towarowy? Jak moŝna chronić swój znak towarowy? Jakie są kategorie znaków towarowych? Jak długo trwa ochrona znaku towarowego? Jakie są koszty związane z ochroną znaku towarowego? 2
Znakiem towarowym moŝe być kaŝde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeŝeli oznaczenie takie nadaje się do odróŝniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. Znakiem towarowym moŝe być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a takŝe melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Art. 120 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej 3
Uwaga: w przypadku znaków słownych waŝna jest jego warstwa znaczeniowa oraz fonetyczna. Mogą to być zarówno słowa posiadające odniesienia w rzeczywistości (desygnaty) lub słowa fantazyjne. W znakach takich nie jest więc chroniona ich forma przedstawieniowa. Przykłady znaków towarowych słownych: tandem jan sobieski radion sam pierze 4
Ilekroć w ustawie jest mowa o znakach towarowych rozumie się przez to takŝe znaki usługowe. Art. 120 ust. 3 Pwp 5
Dlaczego opłaca się bronić znak towarowy? - Zapewniają moŝliwość odróŝniania produktów tego samego rodzaju oferowanych przez róŝne przedsiębiorstwa. - Stanowią narzędzie marketingowe oraz podstawę budowania wizerunku i reputacji marki. - Stanowią nieodzowny element w umowach franchisingowych. - Mogą stanowić cenne aktywa biznesowe, zachęcające przedsiębiorstwa do inwestowania w utrzymanie lub polepszanie jakości swoich produktów. - Mogą być uŝyteczne w procesie pozyskiwania zewnętrznego finansowania. - Prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. 6
Jak moŝna chronić swój znak towarowy? - uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy w Urzędzie Patentowym RP lub prawa z rejestracji znaku towarowego w odpowiednim krajowym, regionalnym lub międzynarodowym urzędzie ds. ochrony własności przemysłowej. - w niektórych państwach istnieje moŝliwość uzyskania ochrony znaku towarowego przez jego uŝywanie - rejestracja znaku towarowego po dokonaniu zgłoszenia. Udzielana ochrona zawsze ograniczona jest do pewnego terytorium, z reguły jest to terytorium danego państwa lub regionu. Na terytorium Polski jest moŝliwe w trybie krajowym, regionalnym lub międzynarodowym. Ochrona w trybie krajowym udzielana jest wyłącznie przez Urząd Patentowy RP. Na terytorium Polski chronione są równieŝ wspólnotowe znaki towarowe rejestrowane w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante. 7
Czy rejestracja przedsiębiorcy w Krajowym Rejestrze Sądowym jest toŝsama z rejestracją znaku towarowego? Firma to nazwa przedsiębiorcy wraz z określeniem formy prawnej w jakiej prowadzi działalność (np. spółka akcyjna, spółka jawna) lub organizacyjnej (np. oddział). Znak towarowy to oznaczenie, które słuŝy do odróŝniania towarów lub usług przedsiębiorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw. Przykładowo, firma Blackmark International Sp. z o.o., wprowadza do obrotu towary oznaczone jako BLACKMARK, pewną część asortymentu jako REDMARK, a jeden konkretny produkt jako WHITEMARK. Kiedy naleŝy dokonać zgłoszenia znaku towarowego? jeszcze przed wprowadzeniem towaru na rynek lub teŝ przed rozpoczęciem świadczenia usług, które mają być tym znakiem towarowym opatrzone. Od chwili dokonania zgłoszenia uzyskuje się pierwszeństwo do uzyskania prawa wyłącznego. ZastrzeŜenie pierwszeństwa jest równieŝ moŝliwe w oparciu o zgłoszenie znaku towarowego dokonane w innym państwie zgodnie z zasadami Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej. 8
W jakim zakresie naleŝy zastrzegać znaki towarowe? Znaki towarowe zastrzega się dla oznaczania konkretnych towarów i/lub usług, które są przyporządkowywane do poszczególnych klas na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Towarów i Usług (tzw. klasyfikacja nicejska). Według obecnie obowiązującej (stan na 1 lipca 2009 r.) dziewiątej edycji klasyfikacji nicejskiej istnieją 34 klasy towarowe i 11 klas usługowych. Dokonując zgłoszenia naleŝy obowiązkowo zamieścić w składanym formularzu wykaz towarów i/lub usług oraz wskazać odpowiednie klasy towarowe i/lub usługowe na podstawie klasyfikacji nicejskiej. Czy na kaŝdy znak towarowy moŝna uzyskać ochronę? NajwaŜniejszym warunkiem uzyskania ochrony w Polsce jest moŝliwość przedstawienia oznaczenia w sposób graficzny oraz jego odróŝniający charakter. Przesłanki zdolności ochronnej znaków towarowych określają w szczególności następujące przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej (stan prawny na dzień 1 lipca 2009 r.): 9
