RYNEK ZBÓŻ UNIJNY HANDEL ZAGRANICZNY ZBOŻAMI W SEZONIE 2017/2018 1 Duża konkurencja (zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej i Ukrainy) na tradycyjnych rynkach zbytu (Afryka Północna i Bliski Wschód) wpływa ograniczająco na unijny eksport zbóż. W okresie od 1 lipca 2017 r. do 23 stycznia 2018 r. eksport zbóż z UE ukształtował się na poziomie 18,1 mln ton, o 17% niższym niż w tym samym okresie sezonu 2016/2017. Spadek wynikał z ograniczenia eksportu pszenicy (o 18%, do 13 mln ton) i kukurydzy (o 60%, do 0,6 mln ton). Eksport pozostałych zbóż był większy niż rok wcześniej. Pszenicę zwyczajną z UE wywożono przede wszystkim do Algierii (22% eksportu tego zboża) i Arabii Saudyjskiej (16%). Tunezja kupiła 53% wyeksportowanej pszenicy durum, a Maroko 13%. Ziarno jęczmienia eksportowane było do Arabii Saudyjskiej (43% eksportu tego zboża) i Iranu (12%), a kukurydza do Turcji (32% eksportu) i Libanu (24%). Do UE w okresie od 1 lipca 2017 r. do 23 stycznia 2018 r. zaimportowano 12,8 mln ton zbóż, o 36% więcej niż w porównywalnym okresie sezonu 2016/2017. Zwiększył się m.in. przywóz ziarna kukurydzy (o 54%, do 9,3 mln ton), jęczmienia (o 4%, do 0,3 mln ton) i żyta (ponad 3-krotnie, do 29 tys. ton). Import pszenicy, tak jak w tym samym okresie sezonu 2016/2017, wyniósł 3 mln ton. Kukurydzę sprowadzano do UE głównie z Brazylii (51% ogółu importu tego ziarna) i Ukrainy (34%), pszenicę zwyczajną z Ukrainy (36%) oraz Mołdawii (24%), a jęczmień przede wszystkim z Ukrainy (66% ogółu importu tego ziarna). TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W dniach 15 21.01.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW pszenicę konsumpcyjną skupowano przeciętnie po 691, o 1% drożej niż tydzień wcześniej i w końcu grudnia 2017 r. Jednocześnie zboże to było o 1,5% droższe niż przed rokiem. Za żyto konsumpcyjne w kraju uzyskiwano 583, o 0,5% mniej niż w poprzednim tygodniu, 1 Handel zagraniczny wyrażony w ekwiwalencie ziarna, www.circabc.europa.eu (data odczytu 26.01.2018 r.). Towar Cena bez VAT Zmiana do poprzedniego notowania Wg ZSRIR (MRiRW) 15 21.01.2018 r. w skupie pszenica konsumpcyjna 691 żyto konsumpcyjne 583 jęczmień paszowy 665 kukurydza 617 na targowiskach pszenica 783 żyto 602 ale o 2% więcej niż w końcu 2017 r. W porównaniu z notowaniami sprzed roku zboże to było o 5% droższe. Średnia cena zakupu jęczmienia paszowego ukształtowała się na poziomie 665 wobec 669 tydzień wcześniej. Cena tego ziarna była o 2% niższa niż w drugiej połowie grudnia 2017 r., ale o 8% wyższa niż przed rokiem. Za kukurydzę średnio w kraju płacono 617, o 3% więcej niż w poprzednim tygodniu. Cena tego ziarna była zbliżona do uzyskanej w końcu grudnia 2017 r., ale o 4% niższa niż rok wcześniej. Ceny na giełdach zagranicznych W czwartym tygodniu stycznia 2018 r. na