LINUX polecenia Uwaga Linux rozróżnia wielkość liter!!! Symbole: * - zastępuje kilka znaków? - zastępuje pojedynczy znak [..] - w tym miejscu może wystąpić jeden ze znaków nawiasu > - skierowanie standardowego strumienia wyjściowego do wybranego pliku 2> - skierowanie standardowego strumienia błędu do pliku 2>&1 - skierowanie standardowego strumienia błędu do standardowego strumienia wyjściowego >> - skierowanie standardowego strumienia wyjściowego do wybranego pliku w trybie dopisywania - potok $ - symbol oznaczający odwołanie do zmiennej systemowej & - uruchomienie procesu w tle, np. playmid plik.mid & "tekst" - fragment tekstu z uwzględnieniem symboli specjalnych 'tekst' - fragment tekstu bez uwzględnienia symboli specjalnych `tekst` - tekst zwracany przez polecenie \symbol - symbol specjalny *.* -oznacza wszystkie pliki, które w nazwie posiadają '.' *xyz - oznacza pliki,które kończą się na xyz [xyz] - oznacz x lub y lub z [x-z] - oznacza od x do z xxx[1-9] - oznacza xxx1 do xxx9 -R - rekursywnie - wszystkie podkatalogi Atrybuty plików : s l r w x Zmienne systemowe : $HOME ~użytkownik - SUID - w czasie pracy ma uprawnienia root'a - dowiązanie symboliczne - prawo do odczytu - prawo do zapisu - program lub skrypt - katalog domowy aktualnie pracującego użytkownika - katalog domowy wybranego użytkownika, np. ~root Pliki : /etc/shadow /etc/syslog.conf /etc/hosts.equiv ~uzytkownik/.rhosts ~użytkownik/.bash_history /proc/modules /var/spool/mail/<nazwa> lastlog utmp wtmp xferlog - pliki z hasłami, dostępny tylko do odczytu i tylko przez użytkowników o UID/GUID=0 - konfiguracja logów systemowych - hosty, którym "ufa" cały system - hosty, którym "ufa" użytkownik - polecenie ostatnio wydane przez użytkownika - lista załadowanych modułów - plik, w którym przechowywana jest poczta użytkownika - informacje o tym, kiedy ostatni raz każdy z użytkowników pracował na swoim koncie - aktualnie pracujący użytkownicy - aktualnie pracujący użytkownicy - dziennik zdarzeń dotyczących usługi FTP Urządzenia : 1
/dev/fd? /dev/hdx /dev/sdx /dev/hdxy /dev/sdxy /dev/kmem /dev/null /dev/tty? /dev/ttyp - stacje dyskietek - X-ty dysk twardy (ATA) (X= a,b,c,d) - X-ty dysk twardy (SATA) skrót ot SCSI (X= a,b,c,d) - Y-ta partycja X-tego dysku twardego (X= a,b,c,d) (Y=1,2,...) - Y-ta partycja X-tego dysku twardego (SATA) (X= a,b,c,d)(y=1,2,...) - pamięć operacyjna - czarna dziura, czyli urządzenie "puste" - terminale - terminale wirtualne Prawa dostępu rwxrwxrwx - pierwsze rwx jest dla usera, drugie dla grupy, a trzecie dla innych. Teraz metoda idzie tak: r == 4 w == 2 x == 1 Teraz musisz sumować cyferki: rw---x--x == 611 rwxrwxrwx == 777 r-xr-xrwx == 557 Opis klas użytkowników u - użytkownik (ang. user) g - grupa (ang. group) o - inni (ang. others) a - wszyscy (ang. all) przykład użycia: chmod a+w plik.txt nadaje wszystkim uprawnienia do zmiany 'plik.txt', chmod o-x plik.txt usuwa możliwość wykonywania 'plik.txt' przez pozostałych użytkowników, chmod go=rx plik.txt grupa oraz pozostali użytkownicy będą mogli tylko czytać i wykonywać. chmod -R 777 /home/user wszyscy będą mogli zmieniać zawartość katalogu /home/user oraz jego podkatalogów, jak też czytać go i wykonywać zawarte w nim pliki Polecenia : at [czas] [data] < [plik] awk cal cd cat [plik] chfn chown [nick] [plik] chmod [mode] [plik] clear cmp [plik] [plik] cp [plik] [plik] date df diff [plik] [plik] find finger [username] ftp gcc [plik] g++ [plik] grep [wyraz] [plik] gunzip [plik] kill ln - wykonanie czynności w zadanym czasie - język służący do przetwarzania plików tekstowych - wyświetlenie kalendarza - zmiana katalogu bieżącego - wyświetlenie zawartości pliku - zmienia informacje finger a - zmiana właściciela pliku - zmiana atrybutów pliku - czyszczenie ekranu - porównanie zawartości dwóch plików - kopiowanie pliku - wyświetla bieżącą datę - pokazuje ilość wolnego miejsca na dysku - stwierdzenie, czy między zawartością dwóch plików występują różnice - odszukanie plików spełniających określone warunki - informacje o użytkowniku bądź użytkownikach serwera zdalnego lub lokalnego - przesyłanie plików między komputerami - kompilator języka C, standardowo tworzy plik a.out, chyba że podamy inną nazwę używając parametru -o - kompilator języka C++ - znalezienie ciągów znaków w pliku (plikach) - dearchiwizacja - zakończenie pracy procesu/demona - dowiązanie pliku do innego pliku 2
ln -s - dowiązanie symboliczne pliku do innego logout - wylogowanie się ls - wyświetlenie zawartości katalogu ls -lga - wyświetlenie zawartości katalogu - pełne informacje o plikach/katalogach lsmod - lista modułów załadowanych w pamięci mail - wysyłanie i odbieranie poczty make - skompilowanie aplikacji man [polecenie] - szczegółowa pomoc na temat konkretnego polecenia mesg - zablokowanie/odblokowanie przesyłania komunikatów mkdir [katalog] - tworzenie katalogu mount [/dev/urządzenie] [katalog] - mountowanie (doczepianie) nowego urządzenia mv [plik] [plik] - przeniesienie/zmiana nazwy pliku netstat - informacje o połączeniach sieciowych passwd - zmiana hasła użytkownika pico - edytor pwd - wyświetlenie nazwy aktualnego katalogu rlogin - praca zdalna na innym komputerze, autoryzacja poprzez plik.rhosts /hosts.equiv rm [plik] - kasuje plik rmdir [katalog] - kasuje katalog (tylko, gdy jest pusty) rsh - wykonanie polecenia na innym komputerze set - ustawienie zmiennych SET screen - uruchomienie procesu w tle size - wyświetla wielkości plików sleep - zawieszenie procesu na określoną liczbę sekund shutdown - restart komputera startx - uruchomienie graficznej nakładki users - lista użytkowników aktualnie pracujących w systemie talk - program do prowadzenia rozmów telnet - zdalna praca na innym komputerze touch - zmiana czasu modyfikacji pliku umount - odmountowanie urządzenia vi - prosty edytor, dostępny w każdej implementacji Unix'a vim - j.w. w - użytkownicy w systemie wall - przesyłanie komunikatów do wszystkich użytkowników systemu who - użytkownicy w systemie write [login] [term] - pisanie do innego zalogowanego użytkownika xhost - program zezwalający na korzystanie z serwera X Windows. man polecenie - wyświetla instrukcję obsługi danego polecenia cd nazwa_katalogu - wchodzi do danego katalogu cd.. - wychodzi z danego katalogu mkdir nazwa_katalogu - tworzy katalog rmdir - kasuje katalog rm nazwa_pliku - usuwa plik rm * - usuwa wszystkie pliki z danego katalogu rm * -i - usuwa wszystkie pliki z katalogu z potwierdzeniem rm * -f -usuwa wszystkie pliki z katalogu i wyłącza potwierdzenie rm -r - usuwanie plików również w podkatalogach rm -rf - usuwa cały system plików ls -a - pokazuje ukryte pliki ls -l - pokazuje prawa plików ls > xxx - wysyła listę katalogów i plików do pliku xxx ls >> xxx - dopisuje zawartość katalogu do pliku xxx mount /mnt/floppy - mountuje stację dyskietek mount /mnt/cdrom - montuje cdrom umount /mnt/floppy - odmontowywuje stację dyskietek 3