10
11
Przed zgłoszeniem znaku towarowego Pepsi Po zgłoszeniu znaku towarowego Pepsi Pepsi SM Po rejestracji znaku towarowego Pepsi Pepsi 12
Czy do dokonania zgłoszenia znaku towarowego niezbędny jest pełnomocnik? Usługi Rzecznika Patentowego związane ze znakami towarowymi Opracowanie dokumentacji zgłoszeniowej i zgłoszenie znaku Badanie zdolności rejestrowej znaku Opracowanie regulaminu znaku towarowego wspólnego lub gwarancyjnego Sporządzanie umów licencyjnych na korzystanie ze znaków towarowych Wycena znaków towarowych Korespondencja z Urzędem Patentowym Sporządzanie pism przedprocesowych Reprezentowanie klientów w przypadku spraw spornych przed UP RP i sądami powszechnymi 13
Jak moŝna sprawdzić czy opracowany znak towarowy nie koliduje ze znakiem juŝ chronionym? http://www.uprp.pl/patentwebaccess/databasechoose.aspx?language=polski http://www.wipo.int/madrid/en/services/madrid_express.htm http://www.wipo.int/wipogold/en/ Jak długo trwa postępowanie w sprawie uzyskania ochrony na znak towarowy? Jak długo trwa ochrona znaku towarowego? 14
Kategorie znaków towarowych i praw ochronnych Ze względu na przeznaczenie znaku moŝemy wyróŝnić: Znak towarowy oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróŝniania towarów. Znak usługowy oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróŝniania usług. Ze względu na sposób wykorzystania znaku towarowego w obrocie moŝemy wyróŝnić: Znak towarowy indywidualny znak towarowy przeznaczony do uŝywania przez jednego przedsiębiorcę lub osobę fizyczną i ewentualnie ich licencjobiorców. Wspólny znak towarowego Wspólny znak towarowy gwarancyjny 15
Ze względu na postrzeganie znaku towarowego przez odbiorców i jego znajomość moŝemy wyróŝnić szczególne kategorie znaków towarowych: Znak towarowy powszechnie znany znak towarowy notoryjny. Znak towarowy renomowany znak towarowy symbolizujący potwierdzoną jakość towarów lub usług, cieszący się wysoką reputacją wśród odbiorców. Znak towarowy sławny znak towarowy powszechnie znany, który jest jednocześnie znakiem towarowym renomowanym. Czy moŝna uzyskać prawo ochronne na znak towarowy którego się nie uŝywa? Czy moŝna uŝywać tego samego znaku towarowego dla oznaczania róŝnych towarów? 16
Wartość znaków towarowych 17
Opłaty procedura krajowa i wspólnotowa Opłaty urzędowe (wymagane) Opłata za zgłoszenie znaku w trzech klasach towarowych: 500 zł Opłata za pierwszy 10-letni okres ochronny: 350 zł za kaŝdą klasę towarową Opłaty dla Rzecznika Patentowego (opcjonalne) Sporządzenie zgłoszenia oraz zgłoszenie znaku w UP RP od 1 000 zł Opłaty urzędowe OHIM (wymagane) Opłata za zgłoszenie znaku w trzech klasach towarowych: 950 Euro (zgłoszenie tradycyjne) lub 750 Euro (zgłoszenie elektroniczne) Opłata za pierwszy 10-letni okres ochrony: 850 Euro Opłaty dla Rzecznika Patentowego (opcjonalne) Sporządzenie zgłoszenia oraz zgłoszenie znaku w OHIM od 1 000 zł 18
Przykładowe koszty procedura międzynarodowa Opłaty urzędowe WIPO (zgłoszenie + 10-letni okres ochronny) Case 1: Znak graficzny, kolorowy, trzy klasy, trzy kraje (USA, Rosja, Ukraina): 2267 CHF Case 2: Znak słowny, trzy klasy, trzy kraje (USA, Rosja, Ukraina): 2217 CHF Case 3: Znak graficzny, kolorowy, trzy klasy, 1 kraj (USA): 2121 CHF Opłaty dla Rzecznika Patentowego (opcjonalne) Sporządzenie zgłoszenia oraz zgłoszenie znaku w OHIM od 1 200 zł UWAGA: tryb międzynarodowy moŝna stosować dopiero wtedy, kiedy znak uzyska ochronę na drodze krajowej lub wspólnotowej! 19
Posumowanie Co to jest znak towarowy? Wymień ich rodzaje. Dlaczego opłaca się bronić znak towarowy? Jak moŝna chronić swój znak towarowy? Jak długo trwa ochrona znaku towarowego? Wymień kategorie znaków towarowych 20