monitorowanych giełdach zagranicznych przeważały wzrosty cen zbóż. W notowaniu z 24 stycznia 2018 r. na giełdzie w USA średnia eksportowa cena pszenicy SRW (na bazie FOB) wyniosła 150 EUR/t i była o 1% wyższa niż przed tygodniem. W tym czasie cena pszenicy HRW ukształtowała się na poziomie 184 EUR/t, nieznacznie (o 0,2%) niższym. Na giełdzie we Francji i w portach Morza Czarnego za pszenicę konsumpcyjną płacono 159 EUR/t, nieznacznie (o 0,2 0,3%) więcej niż przed tygodniem. Cena jęczmienia paszowego w portach Morza Czarnego oraz we Francji w ciągu tygodnia wzrosła o 2%, odpowiednio do 159 EUR/t i 160 EUR/t. Przeciętna cena kukurydzy w portach Morza Czarnego wyniosła 140 EUR/t i była o 0,5% wyższa niż przed tygodniem. W tym czasie na giełdzie w USA za ziarno to płacono 132 EUR/t, o 1% mniej niż przed tygodniem, a na giełdzie we Francji 153 EUR/t, tylko nieznacznie (o 0,3%) mniej. 1
Średnie ceny netto zakupu zbóż (wg ZSRIR MRiRW) Tydzień Pszenica konsumpcyjna Żyto konsumpcyjne Jęczmień paszowy Kukurydza 20-26.11.17 681 0,6 580 0,5 643 2,1 598-3,0 27.11-03.12.17 684 0,5 577-0,5 656 2,0 616 3,0 04-10.12.17 680-0,7 583 1,0 654-0,2 605-1,8 11-17.12.17 683 0,4 587 0,7 667 1,9 602-0,5 18-31.12.17 684 0,3 570-2,9 676 1,4 617 2,6 01-07.01.18 683-0,2 583 2,2 654-3,3 623 1,0 08-14.01.18 683-0,1 586 0,6 669 2,4 598-4,1 15-21.01.18 691 1,2 583-0,5 665-0,6 617 3,2 Miesięczna zmiana ceny w % x 1,0 x 2,2 x -1,6 x -0,1 Roczna zmiana ceny w % x 1,5 x 5,3 x 7,8 x -4,1 2
11-17.09.17 18-24.09.17 25.09-01.10.17 02-08.10.17 09-15.10.17 16-22.10.17 23-29.10.17 30.10-05.11.17 06-12.11.17 13-19.11.17 20-26.11.17 27.11-03.12.17 04-10.12.17 11-17.12.17 18-31.12.17 01-07.01.18 08-14.01.18 15-21.01.18 onę 11-17.09.17 18-24.09.17 25.09-01.10.17 02-08.10.17 09-15.10.17 16-22.10.17 23-29.10.17 30.10-05.11.17 06-12.11.17 13-19.11.17 20-26.11.17 27.11-03.12.17 04-10.12.17 11-17.12.17 18-31.12.17 01-07.01.18 08-14.01.18 15-21.01.18 onę Ceny na rynku krajowym 760 Ceny netto zakupu zbóż (wg danych ZSRIR MRiRW) 730 700 670 640 610 580 550 520 Pszenica konsumpcyjna Żyto konsumpcyjne Jęczmień paszowy Kukurydza 900 Ceny targowiskowe zbóż (wg danych ZSRIR MRiRW) 850 800 750 700 650 600 550 Pszenica Żyto Jęczmień Kukurydza 3
Ceny wybranych zbóż na krajowych giełdach towarowych Towar Cena w okresie 15 21.01.2018 r. Zmiana średniej ceny w % minimalna maksymalna średnia miesięczna roczna transakcje () pszenica paszowa 680 680 680 - -4,2 1,5 żyto konsumpcyjne 570 600 576-7,1 - - jęczmień paszowy 680 690 688 1,1 0,1 12,5 oferty sprzedaży () pszenica konsumpcyjna 665 800 694-0,5-1,5 5,3 pszenica paszowa 650 695 669-0,5-1,8 5,6 żyto konsumpcyjne 575 650 609-1,0-1,2 8,8 jęczmień paszowy 650 730 696 0,1 1,1 10,2 kukurydza (sucha) 590 750 644 1,7 1,6 2,9 Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych z krajowych giełd towarowych. 4