umount /mnt/cdrom - odmontowywuje cdrom cat - wyświetla zawartość pliku cat xxx yyy >> zzz - dopisanie zawartości plików xxx i yyy do pliku zzz cat xxx yyy > zzz - wrzuci zawartość plików xxx i yyy do zzz cat xxx more - wyjście programu cat jest przekierowane na wejście programu more head -10 xxx - wyświetla pierwsze 10 wierszy zawartych w pliku xxx tail -10 xxx - wyświetle ostatnie 10 wierszy zawartych w pliku xxx cp plik_zrodlowy plik_docelowy - kopiowanie zawartości z pliku do pliku cd plik_zrodlowy katalog_docelowy - kopiowanie pliku do katalogu mv stara_nazwa nowa_nazwa - zmiana nazwy pliku mv nowa_nazwa nazwa_katalogu - przenowszenie pliku do katalogu lp nazwa_pliku - drukowanie pliku lpr nazwa_pliku - wstawianie pliku do kolejki wydruku echo - wyświetla tekst last [użytkownik] - sprawdzenie logów użytkownika lastcomm [użytkownik] - sprawdzenie, co ostatnio robił użytkownik help - pomoc irc - uruchomienie klienta IRC joe - edytor tekstu pwd - pokazuje w jakim katalogu się znajdujesz. - katalog bierzący.. - katalog nadrzędny touch nazwa_pliku - tworzu pusty plik mail - otwiera poczte printenv albo export - zobaczenie zawartości zmiennych środowiska grep - służy do wyszukiwania plików według żądanego wzorca find /sciezka - wyszukuje pliki find /sciezka -name nazwa_pliku - wyszukuje plik o danej nazwie grep - służy do wyszukiwania według żądanego wzorca (np. ps aux grep proftpd, cat xxx grep sto) umask - w momencie tworzenia pliku otrzymuje on domyślne prawa chown - nowy_wlasciciel nazwa_pliku - właścicielem pliku staje się inny user chown -r nowy_wlasciciel nazwa_katalogu - właścicielem wszystkich plików i katalogów w danym katalogu staje się inny user chown nazwa_uzytkownika:nazwa_grupy nazwa_pliku - właścicielem pliku staje się inny user z innej grupy Opcja -R posiada zastosowanie w dużej ilości poleceń, oznacza czynności rekursywną. Sam sprawdź gdzie jeszcze możesz jej użyć. Komunikacja między użytkownikami: write nazwa_uzytkownika - wysłanie komunikatu do innego usera mesg n - zablokowanie przychodzących wiadomości write megs y - odblokowanie przychodzących wiadomości write talk nazwa_uzytkownika - uruchomi swoisty rodzaj czata na konsoli pomiędzy użytkownikami Komendy serwera ftp: get nazwa_pliku - pobiera plik z serwera mget nazwa_plikow - pobiera wiele plików put nazwa_pliku - wysyła plik na serwer mput nazwa_plikow - wysyła wiele plików 4
bye - zamknięcie połączania ls - spis plików na serwerze cd nazwa_katalogu - wchodzi do katalogu cd.. - wychodzi o jeden katalog w górę cd - wychodzi do katalogu głównego binary - tryb przesyłania plików binarnych ascii - tryb tekstowego przesyłania danych Procesy uruchomione na maszynie: ps - wypisuje stan wszystkich procesów ps -l - wypisuje stan wsyzstkich procesów z większą dokładnością ps aux - wypisuje wszystkie procesy uruchomione na maszynie Mały opis procesów: PID - numer procesu TTY - terminal, na którym uruchomiony jest proces STAT - stan procesu (W = czekający, R = wykonywany, S = uśpiony, Z = zabity, ale wciąż będący) TIME - czas życia procesu CMD - nazwa programu, który wykonuje proces PPID - proces nadrzędny, który utworzył dany proces C lub CP - użycie procka PRI - priorytet NI - wartość używana do obliczania priorytetu ADDR - adres procesu WCHAN - zdzarzenie, na które czeka proces 5