Towar Eksportowe ceny zbóż na rynkach zagranicznych (na bazie FOB) Jedn. miary Cena z 24.01.2018 Zmiana ceny w % miesięczna roczna Cena w Pszenica konsumpcyjna HRW (USA, Gulf) EUR/t 184-0,2-2,2-4,5 765,5 SRW (USA, Gulf) EUR/t 150 1,1-2,7-13,3 623,0 Francja (Rouen) EUR/t 159 0,2-0,1-10,2 663,2 porty Morza Czarnego EUR/t 159 0,3-1,2-8,4 660,7 Jęczmień paszowy porty Morza Czarnego EUR/t 159 1,9-1,7 2,1 660,7 Francja (Rouen) EUR/t 160 1,5 3,1 5,9 667,3 Kukurydza USA (Gulf) EUR/t 132-0,6-1,4-16,8 551,4 porty Morza Czarnego EUR/t 140 0,5 1,0-11,0 583,2 Francja (Bordeaux) EUR/t 153-0,3 - -13,1 637,4 Średni kurs NBP z 24.01.2018 r.: EUR = 4,1637 zł. - brak danych Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych KE, NBP. 5
Austria Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja W Brytania Węgry Włochy Średnio w UE Ceny zakupu zbóż w krajach UE w okresie 15 21.01.2018 r. Pszenica Cena w EUR 175 165 156 149-160 - - 173 155-184 - - 155-159 - 161 166-147 159 183 148 168-192 164 Procentowa 2,6-0,0-2,5 - -4,7 - - 0,9-3,1 - -0,2 - - -0,3 - -8,7-0,6 1,5-1,0 2,9 0,5-0,2 0,1-0,0-0,5 zmiana miesięczna 0,0-1,8 7,0-2,9-1,1 - - 0,0-2,3-0,4 - - -2,6 - -9,0 - -2,1 1,7 - - -0,1 4,9-0,5 - - - 0,1 ceny w EUR roczna 19,0-8,3 1,7 6,0-12,4 - - 12,1-11,7-18,1 - - -0,3 - -6,3 - -8,2 6,6 - -4,9 22,6 9,6-10,7 1,5-6,7 4,0 Cena w PLN 727 686 648 621-666 - - 719 642-764 - - 643-662 - 667 691-610 659 762 615 700-798 682 Jęczmień Cena w EUR 142 159 138 - - - - - 136 151-188 163 175 141 - - - 156 160-121 - - - 144-182 154 Procentowa -1,0-0,0 - - - - - 0,7-2,3 - -0,5 0,0-0,6 0,7 - - - 1,0-0,2-0,1 - - - -2,1-0,0 0,1 zmiana miesięczna 1,4-1,9 0,0 - - - - - 0,7-1,2 - -0,5-0,6 4,6 - - - 1,3-0,8-0,0 - - - -0,7 - - 2,0 ceny w EUR roczna 8,4 7,4 8,0 - - - - - 9,6 1,7-28,2 0,6 9,4 3,3 - - - 5,2 13,2 - -9,4 - - - -0,2-6,7 3,5 Cena w PLN 588 661 574 - - - - - 565 626-781 677 727 586 - - - 646 665-503 - - - 598-756 640 Kukurydza Cena w EUR 153 168 143 147 - - - - - 147 155 172 168 - - - - - - 148-142 - 163 - - 153 175 156 Procentowa - - 0,0-0,8 - - - - - -4,9 0,0 0,0 0,6 - - - - - - 3,5-1,2 - -0,4 - - 0,1 0,0 0,0 zmiana miesięczna - - 5,7-3,0 - - - - - - - 1,1 - - - - - - - 0,7 - - - -0,9 - - 1,2-1,5 ceny w EUR roczna 10,5-11,1-5,1-2,4 - - - - - -12,0-8,8 2,0-6,1 - - - - - - 0,7 - -7,6-4,9 - - 10,8 0,0-1,7 Cena w PLN 634 698 595 609 - - - - - 609 644 714 698 - - - - - - 617-589 - 676 - - 635 727 650 1 EUR = 4,1563 PLN (wg EBC - 24.01.2018 r.) - brak danych Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych Komisji Europejskiej. 6
EUR/tonę Ceny w wybranych krajach 170 Ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej 165 160 155 150 145 140 Niemcy Francja Słowacja Czechy Polska Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych KE i MRiRW. 7